21,000.-
212 Verslag van de handelingen van den gemeenteraad van Leeuwarden van Dinsdag 26 October 1909.
Door Uwe Vergadering werd om prae-advies in
onze handen gesteld een adres van A. J. Krieger te
Amersfoort en Jhr. L. W. van der Goes, alhier,
houdende verzoek om den termijn, gesteld voor het
aanvaarden der bij Uw besluit van 13 April 1.1. aan
hen verleende concessie voor het leggen en hebben
van rails in gemeentegrond en -eigendom, ten behoeve
van de exploitatie eener paardetram, met zes maan
den te willen verlengen.
Waar de adressanten, blijkens het door hen in
afschrift medegedeeld schrijven van den Minister van
Binnenlandsche Zaken, niet in de mogelijkheid ver-
keeren de bij art. 6 der concessie-voorwaarden be
doelde verklaring binnen den voorgeschreven termijn,
verstrijkende 17 October 1909, over te leggen, meenen
wij dat de billijkheid vordert, hun alsnog de gelegen
heid te geven aan hunne verplichtingen naar behooren
te voldoen.
Onder wederaanbieding van het adres, hebben wij
dan ook de eer U voor te stellen te besluiten
adressanten te berichten dat de termijn genoemd
in art. 6 der voorwaarden, waaronder hun bij raads
besluit van 13 April 1909 concessie is verleend voor
het leggen en hebben van rails in gemeentegrond en
-eigendom ten behoeve der exploitatie van een
paardetram, wordt verlengd tot l7 April 1910.
Met algemeene stemmen wordt besloten overeen
komstig het voorstel van Burgemeester en Wet
houders.
10. Voortzetting der behandeling van de nadere
voorstellen der Commissie voor het ontwerpen van straf
verordeningen tot herziening der verordening van politie
op het begraven en de begraafplaatsen. (Bijlagen nos.
12, 15 en 25).
De nadere voorstellen van de Commissie van straf
verordeningen luiden
In Uwe vergadering van 12 dezer werd aangehouden
de vaststelling der artt. 7 en 8 van de ontwerp
verordening van politie op het begraven en de be
graafplaatsen (bijlagen nos. 12 en 25 van 1909) en
in verband daarmede die van de verordening in haar
geheel. De aanhouding van artikel 7 geschiedde met
het oog op de wenschelijkheid eener nieuwe formu
leering, nadat een door de heeren Berghuis c. s.
voorgestelde gewijzigde redactie was aangenomen
(zie bijlage no. 15), evenwel met schrapping daaruit
van de motorrijtuigen en rijwielen daarenboven
diende het tweede lid te worden verduidelijkt.
Artikel 8 werd aangehouden, om nog nader na te
gaan, of, gelijk van verschillende zijden in den Baad
werd gewenscht, de daarin genoemde termijn van
2 X 24 uur tot één etmaal zou kunnen worden ver
kort. Omtrent het laatste lid had Uwe Vergadering
zich reeds in dezen zin uitgesproken, dat het zou
dienen te vervallen.
Ingevolge de verstrekte opdracht biedt onze Com
missie U hieronder een h. i. voldoende redactie van
artikel 7 aan.
Wat artikel 8 betreft, is het, nu daaraan de voor
naamste bepaling is ontnomen, bij nadere beschouwing
niet noodig gebleken de overige voorschriften te be
houden, waar het vastleggen van een termijn van
aangifte eener begrafenis in de praktijk bovendien
niet zonder bezwaar schijnt te zijn. Door het uitlichten
van dit artikel moet de aanhaling ervan in artikel 9
vervallen en dit laatste artikel, mitsgaders de artt.
10 en 11, worden vernummerd.
Wij hebben alzoo de eer U voor te stellen de aan
geboden ontwerp-verordening van politie op het be
graven en de begraafplaatsen in de gemeente Leeuwar
den thans vast te stellen, wat de artikelen 16 en
911 betreft, gelijk reeds is besloten in de vergade
ring van den Baad van den 12 October 1909
en voorts daarbij
artikel 7 te doen luiden als volgt
„Bestuurders van rij- en voertuigen, bespannen of
niet bespannen, alsmede berijders van paarden of
ezels zijn verplicht, zoo zij een begrafenisstoet op hun
weg ontmoeten, hunne rij- of voertuigen, paarden of
ezels ter zijde van den weg stil te houden of te doen
stilhouden totdat de stoet voorbij is.
Bestuurders van rij- en voertuigen mogen slechts
op straten van tenminste 8 Meter breedte, de trottoirs
en bermen niet medegerekend, een hun vooruitgaanden
begrafenisstoet voorbij rijden en niet anders dan
stapvoets.
Berijders van paarden of ezels mogen een vooruit
gaanden begrafenisstoet niet voorbij rijden."
artikel 8 te doen vervallen
in artikel 9 de aanhaling van artikel 8 te schrappen
en de artikelen 9, 10 en 11 onderscheidenlijk te
nummeren 8, 9 en 10.
