door die zelfde eigenschappen te betrachten en de
toekomst met zelfvertrouwen tegemoet te zien.
De heer Beekhuis zegt dat de woorden van den
Voorzitter met applaus zijn begroet en dat hij daar
uit kan opmaken dat de geheele Raad instemt met
het gesprokene. De Voorzitter heeft gezegd dat de
Regeering met vastberadenheid en kalmte te werk
is gegaan. De raadsleden hebb,en de overtuiging
gekregen dat ook het gemeentebestuur en in het
bijzonder de Burgemeester op dezelfde wijze aan
het werk is, en dat het toont maatregelen te kun
nen treffen, waardoor aan de crisis het hoofd kan
worden geboden. Spreker dankt, namens den Raad,
het Dagelijksch Bestuur en den Burgemeester voor
hetgeen reeds tot stand is gebracht en hoopt dat er
zal worden voortgegaan zooals is begonnen.
De Voorzitter dankt den heer Beekhuis voor diens
vriendelijke woorden. Zij zullen voor Burgemeester
en Wethouders een spoorslag zijn om, naar hun
beste weten, op dezelfde wijze voort te werken in
het belang der gemeente.
III. Wordt medegedeeld:
1. dat door Gedeputeerde Staten is goedge
keurd
a. het raadsbesluit dd. 28 Juli 1.1. tot wijziging
der gemeentebegrooting, dienst 1914, naar aanlei
ding van het toen gevallen besluit tot inrichting
van het huis Gouverneursplein no. 40 voor den
dienst van de gemeentewerken, het woningtoezicht
en den gemeente-ontvanger;
Burgemeester en Wethouders deelen mede, in
verband met de in laatstgenoemde vergadering
aangehouden beslissing omtrent een bedrag ad
720.voor aanschaffing van meubilair in het
kantoor van den gemeente-ontvanger, dat reeds in
de vergadering van 28 April 11. daarvoor een be
drag ad 800.was toegestaan, zoodat het bedrag
van 720.inderdaad onnoodig was aangevraagd.
b. het 4e suppletoir kohier van den Hoofdelijken
Omslag, dienst 1913 en het le suppletoir kohier van
die belasting, dienst 1914.
2. dat Burgemeester en Wethouders, mede na
mens den Raad en de burgerij, aan H. M. de
Koningin-Moeder bij gelegenheid van Hoogstder-
zelver geboortedag op 2 Augustus 11. een geluk-
wenscli hebben aangeboden en dat daarop een
dankbetuiging namens Hare Majesteit is inge
komen.
3. bericht van het bestuur der maatschappij
„Oldehove", volgens art. 21 der concessie-voorwaar
den, bij raadsbesluit van 7 Juli 1.1. gesteld voor het
aanbrengen en exploiteeren van een electrische lift
in den toren „de Oldehove", dat het deze voorwaar
den aanneemt.
De mededeelingen 13 worden voor kennisge
ving aangenomen.
4. adres van het bestuur der Kinderbewaar
plaats alhier, om het over 1914 van gemeentewege
verleend subsidie ad 300.ook voor 19151917
toe te kennen.
Zal bij de ontwerp-begrooting voor 1915 worden
behandeld.
5. adres van het bestuur der afdeeling Leeuwar
den van den Bond van Nederlandsche gemeente
werklieden om gedurende de mobilisatie de loonen
van de gemeentewerklieden, die onder de wapenen
zijn geroepen, te blijven uitbetalen.
Zal bij het betrekkelijke voorstel van Burgemees
ter en Wethouders heden worden behandeld.
6. de begrooting van inkomsten en uitgaven der
Stads-Armenkamer, dienst 1915.
Wordt in handen gesteld van de heeren G. W.
Koopmans, T. Jellema en Mr. L. R. van Sloterdijck
om onderzoek en rapport.
7. de rekening van de inkomsten en uitgaven
van het Stadsziekenhuis, dienst 1913.
Wordt in handen gesteld van de heeren S. J. van
Messel, G. W. Koopmans en S. Tulp, om onderzoek
en rapport.
8. dat in verband met de heerschende tijdsom
standigheden het voorstel van Burgemeester en
Wethouders tot aankoop van een zathe en landen
aan den Groningerstraatweg voorloopig niet bij den
Raad ter tafel wordt gebracht.
Wordt voor kennisgeving aangenomen.
9. bericht van de boekdrukkers-patroons alhier,
dat zij in de tegenwoordige omstandigheden in af
wijking van een vroeger genomen besluit, genegen
zijn spoedeischende drukwerken voor de gemeente
uit te voeren.
De Voorzitter is van meening dat de Raad dit
aanbod der drukkerspatroons, dat blijk geeft van
vaderlandsliefde, zal waardeeren. Burgemeester en
Wethouders zullen er zoo noodig gebruik van ma
ken.
