40
Verslag der handelingen van den gemeenteraad te Leeuwarden, van Maandag 8 Julij 1889.
patiënten in dit gebouw wel een geschikte plaats voor de zie
ken zouden zijn. Spr. gelooft, dat daartegen geen bezwaar kan
beslaan. Natuurlijk is het ziekenhuis voor sommige wijken
gunstig gelegen doch voor andere weder dit. Is het vcor som
mige zieken te verdan kunnen zij op vertoon van een briefje
van de armvoogden aan huis worden bezocht. Alleen voor de
zieken die uit kunnen gaan is dit lokaal bestemd. Boven
dien is in het ziekenhuis de daarvoor bestemde ruimte hoogst
ondoelmatiger zijn geen zitplaatsen geen verwarming aan te
brengen en een andere ruimte is daar niet aan te wijzen.
De heer Pl&ntODgfl is door deze inlichtingen slechts ten
deele bevredigd. Dit is bet geval met die omtrent de turfberg-
plaats, doch zijne bezwaren tegen de consultkamer der stadsge-
neeskundigen zijn niet opgelost. Het is waardat in deze
buurt ook armlastigen wonen, die geneeskundige hulp behoeven,
maar het stadsziekenhuis ligt toch meer op de helft tusschen
Oost en West dan dit perceel. Vooral in den winter zal het
bezwaar daarvan worden gevoeld. In het ziekenhuis is er ge
legenheid om kleine chirurgische diensten te bewijzenmaar
in dit gebouw niet. Hier zal ook voor verwarming moeten wor
den gezorgd en een concierge dienen te worden aangesteld.
Naar spr's. meening kan in het ziekenhuis zeer goed eene ge
schikte gelegenheid worden aangebragt. Er zal een tochtportaal
vóór den ingang kunnen worden gemaakt, dat wel geen sieraad
maar ook niet bepaald eene ontsiering behoeft te zijn en de
vestibule kan dan worden verwarmd. Men zal dan eene betere
gelegenheid hebben om de zieken naar eisch te onderzoeken
dan in dit perceel.
Spr. heeft het ziekenhuis bezocht, en bij die gelegenheid is
hem er op gewezendat in de nabijheid er van wel geschikte
localiteit voor dit doel zou in te rigten zijn. Op het Blokhuis
plein bestaat eene bergplaats voor turf en een voor een brand
spuit, terwijl in de Blokhuissteeg een lokaal is, dat leegstaat.
Werd dit laatste bijv. als brandspuithuisje ingerigt, dan kon de
ruimtethans hiervoor bestemd worden ingerigt als consult
kamer voor zieken.
De voorzitter heeft de aandacht gevestigd op het lokaal in
het Raadhuisstraatjedat hetzij voor de vleeschkeuring hetzij
voor den zuivel-consulent kon worden ingerigt. Het voorstel
krijgt dus voor spr. wel wat zwevends. Zoolang echter zijn
twijfel niet is opgeheven omtrent de doelmatigheid van het be
stemmen van een lokaal voor de vleeschkeuring in het perceel
in het St. Jobsleenen zoolang geene beslissing is genomen
omtrent een lokaal voor den consulentzou spr. de beslissing
over dit voorstel wenschen aan te houden.
De heer van dor Scheer heeft met genoegen in het ad
vies van den directeur der gemeentewerken gelezen dat deze
ambtenaar eene verandering van de consultkamer in het zieken
huis noodzakelijk acht. Spr. weet als lid der commissie van
bestuur van nabijhoe slecht die inrigting is hoe groot de last
is als er eenige patiënten tegelijk komen. De heer Plantenga
is hier zeker niet mede bekend.
Maar hoe gaarne spr. dus de aanwijzing van een ander lo
kaal zou wenschentoch kan hij niet medegaan met het denk
beeld om in het perceel in het St. Jobsleen een lokaal voor
dat doel te bestemmen. Voor patiënten uit Leeuwarden zal de
afstand op zich zelf niet zoo groot bezwaar zijn maar andere
bezwaren zullen zich voordoen. De geneeskundigen zullen daar
steeds geschikte adsistentie moeten hebben het lokaal zal des
winters behoorlijk moeten worden verwarmd en een concierge
zal moeten worden aangesteld.
Voor de rigtige uitoefening der polykliniek zullen aldaar de
noodige chirurgische en medische hulpmiddelen noodig zijn.
