204 Verslag van de handelingen van den gemeenteraad van Leeuwarden van Dinsdag 29 October 1907.
De Voorzitter deelt mede dat de heer Besuijen zijne
motie heeft ingetrokken en vervangen heeft door de
volgende
de Raad benoeme een commissie van drie personen
uit zijn midden, welke dienst zal doen als commissie
van advies voor financieële aangelegenheden.
Het spijt den hoer G. W. Koopmans dat de heer
Komter de zaak te warm opvat. Spreker heeft straks
gezegd, dankbaar te zijn voor de toelichting van den
financiëelon toestand van het Nieuwe Kanaal.
Zijn wensch was, dat alle leden zich daarin konden
inwerken en tot de conclusie komen dat gedaan is,
wat behoorde te worden gedaan. De wethouder van
financiën is niet oud en de Raad respecteert ten volle
hetgeen door hem wordt gedaan.
Het voorstel van don heer Bosuijon vat spreker
echter op als oen voorstel in het belang der gemeente.
Spreker heeft nu 2 jaar aaneen in de commissie voor
het nazien der gemoenterekening gezeten en het is
hem opgevallen, hoeveel gemakkelijker en vlugger
deze commissie nu advies kon uitbrengen dan het
vorig jaar, omdat zij in de zaak zat. Ook heeft spre
ker een paar maal gezeten in eene commissie tot
onderzoek van een voorstel tot wijziging der begroo
ting. Als van die commissiën nu het een en dan het
andere lid van den Raad deel uitmaakt, gaat het werk
lang niet zoo vlot. Spreker zou wel voor al dergelijke
dingen commissies willen benoemen, b.v. voor drie jaar.
Hij is van oordeel, dat het benoemen eener commissie
in den geest als is voorgesteld, in het belang der
gemeente is.
De heer Duparc bestrijdt de meening van den Voor
zitter, dat het benoemen eener Commissie in strijd
zou zijn met art. 179.9 dor Gemeentewet. Dit artikel
belast wol is waar Burgemeester en Wethouders met
het behoorlijk voorbereiden van al hetgeen in den
Raad ter overweging en beslissing moet worden ge
bracht, maar met den tusschenzin „zoover het niet
aan anderen is opgedragen".
Als nu de Raad gebruik maakt van zijne bevoegd
heid, neergelegd in art. 54, oerste lid, der Gemeente
wet, is het geval aanwezig voorzien bij art. 179 let
ter s. Elk wettelijk bezwaar vervalt intusschen, nu
het voorstel strekt tot het benoemen niet van een
Commissie van voorbereidingmaar van advies.
De heer van Ketwich Verschuur vraagt of Burge
meester en Wethouders eenige commissie in deze
naast zich wenschen Spreker zal er n.l. niet toe
medewerken aan Burgemeester en AVothouders
eene contro coeur op te dringen. Spreker vraagt
dus speciaal aan den wethouder van financiën, achten
Burgemeester en Wethouders zich a même om zonder
hulp de omvangrijke financiëelo belangen der gemeente
te behartigen?
De heer Komter wil zijn standpunt van voor een
paar jaar nader uiteenzetten.
Toen hij sprak van eene Commissie van advies deed
hij dat, omdat hij, zooals straks reeds is gezegd, eeuo
Commissie van bijstand niet kon krijgen. Spreker
zal nu tegen de Commissie van advies stemmen. In
het College van Burgemeester en Wethouders is, zoo
als hot nu is samengesteld, de kwestie van eene Com
missie van bijstand niet besproken, doch binnenkort
hoopt spr. daarover de opinie van het College te
vernemen.
De hoer Beekhuis doet opmerken, dat de heer
Besuijen op twee gedachten hinkt. Door nu te spre
ken van eene commissie van advies is het niet duidelijk
wat hij bedoelt. Hij zegt oen commissie van bijstand
geeft advies aan Burgemeester en AVethouders, een
commissie van advies aan den Raad.
In de praktijk echter is het wel bekend, wij zien
dat aan de commissie voor openbare werken, dat
het advies van de commissie van bijstand tevens
een advies is aan den Raad.
Op het benoemen van eene commissie van advies
kan spreker niet ingaan tenzij precies wordt om
schreven, welken werkkring zij heeft. Pas dan kan
ook de Raad over de strekking oordeelen.
De Voorzitter is dankbaar te mogen constateeren,
dat de heer Beekhuis hem volkomen heeft begrepen,
waar hij uit de woorden van den heer Duparc vreesde
te moeten opmaken, dat hij zich zeer onduidelijk had
uitgedrukt.
Daar de gemeentewet eene commissie van advies
niet kent, komt het er, zooals de heer Beekhuis
terecht deed opmerken, dringend op aan dat de work-
kring en de bevoegdheid van die commissie worden
omschreven vóór men tot hare instelling besluit,
opdat over de bedoeling der voorstanders geen mis
verstand besta.
De aanvankelijk noodig geoordeelde commissie van
voorbereiding voor alle financiëele aangelegenheden
is nu verslapt tot eene commissie van advies.
