22 Verslag van de handelingen van don gemeenteraad van Leeuwarden van Dinsdag 2d Februari 1904.
Maar tegenover die bezuiniging staan toch de kosten
van vervoer der veldkeien Mogelijk zijn die/2,000.
ruim genomen, anders is het schermen in de lucht en
is er kans dat men bedrogen uitkomt.
De heer Feddema wijst er op, dat het voorstel van
burgemeester en wethouders, wat dit punt betreft, luidt
als volgt
over te gaan tot de uitbreiding van liet terrein der
veemarkt, naar de zijde van de Sneekerkade, en tot de
uitvoering van de met die uitbreiding in verband staande
werken, een en ander overeenkomstig de overgelegde
bcgrootiugen vaii den directeur der gemeentewerken enz.
Nu bedraagt de bcgrooting voor dat wagenplein
2,440.dat is 1200 M2., bevloerd tegen 1.95
per M "Wanneer nu klinkerbestrating langs de Sneeker
kade wordt gelegd, dan komen voor het vervoer der
keien geenerlei kosten meer, omdat die reeds in den
tegen woordigen weg liggen en dus opgebroken moeten
worden. De ie globale begrooting van den directeur
van Gemeentewerken bepaalt het bedrag van bevloering
met keien per op 22 cent.
Indien nu op de oppervlakte van 1200 M->. eens geen
bevloe iug kwam', kostte zulks dus niets en men behoeft
het in de rekenkunde nu niet zoo bijzonder ver gebracht
te hebben, om te weten, dat de bevloering van 1200 Ma.
veldkeien naar dit tarief kost 264.
Wanneer nu daarvoor ƒ440.wordt aangeboden,
mag toch zeker dit bedrag ruim voldoende worden
geheeten.
De heer Beekhuis gelooft niet, dat er zooveel valt te
bezuinigen als ons wordt voorgespiegeld, want of nu
bestraat wordt in klinkers of in veldkeien, liet arbeids
loon blijft toch hetzelfde. Daarom zou het bedrag van
ƒ1.95 por M2. klinker gesplitst moeten worden in een
bedrag voor arbeidsloon en een bedrag voor de materi
alen en alsdan alleen het verschil in prijs der materi
alen worden afgetrokken.
Alzoo kan niet het volle bedrag van 2.000.
worden bespaard en moet men volstaan met in het
amendement te bepalen, welke wijziging in het werk
wordt voorgesteld.
De heer Feddema wil er nogmaals op wijzen, dat op
de eerste globale begrooting is uitgetrokken voor het
plein van 1200 M'h de som van 2400.
Wanneer het plein wordt bestraat met pletonsche
keien, dan kost dat 22 cent per Mh of totaal ƒ204.
Wanneer er nu op ƒ440 wordt gerekend, dan blijkt
dat ruim genoeg genomen te zijn.
De heer Hijlkema wil nog eens wijzen op de vraag,
door den heer Troelstra gedaan, of er wel zooveel veld
keien beschikbaar zijn; overigens vreest spreker dat men
al te veel wil bezuinigen en de zuinigheid de wijsheid
wel eens kon bedriegen. De veemarkt is altijd met de
royale beurs behandeld en verdient dat ook.
Het amendement wordt gewijzigd, in zoover dat het
Wagenplein alleen met veldkeien zal worden bevloerd, en
dus niet 2500.maar 2000.zal worden geschrapt,
in stemming gebracht en aangenomen met 18 tegen 4
stemmen, die der heeren Troelstra, Hijlkema, Beekhuis
en Beucker Andreae.
Aan de orde komt het amendent-Feddema-van Messel
luidende
Niet op te breken de bestaande rioleering op de tegen
woordige veemarkt en met dit op do nieuwe rioleering
bezuinigen 1500.
De heer Feddema wil als toelichting van dit amendent
er op wijzen, dat de bestaande rioleering, volgens door
hem verkregen inlichtingen, goed voldoetdaarom komt
het spreker minder gewenscht voor wat eenmaal goed ligt,
op te breken, omdat daarmede een groot kostenbedrag
gemoeid is. Buiten de veemarkt ligt oen riool, dat aansluit
aan het riool in de Sneekerkade en daarop zou de rioleering
aangesloten kunnen worden, die zal worden gelegd in
het nieuwe gedeelte.
Op de teekening zijn 4 hoofdriolen, evenwijdig loopende
met de Lange Marktstraat ontworpen naar de Sneekerkade.
Nu er reeds een riool ligt, komt het den voorstellers
minder gewenscht voor, daar nieuwe rioleering aan te
brengen, temeer omdat daardoor 1500.zal worden
bespaard.
De heer Beekhuis heeft den heer Feddema hooren
zeggen, dat het bestaande riool op de veemarkt alles
zins voldoende is. Dit is niet het geval, want bjj harde
regens en onweersbuien laat de afloop van het water
vee te wenschen over.
Daarom is een riool ontworpen dwars door de vee
markt heen, tegenover den hoofdingang. Dwars daarop
staan dan de 4 riolen, die zullen aansluiten aan de ri
oleering in de Sneekerkade.
