24
GEMEENTERAAD TE LEEUWARDEN. Zitting van Donderdag den 11 Eebruarij 1869.
Art. 41.
Aan hut personeel wordt wegens diensten en ter vergoeding
vtior tijdverzuim eene jaarlijkscbe toelage verstrekt, als volgt:
I. Bij eene spuit, bestaande uit zuig- en perspomp, ieder met
2 cylinders
a. de directeuren, ieder13.50.
b. pijphouders -12.00.
c. korporaals 6.00.
II. Bij eene spuitbestaande uit zuig- en perspomp met 2 cy
linders:
a. de directeureniederƒ13.50.
i> pijphouders -12.00.
c. den korporaal - 5.00.
III. Bij eene spuit, bestaande uit zuig- en perspomp, ieder
met 1 cylinder
a. de directeuren, iederf 8.00.
b. pijphouders 8.00.
c. den korporaal - 4.00.
IV. a. aan de opzieners der bergers ieder -15.00.
b. de bergers ieder- 10.00.
V. a. aan den opziener der redders- 10.00.
b. de redders, ieder - 6.00.
VI. aan den bode- 25.00.
De loonen, door voornoemd personeel verder te genieten en
die van het overige personeel, worden bij de instructie, bij art.
21 bedoeld, geregeld.
17. Wordt in behandeling genomen het in de vergadering
van den 28 Januarij jl. ter tafel gebragte voorstel van Burge
meester en Wethouders, betrekkelijk de inrigting van een ge
deelte van de kavallericstallen tot
a. bergplaats van turf voor de armen
b. lokaal tot berging van de reddingstoestellcn bij brand
c. brugwachterswoning en
d. woning voor den architect der gemeente.
De Voorzitter zegt dat na de indiening van bovenvermeld
voorstel, van den Gemeente-architect een schrijvcu is ontvangen
waarbij deze eene wijziging der plannen in overweging geeft,
ten gevolge waarvan Burgemeester en Wethouders een voorstel
op die wijziging betrekking hebbende, hebben ontworpen.
Na de lezing van het nadere voorstel stelt de Voorzitter
voor, dit bij de behandeling van het primitieve voorstel in be
handeling te nemen. Hiertoe wordt zouder beraadslaging be
sloten.
De discussiën over de onderwerpelijke voorstellen worden
hierop door den Voorzitter geopend.
De heer van Eijsinga zegt, tebehooren tot die leden, die met
betrekking tot de fabricage nog twijfelen aan de doelmatigheid van de
bestaande orde van zaken. Om hem te overtuigen is de kennis
neming van de beschouwing der commissie onvoldoende geweest.
De eerste door haar gestelde hoofdvraag moet hij bepaald ont
kennend beantwoorden. Hij gelooft niet dat het behoud der
eigen fabricage wenschelijk is in het finantieel belang der ge
meente. Hoezeer Burgemeester en Wethouders twijfel opperen
of die vraag thans wel ontvankelijk kan worden verklaard, ver
heugt het Spr. met hen dat die vraag is gesteld en onderzocht.
Burgemeester en Wethouders verwijzen naar het rapport der com
missie. In dat rapport heeft het hem getroffen, dat de zienswijze van
de meerderheid naauwkeurig is ontwikkeld eu met argumenten
gestaafd, doch hij mist daarin wel eenigermate de motivering
van het gevoelen, dat door de minderheid in de commissie is
omhelsd. Wat Spr. betreft, hij meent dat waar de gemeente
zelve al die belangen zal waarnemen, de bemoeijingen al te veel
vuldig en te omslachtig zullen worden het schijnt hem minder
raadzaam, dat dergelijke aangelegenheden het onderwerp zullen
uitmaken van de regtstreeksche zorg van overheidswege, hij is
overtuigd, dat juist daar een controle en toezigt noodig zijn,
die somwijlen geheel buiton verhouding zijn tot het werk, dat
wordt verrigt en dat cr geen reden bestaat, waarom hier de vrije
mededinging zou zijn buiten gesloten en het stelsel van aanbe
steding niet zou worden toegepast.