Er zal als 't ware in dat afgelegen gedeelte der stad nog een
soort van ziekeninrigting verrijzenhetgeen spr. zeer zoude
betreuren. Dan zou er nog beter, zooals de heer Plantenga
aangafeene gelegenheid kunnen gevonden worden op het
Blokhuisplein of desnoods op zijde van het ziekenhuis. Spr.
vreest er voor, dat wanneer de inrigting tot stand komt volgens
het plan van burgemeester en wethouders, het een muisje met
een staart zal zijn, en groote uitgaven daarvan het gevolg zullen
worden.
Wat het bouwen van een turfbergplaats betreft, deze zal
wel wat ver van de losplaats verwijderd zijnwaardoor de
kosten van het overbrengen van de turf jaarlijks vrij hoog zul
len zijndoch spr. zal hierover verder niet uitweiden.
De heer van Harinxma thoe Slooten vernam van
den heer Plantengadat deze bezwaar had togen den afstand,
waaraan daarentegen de heer van der Scheer niet veel scheen
te hechten. Ook spr. gelooft nietdat de ligging van dit per
ceel een punt van bezwaar behoeft te zijn. Het ligt van buur
ten van waar zieken gratis op de polykliniek komen niet
verder dan het ziekenhuis. Buurten als de Boterhoek en de
Wissesdwinger liggen veel digler bij dit perceel dan bij het
ziekenhuis, terwijl voor buurten bij de gasfabriek en de Tuinen
het verschil niet van groot aanbelang is. Alleen het Vliet
komt in minder goede conditiemaar daartegenover staatdat
Camstraburen en Oldegalilëen er bij winnen. Zoo zijn de be
zwaren van beide perceelen nagenoeg gelijk het eene ligt ver
van de Noord-Westhoekhet andere van de Zuid-Oosthoek van
de stad.
Het groote voordeel evenwel van het perceel in het St. Jobs
leen zal zijndat de zieken niet meer in een tochtigen gang
zullen behoeven te wachten, maar in een kamer, die des winters
behoorlijk wordt verwarmd. Nu is wel door een der sprekers een
palliatief aan de hand gedaan, om de tocht te weren door plaat
sing van een tochtportaal vóór den ingang maar dit zou toch
maar een halve maatregel zijn.
Nog is tegen dit lokaal als bezwaar aangevoerddat daar
geene kleine chirurgische operaties zullen kunnen worden ge
daan. Spr. ziet dit volstrekt niet in. Waarom hier niet evengoed
als in het ziekenhuis Desnoods zou voor de kleine operaties
een instrumentenkast kunnen worden aangeschaft, een uitgaaf
misschien van een paar honderd gulden. Operaties van belang
zullen toch wel in het ziekenhuis worden verrigt.
Er zal natuurlijk een persoon aanwezig moeten zijn om hulp
te verleenenwanneer die noodig is. Dit zal een oppasser uit
het ziekenhuis kunnen zijn. In ieder geval is dat een kwestie
van practijk.
De heer van der Scheer kan den omvang van de poly-
klinische practijk niet beoordeelen wel weet hij, dat deze zich
niet alleen bepaalt tot het geven van advies of het schrijven
van een recept. Hij herhaalt hetdat hij het zou betreuren
wanneer in dit gedeelte van de stad de consultkamer werd in
gerigt terwijl in de onmiddellijke nabijheid van het ziekenhuis
gelegenheid tot het inriglen van dergelijke localiteit bestaat
bijv. in het gebouw aan het Blokhuisplein waarin een brand
spuit en turf wordt geborgen. Met geringe kosten kan daar
onmiddellijk bij het ziekenhuis eene consultatie- en wachtkamer
worden gemaakt.
Tot zijn spijt heeft spr. bij de stukken niet gevonden een
advies van de stadsgeneeskundigen. Hebben deze er geen be
zwaar tegendan zal hij er zich bij neerleggen.
De heer de la Faille heeft ook tot zijn leedwezen een ad
vies der stadsgeneesheeren gemist en hij weet dus niet hoe
deze er over denken. Spr. noemt met den heer Plantenga het
voorstel van burgemeester en wethouders zwevend, wat betreft
de bestemming van de verschillende localiteiten. Men komt van
het een op het ander. Nu komt er bij een lokaal voor den
zuivel-consulent. Welke eischen daaraan te stellen zijn heeft
de raad niet vernomen want er is geen lecture gegeven van
den brief van dien consulent. Het zou dus zeer goed kunnen
zijn dat het lokaal in het Raadhuisstraatje daaraan niet vol
doet, bijv. door dat er te weinig of ondoelmatig licht is. Spr.
kan het zich op het oogenblik niet voorstellen maar staat er
een hoog huis tegenover, dan is er geen licht genoeg; is het
daarentegen een laag huisdan ontvangt het lokaal zuidelijk
lichtdat misschien met het oog op de te verrigten werkzaam
heden ook niet goed is.
