Ë££2 64.000. 7,500.— 6,000.— 14,200.— 45,000.— 12,000.— 29,000. aan een andere in Emmen, gemeenteschool, 4 lokalen 13,800. Rotterdam, bijzondere school, 21 lokalen in Puttershoek(Z.H.), bijzondere school, 3 lokalen in Oldenzaal, bijzondere school, aan bouw, 2 lokalen in Assen, gemeenteschool, 3 lokalen, onderwijzerswoning in Rotterdam, gemeenteschool, 12 lokalen in Almelo, bijzondere school, 6 lokalen Leeuwarden, bijzondere school, 9 lokalen, teekenschool, bestuurskamer en kamer voor hoofd der school Men zal nu wol niet veronderstellen dat in al die plaatsen slecht is gebouwd. Spreker meent uit deze lijst te kunnen concludeeren, dat hier duur wordt gebouwd. De school in Rotterdam met 12 lokalen is uit een ruime beurs gezet, gangen met steenen vloeren, borst wering in de gangen van geglazuurde steen, in de schoollokalen van tegels, in één woord, de school is, ook uit een sanitair oogpunt, eerste klas ingericht en aangenomen voor 41,000.Met het door de gemeente te leveren betonwerk, de sanitaire artikelen, gasleiding enz. komt zij op 45,000.De bijzon dere school aan de Margaretha de Heerstraat te Leeuwarden met 9 lokalen, teekenzaal, bestuurskamer en kamer voor het hoofd der school kost ƒ29,000. De Inspecteur heeft van deze school gezegd dat zij degelijk was en een voorbeeld kon zijn voor andere scholen. Waar nu hier voor het bijbouwen van vier lokalen met een gymnastieklokaal ƒ40,000.wordt gevraagd, kan men, uit de vergelijking met de door spreker genoemde scholen, gerust concludeeren dat dit bijzon der hoog is. In geen enkele plaats kost een lokaal meer dan 4000.Zelfs in Rotterdam, waar de arbeidsloonen plus minus 40 °/0 hooger zijn dan hier en de fundeering zooveel duurder is, komt men niet boven die som. De school in de Margaretha de Heerstraat kost niet meer dan 3000.per lokaal. Spreker is daarom van oordeel dat de Raad zoo'n belangrijke som als hier wordt gevraagd, niet kan toestaan. Wanneer de Wethouder van financiën ruim in het geld kon tasten zou het wat anders zijn. Dit is niet zoo, want maar al te dikwijls hebben wij gehoord hoeveel moeite het kost om de begrooting sluitend te maken. Spreker zou daarom voor de uitbreiding willen uittrekken 30,600.n.l. voor het gjunnastieklokaal ƒ7000. meubelen en toestellen 3700.herstellingen enz. aan het bestaande gebouw 3900.4 lokalen a 4000.is 16000.en daaraan nog 1400. toevoegen om den Directeur der Gemeentewerken te leeren gewennen langzamerhand tot zuiniger bouwen over te gaan. Het is moeilijk dit in eens te kunuen daarom moet het zachtjes aan worden geleerd Verslag van de handelingen van den gemeenteraad van Leeuwarden van Dinsdag 26 October 1909. dat het geld, dat hiervoor wordt gebruikt, niet het minst goed wordt besteed. De scholen toch moeten goed zijn ingericht. Spreker zal over de bouwkosten daarom niet spreken, maar wil een enkel woord in het midden brengen over het te bouwen gymnastiek lokaal. Dit zal wordon gebouwd als dat bij school no. 7. In Maart j.l. nu heeft de Raad Burgemeester en Wethouders een crediet verleend om een proef te nemen met het gymnastiekonderwijs, van welke proef den Raad het resultaat zal worden medegodeeld. Men loopt dus, nu de proef nog niet geëindigd is, te hard van stal met nu reeds een gymnastieklokaal te i willen bouwen. De heer Fsddema wijst er op, dat èn de Commissie van toezicht op het Lager Onderwijs èn die voor i Openbare Werken, beide de opmerking hebben gemaakt, i dat de schoolbouw, zooals die door Burgemeester