BELEIDSPLAN WMO 2008-2011
individuele leefstijlen en het centraler stellen van het eigen belang kunnen ook leiden tot een dalende betrok
kenheid bij en van de directe omgeving.
Extramuralisering
De vermaatschappelijking van de zorg oftewel extramuralisering houdt in dat meer mensen met beperkingen
zelfstandig blijven wonen. Hierdoor zal een groter beroep worden gedaan op mantelzorgers, vrijwilligers en
de gemeenschap en het beschikbare budget. Dit levert een spanningsveld op met de groeiende 24-
uurseconomie, de (noodzakelijk) hogere arbeidsparticipatie en de invloed van de individualisering op de
sociale cohesie. En met het aantal vrijwilligers en met het bestaande bekostiging systeem. Met dreigend fi
nanciële afwentelmechanismen van AWBZ naar Wmo.
Aandachtswiiken en prachtwiiken
In de grotere steden (GSB=Grote Steden Beleid) blijven wijken en bevolkingsgroepen achter in hun groei.
De kloof tussen vraag en aanbod op de arbeidsmarkt stijgt. Het toekomstperspectief van een groep burgers
wordt meer onzeker. Dit heeft gevolgen voor de gezondheid en het opleidingsniveau van de kinderen.
Een behoorlijke groep burgers kan steeds moeilijker voldoen aan de eisen die de samenleving stelt in termen
van competenties om keuzes te maken, arbeid en zorg te combineren en zelfredzaam, digitaal en informatie
vaardig te zijn.
Keuzevrijheid en marktwerking
Dit staat haaks op de ontwikkelingen in het landelijke beleid waarbij de rijksoverheid in toenemende mate
van burgers vraagt om hun eigen keuzes te maken, bijvoorbeeld als het gaat om zorgverzekeraar, zorg in
natura of in PGB, kinderopvang, energie, media, enzovoorts. Een toenemend aantal burgers wordt "keuze
moe", de individuele keuze vrijheid is een groot goed, maar te veel keuze mogelijkheden leidt tot het Stend-
hal-syndroom, waarbij je bij het aanschouwen van zoveel schoons waaruitje kunt kiezen, het je duizelt en
niet tot een afgewogen keuze kunt komen.
2.4 Dwarsverbanden met andere beleidsterreinen
De Wmo heeft dwarsverbanden met andere beleidsterreinen:
Beleidsterrein
Prestatieveld Wmo
Werk en inkomen (incl. schuldhulpverlening) (Wet werk en bij
stand)
1,2,3,4,5,6,7,8,9
Sport
1,2,5 en 6
Volkshuisvesting en ruimtelijke ordening
1,2, 3 en 6
Veiligheid
1,2,7,8,9
Onderwijsbeleid
2
Gezondheidsbeleid
1,2,3,4,5,6,7,8 en 9
Integratiebeleid
1,2,3,4,5,6,7,8 en 9
Waar op dit moment al mogelijk, zijn in de uitwerking bij de prestatievelden al dwarsverbanden aangelegd.
Wij zijn ons er van bewust echter nog maar een start te hebben gemaakt met het proces van integrale beleids
vorming en ontkokering. Deels komt dit doordat op rijksniveau dit proces recent in het coalitieprogramma
een impuls heeft gekregen maar nog in de steigers staat. Dit betekent dat veel beleid en middelen nog "geko-
kerd" aan de gemeente wordt overgedragen. Dit belemmert een integrale aanpak op lokaal niveau.
Echter, ook op gemeentelijk niveau kunnen wij veel meer en beter integraal beleid maken en met name uit
voeren dan tot nu toe het geval is geweest. Met dit beleidsplan willen wij daarin weer een forse stap zetten.
Naast de uitwerking bij de prestatievelden willen wij hier enkele speerpunten van integrale aanpak noemen.
In het collegeprogramma hebben wij gesteld: "De kracht van de Wmo ligt in het verbinden van wonen, wer
ken, welzijn en zorg, in de combinatie van alle voorzieningen die er op deze terreinen zijn. De kansen die
ontstaan uit het verbinden van de Wmo met de Wet Werk en Bijstand (WWB) moeten volop worden benut".
Bij de samenhang met werk en inkomen gaat het vooral om participatie en re-integratie. In de Wmo-pilot van
onze gemeente is in de afgelopen twee jaar hiervoor een naadloze participatie- en re-integratieladder ont
wikkeld. Centraal staat: wie kan werken móet werken en voor wie (nog) niet kan werken dient er een passen
de vorm van participatie te zijn. Een goed voorbeeld daarvan is het project Skrep, waaraan zo'n 60 chronisch 4
- 14-
BELEIDSPLAN WMO 2008-2011
verslaafden deelnemen en werkzaamheden uitvoeren in opdracht van woningbouwcorporaties, onderwijs en
gemeente.
Zorg biedt ook economische kansen. In de eerste plaats werkgelegenheid voor onze uitkeringsgerechtigden.