Verslag der handelingen van den gemeenteraad te Leeuwarden, van Maandag 8 Julij 1889.
47
Spr. is dus huiverig om zijne stem aan het voorstel te geven,
omdat het niet voldoende licht geeft aangaande de eisehen voor
de verschillende localiteiten en zou de beslissing liever willen
aanhouden, totdat meer licht is verschaft.
De Voorzitter heeft dit tegen het vragen van advies aan
de geneesheeren, dat daardoor de uitvoering van het werk wordt
vertraagd. En toch is het voor verschillende zaken zoo noodig,
dat het spoedig tot uitvoering komebijv. voor de uitbreiding
van de kweekerij.
Burgemeester en wethouders hebben zich op het standpunt
geplaatst dat het hier eene technische zaak betreft. Het doel
nu is om aan de stadsgeneeskundigen eene behoorlijke ruimte
te verschaffen waar zij met hunne patiënten kunnen spreken,
zonder dat deze lang in de tocht behoeven te staan. Spr. stemt
het toe dat dergelijke localiteit digt bij of in het ziekenhuis te
verkiezen zou zijn. Burgemeester en wethouders hebben reeds
in November van het vorige jaar deze kwestie besproken maar
in het ziekenhuis geene gelegenheid daarvoor gevonden. In
gewonen dienst is het ziekenhuis voldoendemaar voor con
sulten biedt het geen ruimte aan. De patiënten moeten in een
tochtigen gang wachten en de geneesheer heeft slechts eén
klein kamertje bij den ingang om hen te spreken.
De afstand van het perceel in het St. Jobsleen behoeft geen
bezwaar te zijn want de gelegenheid in het ziekenhuis blijft
toch ook open. Evenmin behoeft men te stuiten op het gebrek
aan instrumenten. De geneesheeren hebben voor kleine opera
lies gewoonlijk de instrumenten bij zich en voor groote opera
ties bijv. het afzetten van een been komt men niet op de
polykliniek. En wat de hulp aangaat, er zal geen concierge
noodig zijn want in de nabijheid staat een ander gemeentelijk
gebouw welks concierge ook hier het toezigt kan houden.
Door verschillende sprekers is de opmerking gemaakt, dat
het voorstel zwevend is dat men als 't ware van het een op
het ander springt. Dit is niet het geval. Burgemeester en
wethouders hebben het gebouw slechts dienstbaar willen maken
voor verschillende doeleinden. De beslissing is in de vorige ver
gadering aangehouden met het oog op een eventueel verzoek
tot het beschikbaar stellen van een lokaal voor den zuivel-con
sulent en om te overwegen of het lokaal voor de keuring van
vleesch ook elders zou kunnen gevonden worden. In ieder ge
val zal voor een en ander een lokaal beschikbaar kunnen ge
steld worden.
De heer DuparC kan zich zeer goed vereenigen met het
denkbeeld om het advies der stads-geneeskundigen te vragen.
Teregt is straks bij de behandeling van de vergrooting van het
gymnasiumgebouw beslotenhet advies in te winnen van de
curatorendie dan op hunne beurt den rector en de leeraren
kunnen raadplegen. Het geldt hier wel is waar twee zaken
van verschillenden aard maarevenzeer als bij de evenge-
noemde zaak het geval was bestaat er volgens spr. ook nu
aanleiding om hen die in de eerste plaats mogen worden ge
acht te kunnen oordeelen over de doelmatigheid van de con-
sultkamer op de voorgedragen plaatsvooraf te raadplegen. Er
zijn toch vele omstandigheden die van invloed kunnen zijn
spr. wil er slechts op wijzen, dat door minder goede plaatsing
van de ramen er geen voldoende licht zou kunnen zijn, en zoo
zouden er meer zaken zijn die hier verkeerden invloed zouden
kunnen uitoefenen. Dit alles zal nu nog kunnen worden voor
komen maar bouwt menzonder de geneesheeren te hebben
gehoord en blijkt het later dat de inrigting niet goed is
dan zijn -de kosten voor niets gemaakt. Wat vraagt spr. zou
het inwinnen van advies behoeven te beletten Deze zaak is
toch zeker niet zoo urgentals de vergrooting van het gymna
siumgebouw en toch is besloten daaromtrent nog advies te
vragen. Spr. wenscht dus met den heer de la Faille dat de
geneesheeren worden gehoord en dat van het resultaat daarvan
aan den raad mededeeling zal worden gedaan.
