318 Verslag van de handelingen van den gemeenteraad van Leeuwarden van Dinsdag 23 December 1913.
stel van Burgemeester en Wethouders zonder hoof
delijke stemming aangenomen.
De heer Berghuis heeft zich tegen verklaard.
6. Voorstel van Burgemeester en Wethouders om aan
mej. D. H. Boersma op haar verzoek eervol ontslag te
verleenen als onderwijzeres aan gemeenteschool no. 11.
Met algemeene stemmen wordt besloten overeen
komstig het voorstel van Burgemeester en Wethouders.
7. Voorstel van Burgemeester en Wethouders om aan
César Sidoli voor het Koninklijk Roemeensch circus ge
durende ten hoogste tien achtereenvolgende dagen in het
tijdperk van 30 Juli 1.915 tot October d. a. v. een plaats
op het Wilhelminaplein af te staan.
Dit voorstel luidt als volgt
César Sidoli, die hier in October 1.1. gedurende
zeven dagen op het Wilhelminaplein in zijn circus
voorstellingen heeft gegeven, heeft thans opnieuw
een verzoek ingediend om hem voor een gelijk doel
op dat plein een standplaats te verleenen in het
tijdvak van 15 Juli 1915 tot einde October d. a. v.
Door ons is hem medegedeeld, dat tegen dat tijdvak
in zooverre bedenking bestond, omdat in de eerste
veertien dagen daarvan de kermis vallen zou. Hij
stemde er dan ook in toe het begin van dat tijdvak
te verstellen tot 30 .Juli. Verder gaven wij hem te
kennen, dat wij overigens bereid waren de inwilliging
van zijn verzoek tegen dezelfde pachtsom van 1550.
en op dezelfde voorwaarden, als voor de dit jaar
afgestane standplaats zijn gesteld, te bevorderen, mot
dien verstande, dat de voorwaarden nog worden aan
gevuld met de bepaling, dat naar het oordeel van
Burgemeester en Wethouders te zware vrachten niet
over gemeente-eigendommen mogen worden vervoerd
en dat in ieder geval ook voor rekening van verzoeker
komen de kosten van tijdelijke versterking van brug
gen of andere gemeente-eigendommen, noodig ge
worden door het vervoer van zware vrachten.
Sidoli verklaarde bij nevensgaand schrijven die
voorwaarden te zullen aanvaarden.
Wij hebben de eer U daarom thans voor testellen
te besluiten
aan César Sidoli, houder van het Koninklijk Roe-
meensche circus, thans vertoevende te Hamburg, voor
de plaatsing van dat circus met toebehooren in ge
bruik af te staan gedurende ten hoogste tien achter
eenvolgende dagen in het tijdvak van 30 Juli 1915
tot einde October d. a. v., den juisten tijd nader in
overleg met Burgemeester en Wethouders te bepalen,
een nader door dat College aan te wijzen plaats op
het Wilhelminaplein, onder voorwaarde dat voor die
plaats worde betaald een bedrag van 1550.on
verminderd de verschuldigde belasting op tooneel-
vertooningen, en verder op de door Burgemeester en
Wethouders noodig geachte voorwaarden.
De beraadslaging wordt geopend.
De heer G. W. Koopmans heeft in de stukken gelezen
dat de heer Sidoli het plein vraagt voor een zeker
bedrag onder conditie, dat er van dit oogenblik af
geen circus, menagerie of show binnen Leeuwarden
zal worden toegelaten. Wij weten dat er een circus
Barnum in Europa is en dat dit ook wel naar Neder
land zal trekken. Dan zal Leeuwarden, dat als kas-
plaats voor dergelijkejinrichtingen bovenaan op de lijst
staat, zeker ook worden opgezocht. Het komt spreker
dan ook vreemd voor dat de gestelde voorwaarde zal
worden ingewilligd, want het is tegen het gemeente
belang dat hier in twee jaar geen circus mag komen.
Die inrichtingen gaan dan naar de Schrans, waar
geen gemeentebelasting behoeft te worden betaald.
Wanneer wij Hagenbeek hier hadden kunnen hebben,
zou do gemeente daarvoor alleen aan belasting
2000.hebben ontvangen. Wanneer Burgemeester
en Wethouders dan ook van plan zijn de conditie in
te willigen, zal spreker tegen het voorstel stemmen.
De Voorzitter kan den heer G. W. Koopmans ant
woorden dat het nooit de bedoeling is geweest de
gemeente voor 2 jaar te binden. De gestelde voorwaarde
geldt dan ook alleen voor het jaar 1915. In het
vorige contract was ook een dergelijke bepaling
opgenomen. Spreker geeft toe dat men uit den brief
van Sidoli zou kunnen opmaken wat de heer Koop
mans heeft gezegd. Burgemeester en Wethouders
hebben echter naar het vorig contract verwezen.
