240 Verslag van de handelingen van den gemeenteraad van Leeuwarden van Dinsdag 26 October 1909.
Voortgezet Woensdag 27 October.
De beraadslaging wordt geopend.
De heer Zandstra heeft ook de bedoeling voor te
stellen dezen post te verhoogen. Spreker ziet tot
zijn genoegen dat reeds 100.— meer is uitgetrok
ken, een bewijs, dat Burgemeester en Wethouders tot
de conclusie zijn gekomen, dat de post te laag was
en dat zij een stap verder dienden te gaan. De
schoolkleeding bepaalt zich hier tot klompen. Dit is
niet voldoende. School voeding zal spreker maar laten
rusten. Het St. Anthony gasthuis zorgt er voor dat
vele kindoren een warm middagmaal krijgen.
In 's Gravenhage heeft het gemeentebestuur eene
instelling in het leven geroepen, overeenkomstig art.
35 der Leerplichtwet. Het is eene onderafdeeling
van Onderwijs, waarvoor 5000.is uitgetrokken.
Waar ook in onze gemeente de behoefte aan klee
ding groot is en er vele kinderen zijn die tengevolge
van die behoefte de school niet kunnen bezoeken,
stelt spreker voor den post met f 600.te verhoo
gen en uit te trekken op f 1000.
De Voorzitter deelt mede dat door den heer Zandstra
is voorgesteld den post met 600.te verhoogen.
Dit voorstel wordt ondersteund en maakt tegelijk
met het volgnummer een onderwerp van beraadsla
ging uit.
O O
De heer Schoondermark hoopt dat de Baad het met
hem eens zal zijn, dat het uit den verhoogden post
blijkt, dat Burgemeester en Wethouders trachten het
raadsbesluit zoo royaal mogelijk uit te voeren. De
Baad heeft f 300.toegestaan en Burgemeester en
Wethouders, die van meening zijn dat zij om den wil
van den Baad goed uit te voeren f 100.meer
noodig hebben, trekken f 100.meer uit. De Baad
zal dus wel doen met niet op het voorstel-Zandstra
in te gaan, te meer, waar deze de voeding geheel
ter zijde zet. Uit de tot de hoofden gerichte vragen
is spreker trouwens ook gebleken dat deze de toege
stane som voldoende achten.
De heer Zandstra zou het woord niet meer hebben
gevraagd als de Wethouder niet had gezegd dat
spreker de voeding geheel weggelaten heeft. Als
die er ook nog bij moest, zou de post met meer
worden verhoogd. Het St. Anthony-Gasthuis zorgt
er voor dat de kinderen een warm maal krijgen, laat
de gemeente dan ten minste iets meer doen op het
stuk van kleeding. De heer Schoondermark zegt
dat de hoofden de toegestane bedragen voldoende
achten. Dit is afhankelijk van hun inzicht in de zaak.
Spreker meent dat hij niet te veel vraagt. De Baad
is verplicht te zorgen dat do toekomstige staatsbur
gers, die tengevolge van onvoldoende kleeding niet
voldoende van het onderwijs kunnen profiteeren,
daartoe in de gelegenheid worden gesteld door het
verstrekken van kleeding.
De beraadslaging wordt gesloten.
Het voorstel-Zandstra wordt verworpen met 18
tegen 4 stemmen.
Vóór stemmen de heeren de dong, G. W. Koop-
mans, Zandstra en Baart de la Faille.
Tegen de heeren Wilhelmij, Lautenbach, Ooster-
hoff, J. Koopmans, Feddema, Fransen, van Messel,
Burger, Beucker Andreae, Hartelust, Berghuis, Beek
huis, Tijsma, Ivomter, Monalda, Foitz, Schoondermark
en Haverschmidt.
Volgnos. 239255 worden ongewijzigd goedgekeurd.
Volgno. 256 wordt goedgekeurd, zooals dit bij nota
van wijziging is voorgesteld.
Volgnos. 257 —265 worden ongewijzigd goedgekeurd.
Volgno. 266. Subsidiën aan onderscheidene drank'
bestrijders-vereenigingen f 100.
Bij dit volgno. komt in behandeling het adres van
de afdeeling Leeuwarden van het Kruisverbond om
in het subsidie te mogen deelen.
De beraadslaging wordt geopend.
De heer de Jong zal ditmaal niet een lange be
schouwing houden over de wenschelijkheid, dat de
gemeente subsidie geeft voor drankbestrijding.
Meermalen is deze zaak hier breedvoerig en van alle
kanton bezien en het einde is geweest, dat een post
groot f 100.op de begrooting is geplaatst. Ook
dit jaar vinden we dezen post op de begrooting. Het
beginsel is dus erkend. Deze subsidie wordt verdeeld
onder de vereenigingen die verleden jaar hebben
aangevraagd.