Nu het bestaande riool reeds niet voldoende is moet
dit niet met afvoer van nog meer water bezwaard wor
den. liet geldt hier eene belangrijke zaak, waarop niet
lichtvaardig moet worden bezuinigd.
Daarbij komt nog, dat als het oude riool blijft liggen,
dat dan komt onder de nieuwe varkenshokken, wat min
der gewenscht is.
De heer Jansen kan ook niet medegaan met het
amendement. Hij heeft de rioleering besproken met den
directeur der gemeentewerken en den marktmeester en
daar hot de bedoeling is, dat de veemarkt zoo goed
mogelijk wordt gerioleerd, moet hier de zuinigheid de
wijsheid niet bedriegen.
Daarom verklaart spreker zich tegen het amendement.
De heer Feddema wijst er op, dat op de le begrooting
ƒ9,759.50 is uitgetrokken voor de hoofd rioleering. Daar
nu de bestaande toestand voldoende is, zou spreker voor
verbetering en uitbreiding 2,250.willen uittrekken.
De begrooting wordt mede hoog, door het groote
aantal syphons, die volgens die begrooting op de vee
markt zullen worden geplaatst en te samen ƒ1,242.
zullen kosten. Die straat-syphons voldoen in de stad
uitstekend, maar ze zijn niet beter dan de bestaande
kolken op de veemarkt zelf. Wanneer op dezen post
wordt bezuinigd door het bestaande stelsel vast te hou
den, dan komt men al zooveel lager, dat het bedrag
in het voorstel genoemd, tot op de helft nadert.
En om de nieuwe kolken te redden, wordt aangehaald
dat er eenmaal een koe gewond is geworden door een
rooster van de tegenwoordige soort, maar met de nieuwe
kan dit ook geschieden.
Met een som van 2,250.is de rioleering in goeden
staat te brengen, vandaar het amendement.
De Voorzitter heeft heden over de amendementen nog
even den directeur der gemeentewerken kunnen hooren,
die, meegaande wat de overige betrof, tegen het onder-
werpelijke ernstig bezwaar had. Spreker kan deze techni
sche beschouwingen niet juist mededeelen, maar meent
dat de bestaande rioleering alleen wordt opgebroken
langs de z.g. Korte Marktstraat. Waar voorts de heer
Feddema wijst op de 69 syphons, die zullen worden
aangebracht, verliest die spreker uit het oog, dat zoo straks
door aanneming van het voorstel van burgemeester en
wethouders reeds een aantal syphons zijn vervallen, die
nu voor de tweede maal in rekening zouden worden
gebracht. Daarom moet spreker de aanneming ernstig
ontraden.
Verslag van de handelingen van den gemeenteraad
De lieer Jansen wijst er op, dat in de le begrooting
er 69 syphons worden voorgesteld. Daarvan vervallen
er 9, door het nieuwe voorstel van burgemeester en
wethouders en zijn begrepen onder den post „het laten
vervallen van de varkenshokken," rest dus 60, die verdeeld
zijn als volgt: 15 buiten de markt en 45 op de markt.
De heer Beekhuis wil er op wijzen, dat de ijzeren en
cementen syphons in prijs gelijk zijn, maar bij de voor
gestelde ijzeren ligt de rooster meer vast. Daarbij blijft
die rooster langer vast liggen, terwijl bjj de cementen
de rand langzamerhand ruimer wordt, waardoor de
rooster gelegenheid krijgt te kantelen.
Eenmaal is daardoor een ongeluk gebeurd, dat zich
bij de ijzeren syphons niet zal herhalen.
Waar nu, zooals is opgemerkt, de ijzeren syphons
niet duurder zijn, verdienen deze de voorkeur.
Het amendement wordt daarna verworpen met 18
tegen 4 stemmen, die der heeren Middelkoop, Feddema,
Lautenbach en van Messel.
Aan de orde komt het amendement Feddemavan
Messel, luidende
den post 2,450 Mt grond afgraven ad 1,592.50 te
verminderen 700.
De heer Feddema heeft gezien, dat het opgraven van
2450 M:ï grond ƒ1592.50 moet kosten, dat is ƒ0.65
per M 1
Nu rekent het Ministerie van Justitie in zijne bestekken
volgens tarief 0.35, en dat departement is bekend om
de goede uitvoeringen van zijn werken. Wanneer daar
nu slechts 0.35 wordt betaald, komt 't spreker voor, dat
dit hier ook wel kan worden betaald. Geschiedt dit,
dan verkrijgt men eene besparing van ongeveer 730.
De heer van Ketwich Verschuur vraagt, of de direc
teur ook over dit amendement zijne meening heeft ge
zegd.
De Voorzitter antwoordt, dat het dezen morgen niet
bepaald is ter sprake gekomenbedenkt echter de lieer
Feddema, dat onder den post ook het vervoer van den
grond is begrepen
De heer Feddema betoogt, dat de kosten van vervoer
van den grond gering zullen zijn. Ieder kan grond kwijt
aan den schipper, wanneer het hem zoo gemakkelijk bij
het vaarwater ligt.
