2.2.4
Kostenverhaal
Met de komst van de Wro is kostenverhaal geen vrije keus meer, maar een verplichting. Het
kostenverhaal dient verzekerd te zijn bij vaststelling van de het bestemmingsplan4, anders mag
deze niet vastgesteld worden.
De exploitatieovereenkomsten (privaatrechtelijk) kunnen opgesplitst worden in een traject voor
de vaststelling van het exploitatieplan; de anterieure overeenkomst, en na de vaststelling; de
posterieure overeenkomst.
Het publiekrechtelijke spoor bestaat uit kostenverhaal via de bouwvergunning.
Hieronder gaat we kort in op de (on)mogelijkheden van de verschillende wegen.
2.2.4.1 Anterieure overeenkomst
Voordat de gemeente(raad) het bestemmingsplan met het bijbehorende exploitatieplan vast-
stelt, is het mogelijk afspraken met partijen te maken en deze vast te leggen in een anterieure
overeenkomst. In dit stadium is het mogelijk ruimere afspraken te maken dan wanneer straks
het exploitatieplan is vastgesteld. Voorbeelden van deze ruimere afspraken zijn:
de aftopping (maximalisering) van sommige kostensoorten geldt niet in dit stadium,
het is mogelijk in een financiele bijdrage voor andere ruimtelijke ontwikkelingen (bijvoorbeeld
een recreatiegebied) te vragen in het kostenverhaal,
bepalingen betreffende woningbouwcategorieen zoals prijsvorming van de kavels, methode
van toewijzing, kettingbeding, categorieen woningzoekenden die in aanmerking komen voor
kavels voor particulier opdrachtgeverschap. Het is niet mogelijk andere woningbouwcatego
rieen zoals starterwoningen en woningen voor ouderen te contracteren,.
het eventueel ruilen van percelen tussen gemeente en particulier zodat elk over die percelen
beschikt waar zij het best mee op de markt kan komen,
faseringen in de uitvoering en deadlines voor te realiseren delen,
flexibiliteitsbepalingen zonder dat daarvoor een exploitatieplan moet worden aangepast.
Voordelen zijn gelegen in snelheid en onderhandelingsruimte voor beide partijen. Belangrijk
voor de gemeente is een zekerheidsstelling (bankgarantie, vooruitbetaling) te vragen.
2.2.4.2 Posterieure overeenkomsten
Het lijkt weinig zinvol om na het vaststellen van het bestemmingsplan met exploitatieplan nog
een overeenkomst in sluiten, immers de hoogte van de exploitatiebijdrage volgt uit het exploita
tieplan. Toch kunnen gemeente en particuliere eigenaren in de overeenkomst meer regelen dan
in het exploitatieplan is geregeld, zoais het ruilen van gronden met voor elk de handigste ka
vels. Daarnaast krijgen private partijen meer zekerheid dan via het publiekrechtelijke kanaal,
zowel financieel, als qua tijd en uitwerking, omdat jaarlijks het exploitatieplan wordt herzien.
Zaken die vergeten zijn in het exploitatieplan mogen niet meer geregeld worden in een posteri
eure overeenkomst.
4 In het hele stuk noemen we enkel het bestemmingsplan, maar dit geldt ook voor de andere
planologische maatregelen:, projectbesluit, wijzigingsplan, uitwerkingsplan, of een projectafwij-
kingsbesluit op grand van een beheersverordening.
Hier gemaakte afspraken mogen niet tegenstrijdig zijn met het eventueel later
vastgestelde bestemmingsplan/exploitatieplan. Maak een voorbehoud voor wij-
zigingen in het bestemmingsplan, en houdt rekening met eisen die gesteld wor
den betreffende Europese aanbesteding voor voorzieningen en regels ten aan-
zien van staatssteun.
Grontmij
Grondbeleidsvormen en de Wro
03/5422, revisie 6
Pagina 9 van 24
