2. Samenvatting
De afgelopen maanden zijn medewerkers van de vier gemeenten in pro- "At earns bezig
geweest met uitwerking van samenwerking op een achttal taakvelden. Dit vloeit voort uit het
in april 2009 aan u voorgelegde voorgenomen besluit versterking samenwerking Middelsee
Gemeenten. Zonder uitzondering is de conclusie van de projectteams, dat er toegevoegde
waarde is te behalen middels verdieping van samenwerking. Zes van de acht projectteams
opteren daarbij voor het matrixmodel als meest efficiente organisatievorm. In het
matrixmodel wordt een taakveld organisatorisch bij een van de vier gemeenten belegd. Deze
gemeente voert die taak voor alle vier gemeenten uit. De afzonderlijke gemeenten zijn op
vrijwel alle onderzochte taakvelden, vanwege de beperkte schaal, niet voldoende in staat om
eigenstandig de noodzakelijke kwaliteit te borgen.
Er wordt een helder besluit aan de gemeenteraad gevraagd over versterking van
samenwerking. De colleges van B&W adviseren om volmondig 'ja' te zeggen, en in de
tweede helft van 2012 de voortgang extern te laten evalueren en aan de raden aan te bieden.
Om de bestuurlijke afstemming te vereenvoudigen wordt de raad gevraagd om in te stemmen
met een lichte gemeenschappelijke regeling. Tenslotte wordt de raad gevraagd om budget
beschikbaar te stellen voor (aanloop)kosten van de samenwerking.
3. Voorgeschiedenis
In 2003 hebben onze gemeenten hun eigen functioneren tegen het licht gehouden. Aanleiding
was de zogenaamde zelfevaluatie bestuurskwaliteit, door de Provincie Fryslan gei'nitieerd.
Samengevat was de gemeenschappelijke conclusie van de zelfevaluaties van onze vier
gemeenten, dat op het merendeel van de onderzochte prestatiegebieden onze gemeenten goed
scoorden, maar dat er ook knelpunten waren. Deze hadden vooral te maken met
kwetsbaarheid van de ambtelijke organisatie vanwege veel solitaire functies en beperkte
ambtelijke capaciteit om adequaat in te spelen op nieuwe ontwikkelingen. De vier Middelsee
Gemeenten hebben daarop besloten om door middel van samenwerking de nadelen van een
relatief kleine schaal te (gaan) ondervangen. Aanvankelijk gebeurde dit op basis van een
intentieverklaring3later aan de hand van een minder vrijblijvend convenant
Naar aanleiding van het hiervoor genoemde proces van zelfevaluatie bestuurskwaliteit zijn
door de provincie Fryslan clusterbijeenkomsten met gemeenten gehouden. Uitgangspunt was
om via een 'proces van onderop' tot oplossing van geconstateerde knelpunten te komen,
waarvoor de verantwoordelijkheid bij de gemeente(n) zelf lag. Van meet af aan hebben onze
gemeenten zich daarbij op het standpunt gesteld, dat behoud van afzonderlijke politieke
identiteit van de Middelsee Gemeenten voorop staat. Deze opvatting hebben wij in diverse
overleggen met de provincie ingebracht, en daar ook consequent naar gehandeld.
Intern hebben wij het samenwerkingsproces eveneens 'van onderop' vorm gegeven.
Medewerkers zijn gestimuleerd om elkaar op te zoeken en na te gaan wat men aan elkaar zou
kunnen hebben. Zelf geconstateerde verbeteroplossingen zijn door ons waar mogelijk
ondersteund c.q overgenomen. Wij hebben bewust gekozen om 'van onderop' te werken.
Samenwerking staat of valt bij draagvlak onder medewerkers en zij zelf moeten de
toegevoegde waarde ervan ervaren. Middels deze 'organische' werkwijze zijn talrijke
initiatieven genomen en ingevoerd, varierend van inhuur van een ARBG-dienst tot en met
onderlinge taakverdeling tussen medewerkers op hetzelfde vakgebied. De voordelen zijn
evident.
3 Het zgn. Tienpuntenplan van december 2004
4 Convenant 2007