Spr. vreest dus niet ten dezen met het bestaande te breken, hij
is daarentegen huiverig om, gelijk de commissie het uitdrukt,
met opoffering van beduidende kosten den bestaanden toestand
te bestendigen.
Het heeft Spr. genoegen gedaan dat men den toestand in
andere gemeenten heeft nagegaau. Hij hecht a priori groote
waarde aan het getuigenis van eene gemeente, waar men ervaring
heeft van de beide stelsels en waar men na onderzoek het eene
voor het andere heeft verlaten terwijl uit eene andere gemeente
slechts dc verklaring komt, dat men zich daar bij het steeds toe
gepaste systeem bij voortduring wel bevindt.
Spr. heeft zijne zienswijze kenbaar gemaakt om waar het pas
geeft zijne slem daarnaar te regelen.
Wat deze voordragt betreft, tegen de conclusie daarvan, de
inrigting der kavalleriestallen tot verschillende doeleinden beeft
hij geen bedenking zijn bezwaar geldt enkel dc groote uitbrei
ding der fabricage.
De heer Gorter geeft te kennen, dat hij bij de commissie van
openbare werken, diegene was die zich met het gevoelen van de
meerderheid der commissie omtrent het behoudt van de eigen fa
bricage niet heeft kunnen vereenigen. De ondervinding heeft
hem de overtuiging gegeven, dal het in het finantieel belang der
gemeente is dat dc werken worden aanbesteed; daardoor zal veel
omslagtig werk voorkomen worden de administratie van den ge
meente-architect zal merkbaar worden ingekrompen en de gebou
wen zullen beter onderhouden worden, wat met sommigen nog
al veel te wensehen overlaat. Ook zal dan tie bij de fabricage
bchoorende smidswinkel, die nog al kostbaar is en tot veel be
moeijingen voor den architect aanleiding geeft, kunnen vervalleu.
Hij acht het dus van groot belang voor de gemeente dat do
fabricage worde verkleind.
Tegen het voorstel om een huis voor den architect te bouwen,
heeft hij bedenkingen, zoodat hij daaraan zijne goedkeurende stem
zal onthouden; de overige punten van het voorstel worden door
hem goedgekeurd en zal hij tot de aanneming daarvan medewerken.
De heer Westenberg wenscht op de opmeiking van den heer
van Eijsinga, (hit het gevoelen van de minderheid der commis
sie niet in het rapport is opgenomen, te kennen te geven, dat
van dat gevoelen in het rapport zooveel wordt gemeld, als de
minderheid heeft verlangd dat deze hiermede tevreden was
blijkt daaruit, dat ze het rapport heeft getcekend, anders toch
geeft art. 56 van het reglement van orde haar de bevoegdheid,
de wijze aan te geven waarop ze haar gevoelen in het rapport
wenscht te hebben uitgedrukt.
Evenals de heer van Eijsinga hoeft de commissie groote waarde
gehecht aan de inlichtingen uit Groningen verkregen, maar hij
maakt tevens de opmerking, dat dc burgemeester van Zwolle zijne
zienswijze niet alleen baseert op de ondervinding aldaar, maar
ook door hem in andere gemeenten o. a. te Enschede opgedaan.
Omtrent het geopperde van den heer Gorter betrekkelijk den
smidswinkel merkt Spr. op, dat al kon men de levering van al
het benoodigde ijzerwerk aanbesteden, dan toch zal men een smid
in vaste dienst behooren te houden voor het verrigten van dage-
lijksche reparatien aan sloten, krukken enz. enz. Spr. wenscht
ten slotte nog mede te deelen, dat toen de bouw-commissie tot
het onderzoeken van de zaak voor 't eerst vergaderde, de over-
groote meerderheid zich voorstelde, dat in de bestaande orde van
zaken verandering behoorde te worden aangebragt, doch dat de
Commissie na ernstig onderzoek van zienswijze is veranderd.
-i# J* «i
GEMEENTERA/\D TE LEEUWARDEN. Zitting van Donderdag den 11 February 1869.