Is do heer Besuijen teruggedeinsd voor de conse
quentie van zijne eerste motie Dat lid heeft, naar
zijne eigen verklaring, er de gemeentewet aandachtig
op nagezien dit liet hem in do beteekenis van het
woord „voorbereiding" toch zeker niet in het duister.
Nu kreeg de motie een nieuw kleed, maar dat kleed
is spreker niet doorzichtig genoeg, do uitdrukking
van den heer Besuijen, dat hij niet begeert te zeilen
op het kompas van den AVetliouder van financiën,
is nog niet teruggenomen en waar althans die uit
drukking aan duidelijkheid niets te wenschen over
laat, rijst de vraag in hoeverre de thans begeerde
commissie van advies bestemd is om op een ander
kompas te gaan zeilen, dan dat van het Dagelijksch
Bestuur. Spreker verlangt absolute zekerheid over de
vraag, waarom men deze commissie in het leven wil
roepen.
De heer Besuijen begrijpt niet waarom hij niet be
grepen wordt.
De tak van dienst „financiën" eischt bijzondere
capacitoiten. Hot is toch voor iemand, die op andere
wijze zijn brood verdient dan als hoofd van een be
drijf of financier, niet gemakkelijk den weg te vinden
in cijferkolommen.
Er wordt nu beweerd, dat de heeren Burger, G.
AV. Koopmans en spreker de Nieuwe Kanaal-kwestie
verkeerd begrepen hebben. Goed, maar als spreker
nu zelf te dom is om zoo iets te begrijpen, moet hij
dan maar aannemen op gezag van den AVethouder
van Financiën? In een zoodanig geval wil spreker
dan het advies hebben van eene Commissie uit den
Raad. Nu hebben wij inzake de financiën geen
Commissie van bijstand. Hoe nu die voorlichting te
krijgen
Spreker heeft van de uitlegging van den heer
Komter over de landen aan hot Nieuwe Kanaal niets
begrepen. Dit zou voorkomen zijn als er eene com
missie van 3 leden ware geweest, die op dit gebied
thuis waren en die den Raad van advies hadden
gediend. In dit geval behoefde dan de Raad niet
alleen te zeiion op het kompas van den Wethouder
van Financiën. Dit is de zuivere bedoeling van spre
kers voorstel, n.l. om meer licht te doen ontsteken
voor de leden van den Raad.
AVij hebben eene commissie voor openbare werken
en eene voor de gasfabriek. AVij zetten daarin personen
die van die zaken het meest verstand hebben, in de
commissie voor openbare werken werden timmerlieden
gezet, (nu de eenige deskundige een socialist is, laat
men het na). Zoo zitten in de gascommissie menschen
Verslag van de handelingen van den gemeenteraad van Leeuwarden van Dinsdag 29 October 1907. 205
van wie verondersteld wordt dat zij weten wat een
exhauster of een generator is. Of zij het altijd weten,
zal spreker nu niet uitmeten. Spreker wenscht ook
een dergelijke commissie voor de financiën.
Spreker vond in de Gemeentewet de uitdrukking
commissie van voorbereiding. Nu kan men aannemen
dat de opvatting van den burgemeester de juiste is,
dat de daar bedoelde commissie alle voorstellen heeft
voor te bereiden, daarnaast kan echter de opvatting
worden gehuldigd, dat de commissie de openbare
behandeling voorbereidt. Dit is de reden waarom
spreker gewaagd heeft van eene commissie van voor
bereiding.
De vraag hoe de commissie wordt samengesteld
beantwoordt spreker metde Raad benoemt de
commissie.
De voorzitter wordt onderling benoemd en de werk
kring kan bij verordening of reglement worden vast
gesteld. Spreker is van oordeel dat hij niet een
dergelijk reglement heeft voor te stellen, omdat nu
alleen het beginsel moet worden uitgemaakt. Wordt
er eene commissie van bijstand toegezegd en benoemd,
dan is de commissie van advies overbodig.
De heer Beerends heeft van den heer Komter ge
hoord, dat deze indertijd gesproken heeft over eene
commissie van advies, omdat hij toen geen commissie
van bijstand kon krijgen. Met genoegen hoorde hij
verder van den Wethouder van financiën, dat er nu
wel kans bestaat, dat er een commissie van bijstand
voor de financiën komt. Hij zal nu tegen de motie-
Besuijen stemmen, omdat hij het met den heer Du
parc eens is, dat eene commissie van bijstand alloen
op voorstel van Burgemeester en Wethouders kan
worden ingesteld.
De beraadslaging wordt gesloten.
De motie van den heer Besuijen wordt met 13
tegen 8 stemmen verworpen.
ATóór stemmen de heerenKrijgsman, Zandstra,
Lautenbacli, de Jong, Duparc, Besuijen, G. W. Koop
mans en Baait de la Faille.
Tegen de heeren Beucker Andreae, Oosterhoff,
Schoondermark, J. Koopmans, Beerends, Komter,
Beekhuis, Wilhelmij, Hartelust, Menalda, van Ket
wich Verschuur, Haverschmidt en Feitz.
