Vergadering van Dinsdag 12 Januari 1904.
Register der bijlagen op het verslag der handelingen van den gemeenteraad van Leeuwarden, 1004.
No. der
bijlage. O dVH S O H Bi IJ" "V I IN" Gr -
Alsvoren der verordening, regelende den rang, liet getal enz. der ambtenaren en werklieden van
de gemeentewerken.
28 i Voorstel tot het aangaan eener geldleening.
29 Verantwoording bjj de gemeente-rekening over 1903.
slag V1111 4e commissie van rapporteurs betreffende bet onderzoek der begrooting voor 1905.
dl j Memorie van antwoord op bovenstaand verslag.
I O
V ijziging der verordeningen op de heffing en invordering van Beursrechten.
32
a
oo
33 Voorziening in de tijdregeling.
"d "Voorstel van de leden Duparc en Haverschmidt tot wijziging der verordening op den genees-, heel-
en verloskundigen dienst voor behoeftigen in de gemeente Leeuwarden.
V ijziging dei verordening op de heffing en de invordering van het vergunningsrecht in verband
met de gewijzigde Drankwet.
l'rae-advies van burgemeester en wethouders in zake het adres van J. O. van der Mejj e a om
verbetering der verbinding van het Noordvliet met de Emmakade en den Groninger Straat we» en
vervanging van de Poppebrug door een brug, geschikt voor alle verkeer.
Wijziging der verordening tot voorziening tegen cn bij brand.
Overeenkomst van rekening-courant met de Nederlandsche Bank en wijziging der instructie voor
den Gemeente-Ontvanger.
Voorstel tot vernieuwde vaststelling van het Reglement voor de Stads-Bank van Leening te Leeu
warden.
38
39
40 Alsvoren betreffende geldigverklaring van bestaande strafverordeningen.
41 Verdere uitgifte van bouwterrein ten Zuiden van het Nieuwe Kanaal.
Verslag van de handelingen van den gemeenteraa
Tegenwoordig de heerenOosterhoff, Haverschmidt,
Wilhelm ij, Komter, Troelstra, Tigler Wijbrandi, Baart
de la Faille, Schoondermark, Feitz, Beekhuis, Beucker
Andreae, Duparc, lljlkema, Wolft', Menalda, van Ket-
wich Verschuur.
Afwezig de heerenJansen, Tromp, Feddema, van
Messel, Middelkoop, Lautenbach, Koopmans.
Voorzitter Jlir. Mr. A. Röell', burgemeester.
I. De notulen van de op Dinsdag 22 December 1 JO'S
gehouden vergadering worden gelezen en vastgesteld.
II. De Voorzitter houdt do volgende toespraak
Mijne Heeren
Uwe eerste bijeenkomst in 1904 moge ik, ouder ge
woonte, wederom aangrijpen om enkele mededeelingen
omtrent hetgeen de afgesloten jaarkring aan de gemeente
heeft gebracht, vast te knoopen aan mijne welgemeende
wenschen voor het geluk van U en de l wen bij de
intrede van het nieuwe jaar. Van harte hoop ik, dat
Gij, Mijne Heerenook dit jaar weder in goede ge
zondheid cn opgewekte stemming IJwrn zoo gewaardeerde
krachten aan de belangen van stad cn burgerij zult
blijven wijden.
De gemeente Leeuwarden verkeert het mag, meen
ik, dankbaar erkend worden reeds sedert eenige jaren
in een tijdperk van meerdere welvaart dan voorheen cn
verschillende factoren dragen er toe bij om ten opzichte
van haar vooruitgang en toenemenden bloei hoopvol
gestemd te zijn.
Als het waar is, dat welvaart en bloei hunne afspie
geling vinden in orde en rust, dan mag zeker allereerst
op het verblijdend feit worden gewezen dat in de
moeilijke dagen, die het land in het vroege voorjaar
van 1903 heeft beleefd, onze stad eene sporadische
beweging van weinig beteekenis onder de bakkersgezellen
buiten rekening gelaten van troebelen geheel is vrj
gebleven en een voorbeeld heeft mogen zijn van kalmte
en bezadigdheid.
Aan allen, die mij in die dagen de bestuurstaak hiel
pen verlichten, aan het garnizoen en do politie in de
eerste plaats, maar niet minder aan de bevolking voor
hare ordelievende houding, zij van deze plaats een woord
van oprechten dank gebracht.
Een woord van dank voorts in het algemeen aan alle
autoriteiten, commissiën en besturen, die in het afge-
loopen jaar, met opoffering van tjjd en moeite, het ge
meentebestuur wederom krachtig hebben terzijde gestaan,
mag zeker evenmin ontbreken.
Indien ik hier in het bijzonder de Commissie van
Toezicht op het Lager Onderwijs vermeld, dan is het, omdat
liet bovenal aan haar volijverige medewerking en vol
hardend streven is te danken, dat de sedert jaren voor
bereide reorganisatie van het onderwijs in 1903 eindelijk
haar beslag heeft gekregen, zoodat in dit jaar van de
opheffing der burgerdagschool en de opening der nieuwe
school voor voortgezet onderwijs de eerste vruchten
zullen kunnen rijpen.
