k p mg
k p mg
5. Randvoorwaarden voor een succesvolle zelfevaluatie
Het in beeld brengen van de ontwikkelingen en knelpunten binnen gemeenten is een proces
met een zekere politiek-bestuurlijke gevoeligheid. Van gemeenten wordt immers gevraagd om
op een open en transparante wijze inzichtelijk te maken hoe op verschillende terreinen
gepresteerd wordt. Het succes van het onderzoek staat en valt derhalve met de bereidheid van
gemeenten om hun eigen functioneren kritisch te bezien en daarvan te leren. Daarnaast heeft
de provincie te maken met een zekere spanning tussen enerzijds de wens om het proces van
zelfevaluatie te faciliteren en anderzijds een eigenstandige verantwoordelijkheid voor de
bestuurlijke organisatie. Duidelijkheid over de rolverdeling, wederzijds vertrouwen en een
open communicatie tussen provincie en gemeenten zijn daarom van groot belang.
Wij achten de volgende randvoorwaarden van cruciaal belang voor een succesvolle
zelfevaluatie:
de betrokkenheid van de Verenging van Friese Gemeenten (VFG) is verankerd in de
projectorganisatie (bestuurlijke begeleidingsgroep, projectteam);
er is in het project geen sprake van een eenzijdige beoordeling van de prestaties van
gemeenten door de provincie, maar van een uitnodiging tot zelfevaluatie waarbij de
uitkomsten (belemmeringen, kwetsbaarheden) in eerste instantie op gemeentelijk niveau
tot conclusies en aanbevelingen kunnen leiden;
ook de discussie over alternatieve oplossingsrichtingen ten aanzien van de bestuurlijke
organisatie (problemen zelf oplossen, intensiveren samenwerking, herindeling) wordt in
eerste instantie door de gemeenten zelf gevoerd;
op basis van de gemeentelijke zelfevaluaties stelt KPMG een eindrapportage op, dat op
geaggregeerd niveau inzicht verschaft in de bestuurskwaliteit van het lokaal bestuur in
Fryslan en in de achterliggende knelpunten en kwetsbaarheden. Dit eindrapport heeft tot
doel een herkenbaar en breed gedragen beeld te schetsen van sterke punten en knelpunten,
oorzaken en mogelijke oplossingen voor het lokaal bestuur in Fryslan, maar kiest niet op
voorhand voor één bepaalde oplossingsrichting;
de eindrapportage wordt besproken in de bestuurlijke begeleidingsgroep en in een
bijeenkomst met alle gemeenten;
de eindrapportage wordt uiteindelijk vastgesteld door provinciale staten. Daarbij wordt
ook besloten welke vervolgstappen worden ondernomen. Mochten uit de onderzoeken
bijvoorbeeld tegenstrijdigheden of strijdige belangen tussen gemeenten naar voren komen,
dan zal de provincie het initiatief nemen om in overleg met de gemeenten tot een passende
oplossing te komen. Daarbij staat het streven naar maatwerk centraal. Indien er
bestuurlijke impasses ontstaan zal de provincie zijn verantwoordelijkheid nemen en
knopen doorhakken.
Als deze 'spelregels' door de provincie en gemeenten in acht worden genomen, kan het
proces van zelfevaluatie daadwerkelijk bijdragen aan een versterking van de bestuurskwaliteit
van het lokaal bestuur in Fryslan.
Bijlage: de adviseurs
Dr. Jaring Hiemstra (1969) is bestuurskundige en manager bij KPMG
binnen de adviesgroep Binnenlands Bestuur. In 1999 promoveerde
Jaring op het onderzoek Het besturen van grote gemeenten; vier
varianten en een toekomstperspectief aan de Universiteit Leiden. Jaring
houdt zich vooral bezig met besturings- en organisatievraagstukken in
gemeenten. Hij was betrokken bij diverse grote veranderingsprocessen
en doorlichtingen. Hij doceert hierover onder andere bij Publiek
Domein. Jaring Hiemstra beheerst de Friese taal.
Dr. Eddy van Hijum (1972) is bestuurskundige en manager bij KMPG.
Eddy werkte enige tijd voor de provincie Overijssel en promoveerde in
2001 aan de Universiteit Twente op de bestuurlijke organisatie en
financiering van de Nederlandse watersector. Momenteel houdt hij zich
vooral bezig met intergemeentelijke samenwerking en samenwerking in
de watersector tussen provincies, gemeenten en waterschappen. Eddy is
tevens raadslid en fractievoorzitter in de gemeenteraad van Zwolle. Hij
beheerst de Friese taal.
Drs. Johannes Boelens (1961) is director van de adviesgroep
Binnenlands Bestuur van KPMG is formeel eindverantwoordelijk voor
deze opdracht. Johannes Boelens is ruim 15 jaar werkzaam als
adviseur, procesbegeleider, projectmanager en trainer bij diverse
overheden en non-profitorganisaties. Johannes is gespecialiseerd in
organisatieontwikkeling en -verandering, doorlichting,
kwaliteitsverbetering en planning en control en heeft veel ervaring als
dagvoorzitter bij congressen en werkconferenties.
Provinsje Fryslan
Zelfevaluatie Bestuurskwaliteit
11 december 2002
Concrete randvoorwaarden
Zelfevaluatie bestuurskwaliteit
11
Provinsje Fryslan
Zelfevaluatie Bestuurskwaliteit
11 december 2002
Zelfevaluatie bestuurskwaliteit
12
