PROGRAMMABEGROTING 2006
VOORSTEL NIEUW BELEID N-03-01
Programma: Economie en Toerisme
Dienst: Stadsontwikkeling en -beheer
Naam van het voorstel:
Stimuleren van toerisme binnen de Gemeente Leeuwarden
Omschrijving/ onderbouwing:
Circa drie jaar geleden is binnen de gemeente Leeuwarden geconstateerd dat het toenmalige beleid inzake
recreatie en toerisme geen effect sorteert. De activiteiten waren voornamelijk gericht op het aanbod van
recreatieve voorzieningen, zonder dat hiervoor van gemeentelijke kant voldoende middelen beschikbaar
waren. Om die reden is de formatieplaats recreatie en toerisme opgeheven.
Wel is het budget voor SPL/VVV gecontinueerd en heeft de Raad besloten een deel van de vrijkomende
middelen aan te wenden voor stadsmarketing. Hiermee is in de praktijk een onduidelijke situatie ontstaan. Het
beleidsveld is namelijk wel blijven bestaan (Programmabegroting) en de nadelen van het wegvallen van
ambtelijke coördinatie is met name naar de politieke besluitvorming merkbaar. Bovendien worden kansen
gemist omdat recreatie en toerisme te weinig zijn ingebed in integrale planvormingsprocessen.
Na ruim twee jaar wordt duidelijk dat vrijetijdsbesteding een te belangrijk onderwerp is om niets mee te doen in
Leeuwarden. De volgende overwegingen spelen mee:
1. Het belang wat elders (Rijksoverheid, de provincie Fryslan en gemeenten rond Leeuwarden) wordt
gehecht aan toerisme. (Inter-) nationaal wordt het aandeel van recreatie en toerisme, of breder,
vrijetijdsbesteding, in de economie steeds groter. Voor Nederland is dit belang inmiddels zo groot
geworden dat het ministerie van EZ een Vernieuwde Toeristische Agenda heeft opgesteld. Hierin is het
aantrekken van buitenlandse toeristen het centrale speerpunt. In het GSB-beleid voor de periode 2005-
2009 neemt toerisme/leisure als stedelijk item daarom een belangrijke plaats in (overigens ook één van
de Leeuwarder thema's in de pijler Economie). Binnen de provinciale context zijn Friesland marketing, het
Fries Merenprojekt en innovatie op het gebied van leisure centrale items waar beleid op wordt gevoerd en
middelen voor beschikbaar zijn. Ook in onder meer stadsgewestelijk verband betreft het hier een
speerpunt, hetgeen leidt tot een aaneenschakeling van initiatieven waar Leeuwarden wordt gevraagd om
meningsvorming dan wel actieve participatie. Tenslotte heeft vrijetijdsbesteding een prominente plaats in
de Stadsvisie. Het programma Tijd voor Schoonheid vraagt ruimte voor het versterken van de relatie
tussen cultuur en economie, het benutten van de potenties van water en het versterken van de
combinatie van winkelen, horeca en evenementen.
2. Het versterken van toerisme geeft een belangrijke impuls aan de detailhandel. Recente cijfers over de
positie van de Leeuwarder binnenstad laten zien dat de binnenstad wat betreft detailhandel een pas op
de plaats maakt, terwijl leisure inclusief horeca in omvang toeneemt. Het is zaak om mogelijkheden op
een rij te zetten op welke wijze meer economische activiteit kan worden ontwikkeld die leiden tot een
langer verblijf en hogere bestedingen. Daarbij is vooral van belang om allerlei nieuwe combinaties van
vrijetijdsbesteding te maken.