25
De heer van Eijsinga is zijns ondanks genoodzaakt den vo«
rigen Spr. door wien hij niet begrepen schijnt te zijn te refu-
teren. Eene verwijzing naar het reglement van orde was over
bodig, waar in 't geheel geen omissie verweten werd. Spr. heeft
alleen den wensch uitgedrukt, dat de gronden van de minderheid
in het rapport waren opgenomen en hij meent, dat het uitspreken
van dien wensch hem vrijstaathij kan niet aannemen, dat het
geachte lid, dat in de minderheid was geen motieven zou heb
ben aangevoerd.
Verder was het ten cenenmale onnoodig, dat de vorige Spr.
'een uitnemend ambtenaar onder zijne bescherming nam, daar liier
niet twee personen maar twee stelsels vergeleken worden. Trou
wens de verklaring uit Zwolle afkomstig is van de hand des
Architects, niet des Burgemeesters.
De heer Westenberg zegt hierop, dat het gevoelen van de
minderheid, zoodanig als door haar is verlangd, in het rapport is
opgenomen en hiermede aan de eischen van het reglement is
voldaan. Overigens is het zeer juist dat de zaak der fabricage
uitvoerig wordt behandeld in het rapport van den Architect te
Zwolle, maar waar hij sprak over de zienswijze van den betrokken
Burgemeester, bedoelt hij die uitgedrukt in de geleidende mis
sive van dat rapport, mede bij de stukken overgelegd.
De heer Bruinsma doet hulde aan de wijze waarop de zaak
der fabricage, die schier bij de behandeling van iedere begrooting
is ter sprake gebragt, in het breede en grondig is behandeld,
door de meerderheid van de commissie, waarmede hij zich ge
heel vereenigt.
Hij wenscht echter op te komen tegen het beweren van den
heer Gorter, dat het onderhoud van sommige gemeente-gebouwen
veel te wensehen overlaat. Spr. komt daartegen op cn meent
dat wanneer de gebouwen werkelijk uit eene karige hand worden
onderhouden, dit te meer pleit voor de zuinigheid van beheer.
Bovendien wenscht hij den heer Gorter gevraagd te hebben, of
er zich wel particulieren bevinden, die het gewoon onderhoud
hunner panden laten aannemen? Hij betwijfelt zulks eu is van
meening dat wat in particulier belang gedaan wordt, ook in het
algemeen belang behoort te geschieden.
De heer Rengers had, als voorstander van het beginsel van
aanbesteding, gaarne gewenscht dat de Commissie tot ecue andere
conclusie ware gekomen.
Na het uitvoerig rapport en de daarbij aangevoerde gronden
voor de eigen exploitatie, zal hij zich met de conclusie vereenigen,
hoezeer het hem verwondert, dat bij het verschil van opinie om
trent deze belangrijke aangelegenheid, de Commissie geene vrijheid
heeft gevonden bij wijze van proefneming, b. v. vour 3 jaren, tot
het onderhoud der getneente-eigendorameu enz. bij publieke aan
besteding te adviseren.
De heer Gorter komt terug op de vraag van den heer Bruin
sma, waarom particulieren het onderhoud hunner eigendommen
niet doen aanbesteden Spr. meent dat de oorzaak daarvan zal
worden gevonden in de omstandigheid dat de eigendommen van
particulieren doorgaande niet dien omvang hebben, als dat met
de gemeente het geval is. Wat zijne tweede opmerking be
treft omtrent het slechte onderhoud van sommige perceelcn, geeft
Spr. de verzekering, dat hij niet de minste bedoeling heeft gehad
ora daarmede eene beschuldiging tegen het dagelijksch bestuur
in te brengen, daar hij van de goede bedoelingen van dit collegie
overtuigd is. Het komt hem voor, dat bij besteding de eigen
dommen beter onderhouden zullen worden, dan dit met eigen
fabricage het geval is en acht hij het mei den heer Rengers
wenschelijk dat bij wijze van proefneming cenigen tijd het onder
houd worde aanbesteed.
De heer van Sloterdljck merkt op, dat voorgesteld wordt een
gedeelte in te rigten tot bergplaats van turf voor de armen, een
ander gedeelte tot berging van reddingstoestellen bij braml.
