inrichting. Uiteraard bestaat die gelegenheid ook in het overleg over het onderwijsmedegebruik.
Aangezien het dan echter altijd gaat om gebruik dat overeenkomt met de bestemming van het ge
bouw, zal het overleg daarover meer een praktisch dan een principieel karakter kunnen hebben.
De artikelen 29 t/m 33 worden toegepast als er een aanvraag van een bevoegd gezag voor plaatsing
op het programma of voor de spoedprocedure is gedaan. Dat kan een aanvraag om medegebruik
zijn, maar het kan ook een andere aanvraag zijn die wordt afgewezen en waarin door middel van
medegebruik wordt voorzien.
Die constatering kan plaatsvinden aan de hand van de gemeentelijke gegevensadministratie; op
grond van artikel 5 moet een bevoegd gezag immers melden dat er sprake is van medegebruik. Het
college deelt in het overleg als bedoeld in artikel 10 (het overleg over het programma) mede dat zij
voornemens zijn de raad voor te stellen om de wettelijke weigeringsgrond genoemd in artikel 100,
lid 1 d WPO toe te passen (de aanvraag wordt geweigerd als er door middel van medegebruik in de
huisvestingsbehoefte kan worden voorzien). Over dat voornemen wordt op grond van artikel 32
overleg gevoerd met het bevoegd gezag dat de aanvraag heeft ingediend en met het bevoegd gezag
waarvan leegstand gevorderd zal worden. Dat overleg maakt deel uit van het overleg over het pro
gramma als bedoeld in artikel 10. Er wordt voorzien in de aanvraag door toepassing te geven aan
artikel 31 (volgorde van vorderen) en 32 (overleg en mededeling).
De beschikking voor het bevoegd gezag dat de uitbreiding heeft aangevraagd (onderdeel van het
programma) luidt als volgt: de aanvraag wordt afgewezen en in plaats daarvan wordt medegebruik
in gebouw toegekend. Het bevoegd gezag waarvan gevorderd wordt krijgt op grond van artikel
32 een vorderingsbeschikking, tenzij in het overleg is aangegeven dat er tegen de vordering geen
bezwaar bestaat.
Wat de verhuur betreft kan de regeling in de verordening beperkt zijn; de wet regelt immers uitput
tend wanneer wel en niet sprake kan zijn van verhuur.
Artikel 29 Aanduiding omstandigheden
In dit artikel is aangegeven dat er, alvorens het college kan overgaan tot vordering, eerst sprake
moet zijn van een aanvraag (op grond van artikel 6 of 19) om een huisvestingsvoorziening voor een
school, en dat er bij die school ook een aantoonbaar tekort aan huisvesting is. Lid lb ziet op de situ
atie dat er bijvoorbeeld sprake is van een omvangrijke onderhouds- of aanpassingsbehoefte, terwijl
medegebruik daarvoor een alternatief vormt. De leden lc en d regelen dat er sprake dient te zijn van
leegstand.
Artikel 30 Omschrijving leegstand
Lid la
Voor 1 januari 1997 was op grond van de wet- en regelgeving voor het primair onderwijs duidelijk
wat er onder leegstand moest worden verstaan. Er werd uitgegaan van een strikt genormeerde bena
dering: als het aantal vierkante meters van een gebouw ruimte liet voor een extra groep leerlingen
was er sprake van genormeerde leegstand. Of die leegstand wel of niet feitelijk aanwezig was of in
gebruik was voor andere doeleinden deed niet ter zake. Aangezien de betreffende wet- en regelge
ving niet langer van toepassing is, is het van belang een definitie van het begrip leegstand in de ver
ordening op te nemen. Bij de begripsaanduiding is gekozen voor eenzelfde benaderingswijze als
voorheen, zij het met de volgende uitzondering.
Omdat bij de capaciteitsbepaling van een gebouw ingevolge bijlage III, deel A wordt uitgegaan van
lokalen, kan het niet meer voorkomen dat er weliswaar een overmaat aan vierkante meters gecon
stateerd wordt maar dat er geen lokaal over is.
Bij de capaciteitsbepaling worden ruimten die een bevoegd gezag eventueel voor eigen rekening
heeft gerealiseerd en waar geen (rijks)vergoeding voor wordt verstrekt wel geregistreerd, maar niet
als beschikbare capaciteit. Het vorderingsrecht strekt zich derhalve niet tot dergelijke ruimten uit.
Voor de goede orde: de zogenaamde eigendoms- en huurscholen vallen dus wel onder het vorde
ringsrecht. Hiervoor wordt immers wel een (rijks)vergoeding verstrekt.
