132
Verslag van de handelingen van den gemeenteraad van Leeuwarden van Dinsdag 23 Juni 1914.
Raad bestemde vertrekkamer. Hiervoor was gere
kend op een ruimte in de school aan den Wisses-
dwinger. Door de veranderde inzichten, die na
derhand deden besluiten deze school voor het M-
U. L. O. in te richten, is de beschikking over die
ruimte komen te vervallen, weshalve wij U voor
stellen een voor dat doel zeer passend zaaltje in
het gebouw in de Bagijnestraat ervoor in te rich
ten. Tevens wordt voorgesteld een kamer geschikt
te maken voor archief van de Commissie van toe
zicht op het lager onderwijs, waar ook de secre
taris dier Commissie werkzaamheden kan ver
richten.
Voor deze drie zaken worden de kosten geraamd-
voor den bliksemafleider500.
voor de secretarie-meubelen 750.
voor het huis in de Bagijnestraat 1075.
Reeds werd in de Raadsvergadering van 26 Mei
jl. met een enkel woord gezegd van welken aard de
voorstellen waren die, naar het oordeel van Bur
gemeester en Wethouders, verder overweging ver
dienen. Alleen uitgaven die, naar het tot dusver ge
volgde beleid, uit de gewone middelen plegen te
worden bekostigd, en welke, werden zij niet dit
jaar op de begrooting gebracht, over eenige jaren
verdeeld, toch hadden moeten geschieden, mogen
o. i. uit de hoogere belastingopbrengst worden
bestreden. Van dien aard zijn de uitgaven voor
straatverbetering en voor slootdemping. Tegen
over de hoogere belasting staat dan het gerief, dat
een betere bestrating en de onschadelijk-making
van verontreinigde slooten aanstonds in plaats van
over enkele jaren geschiedt.
Voor het eerste, de straatverbetering, stellen
wij U voor een bedrag van 15000.beschikbaar
te stellen. Dat het wenschelijk is hiermede sneller
voortgang te maken dan tot dusver, in verband
met den geldelijken toestand der gemeente, mo
gelijk was, schijnt niet voor tegenspraak vatbaar.
Het geheele bedrag zal misschien niet meer in
1914 worden verwerkt, maar kan in dat geval op
de begrooting voor 1915 worden overgebracht.
Dit laatste geldt ook voor de slootdemping. De
kans op voltooiing in 1914 is hier wel buitenge
sloten, omdat aan de uitvoering veel dient vooraf
te gaan. Zelfs behouden wij ons voor de begrootin
gen, die reeds van eenige jaren her dagteekenen, in
overleg met de Commissie voor de Openbare Wer
ken alsnog zorgvuldig na te gaan. Eenigszins (gere
kend werd ongeveer 5verhoogd in verband met
loonstijging, kunnen de hierbij overgelegde begroo
tingen evenwel als grondslag voor deze voorstel
len volstaan.
Van de slooten die sedert jaren beschouwd zijn
als het meest hinderlijk, is er een bij den Poppeweg
gedempt en geschiedt zulks op dit oogenblik met
de Soldatengracht. Er blijven over de volgende
slooten, waarvan de kosten op de daarachter ver
melde bedragen zijn begroot-
Zoutsloot2421.
Sloot bij Rengerspark7050.—
Slooten bij de 2e en 3e Houtstraat 4489.28
Sloot bij Poppebuurt1100.—
Slooten bij Schoppershof13155.
Sloot ten noorden van de broodfabriek
aan den Westersingel650.
Te zamen 28865.28
vermeerderd met 5 rond 30.500.Hierbij is
tevens gerekend op een verbetering in de afwa
tering van een reeds gedempte sloot bij de Poppe
buurt.
Dit bedrag moet verminderd worden met de be
dragen door mede-eigenaren te dragen, geraamd
als volgt:
Zoutsloot 792.
Rengerspark1585.971
Houtstraat4428.70
Sloot bij Poppebuurt550.
Slooten bij Schoppershof8677.17
Te zamen 16033.841
vermeerderd met 5 rond 16800.
Evenwel mag niet worden vergeten dat aller
minst vaststaat, dat alle betrokken eigenaren ver
mogend zullen blijken hun verschuldigd aandeel te
betalen.
Op de begrooting voor 1914 werd voor slootdem
ping toegestaan 5000.later tot 6800.ver
hoogd. De Soldatengracht vordert hiervan 3420.-,
zoodat beschikbaar blijft 3380.
Kan de Raad zich met ons voorstel om boven
genoemde slooten te dempen vereenigen, dan zal
daarvoor dus een bedrag van 30500.3380.—
27120.moeten worden beschikbaar gesteld.
Komen de door anderen verschuldigde bijdragen
binnen, dan zou het overschot op den Hoofdelijken
Omslag niet geheel zijn verwerkt.
