1
GEMEENTE LEEUWARDEN JAARVERSLAG 2 002
wordt beoogd dat, op tijdstip van in werking treden van de regeling, het BTW compensatiefonds budgettair neutraal voor
gemeenten en rijk wordt ingevoerd. Ook als de regeling voor de totaliteit van gemeenten budgettair neutraal wordt inge
voerd zegt dat nog niets over de effecten voor iedere specifieke gemeente. Echter ook bij een zogenaamde budgettair
neutrale invoering zijn er problemen. De rijksoverheid rekent in kasstromen, de gemeentelijke overheid met het baten
en lastenstelsel. Dat betekent dat de omzetbelasting op investeringen ineens wordt verrekend in het gemeentefonds.
De budgettaire besparing voor de gemeente op de kapitaallasten komt echter eerst over de totale levensduur van de
investering tot uiting. Dit heeft tot gevolg dat de eerste jaren van de invoering van dit stelsel met omvangrijke tekorten
moet worden gerekend. Ter compensatie daarvan zal over 2003 nog geen korting op het gemeentefonds worden toe
gepast. De gevolgen van de regeling hebben wij zo goed mogelijk in kaart gebracht en in begroting en meerjaren raming
verwerkt. Dit alles is echter gebaseerd op voorlopige uitname percentages uit het gemeentefonds. De daadwerkelijke
omvang van de effecten kan eerst medio 2004 met enige mate van zekerheid worden vastgesteld.
ACTUALISERING AANTAL UITKERINGSGERECHTIGDEN
De berekening van de vergoeding in de Algemene Uitkering voor onder andere de uitvoeringskosten van de ABW is
gebaseerd op het gemiddelde van het aantal uitkerings-gerechtigden van een aantal jaren geleden. Verwacht kan wor
den, dat bij een herijking van de verdeelmaatstaven ook deze verdeelmaatstaf wordt geactualiseerd. Daarmee is door
ons deels rekening gehouden. Verondersteld is daarbij dat via andere uitkeringsfactoren 65% van wat bij deze factor
weglekt, naar de gemeente terugvloeit. Dit zogenaamde tweede orde effect is zeker aanwezig, de omvang daarvan is
echter niet nauwkeurig in te schatten.
JURIDISCHE PROCEDURES
Jaarlijks worden er juridische procedures gevoerd. Op basis van de trend van de afgelopen jaren wordt een schatting
gemaakt van het bedrag dat vervolgens wordt opgevoerd in de begroting. Het is echter altijd onzeker of dit bedrag vol
doende blijkt te zijn. Immers in verschillende jaren kan er variatie in bijvoorbeeld het aantal en de omvang van projec
ten zijn of er kunnen in een jaar ineens grote claims toegewezen worden waarmee geen rekening kon worden gehou
den. De landelijke tendens laat zien dat steeds meer claims tegen de overheid worden ingediend. Risico gebieden zijn
onder andere bouwtoezicht en handhaving.
Wij worden ook zo nu en dan geconfronteerd met juridische claims, ingediend door in het verleden verzelfstandigde
gemeentelijke organisatie-onderdelen (b.v. met betrekking tot rechten van overgegaan personeel of gebouwen). Bij
nieuwe verzelfstandigingtrajecten zal dit zoveel mogelijk worden beperkt. Daarnaast wordt op basis van de uitkomsten
van de "audit juridische controlling" gewerkt aan de verbetering van de juridische controlling.
Ook lopen nog steeds de arbitrage en andere processen rond de bouw van de Harmonie. Deels zijn hiervoor voorzie
ningen getroffen. De uiteindelijke uitkomsten van de processen zijn nog onzeker.
BODEMVERVUILING, BODEMVERONTREINIGING, BAGGERWERKEN
De gemeente wordt geconfronteerd met de risico's van bodemvervuiling c.q. bodemverontreiniging. De gemeente is
voor het multifunctioneel saneren van de verontreinigde locaties voor een deel van de totale kosten verantwoordelijk,
met name als de gemeente eigenaar is (of is geweest) of belanghebbende is in projectontwikkeling.
Hiermee samenhangend is de problematiek van de milieuhygiënische verontreiniging van waterbodems en daardoor
de stagnatie in het onderhoud van in gemeentelijk beheer zijnde vaanwegen. Verontreinigingen mengen zich steeds
vaker met elkaar, waardoor het niet meer mogelijk is de veroorzaker van de verontreiniging aan te spreken. Risico is dat
er claims bij de gemeente worden gelegd. Inmiddels is de Potmarge gebaggerd.