De heer Beekhuis begrijpt niet, dat dit een amendement
kan zijn. II ij dacht dat liet de bedoeling van den voor
steller was een gedeelte niet af te graven, doch nu blijkt
dat men alleen bezwaar heeft tegen het uitgetrokken
bedrag.
N u spreekt het echter toch wel van zelf, dat, wanneer
ƒ6.65 per M:i blijkt een te hoog cijfer te zijn, dat die
som dan niet ton volle zal worden uitgegeven.
De Voorzitter bemerkt, dat de heer Feddema meent,
dat de afgegraven grond wordt overgenomen door den
schipper.
Dit is niet juist, daar de bedoeling is, dien grond zelf
te gebruiken aan het Nieuwe kanaal, zoodat de kosten
van vervoer wel degelijk moeten worden berekend.
De heer Feddema meent, dat ook al is dat het geval,
de som van ƒ0.35 nog voldoende zal zijn voor de kos
ten van afgraving, die nooit 0.65 behoeven te kosten.
Spreker wil de raming van den directeur der gemeente-
v erken wel vertrouwen, maar wanneer de beg rooting in
deze vergadering een onderwerp van bespreking uitmaakt
dan wil het spreker voorkomen, dat men bij deze be-
van Leeuwarden van Dinsdag 23 Februari 1904. 23
bespreking het oog niet moet richten op de eindcijfers
alleen.
Overigens verklaart hij zich gaarne bereid, in het
belang der gemeente, langs den weg van overleg de
zaken te bespreken.
De heer Troelstra meent, dat de vermindering met
ƒ700.een slag in den blinde is.
De directeur der gemeentewerken zal wel goede
gronden hebben voor het door hem genoemde cijfer van
ƒ0.65, waarom die nu klakkeloos tot ƒ0.35 te vermin
deren Het kan zijn, dat het te laag is en dan moet
men weer bij den raad komen.
Blijft er geld over, dan blijkt de raming te hoog en
behoeft de uitgaaf niet gedaan te worden.
Het amendement in stemming gebracht, wordt ver
worpen met 16 tegen 6 stemmen, die der heeren Wil-
helinij, Middelkoop, Feddema, Lautenbach, Koopmans
cn van Messel.
Daarna wordt zonder hoofdelijke stemming de le
detailbegrooting, volgens het bovenstaande gewijzigd, vast
gesteld met een eindcijfer van 24,980.
De 2e detailbegrooting, met het daarop ingediende
amendement, wordt aangehouden tot de 5e in behandeling
komt, omdat het ingediende amendement daarmede ver
band houdt.
Aan de orde komt de 3e detailbegrooting met het
daarop ingediende amendement van vier leden der com
missie voor de openbare werken, luidende
Op de globale detailbegrooting no. 3, voor wijziging
van het bestaande aaggebouwtje, den post van 230.
te schrappen.
De heer van Ketwich Verschuur, sprekende namens
de voorstellers der schriftelijk ingediende amendementen,
acht deze uitgaaf niet noodig.
Door het in gebruik nemen der nieuwe derde bascule
wordt het wegen meer verdeeld en is in het waagge-
bouwtje, waarin twee bascules staan, het geraas belang
rijk minder geworden. Ook zoude het optrekken van een
scheidingsmuur in dat gebouwtje niet in het belang van
den handel zijn.
Thans kunnen bijvoorbeeld een 20 varkens onder
direct toezicht van den koopman in twee partijen gelijk
tijdig worden gewogendit toezicht is noodzakelijk voor
het verifleeren der merken, die op de dieren zijn geknipt
of geverfd, en welke merken ook op de weegbriefjes
moeten voorkomen, dewijl de verkooper naar 't gewicht
wordt betaald. Dit nu zou niet meer mogelijk zijn,
wanneer dit gebouwtje door een muur in twee deelen
wordt gesplitst.
De Voorzitter weet, dat ook de marktmeester tegen
een scheidingsmuur is, met het oog op het geval, dat
eenzelfde koopman tegelijkertijd op beide bascules varkens
laat wegen, maar vaak zal ook voorkomen, dat dieren
van verschillende kooplieden worden gewogen. Hoofdzaak
is, dat de schrijvers de grootste moeite hebben de opge
lezen getallen te midden van het geraas te verstaan.
Dit heeft nog tot geen onnauwkeurigheden aanleiding
gegeven, maar het is een uiterst vermoeiend werk.
De heer van Ketwich Verschuur herhaalt, dat het
geraas veel verminderd is door het in werking stellen
van de 3e bascule. Het wegen is thans meestal om 12
uur afgeloopen, terwijl het vroeger duurde van 8 uur
's morgens tot 3 uur 's namiddags; een groot inconvenient
is dus opgeheven. I)e belangen van den handel verzetten
zich tegen een muur; blijkt later dat de hinder grooter
is dan 't gerief, dan kan die ruimte altijd nog gesplitst
worden.