Noem ik verder speciaal de in 1903 opgetreden Ge
zondheidscommissie voor de gemeente Leeuwarden, dan
is het, omdat deze is in de plaats getreden van de ont
bonden Vereeniging tot bevordering van Volksgezondheid,
aan welk lichaam zeker een woord van hulde en waar
deering mag worden gebracht voor hetgeen het gedu
rende eene reeks van jaren voor de hygiënische belangen
der gemeente heeft gedaan.
De zorgvuldige behartiging van deze belangen, onge
twijfeld eene der hoofdvoorwaarden voor welvaart en
bloei, is door de invoering der „Woning-" en „Gezond-
heids"wetten de gewichtige taak, tot vervulling waarvan
van Leeuwarden van Dinsdag 12 Januari 1904. 1
thans de organen van het Staatstoezicht met de Gezond
heidscommissie en het Gemeentebestuur moeten samen
werken. Reeds heeft die samenwerking tot resultaten
geleid, met name bij de bestrijding van besmettelijke
ziekten 18 gevallen van diphtheritis en 21 van
febris typhoidea in het afgeloopen jaar bepaaldelijk
van laatstgenoemde ziekte, die, dank zij liet gemeen
schappelijk optreden, tot de Pottebakkersplaats, waar zij
dezen zomer het veclvuldigst voorkwam, kon beperkt
worden docli bovenal mag van die samenwerking heil
worden verwacht voor de verbetering van de volkshuis
vesting te dezer stede.
Reeds zijn in 1903 op dit gebied belangrijke schreden
gedaan: de aanstelling van den gemeentelijken Inspecteur
voor het Woningtoezicht maakte het ambtelijk onderzoek
naar de woningtoestanden, dat zijne voltooiing nadert,
mogelijk, verschillende verbeteringen van bestaande ge
breken zijn bereids beproefd of voorgeschreven en aan
medewerking ontbreekt het niet, want alom blijkt van
eene verlevendigde belangstelling in het woningvraagstuk
Het streven naar betere huisvesting, dat op ruim.
schaal merkbaar is, mag zeker ook als een bewijs vae
meerdere welvaart worden beschouwd reeds ten vorigen
jare wees ik hierop als een gunstig tecken, omdat dn
aanwas der bevolking met de uitbreiding van de gemeente
naar alle zijden geen gelijken tred hield, en ook in 19Ue
ging de uitbreiding voort en verrezen allerwege nieuw3
woningen alleen aan het Nieuwe Kanaal werd b.ve
voor pl. m. f 50,000 bouwterrein aangevraagd zonder,
dat hiervoor de oorzaak kan worden gezocht in de toe
neming van het bevolkingscijferdat slechts eene ver
meerdering met een kleine 300 zielen aanwijst, terwijl
toch het getal geboorten dat der sterfgevallen met 355
overtrof.
Ook de inrichting van woningen wordt gaandeweg
geriefelijker en voldoet aan hoogere eischenzoo neemt
b.v. liet getal gas verbrui kers gestadig toe, in 1903 met
153. Achttien nieuwe gasmuntmeters werden geplaatst
en het gasverbruik vermeerderde met 7 pCt. of 140,000 M
Van de gasfabriek naar de stadsreiniging overgaande,
kan ook over de uitkomsten van dit gemeentebedrijf een
gunstig oordeel worden uitgesprokenvoor de mest-
speeiën kon een behoorlijke prijs worden bedongen, zoodat
de opbrengsten het geraamde bedrag met pl. m. 700
hebben overtroffen.
Van groote beteekenis was ook in het afgeloopen jaar
weder de veemarkt voor deze gemeentebesmetteljjke
veeziekten kwamen niet voor en, bjj lioogc prijzen, bleef
de aanvoer voortdurend toenemen 219,748 stuks tegen
218,468 in 1902 terwijl het wegen van vee eene onge
kende vlucht namhet cijfer der gewogen dieren klom
van 36,745 in 1902 tot 47,877 in het afgeloopen jaar.
De ingebruikstelling eener derde bascule voor varkens in
November was dan ook een dringende eisch en de uit
breiding van het marktterrein naar de zijde van de
Sneekerkade dient niet langer te worden vertraagdhet
voorstel hiertoe zal U, naar ik vertrouw, in Uwe eerst
volgende vergadering kunnen bereiken.
Nog enkele, telken jare medegedeelde cijfers, mogen
ook ditmaal niet achterwege blijven. De beursrechten
brachten ongeveer hetzelfde op als in 1902 (ruim 3700),
do aanvoer van kaas aan do Waag vermeerderde met
ruim 238,000 kilogrammen, terwijl die van boter wederom
een teruggang met 16,000 kilogrammen aanwijst, de
hoeveelheid gemeten granen en zaden blijft toenemen en
kwam van 149,238 hectoliter in 1902 op 156,983 hectoliter.
Hiermede is liet jaarlijksch overzicht gegeven.
Doch ik mag van 1903 niet afstappen, zonder nog
eene gevoelige snaar te hebben aangeroerd en de mannen
te hebben herdacht, die aan de gemeente of haren dienst
ontvielen. De onverbiddelijke dood heeft ook in het
afgeloopen jaar zijne offers gevraagd, en met weemoed
breng ik hulde aan de nagedachtenis van Dr. E. O.
Houtsma, den begaafden en volijverigen Rector van het
Gymnasium, die, na een met geduld en moed gedragen
lijden, slechts enkele dagen vóór de herdenking van zijne