3. De markt vraagt om een grotere aandacht voor toerisme. Er zijn kansen, zoals bijvoorbeeld rond Aqua
Zoo Friesland dat zich tot de grootste dagattractie van Friesland ontwikkelt. De concurrentie zit evenwei
niet stil, vergelijk de claim van Heerenveen-Joure voor een grote dagattractie; de kansen om sportstad
verder met leisure op te pakken, het zware accent dat wordt gelegd op watersport. Leeuwarden heeft de
binnenstad als podium en heeft daarin fors geïnvesteerd (binnenstad, musea, museumhaven, enz.). De
kansen voor economische versterking van Leeuwarden liggen hier voor het oprapen. Dit blijkt duidelijk uit
het feit dat ondernemers zich melden met plannen voor nieuwe activiteiten. Het is nu tijd om te gaan
oogsten.
4. De stadsmarketingcampagne stelt imago, vrije tijd, cultuur, kennis, wonen en werken centraal. Dat vraagt
om ondersteuning en het ontwikkelen van relevante producten, bij uitstek op het gebied van
vrijetijdsbesteding, vooral als uit marketingactiviteiten blijkt dat er wat mankeert aan het productenpakket.
Een goed pakket vrijetijdsbestedingen heeft uiteraard niet alleen aantrekkingskracht op toeristen, ook
voor potentiële nieuwe bewoners is dit belangrijk als vestigingsfactor.
Doel en uitgangspunten
Zowel in de programmabegroting (programma Economie en toerisme) als in het MOP/GSB is toerisme een
veld waarvoor doelen zijn omschreven. Gelet op bovenstaande overwegingen is het van belang om Toerisme
leisure ook daadwerkelijk op de gemeentelijke kaart te zetten en het belang als economische factor te
vergroten. Dat kan door gericht initiatieven vanuit de markt te ondersteunen en uit te lokken.
Uitgangspunten voor de gemeente Leeuwarden zijn:
De ontwikkeling en acquisitie van nieuwe bedrijfsmatige leisure-activiteiten verdient ondersteuning.
Aansluiten bij sterke punten van Leeuwarden en omgeving en bij bestaande initiatieven is
wezenlijk en succesverhogend. Onderscheidend vermogen en kwaliteit zijn leidraad.
Leeuwarden kiest met Expeditie Leeuwarden en Beleef Friesland gericht voor doelgroepen en
product-marktcombinaties.
Ondernemersproducten en marketing zijn bepalend voor de ontwikkeling van infrastructuur.
Gezien de beperkte financiële middelen wordt voorrang gegeven aan activiteiten binnen
Leeuwarden en directe omgeving en aan passende mogelijkheden die met cofinanciering van
derden kunnen worden gerealiseerd.
Speerpunten voor wat betreft toerisme zijn de stad, water, marketing en ondernemersklimaat. Binnen deze
gebieden zullen prioriteiten worden gesteld en initiatieven benoemd. Gelet op de substantiële investeringen
van Leeuwarden op het gebied van water wordt onderstaand dit nogmaals kort uitgewerkt.
WATER
In diverse steden wordt het aanwezige water benut voor leisure-activiteiten. In Leeuwarden is dat tot dusver
weinig het geval. Door Leeuwarden loopt de staande mastroute met de Prinsentuin als jachthaven. Verder kent
Leeuwarden een grachtenstelsel met een rondgaande gracht en drietal daarop uitkomende binnengrachten.
Grachten zijn gebaggerd en worden voorzien van gezuiverd water, een uniek project in binnen- en buitenland.
In de binnenstad zijn 4 aanlegsteigers gecreëerd in binnengrachten en 1 aan buitengracht, speciaal voor
rondvaartboten.
Gelet op ervaringen in andere steden mag worden verwacht dat eigen inwoners, maar ook toeristen,
belangstelling hebben voor vertier op het water. Mogelijkheden zijn o.a.:
Rondvaarten, waterfietsen (b.v. onderscheidend ontwerp voor Leeuwarden), kano, roeien, rondvaarten en het
huren van een elektrische boot.
Met dit voorstel wordt in eerste instantie ingezet op het beschikbaar stellen van incidentele middelen in 2006
en 2007 ad 85.000. Structurele keuzes kunnen in het collegeprogramma voor de nieuwe collegeperiode
worden gemaakt.