Wordt voor kennisgeving aangenomen.
10. dat Burgemeester en Wethouders:
1. bij openbare aanbesteding hebben gegund: de
levering van brandstoffen voor gemeente-inrich
tingen, als:
1120 D. H. L. baggelaar turf aan D. Steenstra a
0.95 lier D. H. L.;
450 D. H. L. harde lange turf aan J. Hummel,
voor 0.475 per D. H. L.;
200 H. L. anthraciet, aan Th. T. van der Mey,
waarvan 100 H.L. a 1.42 per H.L. en 100 H.L.
a 1.48 per H.L.;
150 H.L. Wilhelmina-anthraciet aan J. J. Tou
wen voor 1.65 per H.L.
5000 stuks briketten aan B. Bijleveld voor 0.48
per 100 stuks, alle aannemers alhier woonachtig.
Wordt voor kennisgeving aangenomen.
IV. Wordt ter tafel gebracht:
1. Voordracht voor de benoeming van een on
derwijzer aan gemeenteschool no. 12.
De voordracht luidt als volgt:
1. G. G. Ellerbroek, onderwijzer aan gemeente
school no. 10, te Leeuwarden.
2. A. Okkinga, onderwijzer aan gemeenteschool
no. 8, te Leeuwarden.
3. P. van der Molen, onderwijzer aan gemeente
school no. 1, te Leeuwai'den.
2. Aanbeveling voor de benoeming van een lid
van het bestuur der Woningvereeniging „Leeuwar
den" (vacature J. L. de Vries).
De aanbeveling luidt als volgt:
1. D. Blanson Henkemans, inspecteur van den
arbeid le klasse, te Leeuwarden.
2. L. W. Sillevis, controleur der grondbelasting,
te Leeuwarden.
3. Voorstel van Burgemeester en Wethouders i
tot wijziging der gemeentebegrooting, dienst 1914.
4. Alsvoren om eenige onder Burgemeester en
Wethouders berustende fondsen ter beschikking te
stellen van het alhier opgerichte comité tot steun
van hen, die dit in verband met den huidigen oor
logstoestand behoeven.
5. Alsvoren van den Burgemeester tot bekrach
tiging van het door hem op grond van art. 187 der
Gemeentewet uitgevaardigde algemeene voorschrift
van politie betreffende het schrobben en besproeien
van straten.
6. Alsvoren van Burgemeester en Wethouders
betreffende de bezoldiging of het loon, uit te kee
ren aan de ambtenaren dezer gemeente gedurende
den tijd, welken zij tengevolge van de mobilisatie
als militie- of landweerplichtige in werkelijken
dienst zijn.
De stukken 16 hebben ten visie gelegen om
nog heden te worden behandeld.
7. Alsvoren tot wijziging der verordening tot
regeling van het Lager Onderwijs (gemeenteblad
no. 23 van 1911), zooals die laatstelijk is gewijzigd
bij gemeenteblad no. 15 van 1914.
Zal als bijlage tot het raadsverslag worden ge
drukt en bij de leden rondgezonden.
8. Alsvoren tot herziening van de jaarwedden
en de pensioensgrondslagen van de gymnastiek-
onderwijzers A. J. IJpes en W. F. Hijgenaar.
9. Aanbeveling van Burgemeester en Wethou
ders voor de benoeming van een leeraar aan de
Burgeravondschool gedurende den cursus 1914/15.
a. in natuurkunde;
b. in lijn- en vakteekenen.
De aanbevelingen luiden als volgt:
R. Palsma, leeraar aan de R. H. Burgerschool,
alhier;
A. de Jonge, reeds tijdelijk aan de Burgeravond
school werkzaam.
10. Voorstel van Burgemeester en Wethouders
tot het opmaken van een opgave voor de benoeming
van 3 leden van het college van zetters, ter ver
vulling van de vacatures, die met 1 Januari 1915
in dat college zullen ontstaan door periodieke af
treding.
Op de lijst zijn geplaatst:
1. Jac. Marcus.
2. P. A. Silvergieter Hoogstad.
3. K. F. Brunger.
4. H. W. Sonnega.
5. J. Oosterhoff.
6. E. Komter.
De stukken 710 zullen in eene volgende ver
gadering worden behandeld.
V. De Voorzitter heeft den Raad thans twee
buitengewone voorstellen te doen. In de eerste
plaats om Burgemeester en Wethouders een crediet
van ten hoogste 70.000.te verleenen ter bestrij
ding der uitgaven, die tengevolge van de omstan
digheden noodig mochten zijn.
