2. Beleidsbegroting 2.1 Programmaplan: Programma Economie en
Leeuwarden
Friesland
- Nederland
Stand van zaken
Economie
Grafiek 1: Geïndexeerde werkgelegenheidsontwikkeling Leeuwarden, Friesland en Nederland,
1996=100.
1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004
De werkgelegenheid in Leeuwarden is tussen mei 2003 en mei 2004 volgens het provinciaal
werkgelegenheidsregister gegroeid van 54007 naar 54708 banen (15 uur en meer). Een groei dus van
701 banen ofwel 1,3%. Daarmee zit Leeuwarden ruim boven het Friese percentage van -0,2%. Ook in
landelijk perspectief is de Friese hoofdstad een positieve uitschieter. Volgens voorlopige cijfers voor
banen van 15 uur per week en meer kromp de Nederlandse werkgelegenheid tussen mei 2003 en mei
2004 met 0,7%.
Tot aan 2000 bleef de groei van de werkgelegenheid in Leeuwarden en Friesland achter bij de groei in
heel Nederland. Na 2000 halen Friesland en Leeuwarden sterk in, dusdanig dat de procentuele
werkgelegenheidgroei van Friesland en Leeuwarden gerekend vanaf 1996 (en na 2000) in zijn
totaliteit hoger is dan landelijk. Cijfers zijn hierbij gebaseerd op banen van 15 uur per week en meer.
Voor het jaar 2004 geldt dat de cijfers voor Nederland nog voorlopig zijn.
De goede ontwikkeling in Leeuwarden is niet verrassend. In 2003 bijvoorbeeld was Leeuwarden
vrijwel de enige middelgrote stad in Nederland met een lichte banengroei (in banen 1 uur per week en
meer). CBS-cijfers over 2004 zijn op regionaal niveau nog niet voorhanden.
120 T
Ondernemersklimaat
Op het onderdeel ondernemersklimaat wordt een waardering nagestreefd die gelijk is aan het landelijk
gemiddelde. Belangrijk onderdeel van de waardering is de gemeentelijke dienstverlening aan
ondernemers. Hiervoor is op projectbasis een servicepunt bedrijven ingericht, waarbinnen
ondernemers vraaggericht worden geholpen. Deze processen worden bijgehouden in een
klantvolgsysteem Ammyon. Het streven is om dit servicepunt zo veel mogelijk in te bedden in de
bestaande organisatie, aangezien het project servicepunt bedrijven bij het team Economische Zaken
per september 2005 zal aflopen. In samenwerking met de Kamer van Koophandel wordt een project
deregulering gestart.
Starters
Bij het opstellen van het MOP 2005-2009 is opnieuw gekozen voor het onderwerp "starters" als thema
voor economisch beleid. Met het opstellen van het MOP 2005-2009 is opnieuw gekozen voor het
onderwerp starters als thema voor economisch beleid. In het Mop (en het convenant) is als indicator
het waarderingscijfer opgenomen. Inmiddels is met het ministerie van EZ afgesproken om voor dit
onderdeel scherpere resultaten te formuleren. Als indicator voor het startersbeleid wordt
aangehouden: het realiseren van 1000m2 startersruimte voor innovatieve bedrijven.
36
2. Beleidsbegroting
2.1 Programmaplan: Programma Economie en Toerisme f3)
Innovatie
Binnen de hoofddoelen is voor de komende MOP-periode veel aandacht voor innovatie in het
bedrijfsleven. Binnen de ERBO-enquete van de Kamer van Koophandel blijkt dat innovatie in
Leeuwarden binnen Friesland er weliswaar relatief goed voorstaat (50% van de Leeuwarder bedrijven
zegt aan innovatie te doen), maar dat de situatie voor verbetering vatbaar is. Hiervoor zijn binnen het
MOP nieuwe indicatoren voorgesteld, die vooral zijn gericht op verbeteren van samenwerking tussen
kennisinstellingen en bedrijfsleven en van het marktgericht werken binnen de kennisinstellingen. Twee
indicatoren zijn hiervoor benoemd, het aantal nieuwe bedrijven als gevolg van activiteiten binnen de
kennisinstellingen
Bedrijfslocaties
Kantoren
In opdracht van de gemeente Leeuwarden wordt door DTZ Zadelhoff jaarlijks een analyse gemaakt
van de Leeuwarder kantorenmarkt.
Het resultaat van het onderzoek op hoofdlijnen is de volgende.
Leeuwarden heeft 5,81 m2 kantoorruimte per inwoner, in vergelijking met het Nederlands gemiddelde
van ca. 2,6 m2 per inwoner kan Leeuwarden worden gekenmerkt als een echte kantorenstad.
Het beeld inzake leegstand is momenteel niet ongunstig
Aandeel gebouwd
sinds 1990
Aandeel huursector
Aandeel leegstand
kantorenvoorr.
Nederland
31
60
12,1
Leeuwarden
28
40
5,4
Groningen
31
54
6,4
Zwolle
41
58
5,7
Assen
27
44
12,8
Ten opzichte van 2003 is het totale aantal aangeboden vierkante meters kantoorruimte met 29,64
toegenomen tot een vergelijkbaar niveau als in 2002. De toename (zowel naar metrage als in aantal
objecten) manifesteerde zich afgelopen jaar met name in de categorieën: meer dan 2000 m2 en
kleiner dan 500 m2.
Aanbod nieuwe kantoorruimte
In 2004 waren geen kantoorpanden op de vrije markt in aanbouw met een substantieel metrage
(slechts 1 object van ca. 240 m2).
Planvoorraad 2004
Gezamenlijk staat in de kantorenhaak, FEC-City, Businesspark Leeuwarden en Wiardaplantage bijna
68.000 m2 gepland. De ontwikkeling in Leeuwarden Zuid zal in de toekomst ruimte bieden aan nog
eens 150.000 m2. Tevens zijn er nog ontwikkelingsmogelijkheden op het Business Park Leeuwarden.
Opname
De totale opname in 2004 is gedaald ten opzichte van 2003, ten opzichte van 2003 werd er 38%
minder kantoorruimte opgenomen. De daling wordt met name verklaard door het uitblijven van
grootschalige transacties 2000 m2).
Aanbod versus opname
Volgens een algemeen aanvaarde rekenregel kan gesteld worden dat er in Nederland sprake is van
een evenwichtige markt wanneer het aanbod 1,5 tot 2 keer het opnameniveau bedraagt. In 2004 is
deze verhouding in Leeuwarden 4,5 (ruime marktsituatie), in 2003 lag deze verhouding op 2,0. Het
verschil is met name ontstaan door het relatief lage opnameniveau.
Diversiteit in het aanbod
Het aanbod op de Leeuwarder kantorenmarkt kent een grote mate van diversiteit. Ten opzichte van
2003 is het aanbod qua diversiteit in grootteklassen het afgelopen jaren licht toegenomen. Het aanbod
van nieuwe kantoorruimte was 2004 beperkt aanwezig. Het aanbod op stationslocaties bleef evenals
voorgaande jaren relatief klein.
37
