278 Verslag van de handelingen van den gemeenteraad van Leeuwarden van Dinsdag 13 November 1917,
De heer H. P. de Haan verzoekt verlof om, daar
hij de vergadering niet tot het einde kan bijwonen,
het rapport te mogen uitbrengen over den geloofs
brief van den heer Tulp.
Met algemeene stemmen wordt dit verlof ver
leend.
De heer H. P. de Haan rapporteert dat de com
missie, belast geweest met het onderzoek der ge
loofsbrief van den heer Tulp, deze volkomen in orde
heeft bevonden, weshalve zij voorstelt den heer
Tulp als raadslid toe te laten.
De Voorzitter stelt voor dit rapport na afhan
deling der agenda in behandeling te nemen onder
dankbetuiging aan de commissie voor den door
haar verrichten arbeid.
Dienovereenkomstig wordt met algemeene stem
men besloten.
VII. Wordt overgegaan tot behandeling dei-
voor heden op den oproepingsbrief vermelde pun
ten.
De Voorzitter stelt voor van de volgorde der
agenda af te wijken, op verdoek van den heer de
Haan, die gaarne de behandeling van punt 20 wil
meemaken en de vergadering niet tot het einde toe
kan bijwonen.
Met algemeene stemmen wordt dienovereenkom
stig besloten.
1 agenda no. 20). Voorstel van Burgemeester en Wet
houders tot wijziging der verordening op de levering en
den prijs van het aas en de electriciteit (gemeenteblad
no. 38 van 1917).
Deze voorstellen luiden als volgt:
A.
Bij nadere overweging zijn wij tot de overtuiging
gekomen, dat het in de ontwerp-begrooting voor
de gemeentelijke gasfabriek voor 1918 opgenomen
voorstel, om het gas tegen een prijs van 15 cent per
M3. en dus ver beneden den kostprijs te leveren,
alsmede om het tekort uit leening te dekken, niet
wel verdedigbaar is.
Een goede bedrijfspolitiek brengt mede, dat het
door het bedrijf opgewekte product niet beneden
kostprijs geleverd wordt. Als gevolg van den Imo
gen kolenprijs dient hy voor 1918 op 25 cent per M3
gesteld te worden, een som, die eer te laag dan te
hoog is. Deze prijs geldt dan evenwel alleen voor
het maandelijks door ons toegestaan rantsoen.
Wij hebben ons bij dit voorstel niet ontveinsd
dat (leze prijs, vooral in de tegenwoordige tijdsom
standigheden,op de verbruikers met een gering in
komen een niet onbelangrijke last legt. Daarom
meenen wij, dat er reden is hen tegemoet te komen
door het verleenen van een toeslag op den door hen
te betalen prijs, doch alleen voor het maandelijk-
sche rantsoen. Gelijk uit liet hierbij gevoegde ont-
werp-besluit I blijkt, daalt die toeslag van 13 tot
5 cent per M3. naarmate het zuiver inkomen hoo-
ger wordt.
Voor zaken en bedrijven is die regeling niet toe
te passen, omdat het inkomen dezer niet of niet
dan met zeer groote moeilijkheden is vast te stel
len. Om die reden hebben wij gemeend hier een an
deren vorm van tegemoetkoming te moeten kiezen
en wel op de wijze als in ontwerp I onder A 2 is
aangegeven. In verband hiermede was het tevens
noodig voor het oververbruik een anderen prjjs te
bepalen, wanneer gas voor zaak of bedrijf èn huis
over één meter wordt geleverd. Hij is gevonden door
het verschuldigde wegens oververbruik voor liuise-
lyk gebruik en dat wegens oververbruik voor ge
bruik in zaak of bedryf samen te tellen en door 2
te deelen.
De kosten, welke uit liet verleenen van toeslag
voortvloeien en die zelfs bij benadering niet te ra
men zijn, wenschen wij te brengen ten laste van
den post „Kosten van liet nemen van maatregelen
in verband met den oorlogstoestand". De betaling
van den toeslag zal eenvoudigheidshalve niet aan
ieder der verbruikers geschieden, maar rechtstreeks
aan liet bedrijf; anders zijn de administratieve be
moeiingen te omslachtig. Op hun kwitantie vinden
de verbruikers dan den vollen prijs, terwijl daarvan
het bedrag van den toeslag is afgetrokken.
Yoor de cijfers verwijzen wij naar den brief van
den Directeur der Gasfabriek, wiens voorstel ove
rigens niet geheel is overgenomen.
Op grond van het voorafgaande hebben wij de eer
I" in overweging te geven de beide hiernevens ge
voegde ontwerpen tot een besluit Uwer vergadering
te verheffen.
