Artikel 2 Aard van de belasting
Dit artikel is opgenomen om er geen misverstand over te laten bestaan dat de heffing bedoeld is om de
kosten van de zorgplichten te verhalen die zijn opgesomd in artikel 228a van de Gemeentewet. Tevens
blijkt uit dit artikel dat het gaat om de totale kosten van de beide zorgplichten.
Artikel 3 Belastbaar feit en belastingplicht
De rioolheffing kan worden geheven van zowel de eigenaren als de gebruikers van percelen. In de
toelichting bij de Wet verankering en bekostiging gemeentelijke watertaken staat dat de wetgever de
bestaande praktijk dat de belasting zowel van de eigenaar als de gebruiker kan worden geheven wil
voortzetten.
Voor de oude rioolrechten heeft de Hoge Raad in zijn arrest van 5 maart 1980, nr. 19 441, BNB
1980/103 (Rotterdam) beslist dat onder gebruik van de riolering mede het genot van de aansluiting
voor de eigenaar kan worden begrepen, nu de aansluiting de gebruikswaarde van het eigendom voor
de eigenaar verhoogt. Ook in latere arresten heeft de Hoge Raad in gelijke zin beslist (HR 24 oktober
1984, nr. 22 429, BNB 1985/58, Belastingblad 1985, biz. 6 (Havelte), HR 15 juli 1986, nr. 23 881,
BNB 1986/263, Belastingblad 1986, biz. 583 (Zutphen) en HR 12 januari 1994, nr. 29 597, BNB
1994/84, Belastingblad 1994, biz. 270 (Bussum).
Hof Amhem heeft uitgebreid gemotiveerd beslist dat alleen van eigenaren kan worden geheven. De
andersluidende beslissing van rechtbank Amhem is door het hof van tafel geveegd (Hof Amhem 9
oktober 2007, LJN: BB5160, vng- 2447 (Nijmegen)). Tegen deze uitspraak is overigens wel beroep in
cassatie ingesteld.
De Hoge Raad heeft in een aantal zaken geoordeeld dat de heffing van een afVoerrecht van enkel de
grote lozers is toegestaan. Daarbij moet het aandeel van de te verhalen kosten bij de grote lozers
evenredig zijn met hun aandeel in de totale hoeveelheid geloosd afvalwater. Zie hiervoor de uitspraken
van de Hoge Raad van 10 december 2004, nr. 36804, LJN: AF7508 (Delft) en LJN: AF7510 (Delft);
AF7505 (Zoetermeer); AF7514, AF7516, Af7517 (Eindhoven); AF7523 en AF7524 (Leiden); AF7336
(Rotterdam). Bij deze uitspraken moet wel bedacht worden dat het oude rioolrecht gericht was op het
verhalen van de kosten van het transport van afvalwater. Indien de gemeente in meer dan bijkomende
mate kosten verhaalt die gepaard gaan met hemel- en grondwater kan het minder gewenst zijn deze
kosten enkel te verhalen op de grote lozers van (bedrijfs)afvalwater.
De vast te stellen verordening komt er anders uit te zien in het geval de gemeente slechts van een van
de genoemde belastingplichtigen wil heffen. Indien de gemeente kiest voor een heffing uitsluitend van
de genothebbende krachtens eigendom, bezit of beperkt recht van een perceel (eerste lid, onderdeel a),
dan zullen alle bepalingen die betrekking hebben op de gebruiker van een perceel of het gebruik van
het perceel kunnen vervallen. Kiest de gemeente voor een heffing uitsluitend van de gebmiker van een
perceel, dan kunnen alle bepalingen vervallen die betrekking hebben op de heffing die wordt geheven
wegens het hebben van een aansluiting. In de slotparagraaf van deze toelichting zijn aanwijzingen
gegeven voor de redactionele wijzigingen van de modelverordening in dergelijke gevallen.
Eerste lid
In het eerste lid gaat het om de belasting die wordt geheven van de gebruiker van een perceel wegens
het afvoeren van water vanuit dat perceel op de gemeentelijke riolering. Ook hier zijn de woorden
'direct of indirect' voor de duidelijkheid opgenomen. Het direct of indirect afvoeren van water hangt
samen met het direct of indirect aangesloten zijn van het perceel op de gemeentelijke riolering.