De heer Troelstra moet doen opmerken dat men naar
zijn oordeel dit voorstel veel te hoog opvat. Wat toch is het
geval. De gemeente heeft een gebouwdat voor woning niet
geschikt is en nu werd het de vraagwat er mede gedaan
moet worden. Inmiddels was besloten om een paar woningen
en een turlbergplaats aan de Potmarge te amoveren. Daar vol
gens eene opgemaakte begrooting het stichten van een nieuwe
turfbergplaats op die plaats meer dan ƒ3000 zou moeten kosten
en men dat terrein gaarne vrij wilde houden zagen burgemees
ter en wethouders naar een andere localiteit voor dat doel uit.
Verder was er gebrek aan eene goede bergplaats van bloemen
in den winterwaarvoor tot nu toe de koepel dienst deed. Ook
was eene vergrooting van de speelplaats bij de le bewaarschool
wel wenschelijk en ten slotte wenschte men een betere con-
sultkamer met wachtkamer. Nu meenden burgemeester en wet
houders al deze zaken te kunnen combineren in dit perceel en
dit plan kan worden uitgevoerd voor 0000. Een en ander
heeft tot dit voorstel geleid. Nu moet men niet op den voor
grond stellen of de te verkrijgen localiteiten wel geschikt zijn voor
al die doeleinden en niet te veel in bijzonderheden treden en
drukken op de bestemming die burgemeester en wethouders
er voorloopig aan wenschen te geven. Er wordt in niets ge-
prejudicieerdmen krijgt lokalen die altijd voor iets kunnen
benuttigd worden en er zal niets mede verbeurd zijn als later
mogt blijken dat een lokaal minder geschikt is voor een of
ander het zal dan ongetwijfeld wel voor iets anders kun
nen worden gebruikt. De heer van der Scheer wil de consult
kamer digt bij het ziekenhuis hebben bijv. aan het Blokhuisplein,
maar zal dan, vraagt spr. het inrigten van de bestaande lo
kalen voor dit doelniet veel moeten kosten en waar zal men
dan blijven met de turf en de brandspuitdie daar nu geborgen
worden
■^f
De heer DuparC gelooftdat de leden regt hebben dit
voorstel niet minder dan andere voorstellen welke hier ter
tafel worden gebragt, in al zijne onderdeelen te beoordeelen.
Al heeft men tegen het voorstelover het geheel genomen
geen bezwaardaarom mag men zeker toch wel zijn gevoelen
over een of ander deel er van kenbaar maken.
De heer Troelstra zeidedat door het aannemen van dit
voorstel niet geprejudicieerd zal worden en dat, als een lokaal
ongeschikt blijkt voor het eenhet voor iets anders kan wor
den gebruikt. Spr. vreest echter dat als eenmaal de voorge
nomen bestemming er aan is gegeven en het in het gebruik er
niet geschikt voor blijkt te zijn, er niet zoo ligt toe zal worden
overgegaanin de zaak verandering te brengen. Spr. blijft
daarom ondersteunen het denkbeeld van den heer de la Faille,
om vooraf de stadsgeneesheeren te raadplegen.
De heer Plantenga wenscht ook aan te dringen op het
vragen van advies der stadsgeneesheeren. Onlangs sprak hij
met een hunneren deze zeide hem toen dat het inrigten van
eene andere gelegenheid dan het tegenwoordig lokaal in
het ziekenhuis zeer wenschelijk is maar dat hij het gebouw
in het St. Jobsleen daarvoor niet geschikt achtte.
Bovendien de zaak is ook niet zóó urgent als de vergroo
ting van het gymnasiumgebouw. De bloemen van de kweekerij
zijn al zoo lang des winters op andere wijze opgeborgen, dat
daarvoor geen bijzondere haast noodig is. Nu deze zaak, zooals
de voorzitter zeide al sedert November j.l. bij burgemeester
en wethouders aanhangig is had men ook als er zooveel ur
gentie bestaat, eerder dan in de maand Junij een voorstel daar
omtrent mogen verwachten.
De Voorzitter zegt, dat de urgentie bestaat voor de stich
ting van een turfbergplaatssinds de oude niet meer te her
stellen bergplaats bij de Potmarge is afgebroken. Hiermede kan
niet langer worden gewacht. Nu zullen met de afbraak van de
bovenverdieping van het perceel in het St. Jobsleen, de nieuwe
turfbergplaats en de nieuwe bloemenkast kunnen worden ge
bouwd. Wordt dus tot de verbouwing van dit perceel niet
overgegaan dan zal een turfbergplaats met nieuw materieel
moeten worden gestichtwaarvan de kosten op ruim 3000
zijn geraamd. Wil men adviezen vragendan dient ook de
