8. Prae-advies op het adres van het bestuur der
vereeniging „De Leeuwarder Industrie- en Huishoud
school1' om het aan die vereeniging toegekende gemeentelijk
subsidie ad f li 00te verhoogen tot f2200.per jaar.
250 Verslag van de handelingen van den gemeenteraad van Leeuwarden van Dinsdag 25 October 1910.
misschien nadere inlichtingen hebben gevraagd als
hij niet den indruk gekregen had dat het hier nog
niet eene definitieve regeling betreft. Waar Burge
meester en Wethouders pogingen doen, den Directeur
te behouden, zal spreker, overtuigd dat de kwestie
bij de definitieve regeling na afloop van het proefjaar
nader kan worden besproken, vóór het voorstel
stemmen.
De heer Oosterhoff (wethouder) wijst er op dat de
heer Besuijen heeft geklaagd over het te eenvoudige
prae-advies. Spreker meent dat het moeielijk gaat
een uitgebreider prae-advies over deze zaak te geven.
De heer Besuijen heeft medegedeeld dat hij in het
maandblad voor de statistiek gegevens heeft gevon
den, waaruit hij zijne conclusie heeft getrokken.
Spreker meent echter dat dit maandblad geen maat
staf geeft voor de aan de beurs verrichte werkzaam
heden en dat Burgemeester en Wethouders dus wel
hebben moeten afgaan op de Commissie, die den
Directeur dagelijks in zijn werk ziet.
De vraag van den heer Besuijen, waarom in de
advertentiën niet is aangegeven welke plaatsen door
staking zijn opengevallen, terwijl spreker dit zou
hebben toegezegd, kan spreker hiermede beantwoor
den, dat hem van een dergelijke toezegging zijner
zijds niets bekend is. Bovendien zullen er en dit is
gelukkig, tot nog toe waarschijnlijk geen plaatsen
zijn open geweest door staking.
De beraadslaging wordt gesloten.
Onderdeel I van het voorstel van Burgemeester en
Wethouders wordt met algemeene stemmen aange
nomen.
Met algemeene stemmen wordt benoemd tot Direc
teur der arbeidsbeurs de heer P. Dekema J.Bzn.
7. Prae-advies van Burgemeester en Wethouders op
het voorstel van Voogden der Stads-Armenkamer, om
de jaarwedde van den vader en de moeder in het Stads-
Armhuis van f 600.te verhoogen tot f 700.
Dit prae-advies luidt
Artikel 46 van het reglement op het bestuur van
de Stads-Armenkamer (gemeenteblad no. 24 van 1903)
bepaalt dat het juiste bedrag van de jaarlijksche
bezoldiging van den Vader en de Moeder in het
Armhuis, die zich tusschen 600.— en f 900.be
weegt - behalve de aan de betrekking verbonden
emolumenten telkens bij raadsbesluit wordt vast
gesteld. Overeenkomstig dat voorschrift richten
Voogden zich tot Uwe Vergadering om te besluiten
de jaarwedde met ingang van 1 Januari 1911 op
f 700.— te brengen. Aangesteld met 1 September
1908 genieten bedoelde titularissen thans nog de
minimum-wedde. Uwe Vergadering heeft aangaande
dat schrijven ons prae-advies verzocht.
Aan dat verlangen voldoende, doen wij opmerken,
dat sedert geruimen tijd als regel is aangenomen
periodieke jaarweddeverhoogingen om de 3 jaren toe
te kennen. Deze regel vond reeds uitdrukking in de
verordening voor de ambtenaren ter secretarie (ge
meenteblad 1909 no. 3), in het Werkliedenreglement
en, krachtens een Uwer jongste besluiten, bij de
meeste categoriën der politieambtenaren. Hij wordt
daarenboven toegepast waarook zonder dat ten
opzichte der verhoogingstermijnen eenig voorschrift
bestaat, bij de verordeningen de bepaling van jaar
wedden aan ons college overgelaten is.
Het verzoek van Voogden nu aan dien in dit geval
ongeschreven regel toetsende meenen wij U te moeten
raden de verhooging dit jaar nog niet te verleenen
en ook hier aan den drie-jarigen termijn vast te
houden. Wellicht ware voor een andere beslissing
reden, indien het derde jaar nagenoeg of voor het
grootste gedeelte ware verstreken, doch waar daar
van nog slechts 4 maanden zijn verloopen, komt het
geraden voor de verhooging niet vóór 1912 toe te
kennen. Het is alzoo gewenscht dat Voogden volgend
jaar nogmaals op deze zaak terugkomen. Wij stellen
U voor te besluiten Burgemeester en Wethouders te
machtigen hun in dezen zin te antwoorden.
Met algemeene stemmen wordt besloten overeen
komstig het voorstel van Burgemeester en Wethouders.
