Gemeente Leeuwarden
gebieden. In het wijksignaleringssysteem van de gemeente Leeuwarden worden de volgende zaken in meer of
mindere mate als ergernissen en ontbrekende voorzieningen aangegeven. Er bestaan in de gebieden ergernissen
over vernielingen, vandalisme en graffiti, maar ook ergernis over rondhangende jongeren. In de gebieden zijn er
te weinig speel- en ontmoetingsmogelijkheden voor kinderen en de jeugd tot 17 jaar en zijn er niet voldoende
jeugdsozen.
Jongeren geven zelf vaak aan dat er onvoldoende (sport)activiteiten voor jongeren zijn in de wijk. Verder zijn er
te weinig ontmoetingsplekken (JOPLA's) en ontbeert men een jeugdsoos.
C) Probleemschets gebieden
In de hierboven genoemde wijken is regelmatig in meer of mindere mate sprake van overlast van jongeren.
Overlast die niet altijd even goed te duiden is. Er komen allerlei meldingen binnen van instanties en burgers over
overlast van jongeren, maar informatie wordt nog niet systematisch geanalyseerd. Wat voor de ene overlast is, is
voor de ander gewoon en acceptabel gedrag van jongeren.
Naast jongerenwerk en Politie geven scholen ook steeds meer signalen af. Scholen worden de laatste jaren in
toenemende mate geconfronteerd met opvoedingsvraagstukken en krijgen signalen binnen dat er in toenemende
mate sprake is van gezinnen met multi-problematiek. Sommige ouders zijn dermate machteloos in het eigen
opvoedingsproces dat problemen worden afgewenteld op de scholen. Scholen hebben hier niet altijd de middelen
en mogelijkheden voor en zouden graag aan oplossingen willen meewerken.
1.2. Beleid /Jeugdbeleid
In paragraaf 2 wordt ingegaan op verschillende beleidsthema's, programma's en projecten in de hele gemeente
Leeuwarden en dus ook de drie gebieden. Eerst wordt er kort ingegaan op het Lokaal Sociaal beleid en het
Jeugdbeleid. Vervolgens worden onderdelen van het jeugdbeleid verder belicht waaronder jongerenwerk,
jongerenparticipatie, RMC en Sluitende Aanpak 12-23 jaar, speelruimtebeleid, GSB jeugd veiligheid en pilot
monitor jeugdgroepen. In het algemeen kan gesteld worden dat specifiek preventief curatief beleid voor 12-17
jarigen vooral wordt ingezet in de aandachtswijken en dat de inzet in de drie gebieden tot op heden beperkt is
gebleven.
Lokaal Sociaal beleid
Het Lokaal Sociaal Beleid is van toepassing op alle wijken en dorpen in de gemeente Leeuwarden. Uitgangspunt
van nieuw Leeuwarder welzijnsbeleid is dat veel aandacht geschonken wordt aan het instandhouden of creëren
van goede basisvoorzieningen in de leefomgeving. Daarnaast worden vangnetvoorzieningen gecreëerd voor
personen of groepen die ondersteuning nodig hebben in het vormgeven van hun leven. Instrumenten die in het
kader van Lokaal Sociaal Beleid worden ontwikkeld richten zich op het opsporen en benoemen van kansen en
belemmeringen, het aangeven van beleidsprioriteiten en het meetbaar maken van resultaten en effecten van
uitgevoerde activiteiten. De komende jaren wordt een meerjareninvesteringsprogramma ontwikkeld op zowel
stedelijk- als wijkniveau.
Jeugdbeleid
Sinds 1998 is er meer samenhang gebracht in het jeugdbeleid en is een integraal jeugdbeleid vastgesteld. Het
jeugdbeleid maakt onderdeel van het Lokaal Sociaal beleid. Uitgangspunten voor het integrale jeugdbeleid zijn:
1de gemeente heeft een taak bij vergroting van kansen, voorkoming van uitval, bevordering van integratie,
participatie en sociale binding;
2. de ouders hebben een primaire taak bij opvoeding en bescherming;
3. de gemeente heeft een taak om voorwaarden te scheppen voor gezin en jeugdige; ingrepen in het privé-
domein zijn alleen toelaatbaar in uitzonderlijke gevallen, bv. als kinderen worden mishandeld.
De Kademota jeugdbeleid geeft aan wat de gemeente Leeuwarden kan doen om de kansen van jongeren tot 25
jaar te vergroten en de aanpak van belemmeringen en problemen te verbeteren. In de nota is aandacht besteed aan
de volgende tien thema's, aangeduid als levenssferen: (1) opvoeding, (2) buurt en wijk, (3) gezondheid, (4)
onderwijs, (5) werk, (6) sport en cultuur, (7) verslaving, (8) criminaliteit en (9) slachtofferschap en (10) wonen.
In het jeugdbeleid worden vier leeftijdscategorieën onderscheiden: 0 tot en met 3 jaar, 4 tot en met 12 jaar, 13 tot
en met 17 jaar, 18 tot 25 jaar. Zo ontstaat een soort raamwerk van tien levenssferen en vier leeftijdsgroepen.