Nu behoorde de afdeeling Leeuwarden van het
Kruisverbond indertijd niet onder de aanvragende
vereenigingen. Ook deze afdeeling doet echter veel
nut en heeft, evenals de andere vereenigingen, te
kampen met een berooide kas, want ook hare leden
zijn in hoofdzaak minder gegoeden. Wanneer zij over
meer geld te beschikken had, zou zij ook meer pro
paganda kunnen maken.
Er is dus alle reden om ook aan de adresseerende
afdeeling subsidie to verleenen. Daar spreker nu
niet gaarne deze vereeniging de f 100.mee wil
laten deelen, omdat dit schade zou beteekenen voor
de andere vereenigingen, stelt hij voor:
De Baad besluit volgno. 266 te verhoogen met
25.ten einde de afdeeling Leeuwarden van het
Kruisverbond in het subsidie te laten deelen, dat op
de begrooting wordt uitgetrokken ten bate der
drankbestrijders-vereenigingen.
De Voorzitter deelt mede, dat door den heer de
Jong het volgende voorstel is ingediend
Do Baad besluit volgno. 266 te verhoogen met
f 25.ten einde de afdeeling Leeuwarden van het
Kruisverbond in het subsidie te laten deelen dat op
de begrooting is uitgetrokken ten bate der drank
bestrijders vereenigingen.
Dit voorstel wordt ondersteund en maakt tegelijk
met het volgno. een onderwerp van beraadslaging uit.
De heer Schoondermark wijst er op, dat de heer
de Jong, toen deze verleden jaar het voorstel deed
om subsidie te verleenen aan verschillende drankbe
strijders vereenigingen, niet opsomde welk subsidie
door de verschillendo gemeenten werd gegeven. Toen
dit raadslid op sprekers verzoek hiertoe was over
gegaan, bleek het spreker, dat de f 300.die door
den heer de Jong werden gevraagd, een te hooge
som was. De heer de Jong erkende dit en hij dacht
handig te zijn, toen hij tot spreker de vraag richtte
wat heb je er dan voor over.
De bedoeling is duidelijk. Het principe is uitge
maakt en dit zal alweer 25.meer moeten kosten.
Spreker heeft zelf indertijd voorgesteld 100.—
Verslag van de handelingen van den gemeenteraad van Leeuwarden van Dinsdag 26 October 1909. 241
Voortgezet Woensdag 27 October.
te geven ten einde dit te verdoelen onder de ver
schillende vereenigingen. Een is er opgedoekt,
terwijl er een ander voor in de plaats is gekomen.
Nu, zegt de heer de Jong, moet er f 25.bij.
Spreker is van oordeel dat dit niet opgaat.
De heer Fransen doet opmerken, dat de heer
Schoondermark de zaak niet duidelijk voorstelt.
Hij meent dat de afdeeling Leeuwarden van het
Kruisverbond pas is opgoricht. Dit is niet zoo, want
zij bestaat al meer dan 12 jaar.
Zij heeft echter verleden jaar geen oproeping ge
kregen om in het subsidie te deelen en is eenvoudig
uitgesloten.
De heer de Jong wijst er op dat de heer Schoon
dermark hem verwijt verleden jaar een handigheid
te hebben gebruikt. Spreker had verleden jaar het
staatje niet voorgelezen ter besparing van tijd. Hij
heeft thans het lijstje niet bij zich, doch kan mede-
deelen, dat het aantal gemeenten, dat subsidie ver
leent, zeer is toegenomen en thans een 90-tal bedraagt.
Wat de bedragen betreft? Als de heer Schoon
dermark de bedragen, in het lijstje vermeld, zou willen
nemen tot maatstaf voor onze gemeente, dan zou
Leeuwarden wel f 250.of f 300.dienen te
geven. Waar spreker slechts f 25.verhooging
van den post vraagt, is hij bijzonder bescheiden.
Dat de heer Schoondermark zou willen, dat nu er
een vereeniging is opgedoekt, men vermindering van
den post zou moeten vragen, kan hij toch bezwaarlijk
ernstig meencn. Wie is nu zoo dwaas zelf verlaging
te vragen? Bovendien, er is hiervoor geen enkele
reden, omdat twee vereenigingen zijn samengesmolten,
die nu als één vereeniging hetzelfde, ja zelfs grooter
aantal leden heeft, dan vroeger de beide vereenigingen
te zamen.