GELUIDSSANERING WONINGEN
Middels het afsluiten van het Stadsconvenant zijn de rijksmiddelen voor de geluidssanering van woningen via het ISV
overgegaan naar de gemeente Leeuwarden. Het rijk heeft zich verplicht zorg te dragen voor de isolatie van de wonin
gen in de zwaarst belaste categorie (zogenaamde A-lijst). Deze verplichting is nu automatisch overgedragen aan de
72
GEMEENTE LEEUWARDEN JAARVERSLAG 2 002
gemeente. De door het rijk beschikbaar gestelde middelen zijn slechts een fractie van de werkelijke kosten. In VNG kader
wordt dit probleem aangekaart.
OMZETBELASTINGHEFFING OVER SUBSIDIE BV SPORT
Met de belastingdienst wordt een discussie gevoerd of de bijdrage van de gemeente aan de BV Sport onderhevig is aan
de heffing voor de omzetbelasting. In vergelijkbare situaties elders in het land is vrijstelling verleend. De discussie gaat
over een bedrag van circa 770.000 aan omzetbelasting per jaar vanaf 1999.
VUURWERKBEDRIJVEN
De meest risicovolle vuurwerkbedrijven zullen op de huidige locatie moeten worden afgebouwd. Dat vraagt samen
werking van de betrokken overheden en de bedrijven. Inzet is om de hele operatie binnen een privaatrechtelijke over
eenkomst te laten plaatsvinden. Voor de kosten zal in eerste instantie het rijk, die dit met zijn nieuwe regelgeving ver
oorzaakt, aangesproken worden. Een deel van de kosten kan voor rekening van de gemeente komen.
De ontwikkelingen in Businesspark zijn als gevolg hiervan deels getemporiseerd. Als dit een langere tijdsperiode gaat
omvatten zijn de directe kosten (geen grondverkoop) en de indirecte kosten (de economische en sociale vervolgkos-
ten) aanzienlijk. Als het (bestuurlijk) noodzakelijk wordt geacht kan er door de gemeente actief ingegrepen worden in
bepaalde bestemmingen, milieuvergunningen, sommige bouwvergunningen voor nieuwe bouwprojecten en vergun
ningen voor evenementen. Dit kan tot een variatie aan schadeclaims leiden.
RIJKSBELEID GESUBSIDIEERDE ARBEID EN ABW
De door het demissionaire kabinet voorgenomen bezuinigingen op de gesubsidieerde arbeid hebben grote gevolgen
voor de gemeenten. Verder is aangegeven in het Strategisch Akkoord dat gemeenten voor 100% gebudgetteerd zullen
worden voor de verstrekking van uitkeringen in het kader van de ABW c.a. Dit betekent dat het financiële risico van een
taak die in medebewind wordt uitgevoerd volledig bij de gemeenten komt te liggen.
FINANCIËLE GELIJKSTELLING
In de begroting 2000 is melding gemaakt van een risico in verband met een eventuele doorbetalingsverplichting
(achterstallig onderhoud onderwijshuisvesting), samenhangend met de verzelfstandiging van het openbaar voortgezet
onderwijs. Daarover bestond destijds nog geen zekerheid omdat er ten eerste nog een landelijke discussie over dit
onderwerp liep én ten tweede omdat het juridisch gezien de vraag was of er wel daadwerkelijk van een doorbetalings
verplichting sprake is. De genoemde landelijke discussie is inmiddels afgerond en de uitkomst daarvan geeft geen aan
leiding het risico af te voeren. Binnenkort zal met de vertegenwoordigers van het bijzonder voortgezet onderwijs in over
leg worden getreden over de afwikkeling van deze kwestie. In afwachting van de uitkomst van dat overleg blijft het
eerder genoemde risico gehandhaafd.
ARBO-WETGEVING EN WAO
De wetgeving op het gebied van arbeidsomstandigheden en op het terrein van WAO wordt voortdurend aangescherpt.
Onduidelijk is op dit moment welke (financiële) consequenties dit concreet voor de gemeente zal hebben en of hier
voor in bepaalde gevallen compensatie vanuit het Rijk beschikbaar zal komen.
