334 Verslag van de handelingen van den gemeenteraad van Leeuwarden van Dinsdag 27 November 1917
Voortgezet Woensdag 28 November 1917.
De beraadslaging wordt gesloten.
Over het voorstel-Dijkstra staken de stemmen,
zoodat de beslissing in de volgende vergadering zal
worden genomen.
Vóór stemmen, de heeren: Dijstra, de Haan,
Schaafsma, Collet, Zandstra, Dijkstra, Hiemstra,
Tiemersma, Nijholt en Tulp.
Tegen de heeren: van Weideren baron Rengers,
Kransen, Cohen, Koopmans, Menalda, Attema,
Oosterhoff, Schoondermark, Haverschmidt en
Beekhuis.
Volgno. 284 wordt voorloopig aangehouden.
Volgnos. 285286 worden onveranderd vastge
steld.
Volgno. 287. Subsidie aan onderscheidene vereenigin-
gen ten behoeve van toerkloozenkassen f 5000.
Hierbij komt in behandeling een adres van den
Leeuwarder Bestuurdersbond, waarbij wordt ver
zocht een toeslag te geven op de uitkeeringen van
3.50 en 0.50 voor elk kind.
De beraadslaging wordt geopend.
De heer Hiemstra (wethouder) meent dat liet goed
is dit adres nu niet te behandelen maar het om
prae-advies aan Burgemeester en Wethouders te
zenden. De zaak kan dan beter belicht worden.
Het geldt, toch geen beginselkwestie en de kosten
zijn niet bekend. Spreker stelt voor Burgemeester
en Wethouders uit te noodigen tot het uitbrengen
van prae-advies.
De heer de Haan veronderstelt dat de kwestie
van tegemoetkoming voor bijzondere werkloosheid
dezen winter wel aan de orde zal komen, daar er
een kolossaal gebrek aan materialen te verwachten
is. Dit onderwerp is ook reeds besproken in den
Nederlandschen Werkloosheidraad, waarin hoog
staande personen en vertegenwoordigers van werk-
liedenorganisatiën zitting hebben. Die werkloos-
heidsraad^ heeft een onderhoud gehad met het Ko
ninklijk Nationaal Steuncomité, ten gevolge waar
van binnen korten tijd eene circulaire van dat Co
mité aan de gemeentebesturen mag worden te ge-
moet gezien. Spreker zou gaarne zien dat Burge
meester en Wethouders daarmee rekening zullen
willen houden. De werkloozen kunnen nu nog ge
holpen worden, als zjj individueel steun aanvragen.
Op het oogenblik is de werkloosheid nog niet "zoo
groot.
De Voorzitter zegt overweging toe.
Het adres van den Leeuwarder Bestuurdersbond
wordt in handen gesteld van Burgemeester en Wet
houders ten fine van prae-advies.
Volgno. 287 wordt onveranderd vastgesteld.
Volgnos. 288—304 worden onveranderd vastge
steld.
Volgno. 305. Kosten voortvloeiende uit de huurcom
missiewet f 2000.
De beraadslaging wordt geopend.
De heer Nijholt zegt dat in de Memorie van Ant
woord staat:
„Bij de korte werking der huurcommissiewet en
van de daardoor in het leven geroepen commissiën
kunnen Burgemeester en Wethouders vooralsnog
geen vrijheid vinden thans te gaan influenceeren
op de werkwijze der commissie van Leeuwarden en
evenmin om bij de regeering stappen te doen tot
herziening der wet."
Spreker meent dat dit geen goed motief is. De
wet is een noodwet en is alleen in het leven geroe
pen om de huurders te bevrijden van den druk, hun
in deze tijden door de verhuurders opgelegd. Het
gaat dan ook niet aan om te zeggen: wij zullen
maar afwachten hoe het loopt, want als men te lang
wacht, kan het gebeuren, dat de wet al buiten wer
king is gesteld, omdat zij slechts werkt tot een half
jaar nadat de buitengewone omstandigheden heb
ben opgehouden te bestaan. Burgemeester en Wet
houders zeggen dat de wet nog maar kort werkt.
Maar zij werkt reeds van af einde Maart. En de
Leeuwarder huurcommissie heeft al zooveel werk
gedaan, dat Burgemeester en Wethouders er wel
een oordeel over kunnen vellen. Verder heeft spre
ker vernomen, dat er zoolang moet worden gewacht
op de beslissingen der huurcommissie. Beslissin
gen, drie a vier maanden geleden genomen, zijn nog
niet in het bezit der belanghebbenden. Dat duurt
wel wat heel lang.
Voor de verhuurders zoowel als de huurders is
dat een te lange tijd. De eersten toch zullen, bij
eene ongunstige beslissing, over dat tijdvak het te
veel ontvangene moeten restitueeren en de huur
ders weten niet waar zij aan toe zijn. De regeering
nu stelt er prijs op dat de zaken zoo spoedig moge
lijk worden afgehandeld en een termijn van 14 da
gen is daarvoor vastgesteld. Die termijn is te kort.