Hot was den heer Schoondermark niet bekend dat
do adresseerende vereeniging al lang bestond, zoodat de
fout dan bij de andere vereenigingen ligt, die haar
niet hebben opgegeven. De Baad heeft besloten
f 100.— te geven, ten einde die te verdeelen onder
alle vereenigingen. Nu gaat het niet aan om ƒ25.
meer te geven omdat verleden jaar één vereeniging
niet is genoemd.
De heer Fransen zou gaarne van Burgemeester en
Wethouders de zekerheid hebben dat, indien het
voorstel van den heer de Jong mocht worden ver
worpen, de afdeeling Leeuwarden van het Kruisver
bond dan toch zal deelen in het subsidie.
De Voorzitter antwoordt, dat hij, als het voorstel
de Jong wordt verworpen, een uitspraak van den
Baad zal uitlokken of de afdeeling Leeuwarden van
het Kruisverbond in het subsidie zal deelen.
De beraadslaging wordt gesloten.
Over het voorstel-do Jong staken de stemmen, zoodat
het nemen van een besluit tot eene volgende ver
gadering wordt uitgesteld.
Yóór stemmen de heerende Jong, Lautenbach,
Oosterhoff, J. Koopmans, G. W. Koopmans, Fransen,
van Messel, Zandstra, Tijsma, Feitz en Baart de la
Faille.
Tegen de heeren Wilhelmij, Feddema, Burger,
Beucker Andreae, J. Hartelust, Berghuis, Beekhuis,
Komter, Menalda, Schoondermark en Haverschmidt.
Wordt besloten het volgno. 266 vast te stellen
en aan de afdeeling Leeuwarden van het Kruisver
bond in antwoord op haar verzoek te doen weten dat
daarop gunstig wordt beschikt.
Volgno. 267278 worden ongewijzigd goedgekeurd.
Yolgno. 279. Voorschotten aan ambtenaren der ge
meente, teneinde daaruit vuorloopig kleine betalingen te
doen ten behoeve der gemeente f 2950.
De beraadslaging wordt geopend.
De heer van kassei heeft er reeds vroeger op ge
wezen dat hij het niet correct vindt den Directeur-
van de reiniging 2500.voorschot te geven om
daaruit de loonen te betalen. Spreker vindt het vreemd,
dat dit alleen bij de reiniging voorkomt en niet bij
de andere takken van dienst. Misschien dat dit ook
aan de wijze van administratie is toe te schrijven.
Spreker had gehoopt dat Burgemeester en Wethou
ders met deze verouderde gewoonte hadden gebroken.
De heer QosterhofF zou er in de eerste plaats op
willen wijzen dat de reden, waarom bij de reiniging
wel, bij de gasfabriek b.v. geen voorschot noodig is,
voor de hand ligt. Bij den eerstgenoemden tak van
dienst heeft men geen voldoende kas. Daarom krijgt
de Directeur een bedrag tot uitbetaling van loon.
De heer van Masse! dankt voor de inlichtingen.
Het is spreker echter niet duidelijk, hoe het dan bij
gemeentewerken gaat, daar kan men toch met 400.
de loonen niet uitbetalen. Spreker meent dat waar
de andere gemeente-werklieden op een andere wijze
worden betaald, dit ook kan geschieden bij de reini
ging. Hij is van oordeel dat in de bestaande toe
stand eene verandering dient te komen en hoopt dat
Burgemeester en Wethouders dit in ernstige over
weging zullen nemen.
O O
De heer Komter is van oordeel, dat de heer van
Messel zich de zaak niet juist voorstelt. Een bedrijf
heeft eenig bedrijfskapitaal noodig. Bij gemeente
werken heeft men o.a. een voorschot noodig tot het
betalen der schippers, die aan de gemeente zand
leveren. Ook bij de reiniging wordt de uitbetaling
van het loon daardoor vergemakkelijkt.
Spreker zou willen vragen wat er toch tegen is,
dat de gemeente voor dergelijke doeleinden een bedrag
ter beschikking stelt van de hoofden van die takken
van dienst.
De heer van Messel wil niet gaarne in het open
baar zijne bezwaren mededeelen, omdat men daaruit
allicht verkeerde gevolgtrekkingen zou kunnen maken,
maar blijft er bij, dat hij den toestand, zooals die nu
is, ongewenscht acht. Zijn er schippers, die betaald
moeten worden, dan kan zulks op mandaat geschieden.
Volgno. 279 wordt ongewijzigd goedgekeurd.
Volgno. 280. Rente wege?is geldleeningen en tijdelijk
opgenomen gelden f 95500.
Do beraadslaging wordt geopend.
De heer G. W. Koopmans leest dat de laatste
150000.— van de leening vermoedelijk in 1910
zal worden opgenomen. Spreker gelooft dat het