Den heer G. W. Koopmans doet het genoegen dat
hij goed heeft gelezen en dat men wel degelijk uit
de stukken kan opmaken, dat er vanaf heden geen
circus zal mogen worden toegelaten. Spreker is door
de mededeeling van den voorzitter gerust gesteld en
zal nu vóór stemmen.
De beraadslaging wordt gesloten.
Met algemeene stemmen wordt besloten overeen
komstig het voorstel van Burgemeester en Wethouders.
8. Voorstel van Burgemeester en Wethouders tot
voorloopige regeling van den pensioensgrondslag van
den geneesheer-directeur van het Stads-Ziekenhuis P. H.
van Eden en van de stadsartsen L. Woltring en
W. F. J. Uffelie.
Met algemeene stemmen wordt besloten overeen
komstig het voorstel van Burgemeester en Wethouders.
9. Voorstel van Burgemeester en Wethouders tol
herziening van den pensioensgrondslag van den leeraar
aan het gymnasium J. O. Bredcrode.
Met algemeene stemmen wordt besloten overeen
komstig het voorstel van Burgemeester en Wethouders.
10. Voorstel van Burgemeester en Wethouders om aan
A. J. ten Hope te Rotterdam gedurende drie achtereen
volgende maanden in 1914 af te staan een nader aan
te wijzen standplaats aan den Stationsweg voor een
kiosk der compagnie Liebig.
Dit voorstel luidt als volgt
Van A. J. ten Hope te Rotterdam ontvingen wij
het verzoek toestemming te verleenen in het plantsoen
aan den Stationsweg alhier gedurende drie achter
eenvolgende maanden een kiosk der compagnie Liebig
te mogen plaatsen, waarin tegen betaling van 10 cent
een kop bouillon verkrijgbaar is.
Terwijl wij dit verzoek bij U overbrengen, kunnen
wij mededeelen, dat de kiosk met het daarom te
plaatsen hekwerk, waarvan een af beelding bij het adres
Verslag van de handelingen van den gemeenteraad van Leeuwarden van Dinsdag 23 December 1913. 319
is gevoegd, geen grooter oppervlakte zal innemen dan
van 45 M2. Zij zal geplaatst kunnen worden op het
terrein tegenover de woning Stationsweg no. 7 van
den chef van het station der Staatsspoorwegen,
tusschen den weg naar de Schrans en dien naar het
station, de juiste plaats nader door den Directeur dei-
gemeentewerken aan te wijzen. Door haar net uiterlijk
zal ze de omgeving niet ontsieren. Naar onze meening
kan het verzoek dan ook worden ingewilligd, mits
eene behoorlijke vergoeding voor het gebruik van
gemeentegrond betaald wordt en eventueel te stellen
voorwaarden worden nageleefd.
Tegen betaling van een som van 60.per maand,
onverminderd het verschuldigde marktgeld, heeft adres
sant geen bezwaar. Marktgeld zal echter niet geheven
worden, nu de bedoeling is de kiosk niet vóór het
begin van Februari 1914 te plaatsen, omdat de op
1 Janurai a.s. in werking tredende verordening op
het markt- en staangeld (Gemeenteblad no. 33 van
1913), van die belasting met zooveel woorden uit
zondert de terreinen of standplaatsen, die afzonderlijk
worden verpacht (artikel 2 der heffingsverordening).
Onder overlegging van de gewisselde stukken hebben
wij de eer U voor te stellen te besluiten
aan A. J. ten Hope te Rotterdam op een terrein,
gelegen tegenover de woning Stationsweg no. 7 van
den chef van het station der Staatsspoorwegen tusschen
den weg naar de Schrans en dien naar dat station,
de juiste plaats nader door den Directeur der ge
meentewerken aan te wijzen, een standplaats, ter
grootte van ongeveer 45 M2., af te staan voor een
kiosk der compagnie Liebig, tegen betaling van f 60.
per maand, gedurende de maanden Februari, Maart
en April 1914, onder de voorwaarden, welke Burge
meester en Wethouders geraden zullen achten.
De beraadslaging wordt geopend.
De heer de Haan heeft zich afgevraagd wat de
bedoeling van deze zaak is, winstbejag of reclame.
Is het eerste het geval, dan is spreker tegen de in
williging van het verzoek, want er is geen reden om
vreemdelingen toe te staan, wat men aan een ingezetene
weigert. Wanneer reclame nu het doel is dan wordt
deze firma buitengewoon goedkoop in de gelegenheid
gesteld reclame te maken, daar de verkoop van bouillon
een niet geringe bron van inkomston kan opleveren.
Wanneer een dergelijke wereldzaak grootscheepsche
reclame wil maken, heeft ze daar een groot bedrag
voor over en spreker zou dan ook willen voorstellen
te lezen in plaats van f 60.per maand, f 300.
per maand.