Voor dat hiertoe besloten wordt, zou het wenschelijk zijn de
zekerheid te bezitten, dat voogden der stads arraenkamer en het
collegie van brandmeesters deze plaats tot berging van gedachte
voorwerpen geschikt oordeelen en vindt hij alzoo vrijheid de
vraag te doen, of Burgemeester en Wethouders met bedoelde cor
poration over de onderwerpelijke zaak hebben geraadpleegd
De Voorzitter geeft hierop te kennen, dat wat de berging
van turf daar ter plaatse aangaat, dit reeds sedert de verbouwing
van de gasfabriek op de daarvoor te bestemmen plaats is ge
schied en overigens de zekerheid te hebben verkregen dat heeren
voogden van de stads arraenkamer, met de aangewezen lokaliteit
genoegen nemen.
Wat het tweede bezwaar betreft, omtrent het bergen van red
dingstoestellen bij brand, heeft men het niet noodig geoordeeld
het collegie van brandmeesters hierover te raadplegen, vermits
de architect als opper-brandmeester de zaak met heeren brand
meesters besproken heeft.
Geen der leden verder het woord verlangende meent de Voor
zitter het niet ondienstig te achten op de door den heer Gorter
geopperde bezwaren, die van meening schijnt te zijn dal hier
niets wordt aanbesteed, te kennen te geven, dot alle zaken van
ecnig belang worden aanbesteed, als o. a. dc gewone jaarlijk-
sche leverantie van hout- en ijzerwaren, staaf- en plaatijzer, glas-
en verfwaren, gebakken steen, zand, patentolie, het onderhoud
van walmuren, het herstellen van straten en meer andere zaken
die voor aanbesteding vatbaar zijn.
Ilct voorstel van Burgemeester en Wethouders, met de daarin
later voorgestelde wijziging hierop in stemming gebragt zijnde,
wordt hetzelve, met uitzondering 'van punt lo., litt. d, waar
de heer Gorter zich tegen heeft verklaard, met algemeene stem
men aangenomen zoodat mitsdien is besloten
lo. een gedeelte van de linkerhelft der kavalleriestallen, gele
gen aan den Arendstuin alhier, thans weder bij de gemeente in
vrij gebruik, wordt ingerigt tot
a. bergplaats van turf voor de armen;
b. lokaal tot berging van de reddingstoestellen bij brand;
c. woning voor den wachter bij de draaibrug, te leggen ter
plaatse, waar de voormalige „Verwersbrug" heeft gelegen,
d. woning voor den Architect der gemeente, en
e. bewaarplaats voor de in 1868 door de gemeente aange
kochte nieuwe brandspuit.
2o. Burgemeester en Wethouders worden geraagtigd om, na
gehouden openbare aanbesteding en overeenkomstig de door den
Gemeei.te-architeet bij zijn schrijven van den 30 Oct. 1868 no.
-'Y, ingezonden plannen, zooais die zijn gewijzigd bij zijne mis
sive van den 2 February 1869 no. 27/,('e werken te doen uit
voeren benoodigd voor de inrigting der linkerhelft van de aan
den Arendstuin alhier gelegen kavalleriestallen, voor zoover thans
wederom bij de gemeente in vrij gebruik tot werk- en bergplaat
sen voor de fabricage en kantoor van den Gemeente-architect,
zoomede die bij 'teeiste lid van dit besluit omschreven.
3o. de kosten vallende op de uitvoering der bij 't eerste lid
omschreven werken worden gehoed uit hoofdstuk XI der begroo
ting van uitgaven dezer gemeente, dienst 1869.
18. Wordt in behandeling genomen het in de vergadering
van 28 Jan. jl. ter tafel gebragte voorstel van Burgemeester en
Wethouders, betrekkelijk eene geprojecteerde verlenging eu ver-
breeding van het Noonlvlict tot aan de Poppebrug.
De heer van Slotei'dijck heeft eenige vragen die hij reeds
bij de primitieve behandeling dezer zaak heeft willen doen.
Volgens den brief van den Architect van 11 Mei 1868 is