en Wethouders werd voorgesteld, duur was. De Commissie voor openbare werken heeft gemeend dat de werksterswoning achterwege kon blijven. Dit idéé is door Burgemeester en Wethouders over genomen, tengevolge waarvan de begrooting is ver laagd kunnen worden. Ook heeft deze commissie gewild dat het gymnastieklokaal niet zou worden gebouwd. De heer Zandstra heeft de gronden daar voor, die spreker tot de zijne zou willen maken, aangegeven. De lessen in de vrije- en ordeoefeningen kunnen bovendien elders worden gegeven. Voor het overige is spreker het geheel met den heer Fransen eens, waar deze zegt dat het bouwen duur is. Dit kan o.a. blijken uit den bouw der school aan de Margaretha de Heerstraat, welke best is en ƒ3000. per lokaal heeft gekost. De gemeente kan ook vol staan met lokalen van 3000.Bovendien kunnen deze lokalen desnoods nog goedkooper worden ge bouwd. want zij hebben één muur minder, omdat de bijbouw tegen de bestaande school wordt geplaatst. Waarom deze schoolbouw te duur is, valt zoo maar niet één, twee, drie te zeggen, men zou zelf een begrooting in elkaar moeten zetten en daarbij rekening houden met persoonlijke inzichten. Die van den Directeur der Gemeentewerken zijn niet te misprijzen, maar der gemeente komen zij duur te staan. Spreker heeft van dezen hoofdambtenaar eens gehoord dat hij plannen maakt naar zijn eigen goeddunken, dat hij van het eindcijfer wel kennis neemt, maar dat de Raad voor de dubbeltjes moet zorgen. En wijl spreker en zijne medeleden hier zitten ook als ver tegenwoordigers van die menschen, die hunne belasting betalen met een traan in het oog, zal hij daarom dan ook het voorstel van den heer Fransen warm steunen. van werken moet men ook wijze gewennen. Spreker stelt daarom voor aan Burgemeester en Wethouders voor uitbreiding van en het doen van enkele herstellingen aan ge meenteschool no. 6, in hoofdzaak volgens de over gelegde plaunen en na het aanbrengen van de noodige bezuinigingen een crediet te verleenen van 32,000. Spreker doet dit voorstel, geheel overtuigd zijnde, dat dit bedrag ruim voldoende is om de noodige uit breiding aan school 6 te doen gelijk is voorgesteld. De heer Zandstra kan, als er van schoolbouw sprake is, over de kosten slecht oordeelen. Hij is echter altijd huiverig af te dingen op sommen, die voor schoolbouw besteed worden, want hij is vast overtuigd De heer Tijsma geeft te kennen dat het amende ment van den heer Fransen zijn sprekers volkomen instemming heeft. Alleen zou hij ook nog het gymnastieklokaal willen schrappen, dus de som nog met 7000.verminderen en haar brengen op 25000.—. De heer G. W. Koopmans beroept zich op het friesche spreekwoord 't is mei sizzen net to dwaen. Zoo is het ook hier. Van Burgemeester en Wet houders hoeft spreker nog geen verdediging gehoord. Wanneer hij de beide practizijns hoort, kan er voor minder worden gebouwd. Hij vraagtis het dan degelijk werk? Wanneer spreker baas was zou hij zeggende beide hoeren moeten het maar klaar maken. Wanneer hij van Burgemeester en Wethou ders dan ook geen verdediging hoort, wordt het zeer verleidelijk om met den heer Fransen mee te gaan. De heer Baart da la Faille zou hetzelfde willen zeggen. Het moerendeel der leden van den Raad Verslag van de handelingen van den gemeenteraad van Leeuwarden van Dinsdag 26 October 1909. 