Blad 2
essentiële taken zijn en waar eventueel kan worden omgebogen is de komende
periode dan ook noodzakelijk. Wij willen daarover met u van gedachten
wisselen en nodigen de Raad van harte uit om haar ideeën kenbaar te maken.
Ook in de duale verhoudingen wensen wij tot een vruchtbare discussie met u
te komen, die er toe leidt dat onze gemeente ook bij een lichte teruggang
in de economische ontwikkeling, haar opgaande lijn blijft vasthouden.
1.2 Uitgangssituatie
Toekomstprognoses kennen van nature een grote mate van onzekerheid. Voor
een aantal voor de begroting 2003 en de meerjarenraming 2004-2006 bepalende
factoren geldt dit in meer dan de gebruikelijke mate. Daarmee gaat de
gemeente een ongewisse periode tegemoet.
In de eerste plaats zijn er de economische ontwikkelingen. De terugloop in
de internationale economische groei, mede tengevolge van de gebeurtenissen
van september 2001 in de Verenigde Staten, hebben ook hun uitwerking op de|||^
nationale economie en daarmee uiteindelijk op de omvang van de voor de
gemeente beschikbaar komende middelen. De voorspellingen over herstel van
de economische groei lopen sterk uiteen. Vooralsnog tendeerden de meeste
voorspellingen in de richting van een vrij snel herstel, maar de laatste
voorspellingen van het Centraal Planbureau zijn, wat het tempo van het
herstel betreft, aanmerkelijk somberder.
Na de kamerverkiezingen in mei is er een nieuw kabinet aangetreden. Hoewel
de gevolgen van het regeerakkoord voor gemeenten nog niet geheel helder
zijn, moet op basis van het thans bekende rekening worden gehouden met
ombuigingen ook ten laste van het gemeentefonds. Daarnaast zullen de
kabinetsplannen met de onroerendzaakbelasting voor onze gemeente nadelig
uitpakken
De normeringssystematiek, dit wil zeggen de wijze waarop de omvang van het
gemeentefonds wordt bepaald, moet in overleg tussen regering en VNG opnieuw
vastgesteld worden. Bekend is dat het rijk vindt dat de gemeenten de
laatste jaren te veel geld hebben gekregen. Er moet derhalve gevreesd
worden voor een ongunstiger verdeling van middelen tussen rijk en
gemeenten.
Met ingang van het jaar 2003 treedt voor gemeenten het zogenaamde
BTWcompensatiefonds in werking. Daarmee worden gemeenten voor de
omzetbelasting meer op dezelfde wijze behandeld als bedrijven. Beoogd wordt
daarmee de afweging tussen zelf doen en uitbesteden niet te laten beslissen
door verschil in belasting regels, maar alleen door verschil in efficiency
van de bedrijfsvoering. Hoewel de invoering op de lange termijn voor
gemeenten voordelen kan opleveren, moet de eerste jaren rekening gehouden
worden met budgettaire tekorten. Voor die tegenvallers is een voorziening
gevormd maar eerst bij de meicirculaire in 2004 zal duidelijk worden of de
vooral op rijksniveau gemaakte schattingen enigszins betrouwbaar zijn.
1.3 Programmabegroting
Op I maart 2002 is de Wet dualisering gemeentebestuur in werking getreden.
Daarmee wordt beoogd de lokale democratie levendiger te maken en daardoor
de betrokkenheid van de burger bij de lokale democratie te vergroten.
Ir. het duale stelsel heeft de Raad de taak intensief contacten met de
burgers te onderhouden, kaders te stellen en controle uit te oefenen op het
door het college gevoerde beleid. Het college heeft de taak zorg te dragen
voor uitvoering van het beleid.
Blad 3
Levendigheid ontstaat niet door wijziging van regeltjes, maar door de wijze
waarop daarmee wordt omgegaan.
Het slagen van de dualisering zal daarmee in de eerste plaats afhangen van
de wijze waarop Raad en college hun opvattingen en plannen over het
voetlicht brengen en de levendigheid van het raadsdebat. Wij beschouwen de
komende periode daarom als een leerperiode voor Raad en college om
gezamenlijk te onderzoeken op welke wijze het beste invulling kan worden
gegeven aan het duale stelsel. Daarmee wensen wij te bereiken dat beide
partijen maximaal tot hun recht komen, maar bovenal dat de burger zich weer
meer betrokken gaat voelen bij het politieke proces.
Bij de smalle bestuurlijke marges is dat een zware taak voor de
bestuurders
In de regelgeving is getracht ondersteuning te geven aan het verlevendigen
van het debat. De spelregels voor de gemeentelijke begroting worden
aangepast. Deze aanpassing is met name gericht op een meer op hoofdlijnen
vaststellen van de begroting door de raad en op een grotere transparantie
van de financiële positie. De begroting nieuwe stijl (in het vervolg
programmabegroting genoemd) wordt formeel voorgeschreven vanaf 2004. Dat de
nieuwe wijze van opstellen van de begroting pas met ingang van 2004 behoeft
te worden toegepast heeft vooral te maken met het te laat gereed komen van
de regelgeving.
Het verdient naar onze mening echter de voorkeur vanaf het begin van deze
nieuwe raadsperiode, zoveel mogelijk uit te gaan van het duale stelsel.
Daarom hebben wij reeds voor 2003 een programmabegroting opgesteld. Daarbij
moest worden uitgegaan van de conceptregelgeving. Wij gaan er van uit dat
dit niet tot grote verstoringen zal leiden. Het voor 2003 reeds opstellen
van een programmabegroting heeft als voordeel dat het begrotingsdebat vanaf
het begin van deze nieuwe raads- en collegeperiode in "duale stijl" kan
worden gevoerd. Dit geeft Raad, college en ambtelijke organisatie
gelegenheid ervaring op te doen met de nieuwe systematiek.
Bij het opstellen van de programmabegroting hebben wij ervaren dat het vaak
verre van eenvoudig is om de te bereiken maatschappelijke effecten
kwalitatief en kwantitatief te definiëren Ook als de effecten wel
gedefinieerd zijn leidt het meten van de effecten in het dagelijkse leven
vaak tot problemen. Wij gaan er van uit dat al de daarmee samenhangende
vragen niet in één begrotingsdebat op te lossen zijn. Om die reden
beschouwen wij de verdere ontwikkeling van de programmabegroting eveneens
als een leerproces. Wij zullen het presidium voorstellen over de
programma's deze raadsperiode één of meerdere studiebijeenkomsten te
houden. Over de inhoud en vormgeving daarvan zullen wij graag met u
overleggen
1.4 Leeswijzer
Deze begroting is als volgt samengesteld.
Na deze beschouwing over de hoofdlijnen en uitgangspunten van de
programmabegroting is in hoofdstuk 2.1 het programmaplan opgenomen. Dit
plan bestaat uit programma's waarin de beleidsmatige informatie is
opgenomen, die voorheen in de perspectiefnota was vermeld.
Naast de reguliere programma's vindt u in hoofdstuk 2.1 het Overzicht
Algemene dekkingsmiddelen, waarin de niet met de programma's samenhangende
lasten en baten zijn vermeld. Onderdeel van het Overzicht Algemene
Dekkingsmiddelen is het overzicht "lokale lasten".
In net hoofdstuk 2.2 zijn de zogenaamde paragrafen opgenomen. In de