Dit prae-advies luidt als volgt
Aan de Leeuwarder Industrie- en Huishoudschool
is bij raadsbesluit van 19 September 1905 tot weder
opzegging toe een subsidie uit de gemeentekas van
1500.verleend, dat bij raadsbesluit van 24 Decem
ber 1907 met ingang van 1 Januari d.a.v. verhoogd
is tot f 1700.Thans wordt wederom vermeer
dering der gemeentelijke bijdrage verzocht bij een
adres, door U naar ons college om prae-advies ge-
renvoyeerd, waarbij o.a. in het licht wordt gesteld,
dat het tekort der exploitatie over de jaren 19061910
reeds f 2473.74 bedraagt, waarvan, blijkens het in
het jaarverslag over het vierde schooljaar opgenomen
uittreksel der rekening over 1909, voor dat jaar
861.14, terwijl de begrooting voor 1911 een na-
deelig saldo van 1250.aanwijst. Het Rijk sub
sidieert met 60Ö0.en de Provincie met ƒ1500.—
(een verzoek om verhooging dezer laatste bijdrage
is door de Staten laatstelijk afgewezen)aan andere
subsidiën wordt 510.en aan jaarlijksche bijdragen
700.ontvangen.
Aangezien wij hadden vernomen dat er kans bestond
dat op do Staatsbegrooting voor 1911 een subsidie
aan de school zou worden uitgetrokken, waardoor
althans het tekort voor dat jaar grootendeels zou
worden geannuleerd, gaven wij aan het bestuur te
kennen dat door ons met het uitbrengen van prae-
advies zou worden gewacht tot dienaangaande zeker
heid zou zijn verkregen. Onder dagteekening van 1
October legt het bestuur thans over afschrift van een
brief van den betrokken Minister, houdende mede-
deeling dat Zijne Excellentie geen vrijheid heeft
kunnen vinden te bevorderen dat voor 1911 een
verhoogd Rijkssubsidie wordt verleend, omdat naar
zijne meening de gemeentelijke bijdrage eerst voor
verhooging in aanmerking komt, wijl deze in ver
houding tot het jaarlijksch rijkssubsidie laag is.
Geheel te ontkennen is dit laatste o. i. niet, reeds
als men nagaat dat, blijkens het jongste verslag, slechts
87 van de 272 leerlingen buiten Leeuwarden wonen
en het belang, dat dus onze ingezetenen bij de school
hebben, niet gering is. In vergelijking met de rijks-
en provinciale bijdragen mag dan ook inderdaad het
gemeentelijk subsidie voor eenige verhooging in aan
merking komen, gezien de omstandigheid dat de
school, welker algemeen nut reeds bij Uwe vroegere
subsidiebesluiten is uitgesproken, moeite heeft rond
te komen. Het adresseerende bestuur vraagt eene
verhooging van 1700.— op 2200.—. Ons inziens
heeft de gemeente voor liet tegenwoordige het hare
Verslag van de handelingen van den gemeenteraad van Leeuwarden van Dinsdag 25 October 1910. 251
gedaan, indien zij hare bijdrage met ingang van 1
Januari 1911 op f 2000.stelt.
Wij geven U in overweging te besluiten met in
gang van 1 Januari 1911 het aan de vereeniging
,,de Leeuwarder Industrie- en Huishoudschool" bij
raadsbesluit van 24 December 1907 tot wederop
zegging toegekend subsidie uit de gemeentekas ad
f 1700.- insgelijks tot wederopzegging te verhoogen
met f 300.en alzoo te brengen op 2000.
blijvende overigens van kracht de aan het oorspron
kelijk besluit van 19 September 1905 ter zake de
subsidieverstrekking verbonden voorwaarden.
De beraadslaging wordt geopend.
De heer Hartelust wijst er op, dat de Industrie-
en Huishoudschool eene inrichting is, die zeer ge
waardeerd wordt, die ook onze sympathie verdient
en in noodlijdende omstandigheden verkeert. Uit het
prae-advies toch blijkt duidelijk, hoe groot het tekort
is geworden in de jaren 19Ö6—1910. Het bestuur
der inrichting heeft getracht een hooger rijkssubsidie
te krijgen, maar dit is geweigerd op grond dat het
gemeentelijk subsidie te pover is. Wanneer men dit
leest mag men de conclusie trekken dat, als de
gemeente het subsidie verhoogt, het Rijk niet zal
nalaten hetzelfde te doen. Dit is zeker ook de
gedachtengang geweest van Burgemeester en Wet
houders die voorstellen, het subsidie te verhoogen
van 1700.tot 2000.Zij zeggen er bij dat
ze eigenlijk tevreden zijn want het prae-advies luidt
„Ons inziens heeft de gemeente voor het tegenwoor
dige het hare gedaan, indien zij hare bijdrage met
ingang van 1 Januari 1911 op f 2000.stelt."
Het is wel mogelijk dat de gemeente daarmee kan
volstaan en kan zeggen het hare te hebben gedaan,
maar spreker vindt dit wel een beetje krenterig.
Spreker wil dan ook voorstellen het subsidie op
2200.te brengen. Hij acht het te prijzen dat
de gemeente het geld niet geeft als zij het niet strikt
noodzakelijk acht. maar, waar het rijkssubsidie afhan
kelijk is van dat der gemeente, vreest spreker dat
het gewenschte resultaat niet zal worden bereikt.