215 zijn leeken op het gebied van de bouwkosten. Wan neer men de cijfers van den heer Fransen hoort, welke door die van het voorstel van Burgemeester en Wethouders aanmerkelijk worden overschreden, rijst de vraag waar ligt het toch aan dat de plannen van den Directeur der Gemeentewerken zoo kostbaar zijn? Wanneer evenwel de Raad op het denkbeeld van den heer Fransen ingaat, een zeker bedrag voteert en de Directeur der Gemeentewerken zegt ik kan het er niet voor doen als ik minder moet besteden is mijne verantwoordelijkheid niet gedekt, dan is het ontzettend moeilijk van de begrooting af te Avijken. Spreker zou gaarne van Burgemeester en Wethouders eene verdediging van deze voorstellen hooren, omdat de Raad overigens genegen zal zijn den Directeur van Gemeentewerken, die hoofdambte naar is, het crediet te geven, waarover deze meent te moeten beschikken. Spreker hinkt nu op twee gedachten. Aan den eenen kant staat het denkbeeld van den heer Fransen, dat spreker met bolangstelling heeft gehoord, aan den anderen kant het voorstel van Burgemeester en Wethouders. De heer Schoondermark zal over de financiëele zijde der kwestie niet spreken, maar wenscht eene opmer king te maken naar aanleiding van de hoxiding der Commissie voor de openbare werken. Het voorstel is haar toegezonden om advies. Zij is echter als het ware den Raad vooruitgeloopen door te beweren dat een gymnastieklokaal niet noodig is. Spreker had liever gehad dat zij gezegd hadwij zijn als leden van den Raad tegen een gymnastiek lokaal, maar beslist de Raad er een te hebben, dan is het beter het op deze wijze te bouwen. Dan had de Raad ten minste iets, nu heeft hij geen advies. Het kan toch geen advies geven worden genoemd als de Commissie eenvoudig beweert dat zij er tegen is. En naar aanleiding van het voorstel zelf om geen gymnastieklokaal te stichten bij school 6, veroorlooft spreker zich op te merken, dat het op deze wijze voor Burgemeester en Wethouders onaangenaam werken is. Burgemeester en Wethouders hebben, na her haalde klachten uit den Raad, uiteengezet, dat het gymnastiekonderwijs niet deugt en hebben een plan de campagne kenbaar gemaakt om met den Raad mee te gaan. Nu moet in de eerste plaats aan elke school wor den onderwezen vak j. De Raad heeft in de veror dening opgenomen, niet vak j, maar gymnastiek, niet voor alle klassen, maar alleen voor de hoogste. Dit onderwijs wordt niet gegeven aan de scholen zelf. Het wordt b.v. voor school 1 gegeven in een gebouw gelegen in de Zak. Zoo is do toestand, den Raad bekend. Nu trachten Burgemeester en Wethouders eene reorganisatie in het leven te roepen, die de ge meente niets kost, en waardoor het gymnastiekonder wijs in orde komt. In Amsterdam heeft o.a. hetzelfde plaats. Burgemeester en Wethouders willen aan elke school een gymnastieklokaal. Dit lijkt duur, het is goedkoop. Als de toestand blijft zooals die is zullen er aan school 6 na verbouwing 24 uur gymnastiek moeten worden gegeven voor 30.per lesuur ƒ720. Alleen de hoogste klassen krijgen dan gymnastiek zonder toezicht want een onderwijzer van de eene school geeft les aan een andere op uren buiten schooltijd, zoodat controleeren is uitgesloten. Elk gymnastieklokaal kost 7000.Hieraf 1/i deel voor het Rijk, blijft over 5250.Berekende rente 4 °/q en aflossing 21/2 °/0 dan wordt dit 342.25. Hierbij 200.voor bij-acten voor twee onderwijzers. De kosten bedragen dan totaal 542.25. Nu kost het 720.Do gemeente wint dan, behalve in kosten ook dit, dat er beter les kan worden gegeven. De laagste klassen kunnen dan les krijgen in vak j, de twee hoogsten in gymnastiek. Dus men krijgt een betere regeling met