Jongerenwerk
Het jongerenwerk komt in zijn werkgebied zowel in aanraking met groepen jongeren die activiteiten willen als
Communities That Care
4
Versie 1.0
17-04-03
Gemeente Leeuwarden
met individuele jongeren die te kampen hebben met problemen. Het jongerenwerk richt zich dus zowel op
preventieve als curatieve activiteiten, oftewel komt in aanraking met de functies in de basisvoorziening en de
ketenbenadering. De basisvoorziening kenmerkt zich door een groepsgewijze benadering van de jeugd met
activiteiten, die laagdrempelig zijn en toegankelijk voor "alle" jongeren van Leeuwarden. In de basisvoorziening
wordt de netwerkbenadering gehanteerd om doelen te bereiken. De ketenbenadering kenmerkt zich door de
benadering van de individuele jongeren, veelal met ernstige enkelvoudige of meervoudige problemen. De jongere
in kwestie wordt geholpen door de inzet van meervoudige, op de persoon toegeschreven trajecten. Het RMC
heeft daarbij een coördinerende en verantwoordelijke rolDe ketenbenadering kan niet functioneren zonder een
goed werkende basisvoorziening.
De functie jongerenwerk in de basisvoorziening behelst de volgende subfuncties:
Onderzoeksfunctie: permanente gegevensverzameling over doelgroep (en subgroepen), ontwikkelingen en
kwalitatieve aspecten van de leefomgeving.
Signaleringsfunctie: "de vinger-aan de-pols-houden".
Uitvoeringsfunctie: Activiteiten met, door en voor de doelgroep in jeugdsoos en/of buurt- en dorpshuizen.
Makelaarsfunctie: Bemiddelaar tussen jeugd en samenleving om leefbaarheid en deelnamemogelijkheden
van de jongere te bevorderen
Producten van jongerenwerk zijn o.a.:
Loca Busa - mobiel jongerenhonk
Activiteiten
Meidengroepen
Tienermoeders
Jongerenparticipatie
Onderdeel van het jeugdbeleid is de jongerenparticipatie. Jongerenparticipatie wordt op drie niveaus
uitgevoerd., in de wijk, in de gemeente, maar ook nationaal. In tien wijken zijn jongerenplatforms die onder
begeleiding van een welzijnsinstelling de jongerenparticipatie in de wijk ontwikkelen. Jongeren organiseren
activiteiten, hebben zitting in wijkbestuur en of wijkpanel. De belangen van de jongeren in de wijk worden beter
behartigd. Naast de jongerenplatforms is er sinds november 2002 een stedelijke jongerenadviesraad. De
Jongerenadviesraad wordt begeleid door een welzijnsinstelling en krijgt ook ondersteuning van de
beleidsmedewerker jeugd en jongeren. Op nationaal niveau worden jongeren uit de wijk Heechterp/Schieringen
vertegenwoordigd in het jongerenplatform van de Grote Steden. De verschillende vormen van participatie moeten
er toe leiden dat jongeren meer gehoord, maar ook gezien worden en dat de belangen van de jongeren door de
jongeren zelf beter behartigd kunnen worden.
Speelruimte
In het najaar van 1999 is het masterplan speelruimte vastgesteld en heeft een projectgroep speelruimtebeleid een
meerjarenplan van aanpak opgesteld. In speelruimtebeleid is ook aandacht voor jongeren en worden er
voorzieningen voor jongeren getroffen (JOPLA's trap- c.q. basketbalveldjes etc). In het meerjarenplan is
structureel extra budget opgenomen voor onderhoud en afschrijving, zowel voor de speeltoestellen in de
openbare ruimte, als voor speeltoestellen die zich bevinden in de speeltuinen van de Leeuwarder
Speeltuincentrale. Momenteel wordt de laatste hand gelegd aan de uitvoering van de inhaalslag.
RMC en Sluitende Aanpak 12-23 jaar
Voor jongeren die ernstige/meervoudige problemen ondervinden op weg naar volwassenheid is in Leeuwarden
de sluitende aanpak ontwikkeld. Dat betekent dat alle betrokken organisaties en instellingen zó samenwerken dat
jongeren tussen 12 en 23 jaar een succesvolle begeleiding kan worden geboden, zodat zij uitzicht krijgen op werk
of hun opleiding kunnen afinaken. De intensieve trajecten die daarvoor aan jongeren worden geboden worden
gecoördineerd vanuit het RMC- Regionaal Meld- en coördinatiepunt schoolverlaters. Naar aanleiding van
aanmelding wordt de jongere in het kernteam RMC besproken. Zij helpt jongeren, verwijzers en ouders bij
het vinden van een oplossing voor de complexe problematiek, waarin jongeren ondanks diverse
inspanningen vanuit diverse organisaties, toch nog in vast lopen. Daarbij worden scholings-,
arbeidsmarktgerichte- en hulpverleningstrajecten geadviseerd, opgezet, gecoördineerd en begeleid.
Naast een sluitende aanpak voor 12-23 jaar heeft de gemeente Leeuwarden het initiatief genomen om ook te
komen tot een sluitende aanpak van 0-12 jaar. Het concept van de buurtschool zal hierbij als kapstok dienen.
GSB jeugd veiligheid
Naast de kademota jeugdbeleid wordt er in het kader van Grotestedenbeleid veel geïnvesteerd in de jeugd en
Communities That Care
5
Versie 1.0
17-04-03