Binnen een zoo korten tijd kunnen de beslissingen
niet genomen en uitgevoerd zijn. Spreker zal der
Commissie geen verwijt maken. Zij doet haar best
om de zaken zoo spoedig mogelijk af te doen, maar
het schijnt dat het administratieve deel der com
missie hulp noodig heeft. Spreker zou daarom aan
Burgemeester en Wethouders in overweging willen
geven administratieve hulp te verstrekken.
Verder zou spreker in overweging willen geven
bij de Regeering stappen te doen tot uitbreiding
der wet. De verkoop van woningen tegen buitenge
woon hooge prijzen neemt onrustbarende afmetin
gen aan. Dit is te verklaren. De huurcommissie toch
bepaalt de huur en ook de volgende kooper mag dc'
woning niet duurder verhuren. Vele mensehen kun
nen hunne woningen dan ook niet meer huren.
De bewoners worden daardoor gedwongen de wo
ningen veel te duur te koopen. Het is spreker van
verschillende personen bekend, die huizen hebben
gekocht en 20 a 30 meer hebben moeten betalen
dan vóór den oorlog. Spreker meent daarom dat
liet aanbeveling verdient bij de Regeering op uit
breiding der wet aan te dringen. Leeuwarden zal
niet alleen staan, want in de Leeuwarder Courant
heeft spreker gelezen dat eenige ingezetenen daar
namens verschillende huurders bij de Tweede Ka
mer op verbetering der huurcommissiewet hebben
aangedrongen. Verbetering is dan ook wel noodig.
Spreker stelt daarom de volgende motie voor:
De Raad, overwegende dat de invloed der Huur
commissiewet voor een groot deel te niet wordt ge
daan door huizen-verkoop op groote schaal tegen
buitensporig hooge prijzen, noodigt Burgemeester
en Wethouders uit bij de Regeering aan te dringen
op herziening en uitbreiding dier wet.
De Voorzitter doet opmerken, dat de Raad er
niets van, kan zeggen of, hetgeen de heer Nijholt
meedeelt, op groote schaal gebeurt. Het voorbeeld
door den heer Nijholt aangehaald, wijst op verwar
ring. Het adres-Sandberg aan de Tweede Kamer
heeft, blijkens de namen clie er onder staan, op an
dere huizen betrekking. Eenigen tijd geleden
heeft de Regeering aan het gemeentebestuur ge
vraagd of verschijnselen, als waarop de heer Nijholt
doelt, hier voorkwamen. Burgemeester en Wethou
ders hebben zich toen tot de Huurcommissie ge
Verslag van de handelingen van den gemeenteraad van Leeuwarden van Dinsdag 27 November 1917 335
Voortgezet Woensdag 28 November 1917.
wend met dezelfde vraag en ten antwoord gekregen
dat gevallen hier ter stede weinig voorkomen. Dit
hebben Burgemeester en Wethouders aan de Re
geering medegedeeld. Nu zou het toch te gek zijn
als de Raad zoo maar even uitmaakt, dat de wer
king der Huurcommissiewet te niet wordt gedaan
door huizenverkoop op groote schaal. Spreker
meent dat het niet mogelijk is die huizen zooveel
duurder te verkoopen, omdat de opvolger niet meer
huur kan maken.
De heer Njjholt: „dan bewoont hij het huis zelf''.
De Voorzitter herhaalt dat de Huurcommissie
heeft verklaard dat de gevallen hier sporadisch
voorkomen en notarissen, deswege door spreker
gevraagd, wisten er ook niet van onder de arbei
derswoningen.
Wat nu het lang uitblijven der beslissingen be
treft, Burgemeester en Wethouders zijn niet ver
antwoordelijk voor het werk der Huurcommissie.
De Voorzitter heeft spreker op zijn desbetreffende
vraag geantwoord dat het lang uitblijven slechts
enkele gevallen betreft, welke door omstandigheden
vertraagd werden. Ook verzekerde hij dat liet niet
meer voorkomt. Meer administratieve hulp is niet
gevraagd. En dan moet die hulp der Commissie
niet worden opgedrongen. De feiten, door den heer
Nijholt gememoreerd, schijnen van, voorbijgaanden
aard te zijn geweest.
De heer Njjholt zegt dat het hem bekend is dat er
huizen op die manier zijn verkocht. Het betreft in
dit geval geen arbeiders, maar kleine burgerwo
ningen. Hij blijft erbij dat het geen uitzondering
is en het verwondert hem dan ook dat de Huur
commissie zegt dat liet niet dikwijls voorkomt.