ONTWERP I
De Raad der gemeente Leeuwarden;
gezien het voorstel van Burgemeester en Wet
houders;
besluit:
I. het bepaalde onder letter A van artikel 4 der
verordening op de levering en den prijs van het gas
en de electriciteit te lezen als volgt:
A. van het gas geleverd over een gewonen of
een muntmeter, zulks met tijdelijke afwyking van
het raadsbesluit van 23 Juli 1901,
1. behoudens het hierna onder 3 bepaalde,
a. voor de maandelijksche hoeveelheid, welke
ingevolge artikel 1 door Burgemeester en Wethou
ders is bepaald, 25 cent per M3.;
b. voor het meerdere door verbruikers, die
niet of naar een zuiver inkomen van. ten hoogste
1000,in den. hoofdelijken omslag naar het in
komen zyn aangeslagen, 24 cent per M3.;
naar een zuiver inkomen van meer dan 1000.
doch van ten hoogste 1500.zijn aangeslagen, 30
cent per M3.;
naar een zuiver inkomen van meer dan 1500.
doch van ten hoogste 2001».zijn aangeslagen,
40 cent per M3.;
voor een liooger zuiver inkomen zijn aangeslagen,
50 cent per M3.
2. voor zaken en bedrijven voor de maandelijk
sche hoeveelheid, welke ingevolge artikel 1 door
Burgemeester en Wethouders voor alle is bepaald,
20 cent per M3.;
voor de hoeveelheid, welke daarboven door heil
nog wordt toegestaan, 25 cent per M3;
voor het meerdere 50 cent per M8.;
3. voor de hoeveelheid, welke boven de toege
stane hoeveelheid is verbruikt wanneer het gas
voor zaak of bedrijf en huis over één meter wordt
geleverd, wanneer de verbruikers:
niet of naar een zuiver inkomen van ten hoogste
1000.in den hoofdelijken omslag naar liet inko
men zijn aangeslagen, 37 cent per M3.;
naar een zuiver inkomen van meer dan 1000.
doch van ten hoogste 1500.zijn aangeslagen,
40 cent per M3.;
naar een zuiver inkomen van meer dan 1500.
doch van ten hoogste 2000.zjjn aangeslagen,
45 cent per M3.;
voor een hooger zuiver inkomen zyn, aangeslagen,
50 cent per M3;
B. te bepalen, dat dit besluit geacht wordt den
len November 1917 te zijn in werking getreden.
Verslag van de handelingen van den gemeenteraad van Leeuwarden van Dinsdag 13 November 1911. 2<9
ONTWBHP 11.
De Raad der gemeente Leeuwarden;
gezien het voorstel van Burgemeester en Wet
houders;
besluit:
gerekend met ingang van 1 November 1917 zoo
lang de prijs van liet gas bepaald blijft op de heden
vastgestelde bedragen, ten laste van den post „Kos
ten van liet nemen van maatregelen in verband
met den oorlogstoestand" der gemeentebegrooting,
een toeslag te verleenen op den prijs van het gas,
doch alleen voor de maandelijksche hoeveelheid,
welke ingevolge artikel 1 der verordening op de
levering en den prijs van het gas en de electriciteit
door Burgemeester en Wethouders is bepaald, aan
verbruikers, die
niet of naar een zuiver inkomen van ten hoogste
1000.— in den hoofdelijken omslag naar het in
komen zijn aangeslagen, van 13 cent per M3.;
naar een zuiver inkomen van meer dan 1000.
doch van ten hoogste 1500.zijn aangeslagen,
van 10 cent per M3.;
naar een zuiver inkomen van meer dan 1500.
doch van ten hoogste 2000.zyn aangeslagen.,
van 5 cent per M3.
B.
Onder dagteekenins- van den 20sten Oct. 1917 ont
vingen wij van den Directeur van het Gemeentelijk
Electriciteitbedryf afschrift van een aan hem ge-
richten brief van het Provinciaal Electriciteitbe
drijf, in welk schrijven wordt medegedeeld dat de
groote stijging van de prijzen der Limburgsche ko
len een aanzienlijke verhooging van de productie
kosten der electriciteit teweeg brengt. Bij de be
grooting was gerekend op een kolenprijs van 20.80
per ton, terwijl deze thans ongeveer 50.be
draagt; hierbij komen nog de vervoerkosten. Waar
bovendien in uitzicht is gesteld dat de maatschap
pijen de vrachtprijzen met 50 zullen verhoogen,
meenen wij, op grond van de hierbij overgelegde
berekening van den Directeur en hierin gesteund
door het advies van de commissie van bijstand voor
de gemeentelijke lichtfabrieken, dd. 23 October, dat
de electrieiteitsprys met 6 cent per K.W.U. ver
meerderd zal moeten worden.
Wij hebben dus de eer F voor te stellen te be
sluiten de verordening op de levering en den prijs
van het gas en. de electriciteit te wijzigen als in het
hiernavolgend ontwerp is aangegeven en de inwer
kingtreding daarvan te beoalen op 1 November e.k.
ONTWERP
De Raad der gemeente Leeuwarden;
gezien het voorstel van Burgemeester en Wet
houders;
besluit:
I. vast te stellen de navolgende wijziging der
verordening op de levering en den prijs van het
gas en de electriciteit:
in art. 4 wordt gelezen onder B 1 voor het cijfer
23 29 en onder 2 voor de cijfers: 8, 10. 12 en 26
onderscheidenlijk: 14, 16, 18 en 32;
II. te bepalen dat deze wijziging den 1 Novem
ber 1917 in werking treedt.