Met algemeene stemmen wordt besloten overeen
komstig het voorstel der Commissie van strafveror
deningen.
De verordening in haar geheel wordt met algemeene
stemmen aangenomen.
De heer Beekhuis heeft intusschen de vergadering-
verlaten.
De heer Komter was bij de stemming niet aan
wezig.
11. Voorstel van Burgemeester en Wethouders om
hun voor uitbreiding van- en het doen van enkele her
stellingen aan gemeenteschool no. 6 een credict te verleenen
van f 39,900.
Dit voorstel luidt als volgt
Bij ons voorstel tot uitbreiding van school 7,
afgedrukt in 's Baads handelingen van 12 Mei 1908,
pag. 97, is er reeds door ons op gezinspeeld, dat als
de vergrooting van eerstgenoemde school een feit
zou zijn geworden, die van school 6 zou moeten
volgen, waartoe destijds de plannen reeds ter hand
waren genomen. Juist de scholen 7, nabij de nieuw
tot stand gekomen Transvaalwijk aan de Spanjaards
laan en 6, te midden van den aanbouw aan het
Nieuwe Kanaal, hebben aan vergrooting wel in de
eerste plaats behoefte en zijn uit den aard der zaak
geroepen te dienen voor die ingezetenen in de bui
tenwijken, die hunne kinderen naar een school der
2e klasse b wenschen te zenden.
Met de Commissie van Toezicht zijn alzoo ook wij
van oordeel, dat, als vervolg op de aanbrenging van
meerdere lokaalruimte in school 7, eenzelfde maat
regel ten aanzien van school no. 6 aan de Menno
van Coehoornstraat dient te worden getroffen en wij
brengen dus de desbetreffende voorstellen bij U
ter tafel.
Hot oorspronkelijk plan van den Directeur der Gemeen
tewerken, dat hij onder dagteekening van den 22
Januari 1908 bij ons inzond, had tot slotcijfer voor
Verslag van de handelingen van den gemeenteraad van Leeuwarden van Dinsdag 26 October 1909. 213
de begrooting eener uitbreiding van deze school met
vier leslokalen, een gymnastieklokaal en een werk
sterswoning f 52400, waarvan voor het voorlaatste
onderdeel f 10600.
De nieuwe lokalen zouden daarbij aan de zuidzijde,
waar tot aan de Claes Bockes Balckstraat nog eenige
ruimte voor plantsoen is overgehouden, de gymna
stiekzaal en de woning aan de noordzijde van het
schoolgebouw worden aangebracht, terwijl de hoofd
toegang met front zou worden verplaatst van west
naar zuid.
Bij de Commissie van Toezicht, noch bij de Baads-
commissie voor de openbare werken vonden deze
plannen onverdeelden bijval. Eerstgenoemde achtte
de ontworpen gangen te smal en, met het oog op
wat nog aan uitbreiding van schoolruimte in de naaste
toekomst zou moeten worden ten koste gelegd, de
raming te hoog. Laatstgenoemde Commissie deelde
beide bezwaren van de schoolcommissie en zond een
voorloopig schetsplan in, waarbij deze worden onder
vangen. De gangen zijn daarbij ruimer genomen en
ook hier is de uitbreiding met vier leslokalen, twee
beneden en twee boven, naar de zuidzijde gedacht.
De hoofdingang wordt naar oost geprojecteerd en
nieuwe privaten zijn aan de westzijde ontworpen.
Werksterswoning en gymnastiekschool zijn beide
vervallen. Met dit laatste plan, dat o.i. op gelukkige
wijze aan het verlangen naar betere gangruimte
tegemoet komt, kunnen wij ons in hoofdzaak vereenigen.
Op twee punten evenwel diende het o.i. te worden
gewijzigd. Vooreerst kunnen de kosten van de ver
plaatsing van den hoofdingang, die zonder bezwaar
aan de westzijde kan worden behouden, worden
bespaard. Tweedens moet naar onze meening wel
degelijk op de stichting van een gymnastiekzaal, zij
het dan ook goedkooper dan in het eerste plan van
den Directeur der Gemeentewerken, worden aange
houden.
De Commissie voor de openbare werken, die zich
hiertegen verzet, terwijl daarentegen wel de school
commissie in die richting wenscht te sturen, schijnt
uit het oog te verliezen, dat de bouw daarvan geheel
past in het kader van geleidelijke verbetering van
liet gymnastiok-onderwijs hier ter plaatse, waarvan
wij bij onderscheidene gelegenheden in missives aan
Uwe Vergadering hebben melding gemaakt. Dat het
speellokaal van een naburige bewaarschool als zoo
danig zou kunnen dienen, is niet wel vol te houden
het zou doorloopend te zeer bezet zijn dan dat het
nog voor de bewaarschool van nut zou kunnen zijn.