Op het inkomen dier bedragen mag echter, zoo
als gezegd, niet worden gerekend, zoodat er alle
reden is een groot overschot te houden, terwijl wij
ook om deze reden niet voorstellen tot de uit
voering van nog meer werken te besluiten, dat
niet voorzichtig voorkomt, waar het jaar 1914
nog slechts half is verstreken en het bedrag voor
onvoorzien op de begrooting ongewoon klein is,
over het overschot op één volgnummer reeds aan
stonds geheel te beschikken-
Onder opmerking dat de betreffende wijzigin
gen in de begrooting 1914 worden voorgesteld in
'een afzonderlijk voorstel tot wijziging van een
aantal posten dier begrooting, hebben wij derhalve
de eer II voor te stellen te besluiten aan Burge
meester en Wethouders de volgende credieten te
verleenen:
1. voor een bliksemafleider op het
Stadhuisf 500.
nieuwe lessenaars voor de secretarie 750.—1
inrichting van een vergaderzaal en «ar
chief in het gebouw in de Bagijne
straat 1075.
2. voor straatverbetering 15000.
3. voor slootdemping27120.
De beraadslaging wordt geopend.
De heer Tulp k«an zich volkomen vereenigen met
het plan van Burgemeester en Wethouders om, nu
er door den meerderen hoofdelijken Omslag een
ruime kas komt, eenige hoog noodige verbeteringen
aan de bestratingen enz. uit te voeren. Hij leest
evenwel in het voorstel niet welke straten onder
handen zullen worden genomen. Wel zijn de te dem
pen slooten gespecificeerd. Gaarne zou lip omtrent
de straten nader worden ingelicht.
Verder is spreker niet duidelijk voor welke com
missievergaderingen het vergaderlokaal in de Ba
gijnestraat bestemd is. Is d«at voor de vergaderin
gen der vaste raadscommissiën of voor die van an
dere 1
De lieer Tpsma zegt, dat bij hem de vraag is gere
zen, hoewel hij overigens zeer sympathiek staat te
genover het voorstel, of de Raad niet bezig is de
huid te verkoopen «alvorens de beer is geschoten. Er
is 50000.meer belasting en 1 millioen meer kapi
Verslag van de handelingen van den gemeenteraad van Leeuwarden v«nn Dinsdag 23 Juni 1914.
133
taal in de gemeente ontdekt. Met blijdschap heeft
de Raad van deze ontdekking kennis genomen.
Spreker heeft echter van deze menschen gespro
ken, waarbij hem is gebleken, dat deze ontdekking
op een eigenaardige manier is geschied, n.l. niet-
door de belastingschuldigen zelf, maar op de secre
tarie. Velen toch zijn aangeslagen in afwijking van
hunne aangifte en die afwijking loopt bij sommige
over een vrij groot bedrag. Spreker zou daarom wil
len vragen van welk deel van het ontdekt kapitaal
men op een duurzamen aanslag kan rekenen, hoe
veel reclames er binnen komen en hoeveel er in af
wijking van hunne aangifte zijn aangeslagen. Wan
neer het toch straks zal blijken, dat velen in hun
aanslag moeten worden verlaagd, kunnen wij hier
wel de pot verteren, maar kan het naderhand wel
eens blijken dat er geen pot bestaat.
De heer Zandstra wijst erop dat alle verbeterin
gen met name zijn aangewezen, behalve de te ver
beteren straten. Spreker zal gaarne vernemen wel
ke straten het eerst voor verbetering in aanmerking
komen. Hij heeft indertijd reeds op enkele stra
ten gewezen, welke noodzakelijk verbeterd moeten
worden en ook gezegd dat de straten om de scholen
zoodanig dienen te worden gemaakt, dat het geraas,
veroorzaakt door rij- en voertuigen, getemperd
wordt. Spreker kan zich goed vereenigen met het
plaatsen van een bliksemafleider op het stadhuis.
Het systeem is goed, ten minste als de verbindings
stukken van solied koper zijn en niet van gegalva
niseerd bandijzer, zooals elders wel eens voorkomt.
De heer Cohen had ook willen vragen naar de te
verbeteren straten. Er is echter nog iets spreker
niet duidelijk. Op pagina 2 van het voorstel toch
staat:
"Op het inkomen dier bedragen dat zijn de bij-
dragen van particulieren voor slootdemping
„mag echter, zooals gezegd, niet worden gerekend,
„zoodat er alle reden is een groot overschot te hou-
„den enz."
Spreker vraagt of dit niet moet zijn geen groot
overschot te houden? Als toch die bedragen niet
binnen komen zal er wel geen overschot komen.
De "Voorzitter: „bedoeld is een overschot van de
j 50.000.Ik zal u straks wel inlichten".