De heer Besuijen heeft geen antwoord gekregen op
zijne vraag over de werkloosheid. Hij zou alsnog
gaarne vernemen hoe het met deze zaak staat.
De heer Komter heeft verzuimd op deze vraag te
antwoorden. Wat spreker betreft, hij denkt er net
eender over als het vorig jaar. Door Burgemoester
en AVethouders is echter nog geen definitief besluit
genomen, zoodat spreker den heer Besuijen niets
bijzonders kan mededeelen.
De heer Besuijen doet opmerken dat hij ook ge
vraagd heeft of Burgemeester en Wethouders zoo
met werk overladen zijn, dat zij niet spoedig met
voorstellen kunnen komen. In dat geval zou het
gewenscht zijn eene raadscommissie te benoemen.
De heer Komter antwoordt dat de zaak niet geheel
nieuw is, zoodat Burgemeester en Wethouders er niet
veel tijd voor noodig zullen hebben, om zich een
oordeel te vormen.
De Voorzitter stelt voor te beginnen met volgno.
77 der uitgaven en de artikelen, waartegen bij den
Raad geen bedenkingen bestaan, bij eenvoudigen
hamerslag goed te keuren.
Dienovereenkomstig wordt besloten.
Volgnos. 7781 worden ongewijzigd goedgekeurd.
Volgno. 82. Jaarwedden van de ambtenaren der
gemeentewerken f 15950.
De heer Zandstra wenscht geen aanmerkingen te
maken op de cijfers, die in dezen post voorkomen,
maar hij wenscht te wijzen op een misstand, die
heerscht aan het bureau van gemeentewerken. Spreker
heeft de verordening nagegaan, maar, wat hij wel
voor de secretarie-ambtenaren heeft gevonden, n.l.
eene regeling van den werktijd van 91 en van 25,
alsmede het recht op verlofdagen, ontbreekt voor de
ambtenaren van het bureau van gemeentewerken.
Deze misstand eischt dringend voorziening, te meer
omdat die menschen zeer lange werkdagen maken,
dikwijls tot 's avonds 9, 10, ja tot 11 uur. Ook deze
menschen hebben recht op vrijen tijd. Zij kunnen niet
altijd ingespannen zijn en hebben behoefte aan frissche
lucht en niemand zal beweren, dat zooveel uren aan
een in een werkkamer steeds in dezelfde houding,
gezond is voor het lichaam en goed voor den geest.
Ook zij hebben recht op ontspanning en levensgenot,
waaronder zeer zeker allereerst behoort 't vertoeven
in den huiselijken kring. Elk uur daaraan ontnomen
is een onrecht, gepleegd aan het gezinsleven. Spreker
dringt er dan ook bij Burgemeester en Wethouders op
aan, zoo spoedig mogelijk bij den Raad te komen met
voorstellen tot het ontwerpen van een reglement voor
de ambtenaren en bedienden van het bureau van
gemeentewerken, waarin hunne rechten en plichten
duidelijk zijn omschreven.
Zoo Burgemeester en Wethouders daartoe nog
niet bereid zijn, verzoekt spreker het Dagelijksch
Bestuur maatregelen te willen nemen, dat aan den door
hem genoemden misstand spoedig een einde komt en
dat aan de bedoelde ambtenaren en bedienden meer
rechtszekerheid wordt gegeven dan tot nu toe.
De heer Duparc heeft van uit zijne woning de ge
legenheid te zien, hoe aan het bureau van gemeente
werken avond op avond tot zeer laat wordt gewerkt.
Het heeft hem daarbij dikwijls bijzonder gehinderd,
dat de ambtenaren in den zomertijd niet in de gele
genheid waren om 's namiddags, zelfs niet 's avonds,
frissche lucht te gaan scheppen.
De toestand wijst op een blijvend tekort aan werk
krachten op het gemeentebureau. Spreker acht het
voor de gezondheid van de ambtenaren noodzakelijk,
dat in dit tekort wordt voorzien.
Dat ook de Directeur dikwijls tot 's avonds laat
werkt, is eigen vrije wil.
De heer Beekhuis kan het denkbeeld van de beide
vorige sprekers ondersteunen. In het rapport staat
hieromtrent
„wellicht zou dit kunnen geschieden door de be
noeming van één tijdelijken hulp voor den directeur
„en Faber en een vaste hulp voor Beekman.
„Zonder hiervoor een bepaald voorstel te doen
„geven wij het denkbeeld aan Burgemeester en AVet-
„houders in overweging."
Rapporteurs handhaven dit standpunt. Zij blijven
er bij dat Burgemeester en Wethouders hebben te
overwegen en dat van hen voorstellen moeten uit
gaan om hulp te krijgen.
Het doet den heer Zandstra genoegen, steun te
vinden. Spreker is echter niet bevredigd. De heeren
Duparc en Beekhuis zeggen dat er hulp moet komen.
Dat is best, maar spreker wenscht den rechtstoestand
geregeld te zien. Hij wenscht bepaald te zien dat
de ambtenaren recht hebben op rust en verlof.