In de eerste plaats dient een deel van het geld
om daarmee eene bestelling te betalen, die Burge
meester en Wethouders hedenmorgen hebben ge
daan. Het rapport omtrent de voorraden geeft geen
reden tot ongerustheid, maar wat betreft het tar
wemeel hebben Burgemeester en Wethouders ge
meend eenigen voorraad te moeten opslaan. Het
zou wel mogelijk zijn den uitvoer uit de gemeente
te verbieden, maar het is niet wenschelijk de pro
vincie te dupeeren. Wij hebben elkander noodig
en daarom is het allerminst gewenseht het tarwe
meel hier vast te houden. Daardoor zou eene vij
andige verhouding tot de omgeving kunnen ont
staan.
Om echter tarwemeel te bestellen was gemak
kelijker gezegd dan gedaan. Spreker heeft het ge
heele land afgetelegrafeerd en het is hem einde
lijk gelukt voor de gemeente beslag te leggen op
1000 balen meel bij de fabriek De Maas te Vlaardin-
gen voor de som van 7500.Spreker hoopt dat
de Raad die uitgaaf zal sanctionneeren. Het even
tueel verlies voor de gemeente is gering en men
heeft nu eenige zekerheid dat er niet aanstonds ge
brek aan meel komt. Ten einde nu niet in de nood
zakelijkheid te verkeeren den Raad telkens bijeen te
moeten roepen, vragen Burgemeester en Wethou
ders voor deze en dergelijke maatregelen een crediet
van ten hoogste 70,000.
Met algemeene stemmen wordt de aankoop van
het meel goedgekeurd, het crediet ad 70.000.
verleend.
In de tweede plaats, aldus vervolgt de Voorzitter,
hebben Burgemeester en Wethouders gemeend het
volgend voorstel aan den Raad te moeten doen:
„In verband met het verblijf onder de wapenen
van verschillende ambtenaren der gemeente ten
gevolge van de mobilisatie hebben wij de eer U voor
te stellen te besluiten:
Burgemeester en Wethouders te machtigen:
aan alle gemeenteambtenaren gedurende den tijd,
welken zij tengevolge van de mobilisatie als militie-
of landweerplichtige in werkelijken dienst zijn:
a. voor zoover zij kostwinner zijn, boven het be
drag der vergoeding, welke ingevolge de Militie- of
de Landweerwet zal worden toegekend, aan hun
gezin of aan degenen in wier levensonderhoud zij
voorzien of helpen voorzien, een zoodanig bedrag
uit te keeren, dat die sommen te zamen 80 van
hunne belooning vormen.
b. voor zoover zij geen kostwinner zijn, 40
van hunne belooning te betalen."
De beraadslaging wordt geopend.
De heer Zandstra is het niet met de zienswijze
van Burgemeester en Wethouders eens, die 80
van het loon voor de kostwinners willen uitbetalen.
Spreker ziet niet in om welke reden die inenschen
nu minder loon moeten hebben, daar er eerder re
den bestaat om voor te stellen meer te geven. Spre
ker zal dit laatste niet doen. De menschen worden
echter door de wet opgeroepen om hun plicht te
doen, den plicht dien wij allen zullen doen als de
nood aan den man komt, maar dat is nog geen reden
om hen, die nu reeds genoodzaakt zjjn naar de gren
zen te gaan, minder loon uit te betalen, waardoor
zy bovendien nog gekweld worden door de gedachte
dat er voor hun gezin minder goed wordt gezorgd.
Bovendien, vraagt spreker, hoe lang kan de toe
stand zoo blijven. Spreker meent dat hun het volle
loon gewaarborgd moet worden en stelt voor in
plaats van onderdeel a te lezen: „voor zoover zij
kostwinner zijn, dat het bedrag der vergoeding,
welke ingevolge de Militie- of de Landweerwet zal
worden toegekend aan hun gezin of aan degenen in
wier levensonderhoud zij voorzien of helpen voor
zien, de gemeentekas ten goede komt en dat de ge
meente hun gedurende den tijd dat zij onder de
wapenen zijn, het volle loon waarborgt."
Hij meent dat er niet veel over dit amendement
moet worden gesproken want allen zullen voelen
dat het een gerechtvaardigd voorstel is.
Dit amendement wordt ondersteund en maakt
tegelijk met liet voorstel van Burgemeester en Wet
houders een onder-werp van beraadslaging uit.
De heer Lautenbach vraagt of het de bedoeling
van den heer Zandstra is om met den toeslag 100
uit te keeren.
De heer Zandstra antwoordt bevestigend.
De heer Lautenbach is het daarmee eens.
De Voorzitter is het met den heer Zandstra eens
dat er niet lang over deze kwestie moet worden ge
sproken. Daar is de tijd niet naar. Hij moet echter
even Burgemeester en Wethouders verdedigen te
gen de beschuldiging als zouden zij hun voorstel
162 Verslag van de handelingen van den gemeenteraad van Leeuwarden van Dinsdag 11 Augustus 1914.
Verslag van de handelingen van den gemeenteraad van Leeuwarden van Dinsdag 11 Augustus 1914. 163