Daarom is vooruitlopend op de verdere uitwerking van contract compliance al bij de aanbesteding van de
hulp bij het huishouden met de 15 gegunde thuiszorgorganisaties afgesproken dat zij moeite doen om WWB-
ers in te zetten. In het bestek voor de aanbesteding van Hulp bij het huishouden, is een paragraaf "social
return" opgenomen. Daarnaast willen wij innovatie in de zorg stimuleren. In het afgelopen jaar hebben wij in
een denktank Take Care 2015 met andere partijen in de stad gesproken over de gewenste lange termijn scena
rio's voor wonen/werken/welzijn/zorg/diensten. Voorstellen voor innovatieve projecten zullen de uitkomst
zijn van dit denkproces.
Wonen en ruimtelijke ordening zijn de beleidsterreinen waar rekening moet worden gehouden met de behoef
ten van en voorzieningen voor mensen met beperkingen als het gaat om het bouwen van woningen en de
inrichting van de openbare ruimte. Per 2015 moeten minimaal 4700 woningen geschikt zijn voor ouderen met
beperkingen9. In de planning van de realisatie van de woonservicezones (Raamovereenkomstwordt geïn
ventariseerd waar een leeftijdbestendige wijk aan moet voldoen en welke aanpassingen er nodig zijn. Er
komen 13 woonservicezones tussen 2006 en 2015. Naast deze afspraken met de corporaties zijn in de presta
tieafspraken ook vastgelegd de inspanningen die de corporaties dienen te leveren voor de huisvesting van
bijzondere groepen en de bevordering van leefbaarheid.
Bij sport zijn de BOS-projecten (buurt-onderwijs-sport) gericht op meer sportactiviteiten in de buurt, zoals
bijvoorbeeld in de Vlietzone en de Vrijheidswijk. Kinderen krijgen de kans zich sportief te ontwikkelen. De
BV Sport voert stedelijk tal van deze bewegingsactiviteiten uit, als de uitvoerder van het gemeentelijk Sport
beleid. Op basis van de kademota Sport die in 2003 werd vastgesteld, geeft de BV Sport in haar jaarpro
gramma sport10 reeds aandacht aan de dwarsverbanden met de Wmo. Zoals dat ook eerder al gebeurd is met
het onderwijs. Aandacht zal besteed worden aan het versterken van de rol die sportverenigingen kunnen
spelen bij signalering van jeugdproblematiek en het vergroten van de sportmogelijkheden voor jongeren met
een psychische beperking. De ontwikkeling van het sportconcentratiebeleid (1. Magere Weide 2. Kalverdijk-
je 3. Nylan 4. de Zuidlanden) zal verbonden moeten worden met de doelstellingen van prestatieveld 1 (socia
le samenhang), 2 (ondersteuning jeugdigen) en 4 (vrijwilligers).
Bij taal en cultuur gaat het om het stimuleren van het gebruik van de eigen taal, mensen voelen zich het
meest op hun gemak wanneer men zich gewoon kan uiten in die eigen taal of dat nu het Nederlands is of de
tweede Rijkstaal, het Fries of het Stadsfries (Liwwadders). In het bestek bij de aanbesteding van Hulp bij het
huishouden (HH) is als eis gesteld aan de aanbieders van Hulp bij het huishouden dat het uitvoerend perso
neel de cliënten in voldoende mate moet kunnen verstaan wanneer die er de voorkeur aan geven om de Friese
taal te gebruiken. Zoals dit uitgangspunt ook is vastgelegd in het Friese taalbeleid van de gemeente voor de
communicatie tussen de gemeente en haar burgers.11
Veiligheidsbeleid heeft vooral te maken met overlast veroorzaakt door burgers uit de verschillende doelgroe
pen van de Wmo. Hier wordt op wijkniveau aandacht aan besteed. Ook spelen het Advies- en Steunpunt
Huiselijk Geweld en het Meldpunt overlast en bemoeizorg een belangrijke rol.
De link met het gezondheidsbeleid is groot. In 2007 wordt ook een nieuwe nota gezondheidsbeleid gemaakt,
volgens planning zal deze ook op 17 december 2007 door de Raad worden vastgesteld. Hierin wordt aan
dacht besteed aan de raakvlakken en dwarsverbanden met de Wmo.
Met het onderwijs is er een staande (RMC) zorgstructuur rond leerlingen die dreigen uit te vallen. Scholen
zijn belangrijke partners in het signaleren van opvoedingsproblemen en hebben zorgteams en schoolmaat-
schappelijk werk. Leerplicht werkt nauw samen met de scholen. De ministeries VWS1' en OCW stellen van
af 2008 extra geld beschikbaar om de samenhang te versterken tussen brede scholen, sport en cultuur. Met als
9 In het beleidsonderzoek "ouderenhuisvesting gemeenten" dd. 2 augustus 2008 uitgevoerd door Ipso Facto
kwam Leeuwarden met een totaal score van 8,38 goed te voorschijn, en behoort daarmee tot de top 5 van
Nederland.
10 Jaarplan Bewegingsactiviteiten van de BV Sport Leeuwarden
11 nota "Fris Fries, stimulans voor het Friese taalbeleid van de gemeente" mei 2007
12 VWS koersbrief dd. 7 augustus 2007 "impuls brede scholen, sport en cultuur"
- 15 -