De heer Berghuis is het met den heer de Haan
eens. Kort geleden is aan een ingezetene het hebben
van een kiosk verboden. Er staat wel dat het maar
voor 3 maanden is, maar later vraagt een ander voor
een geheel jaar. Wanneer het is gevraagd om reclame
te maken kan spreker iu het geheel niet meegaan,
maar als de gemeente zoo iets toestaat moet ze
er goed van profiteeren. Concurrentie aan sommige
ingezetenen aan te doen of reclame te laten maken
ligt niet op den weg van het Gemeentebestuur.
De heer Hiemstra wil de zaak beschouwen uit een
oogpunt van gemeentebelang en hij vraagt zich af of
een dergelijke kiosk in het belang der gemeente kan
zijn. Het denkbeeld lacht hem toe. Wanneer toch
word aangevraagd een kiosk te mogen oprichten om
warme melk tegen 5 cent per glas te verkoopen, zou
spreker dat toejuichen, omdat de verkoop van warme
dranken op deze manier vele menschen ervan zou
afhouden drankgelegenheden te bezoeken. Spreker
wil deze aanvraag dan ook wel toestaan. De Raad
kan later de vruchten van de opgedane ervaring
plukken. Deze zaak is heel iets anders dan de sigaren-
kiosk van de Vries. Sigaren kan men overal wel
krijgen, maar in de meeste cafe's koopt men niet
voor 10 cent een kop bouillon. Het is in het belang
van het reizend publiek.
De heer G. W. Koopmans hoort den heer Hiemstra
zeggen, dat het in het gemeentebelang is en later dat
het in het belang is van den reizenden man. Dit
komt niet met elkaar overeen. Wanneer die reizende
menschen een kop koffie of bouillon bij de ingezetenen
koopen, dan zit daarin gemeente belang. Als een
inwoner van Leeuwarden een kiosk aanvroeg om er
iets te verkoopen, zou hem dat niet worden toegestaan
en dan gaat het toch niet aan een vreemdeling wel
permissie te geven. De heer Hiemstra zegt dat men
in de kiosk goedkooper terecht kan dan in een café.
Dat kan in een sigarenkiosk ook het geval zijn. De
exploitant daarvan kan beter waar leveren voor
hetzelfde geld dan een winkelier in de stad, die op
hooge lasten zit.
Spreker is het dan ook niet met den heer Hiemstra
eens. Wil men reclame maken, goed, maar daarvoor
moet ook goed worden betaald.
De heer Peletier kan zich bij den heer G. W. Koop
mans aansluiten. Wanneer men voor 10 cent een kop
bouillon gaat verkoopen, levert dat een aanmerkelijke
winst op aldus heeft spreker zich laten inlichten.
Wanneer men Leeuwarder ingezetenen in de gelegen
heid stelde op dezelfde conditiën een kiosk te exploi-
teeren, zouden zich daarvoor ongetwijfeld gegadigden
voordoen. Spreker is van oordeel dat de Raad voor
zichtig moet zijn.
De heer Tijsma zal tegenstemmen. De Raad heeft
nu eenmaal met de kiosken afgedaan. Indertijd heeft
de Raad besloten de aanvraag van de Vries af te
slaan, omdat door de kiosken de winkeliers, die hooge
belastingen betalen, concurrentie werd aangedaan. Wat
voor de Leeuwarder ingezetenen geldt, geldt ten
minste voor vreemdelingen, die niet eens in de forensen-
belasting kunnen worden aangeslagen. Het stations
plantsoen zal beter gebaat zijn met een mooie ver
zameling rozen van Krijns van Joure, dan met een
bouillonkiosk.
De heer Schoondermark (wethouder) zegt dat Bur
gemeester en Wethouders wel over deze kwestie
hebben gesproken. Zij zijn tot de conclusie gekomen
dat het geen winstgevende zaak is doch enkel reclame.
Als zoodanig is het geen nadeel voor de winkeliers
of caféhouders. Wanneer toch een fabrikant een artikel
ingang tracht te doen vinden, komt dit later aan de
winkeliers ten goede.
Deze kiosk is niet te vergelijken met een sigaren-
kiosk. Daardoor wordt wel degelijk concurrentie in het
leven geroepen.
De heer Tulp wijst er op dat als men een kop
bouillon kan koopen op straat in een kiosk, men niet
gaat in een café of melksalon. Dezen inrichtingen wordt
wel degelijk concurrentie aangedaan. Waar bovendien
de winkeliers andere merken verkoopen dan Liebig,
moeten ook dezen concurrentie der kiosk ondervinden.
De heer Schoondermark spreekt er van dat het geen
winstgevende zaak wordt, en slechts dient voor reclame.
Hoe weet de wethouder dit Op spreker maakt het
den indruk dat er enorm mee verdiend wordt, want
een bouillonblokje kost l1^ a 2y2 cent en de kop
bouillon wordt voor 10 cent verkocht.