Vandaar sprekers voorstel.
De heer Feddema meent, in tegenstelling met den
heer Hartelust, dat het voorstel van Burgemeester
en Wethouders zoover gaat als eenigszins kan worden
verwacht. De Leeuwarder Industrie- en Huishoudschool
is eene inrichting, die voor een groot deel ten goede
komt aan kinderen van ouders uit den gegoeden stand,
terwijl bovendien ongeveer 1/8 gedeelte der leerlingen
van buiten komt.
Spreker acht het voorstel van Burgemeester en
Wethouders om 300.meer subsidie te verleenen,
dan ook voldoende. Wanneer het bestuur behoefte
heeft aan meer geld, dan is het zaak het particulier
initiatief onder den arm te nemen. Wanneer dit niet
wil kan het de 87 leerlingen van buiten elk wel
2.50 meer laten betalen. Daarvoor behoeft de
gemeente niet in den zak te tasten.
Er zijn meisjes bij, wier ouders 500.betalen
voor kost en inwoning, en waar dergelijke meisjes op
de inrichting ter school gaan, gaat het niet op dat
de gemeente het subsidie onevenredig veel hooger
maakt dan dat voor andere instellingen, die minstens
even nuttig zijn.
De heer Schoondermark (wethouder) had van den
heer Hartelust allerminst een voorstel tot meerdere
verhooging van het subsidie verwacht. Toen in 1907
het voorstel van Burgemeester en Wethouders, om
het subsidie met 200.te verhoogen, werd behan
deld, stond spreker alleen met een voorstel tot ver
hooging met 500.
Spreker heeft toen die zaak bepleit en een prin
cipieel tegenstander gevonden in den heer Besuijen,
terwijl bij de stemming de heer Hartelust zich ook
tegen verklaarde. Toen nu het onderhavige voorstel
bij Burgemeester en Wethouders ter sprake kwam,
heeft spreker het met beide handen aangegrepen.
Spreker blijft er bij dat de Industrie- en Huishoud
school eene inrichting is, die door Leeuwarden zeer
gewaardeerd moet worden. De gemeente kan dan
niet beter doen dan door het subsidie zoo hoog op
te voeren als in haar vermogen is.
De opmerking van den heer Feddema, dat de in
richting hoofdzakelijk is voor de meergegoeden,
meent spreker te moeten tegenspreken. Er gaan ook
veel onvermogenden ter school. Evengoed als de
gemeente subsidie geeft aan inrichtingen waar de
jongens een ambacht leeren, moet zij ook zorgen dat
de meisjes, als zij eens de vrouw worden van een
flinken werkman, iets in de huishouding kunnen
prestoeren. De angst van den heer Hartelust, dat
het Rijk de gemeente krenterig zal vinden, deelt
spreker niet. Toen indertijd het subsidie der ge
meente met 200.werd verhoogd, gaf het Rijk
2000.meer. Wie weet wat gebeurt, als het
gemeentelijk subsidie nu met 300.wordt verhoogd.
Do heer Hartelust is van oordeel dat de oplossing,
die de heer Feddema aan de hand geeft, niet de
juiste is. Het zal toch niet van invloed zijn op het
rijksubsidie, wanneer de leerlingen een hooger school
geld betalen.
De heer Schoondermark ziet verwonderd op van
sprekers veranderde houding. Het zou spreker geen
moeite kosten in elke raadsvergadering ieder lid wel
eens op eene inconsequentie te betrappen. Dit zal
sprekers laatste inconsequentie ook wel niet zijn. Nu
spreker echter gehoord heeft van den heer Schoon
dermark dat deze vertrouwt, dat het Rijk wel uit den
hoek zal komen, stelt spreker geen prijs op de hand
having van zijn voorstel, dat hij mitsdien intrekt.
De Voorzitter deelt mede dat de heer Hartelust
diens voorstel heeft ingetrokken. Het maakt der
halve geen onderwerp van beraadslaging meer uit.
Met algemeene stemmen wordt besloten overeen
komstig het voorstel van Burgemeester en Wethouders.
9. Nader voorstel van Burgemeester en Wethouders,
zulks naar aanleiding van eenige door Gedeputeerde
Staten dezer provincie gemaakte opmerkingen, tot wijzi
ging en opnieuw vaststelling der verordeningen op de
heffing en invordering van kadegeld in deze gemeente.
Dit nader voorstel luidt als volgt:
Yan Gedeputeerde Staten van Friesland ontvingen
wij bij schrijven van 13 October 1910, no. 62, 2e
afd., terug de ter goedkeuring ingezonden verorde
ning tot heffing van belasting onder den naam van
kadegeld, vastgesteld bij Uw besluit van 13 September
1910, no. 296r/136, onder meer onder mededeeling,
dat zij na ingesteld onderzoek vrijheid vinden de
Regeering te adviseeren om de voordracht met hare
goedkeuring te bekrachtigen, indien de heffing kan
geacht worden op te brengen het bedrag, waarop
zij bij de begrooting is geraamd en bij de memorie
van toelichting bij 's Raads besluit van 10 Augustus
