1
Inleidino
Vanouds is Leeuwarderadeel een gemeente waar het gebruik van het
Pries altijd hoog in het vaandel heeft geste.anDit, aïs gevolg
van het fait dat Friesland vanuit haar verleden altijd een eigen
taai in haar kultuurpatroon heeft gehadEen taai die in de Priess
historié een belangrijke roi heeft vervuld. Met de toetreding van
Friesland tôt het Koninkrijk der Nederlanden in de 16e eeuw is
evenwel ook het Nederlands in Friesland geintroduceerd en is het
Pries langzaam maar zeker naar de achtergrond gedrongen. Een
k o n s t a t e r i n g die m e t n a m e v o o r d e 1 a a t s t e e e u w e n q e 1 d t.
Uiteindelijk heeft dit er toe geleid dat, met name in het
o f fici e1e verkee rhet Neder1ands i n g r o te de1en van Friesland tot
DE voertaal werd verheven en het Fries tôt een tweede taai is
verworden. Dit ailes ondanks het feit dat de Friese taai vanuit
haar ver 1 eden to c h al t i .j d een he 1 ang r i j k e pi aa t s i n he t F r i ese
k u 11 u u r p a t r o o n h e e f t i n g e n o m e n
0 mdat i n he t of f i c i ee1 ve r k ee r s teeds meer de nadruk op he t
Neder lands kwam te liggen, heeft zich de laatste jaren op
verschi1lende plaatsen in Friesland een diskussie over de plaats
van het Fries in het officiele verkeer ontsponnen. Basis voor deze
diskussie was de wsns vanuit de Friese bevolking orn het Fries weer
die plaats in het officiels verkeer te geven die zij op grond van
haar historische rechten en kulturele waarden verdient. Het Fries
moet op basis van een tweetal reele uitgangspuntenn.l.
gelijkberechtiging tussen het Nederlands en het Fries; en
bij Friesland c.q. de Friese gemeenten hoort een Fries-taalbe-
1 e i d
een gelijkwaardige positie ten opzichte van het Nederlands
verkrijgen. Het Fries moet eindelijk uit. haar huidige
ondergewaarde positie worden gehaald. Vanuit een demokratisch
oogpunt dient Friesland in principe tweetalig te zijn. Een
taalbeleid waarbij duidel i jkheid bestaat- over de beleidsvisie van
de gemeente ten aanzien van het gebruik van het Fries zou hierbij
een pre moeten zijn. Voor zowel de gemeente zelf als voor haar
bevolking zou er sprake moeten zijn van een duidelijke (politieke)
beleidsvisie.
Vanui t
a. haar eerder gememoreerde oorsprong;
b. haar plaats binnen de huidige samenleving van de provint ie
Friesland; en
c. haar kulturele waarde;
verdient het Fries een zodanige plaats in het provinciaal en
gemeent-elijk taalbeleid dat zij gel i j k waardig aan het Neder lands
wor d t
In verschi1lende gemeenten is de voornoemde diskussie gevoerd,
waarbij afhankelijk van de samenstel1ing van de bevolking een
aantal beleidsvisies naar voren zijn gekomen. Beleidsvisies die
varieren van een minimaal gebruik van het Fries tôt een zeer breed
F r ies-taaibeleid
Ook in de gemeente Leeuwarderadeel werden op basis van deze
diskussie een aantal beleidskeuzen ten aanzien van het gebruik van
het Fries (in het officiels verkeer) geformuleerd (zie hoofdstuk
2.Doel van deze keuzen was het stimuleren van het Fries.
Hoewelzoals uit het voorgaande blijkt, de intentie tôt een
Fries-taalbeleid m principe altijd wel aanwezig is geweest, zijn