Spreker wil de motie voorloopig intrekken. Hij
staat hier tegenover de Huurcommissie en zal na
gaan of hij dan wel de huurcommissie mis is. Spre
ker gelooft niet dat hij het bij het verkeerde eind
heeft.
Volgno. 305 wordt onveranderd vastgesteld.
Volgno. 306. Kosten icegens brandverzekering f 130.
De beraadslaging wordt geopend.
De heer Koopmans vraagt of bij de kosten wegens
brandverzekering ook rekening is gehouden met
de hoogere waarde der panden tengevolge van de
duurte der materialen.
De Voorzitter meent dat het verzekerde bedrag
met 10 °/o is verhoogd.
De beraadslaging wordt gesloten.
Volgno. 306 wordt onveranderd vastgesteld.
Te 1 uur nam. wordt de vergadering geschorst.
Te l3/4 uur wordt de vergadering heropend.
De Voorzitter stelt voor den post voor de arbeids
beurs met 200.te verhoogen. In de volgende ver
gadering kan dan de beslissing worden genomen.
Wordt dan eventueel het salaris verhoogd, dan is
het crediet ervoor disponibel.
Dienovereenkomstig wordt besloten.
Volgno. 284 wordt, met 200.— verhoogd, vast
gesteld.
Volgnos. 307315 worden onveranderd vastge
steld.
Volgno. 316. Inschrijving op het Grootboek der Na
tionale Schuld wegens den verkoop van gebouwde en
ongebouwde eigendommen Memorie
De beraadslaging wordt geopend.
De heer Nijholt vraagt waarom de gelden op het
GrGootboek worden ingeschreven. Spreker vraagt
of dit verplicht is.
De Voorzitter: „dat steunt op voorschriften van
Gedeputeerde Staten".
De beraadslaging wordt gesloten.
Volgno. 316 wordt onveranderd vastgesteld.
Volgnos. 317319 worden onveranderd vastge
steld.
Volgno. 320. Pensioenen van wethouders en gemeente
ambtenaren f 9995.77
Hierbij komt in behandeling het voorstel der Com
missie van Rapporteurs (onderdeel b der conclusie).
De heer Schaafsma heeft dit voorstel gisteren bij
de algemeene beschouwingen reeds toegelicht. Hij
wil het in de welwillende aandacht van den Raad
aanbevelen.
De Voorzitter zegt dat het voorstel luidt:
„De Raad besluit Burgermeester en Wethouders
te verzoeken voorstellen te doen om de verordening,
regelende de pensionneering der Wethouders, te
herzien met het doel de woorden „volle jaarwedde"
te vervangen door „laatst genoten jaarwedde"."
Spreker vraagt of het de bedoeling is het pensioen
te berekenen naar de laatst genoten jaarwedde. Bij
de ambtenaren wordt het berekend naar het gemid
delde salaris der laatste 5 jaren.
De heer Schaafsma zegt dat in de sectie erop is
gewezen, dat de bepaling van het wethouderspen
sioen afwijkt van iedere wet. Bij de Rijks- en ge
meenteambtenaren wordt het pensioen bepaald naar
het over het laatste 60 maanden genoten salaris. Als
het voorstel wordt aangenomen, dan zal het vrijwel
in overeenstemming zijn met de Rijkswet, daar het
salaris over de laatste 5 jaren in den regel ook dat
is over het laatste jaar. Spreker acht het een billijk
voorstel. De verhoogingen der salarissen zijn ge
grond op het feit dat de levensomstandigheden
duurder worden. En dat geldt dan ook voor de men-
schen, die met pensioen gaan. Spreker wijst er nog
op dat nu twee conclusies van de Commissie van
Rapporteurs zijn behandeld en dat de derde is ver
vallen, omdat Burgemeester en Wethouders aan den
wenscli der Commissie van Rapporteurs tegemoet
zijn gekomen. Die derde conclusie kan wel geschrapt,
worden.
De beraadslaging wordt gesloten.
Met algemeene stemmen wordt besloten overeen
komstig het voorstel der Commissie van Rappor
teurs.
Volgno. 320 wordt onveranderd vastgesteld.
Volgnos. 321—328 worden onveranderd vastge
steld.
Volgno. 329. Subsidiën aan onderscheidene drankbe-
strijdersvereenigingen 300.
De beraadslaging wordt geopend.
De heer Djjkstra had, wat hij te zeggen heeft, bij
algemeene beschouwingen kunnen zeggen, maar
het is hem ontkomen. Hij wil de aandacht vestigen
op het volgende feit. Als hier congressen worden
gehouden dan worden de congressisten ten stad-
huize ontvangen. Spreker is daar niet tegen. Als
lid van den Raad heeft hij eens een dergelijke ont
vangst bijgewoond, n.l. de ontvangst der gymnas
ten, waarvoor hij zich verbazend interesseerde.
Eén ding heeft hém getroffen, n.l. dat aan die gym-