minder kosten. Als spreker ooit gedacht had een pluimpje te zullen krijgen, dan had hij het nu verwacht. De Raad heeft Burgemeester en Wethouders toch toegestaan dezen weg op te gaan, deze doen hun best eene goede regeling te krijgen zonder dat het geld kost en nu de zaak halfweg is zullen dezelfde menschen die plannen klakkeloos neer werpen Spreker blijft er bij dat het op deze wijze onaangenaam werken is. De heer Baart de la Faille doet opmerken dat de wethouder Schoondermark een lans heeft gebroken voor het behoud van het gymnastieklokaal. Spreker wil den heer Schoondermark gaarne het pluimpje geven wat deze wenscht, maar hij doet opmerken, dat nu nog slechts alleen is bestreden het amendement- Tijsma om het lokaal te doen vervallen en de mee ning van de commissie voor de openbare werken. Spreker zou ook gaarne door Burgemeester en Wet houders geantwoord zien op de bezwaren en de cijfers, door den heer Fransen genoemd. De heer Schoondermark heeft wel gezegd, dat hij zich niet in de appreciatie van de cijfers zal begeven en dit is gemakkelijk, maar dan tast de Raad in het duister. Spreker zou dan ook gaarne de meening van Burge meester en Wethouders omtrent de begrooting van den Directeur der gemeentewerken vernemen. Spreker vindt hiervoor te meer aanleiding, omdat Burgemeester en Wethouders niet geschroomd hebben eene vermindering der begrooting voor te stellen voor het gymnastieklokaal, omdat hun deze te hoog voorkwam. Hij wil gaarne weten waarom Burgemeester en Wethouders geen termen hebben kunnen vinden om voor den geheelen aanbouw een verlaagd cijfer voor te stellen. De Voorzifter geeft te kennen dat van Burgemeester en Wethouders niet kan worden geëischt dat zij het eindcijfer hunner begrooting voor dezen bouw zullen verdedigen. Zij hebben aan den Raad eene zeer gedétailleerde begrooting overgelegd, waaruit men zien kan hoe zij aan hun eindcijfer zijn gekomen alle benoodigde hoeveelheden materialen zijn daarin opgenomen, met vermelding van de eenheidsprijzen dier materialen. Op den heer Fransen zou nu de plicht rusten om hier aan te toonen welke materialen op die begrooting ten onrechte, of tot te groote hoeveelheid, of van te kostbare soort zijn uitgetrokken en van welke de eenheidsprijs te hoog is berekend. Eerst dan kan men met dat lid debatteeron en daar over sprekenmaar het eindcijfer te willen laten verdedigen door Burgemeester en Wethouders en zelf geen afkeuring der détails hunner begrooting willen laten hooren, schijnt spreker een onmogelijke eisch. Trouwens het feit dat deze voordracht op 's Raads tafel ligt, is voldoende bewijs dat Burgemeester en Wethouders de verantwoordelijkheid voor do over gelegde begrooting op zich hebben genomendie voordracht zou hier niet gekomen zijn, zoo omtrent het eindcijfer der begrooting nog geen overeenstem ming was verkregen, getuige de overwegingen, dio gegolden hebben en de bezwaren, die gemaakt zijn ten opzichte van het te stichten gymnastieklokaal. Waar nu bovendien de begrooting is gesplitst in drie deelen, te wetende kosten voor de 4 nieuw te bouwen lokalen, voor het nieuw te bouwen gymnas tieklokaal en voor de veranderingen aan het bestaande gebouw, schijnt het spreker toe dat het den heer Fransen niet moeilijk kan vallen tegen een dier onderdeelen zijne bezwaren in cijfers om te zetten. De heer van Kessel meent dat de debatten over

Historisch Centrum Leeuwarden

Raadsverslagen van de gemeente Leeuwarden, 1865-2007 (Notulen) | 1909 | | pagina 4