De gymnastieklokalen van school 12 en in het Nieuw-
straatje zijn voorts te ver verwijderd om dit onderwijs
gedurende do schooluren te doen plaats hebben,
gelijk in het voornemen ligt. Bovendien wordt dat
van school 12 te veelvuldig voor die school zelve
gebruikt, terwijl, als mettertijd ook aan school 10 het
gymnastiekonderwijs onder schooltijd zal worden
gegeven, evenmin het lokaal in het Nieuwstraatje
voor school 6 kan worden gemist.
Aan den Directeur der Gemeentewerken is door
ons dus de opdracht verstrekt een nieuw project in
te zenden volgens de teekening der Commissie voor
de openbare werken, doch met behoud van den hoofd
ingang aan de westzijde en van het gymnastieklokaal
de werksterswoning zou kunnen vervallen. De Directeur
heeft bij schrijven van 6 September aan die opdracht
voldaan.
Het eindcijfer is thans, met inbegrip van ƒ7000.
voor het gymnastieklokaal waaraan wij de voor
keur geven boven dat van 5000.waarvoor ook
teekeningen zijn ingezonden tot 39,900.—terug
gebracht, behalve de kosten van terrein. Onder die
som zijn ook begrepen de kosten ad f 3900.voor
noodige herstellingen aan het bestaande gebouw en
"h 400.voor overbrenging van het tuinhek aan
de oude veemarkt, deels naar school 6, deels, voor
zoover het daar niet kan worden gebruikt, naar de
gemeentewerf.
Het ligt in de bedoeling dit te plaatsen om de
zuidwaarts te vergrooten speelplaats van de school,
voor welke uitbreiding een gedeelte van het daar
aanwezige plantsoentje zal worden gebruikt. Om het
plantsoen van de voormalige veemarkt kan het o.i.
veilig worden gemisthet voornemen bestaat boven
dien om aldaar enkele boomen te rooien, de omman-
teling van struikgewas weg te nemen en er meer
paden door te leggeD, waardoor het in aanleg ongeveer
met den Arendstuin zal overeenkomen. Ook de
beplantingen elders in de stad zijn slechts met een
lage afrastering van T ijzer van den openbaren weg
gescheiden.
Op grond van een en ander stellen wij U voor te
besluiten
in afwachting van hunne nadere voorstellen ten
aanzien van de op de begrooting aan te wijzen
uitgaaf, Burgemeester en Wethouders voor uitbreiding
van en het doen van enkele herstellingen aan gemeente
school no. 6, op de wijze als is uiteengezet in het
schrijven van den Directeur der Gemeentewerken d.d.
6 September 1909 no. 908/31, volgens de overgelegde
teekeningen en begrootingen een crediet te verleenen
van 39,900.
De beraadslaging wordt geopend.
De heer Fransen zegt dat het voorstel tot uitbrei
ding van school 6, wat de uitbreiding zelf aangaat,
wel geen bestrijding zal ondervinden, omdat men,
waar te weinig ruimte is, tot uitbreiding moet over
gaan. Anders is het met de kosten. Het is vrij
algemeen bekend, dat door gemeentewerken niet zoo
goedkoop wordt gebouwd. Daarvan bestaan vele
voorbeelden en school 12, Achter de Hoven, die
ontzettend duur is, is er een van. Om den Baad en
Burgemeester en Wethouders te overtuigen dat deze
bewering niet onjuist is, heeft spreker nagegaan wat
er in dit jaar in verschillende plaatsen van ons land
voor schoolbouw is besteed en hij is zoo vrij het vol
gende lijstje over te leggen
in Kampen, gemeenteschool, 3 lokalen, onderwijzers
woning f 14,000.—
in Leiden, gemeenteschool, 13 lokalen.
1 lokaal vrije- en ordeoefeningen, 1 lokaal
schoolarts, straataanleg en 1 spreekkamer 60,000.
in Zutfen, gemeenteschool, 7 lokalen en
gymnastieklokaal, bergplaats en ketelhuis 24,000.—
in Zwolle, gemeenteschool, 8 lokalen
en spreekkamer25,000.
in Tilburg, bijzondere school, fraterhuis,
kapel, 4 localen en bijkomende werken 29,000.—
in Botterdam, gemeenteschool, 12 lo
kalen (624 M2. grondvlakte) 49,000.
in Steenwijk, gemeenteschool, 7lokalen 19,000.
Hoofddorp, 6
onderwijzerswoning
in Nijkerk, bijzondere school M. U.
L. O., 2 lokalen4,000.—
in Botterdam, gemeenteschool, 12
lokalen45,000.—
in Dieren, gemeenteschool, 6 lokalen 19,000.
Botterdam, 12 41,000.
Dieren 6 18,000.
Amsterdam, bijzondere school, 10
lokalen, gymnastieklokaal 30,000.
Heinekenszand, gemeenteschool, 4
lokalen11,000.
in Kampen, aanbouw, 4 lokalen 9,000.—
Boskoop, gemeenteschool, 4 lokalen 11,500.