I)e beraadslaging wordt geopend.
De heer Peletier kan zich in het algemeen wel
vereenigen metden nieuwen opzet van Burgemees
ter en Wethouders wat betreft het tarief van gas
en electriciteit. Aanvankelijk heeft spreker gemeend
dat de bedoeling voorzat het tarief te baseeren. op
de belastingaanslagen. Bij nader inzien is spreker
evenwel gebleken, dat. de bijslag verband houdt met
de tijdsomstandigheden en dat niet het tarief tot
een voorwerp voor belastingheffing is gemaakt, het
geen spreker minder juist zou vinden.
Spreker kan zich echter niet vereenigen met de
overwegingen van Burgemeester en, Wethouders,
die tot de voorgestelde prijzen hebben geleid. Bur
gemeester en Wethouders toch overwegen dat een
goede bedrijfspolitiek medebrengt, dat liet door het
bedrijf opgewekte product niet beneden den kost
prijs wordt geleverd. Daarmee is spreker het vol
komen eens. Het komt dus op den kostprijs aan.
Op het oogenblik is een kostprijs van 25 cent, naar
sprekers' overtuiging, te hoog. Daarom verwondert
spreker zich over eene zinsnede in het voorstel van
Burgemeester en Wethouders, n.l. deze: dat de prijs
van 25 cent eer te laag dan te hoog is. Spreker is
het daarmee niet eens. De directeur met de gascom-
missie hebben den kostprijs berekend bij een kolen-
prys van 70.Toen dit gebeurde, wist men niet
beter omdat er geen positief antwoord uit den
Haag kwam. Wel was het bekend, dat voor gelijk
waardige kolen pl.m. 70.werd berekend. Bij
het opmaken der begrooting had men dus geen
betere basis dan die van 70.—. Later is evenwel
gebleken dat de prysegalisatie voor de gasfabrie
ken voordeeliger is uitgevallen dan bij den direc
teur en de commissie voor de lichtfabrieken bekend
was. Uit een schrijven van den directeur is toch
gebleken dat die prijs hoogstens" 59.moet zyn,
n.l. 51.voor Engelsche kolen te Rotterdam en
50.voor Duitsche aan de mijn. In de berekening
van 59.zijn alle vrachten en alle andere onkos
ten verdisconteerd, zelfs als alle aanvoer der kolen
per spoor moet geschieden. De commissie heeft bij
de berekening van den kostprijs van het gas geen
rekening kunnen, houden met dit prijsverschil van
pl.m. 10.En, waar nu de groote sprong wordt
gedaan van 8 op 25 cent, meerit spreker dat niet het
allerhoogste mag worden genomen. Daarom wil
spreker, mede namens de hoeren de Haan en Koop-
mans, voorstellen als kostprijs aan te nemen 20
cent en dan te lezen in A. 1 b.: in de plaats van 25
cent 20 cent, van 30 cent, 28 cent, van 40 cent, 32
cent, van 50 cent, 40 cent. Ook vinden spreker en
zijne medeonderteekenaars het niet goed het gas,
uitsluitend gebezigd voor bedrijf, dat boven het ge
wone kwantum wordt toegestaan, duurder te laten
betalen. Als Burgemeester en Wethouders meer toe
staan dan het gewone rantsoen, dan wordt dat toch
ook rantsoen en is er geen aanleiding dit duurder
te laten betalen. Spreker wil dan ook den prijs voor
zoodanig oververbruik stellen op 20 cent.
Naar dezen maatstaf komt men van 37 op 32 cent.
En dat wijkt in de verhoudingen niet af van het
voorstel van Burgemeester en Wethouders.
Nog wenschen spreker en de medeonderteeke
naars voor te stellen het nieuwe tarief niet op 1
November maar op 1 December in werking te doen
treden. Zij stellen dit voor uit billijkheidsoverwe
gingen. Het publiek toch heeft, niet kunnen weten,
dat de prijs zoo hoog zou worden. Het is dan ook
niet billijk de gasverbruikers voor het feit te stel
len. Als ze het toch hadden geweten, dan zouden
zy, zoo mogelijk, nog zuiniger zijn geweest. Er zijn,
voor November uit, wel kolen aanwezig, die voor
den 1 ageren prijs zijn ontvangen. Bovendien wil
spreker in ontwerp II nog eene wijziging voorstel
len ten opzichte van den bijslag, die Burgemeester
en Wethouders willen geven. De mensehen die niet
of tot 1000.zijn aangeslagen, betalen dan
evengoed hetzelfde als wat Burgemeester en Wet
houders hebben voorgesteld. De volgende klassen,
die ook wel eenigen steun noodig hebben, zullen
eenige meerd.ere reductie krygen. Spreker heeft de
eer voor te stellen:
