^dM(AD
Leeuwarden is de hoofdstad van de provinsje Fryslan. Kunst en vormgeving in de
openbare ruimte vormt een belangrijk instrument om de identiteit van de hoofdstad
te benadrukken.
Het is voor en van iedereen, biedt de meest laagdrempelige manier van
kennismaken met kunst en vormgeving en heeft in die zin ook een educatieve
betekenis. Het is bovendien van groot belang voor het toerisme, de economie en de
ontwikkeling van een stad. Ze past bijvoorbeeld uitstekend in citymarketing
(Expeditie Leeuwarden). Kunst en vormgeving in de openbare ruimte is in het kader
van popularisering van een stad van een aanzienlijke betekenis, omdat het een
verbinding aanbrengt tussen (cultuur)toerisme, de economie en de ontwikkeling van
de stad.
Het versterkt de kwaliteit, de identiteit, het prestige en de beleving van de openbare
ruimte. Ten opzichte van architectuur en infrastructuur levert kunst en vormgeving
binnen de planologie van de stad een unieke en onderscheidende culturele bijdrage
die deze daarbij zelfs versterkt.
Het levert een bijdrage aan de uitstraling van de gemeente, zowel in het kader van
stedenbouwkundige vernieuwing als bij de inrichting en vormgeving van nieuwe en
bestaande natuurgebieden en landschappen. Interessant is ook de combinatie met
cultuurhistorie, natuur en landschap, stedelijke ontwikkeling. Hier liggen
mogelijkheden om specifieke kenmerken van het gebied extra te accentueren.
Voorbeelden hiervan in andere gemeenten zijn: Watergraafsmeer - Park de Meer in
Amsterdam, Beyond in de vinexwijk Leidsche Rijn Utrecht, culturele strategie
Vathorst iri Amersfoort en Kunststadmarkeringen in Groningen.
Daarnaast levert kunst in de wijken een belangrijke bijdrage aan de toegankelijkheid
en betrokkenheid van de inwoners bij de kunst en cultuur in hun stad.
Met de percentageregeling beeldende kunst en vormgeving is de gemeente de
belangrijkste opdrachtgever in Leeuwarden en ze heeft een lange traditie in het
realiseren van kunst en vormgeving in de openbare ruimte. In Leeuwarden is
intussen behoorlijk wat te vinden. Dit is echter behoorlijk versnipperd door de stad
heen, het gaat vaak om (te)veel kleine objecten, de collectie is te weinig zichtbaar
als geheel, de samenhang ontbreekt veelal. Er wordt ad hoe geïnvesteerd, zonder
een duidelijke visie of plan.
In de wijk Camminghaburen is een route met kunst in de openbare ruimte, in de
binnenstad is er de poëzieroute en er staan veel beelden van bekende Leeuwarders
(Piter Jelles Troelstra, Anne Vondeling, Mata Hari, Piet Paaltjens, etc.). Maar de
zichtbaarheid en aanwezigheid is beperkt en daardoor te weinig aansprekend.
Kunst en vormgeving in de openbare ruimte wordt vaak niet als kans gezien. De
percentageregeling wordt bij veel investeringsprojecten niet toegepast. Omdat de
percentageregeling veelal niet van te voren wordt meegenomen in de kostenraming,
is er vaak geen financiële ruimte meer.
De kunst en vormgeving in Leeuwarden gaat niet of nog te weinig een relatie aan
met haar omgeving. Doordat het niet gerelateerd wordt aan infrastructurele
investeringsprojecten, wordt het niet bij het begin van de planontwikkeling
meegenomen. Vaak wordt kunst en vormgeving er pas bijgehaald aan het einde van
het verhaal. De rol als middel tot bevordering van de stedelijke of landschappelijke
identiteit van Leeuwarden wordt hierdoor onmogelijk. Het schittert of als decoratie of
lost architectonische en stedenbouwkundige problemen op.