In tegenstelling tot de volledig voor eigen rekening gefinancierde ruimten, strekt het vorderings
recht zich wel uit tot leegstaande ruimten waaraan een bevoegd gezag een andere bestemming (bij
voorbeeld mediatheek, overblijflokaal) heeft gegeven. Deze handelwijze kan worden afgeleid uit de
jurisprudentie onder de oude wetgeving waarin is vastgelegd dat, indien er sprake is van genor
meerde leegstand waaraan een bevoegd gezag een andere bestemming heeft gegeven, deze bestem
ming moet wijken voor noodzakelijk onderwijsgebruik.
Lid lb
Voor het voortgezet onderwijs kan niet van een zelfde, strikt genormeerde, benadering worden uit
gegaan als bij het primair onderwijs. Het vertrekpunt is wel hetzelfde: door de capaciteit van het
gebouw (als bepaald volgens bijlage III, deel A) te relateren aan de behoefte volgens het ruimtebe
hoeftemodel ingevolge bijlage III, deel B wordt bezien of er een overschot aan ruimte is. Als dat
overschot geconstateerd wordt, behoeft dat niet automatisch te betekenen dat er dan ook een ge
schikte ruimte vrij is op de gewenste tijd. Een bevoegd gezag van een school voor voortgezet on
derwijs heeft namelijk het recht, binnen de rijksbekostiging, om meer of minder uren aan bepaalde
vakken toe te delen. Deze keuzen hebben consequenties voor het lesrooster en de omvang van de
groepen, en daarmee voor de beschikbaarheid van het gebouw. Daarom wordt bij een school voor
voortgezet onderwijs vervolgens aan de hand van het lesrooster bekeken of er daadwerkelijk sprake
is van leegstand. De verantwoordelijkheid om op basis van lesroosters eventueel aan te tonen dat er
geen sprake is van leegstand, ligt bij het schoolbestuur. Achtergrond hiervan is dat gemeenten geen
zicht hebben op de lesroosters van de scholen.
Het gaat hier met nadruk om de vrijheid binnen de rijksbekostiging. Indien een bevoegd gezag extra
middelen aanwendt en daarmee beslag op leegstand legt, is er sprake van eigen beleid dat dient te
wijken voor noodzakelijk onderwijsgebruik.
Lid 2a
Voor de beoordeling of er ruimte is in een gymlokaal dat gebruikt wordt door het primair onderwijs
wordt het aantal klokuren dat voor dat lokaal in gebruik is en waarvoor de gemeente goedkeuring
heeft verleend, bij elkaar opgeteld. De capaciteit van het gebouw, verminderd met dit aantal, levert
de leegstand op. Voor de capaciteit van het gebouw wordt uitgegaan van het maximum aantal uren
dat een gebouw per week voor het onderwijs gebruikt kan worden. Het aantal van 40 is dan reëel,
gelet op de schooltijden voor het voortgezet onderwijs die de maximumgrens vormen. Het getal van
40 betekent uiteraard niet dat scholen voor primair onderwijs buiten hun reguliere schooltijden ver
wezen kunnen worden naar een gymnastiekruimte die nog geen 40 klokuren in gebruik is. Verwij
zing kan alleen maar plaatsvinden binnen de voor de betreffende schoolsoort geldende reële
schooltijden.
Lid 2b
De reden van de controle aan de hand van het lesrooster is dezelfde als bij lid lb.
aanpassingen tot en niet jNuj-leuenDrr
"NG-ledenorief (Lbr.02 10-1) 16 augustus _00_ T\
Verordening voorzieningen huisvesting onderwijs Leeuwarden 2003
Artikelsgewijze toelichting verordening
Voorbeelder komt een aanvraag binnen om de uitbreiding van een basisschool op het programma
te plaatsen. De bepalingen van artikel 12 (regels voor de vaststelling van het programma) zijn van
toepassing op die aanvraag. In artikel 12 wordt onder meer verwezen naar bijlage I. In die bijlage is
gesteld dat de uitbreiding niet wordt bekostigd als er binnen 2.000 meter hemelsbreed sprake is van
leegstand waar medegebruik kan plaatsvinden. Binnen die afstand blijkt geschikte leegstand aanwe
zig te zijn, hetgeen wordt geconstateerd aan de hand van artikel 30 (omschrijving leegstand). Te
vens wordt geconstateerd dat de situatie als bedoeld in artikel 31 lid 1 (de leegstand is al door het
bevoegd gezag in medegebruik gegeven aan een andere school) zich niet voordoet.
aanpassingen tot en met VNG-ledenbrief (Lbr.02/104) 16 augustus 2002
- TV 22 -
Verordening voorzieningen huisvesting onderwijs Leeuwarden 2003 Artikelsgewijze toelichting verordening