De heer G. W. Koopinans heeft een kleine opmer
king te maken omtrent de lessenaars op het stad
huis. Het verwondert spreker dat de meerderheid
dei ambtenaren lage lessenaars wenscht. Hij
is van oordeel dat af en toe staan bij een lessenaar
op den duur gezonder is dan altijd zitten. Spreker
heeft hiernaar al bij liet dokter-raadslid geïnfor
meerd, maar is daardoor niet wijzer geworden
opreker meent dat altijd zitten niet gezond kan zijn.
De heer Komter (wethouder) zegt dat de heer
tjsma een vraag heeft gericht, meer speciaal aan
sprekers adres en hij zal die vraag dan ook gaarne
leantwoorden. Spreker kan mededeelen, dat zeker
minstens van de verhoogde opbrengst een gevolg
is van de eigen hoogere aangifte. Er is in de veror-
ening ook niet bedoeld, dat de aanslag steeds zou
geschieden naar de eigen «aangifte, maar ambts-
nalve, zie art. 4 der verordening, en dit jaar voor
eerst na kennisneming van de antwoorden op
een a«ant«al vragen. Dat in sommige gevallen van de
aangiite is afgeweken is begrijpelijk. Naar sprekers
ranging echter kan het door Burgemeester en
Wethouders aangevraagde bedrag gerust worden
verwerkt, zonder dat er van verdeelen van de huid,
voordat de beer geschoten is, kan worden gespro
ken.
De Voorzitter doet opmerken, in aanvulling van
hetgeen door den heer Komter is gesproken, dat de
vraag van den heer Tijsma meer reden van bestaan
zoude hebben, indien was voorgesteld de geheele
50.000.te besteden. Er blijft evenwel een over
schot, waarnaar de heer Cohen heeft gevraagd, n.l.
er wordt 30.000.aangevraagd en de rest zal
overblijven. In dien zin is in het voorstel van een
overschot gesproken. Als al het geld binnenkomt,
dat particulieren voor slootdemping moeten bijdra
gen, behoeft de gemeente minder te betalen. De ge
heele 50.000.is niet aangesproken, omdat het
binnenkomen dier bedragen kan tegenvallen. Het
niet aangesproken gedeelte van de 50.000.is
voldoende voor tegenvallers in de bijdragen voor
slootdemping en in de belastingopbrengst beide.
Bovendien zal de uitvoering der verschillende plan
nen nog al eenigen tijd vorderen. Wanneer in dien
tijd mocht blijken dat de aanslagen door de reclames
beduidend worden verlaagd, hebben Burgemeester
en Wethouders het nog in de hand de uitgaven te
beperken. Er is dus geen gevaar.
Verschillende leden hebben gevraagd welke stra
ten verbeterd zullen worden. Voor de vervanging
van de veldkeien wordt ieder jaar op de begrooting
een som toegestaan zonder dat de straten worden
genoemd. Dat is ook in overeenstemming met de
Gemeentewet, waarin is bepaald dat de zorg voor
het onderhoud der bestratingen behoort tot de be
voegdheid van Burgemeester en Wethouders. Spre
ker heeft echter geen bezwaar de gevraagde inlich
tingen te verschaffen en zal de voorloopige lijst van
straten, die voor verbetering in aanmerking ko
men en welke in overleg met de Commissie voor de
Openbare Werken is opgemaakt, voorlezen.
Spreker zegt „voorloopige lijst", daar ze is opge
maakt tijdens de afwezigheid van den Directeur der
Gemeentewerken en spreker er prijs op stelt over
enkele straten nader advies in te winnen van dien
ambtenaar. De voorloopige lijst luidt als volgt:
Schavernek, Perkswaltje, Nieuweburen, het
Vliet, een rijwielpad langs de Oosterkade, belang
rijke verbetering van het Zaailand kosten
3000.Eebuurt, Bleekerstraat, Maria Anna-
straatje, trottoir Westerk«ade, trottoir Willemska
de, Brol en de Arendsstraat, voor de helft aan den
kant van de V illemskade. Eindelijk wil spreker den
Directeur der Gemeentewerken raadplegen over de
Lange pijp om daar n.l. de veldkeien te vervangen
door klinkers en gebakken keien
De heer J. Koopmans hoort van den Voorzitter
dat de bestrating van de Langepijp zal geschieden
met klinkers of gehakte keien. Hij wenscht er even
op te wijzen, dat de Langepijp eene belangrijke ver
keersweg is, ook voor vrachtwagens, beter over te
rijden d«an de volgende, die veel steiler is. Een be
strating met gehakte keien kan zeer glad zijn en
daardoor voor de paarden gevaarlijk. Spreker
meent Burgemeester en Wethouders hierop even
attent te moeten maken.
De heer Tulp heeft nog geen antwoord op zyn
vraag omtrent de vergaderzaal in de Bagijnestraat.
De Voorzitter geeft dit direct toe, maar hij is met
zijne beantwoording dan ook nog maar op half
weg. Het zaaltje in de Bagijnestraat zal een alge-
