314 Verslug van de handelingen van den gemeenteraad van Leeuwarden van Dinsdag 2(5 November 1918
electricitei t sb e drijf'.
De stukken 13 liebben ter visie gelegen om nog
lieden te worden behandeld.
4. Prae-advies van Burgemeester en Wethou
ders op het adres van het bestuur der Industrie en
Huishoudschool alhier tot verhooging van het ge
meentelijk subsidie.
5. Alsvoren op het adres van het Friesch Gro-
nitigsch Tramweg Comité om terug te komen op
'.s-Raads besluit van 9 Juli 1.1., waarbij afwijzend
werd beschikt op het verzoek om subsidie voor hare
plannen voor tramaanleg, waarin thans ook
is opgenomen eene verbinding Veenwouden-Har-
degarijp met aansluiting aldaar aan den tramweg
Bergum-Hardegarijp-Leeuwarden.
(5. Alsvoren op het verzoek van het bestuur van
het Nieuwe Stads-Weeshuis om toekenning var een
subsidie uit de gemeentekas tot dekking van het
tekort over 1917.
7. Alsvoren op het adres van het bestuur der
vereeuiging voor Middelbaar Technisch en Am-
bachtsonderwijs om hem door liet verleenen van een
extra-subsidie in de gelegenheid te stellen het per
soneel der ambachtsschool, dat voor duurtebijslag
in aanmerking komt, een som in eens uit te keeren,
gelijk door het personeel der gemeente is genoten.
3. Voorstel van Burgemeester en Wethouders,
om vrijstelling te vragen van de verplichting om
buiten de avonduren gedurende 96 uren in het jaar
aan meisjes herhalingsonderwijs te geven.
9. Alsvoren tot vaste aanstelling van leeraren
aan de Middelbare Avondhandelsschopl, die tot dus
ver tijdelijk zijn aangesteld.
De aanbevelingen luiden als volgt voor: direc
teur, tevens leeraar in de Hoogduitsche taai en
machineschrijven: Hedman, Annema, hoofd van
gemeenteschool no. 12, alhier;
loeraar in boekhouden, liandelsrekenen, alge
meene handelskennis en handelsrecht, stenografie
mi machineschrijven, Sietse Siersema, werkzaam
aan de Middelbare Handelsschool te Harlingen:
leeraar in de Engelsehe taal: Namle van der
Woude, onderwijzer aan gemeenteschool no. 4;
leeraar in het boekhouden, liandelsrekenen, alge
meen* handelskennis en handelsrecht, Age Dei-
nema, hoofd van gemeenteschool no. 8;
10. Alsvoren tot vaststelling eener verordening
regelende den werkkring van de in te stellen raads
commissie van bijstand voor de gemeente-finan-
ciën.
11. Voorstellen van Burgemeester en Wethou
ders tot:
a. wijziging der gemeente-begrooting voor 1918;
b. het aangaan van een tijdelijke geldleening
ad 1.250.274.69;
c. idem ter voorziening in de eventueele be
hoefte aan kasgeld, dienst 1919;
d. het doen van inschrijvingen op de grootboe
ken der Nationale Schuld van diverse in 1919 te
ontvangen bedragen.
De stukken 4—11 zullen in eene volgende ver
gadering worden behandeld.
12. De memorie van antwoord op het verslag
van rapporteurs in de sectievergaderingen over de
ontwerp-hegrootingen voor het dienstjaar 1919 zal
bij de begrooting worden behandeld.
Het voornemen bestaat de begrootingen te be
handelen op Dinsdag 3 December e.k. des voormid
dags te 10 uur, zoo noodig voort te zetten op Woens
dag 4 d.a.v. 's-voormiddags 10 uur.
De Voorzitter stelt voor met de behandeling der
begrooting aan te vangern op Dinsdag 3 December
en die zoo noodig voort te zetten op Woensdag
4 December 's-voormiddags te tien uur.
De heer Njjholt vraagt wanneer de Memorie van
Antwoord rond gaat. Zonder die te kennen kan de
Raad de begrooting niet behandelen.
De Voorzitter: „Morgenavond is de Memorie van
Antwoord vermoedelijk rond.
III. De heer Berghuis (wethouder) wenseht nog
een voorstel mondeling af te doen. Vrijdag j.l. heb
ben Burgemeester en Wethouders van de commis
sie, die het college adviseert in zake crisisgevallen
de mededeeling ontvangen, dat het gebleken is, dat
er gevallen zijn, dat er voor den kostwinner onmo
gelijk werk is te krijgen. Het betreft de ongeorgani
seerden. Wanneer nu afdoende blijkt, dat het een
oorlogsgeval is, zouden Burgemeester en Wethou
ders bij "Toote gezinnen het vastgestelde maximum
van 10, wanneer anders geen baten inkomen,
willen overschrijden. Er zijn toch gevallen, dat 10
beslist onvoldoende is en daarom vragen Burge
meester en Wethouders de machtiging van den
Raad, om in die gevallen te mogen gaan tot 15.
Als de Raad echter met dit denkbeeld meegaar,
dan ligt daarin opgesloten, dat hij eenigszins uit
breiding moet geven aan de uitkeering der georga-
niseerden. Bij het vroeger genomen besluit ver
keerden de georganiseerden, die altijd tot de werk-
loozenkassen hebben bijgedragen, in een eenigszins
betere conditie dan de ongeorganiseerden. En daar
om willen nu Burgemeester en Wethouders de maxi-
mumuitkeering voor de georganiseerden, welke ont
staat door de bijdrage uit de werkloozenkas en de
bijslag der gemeente ad 3.50, dat ook op 10 is
bepaald, vast stellen op 12.50 en alzoo tot dal:
cijfer in ieder geval de bijslag door de gemeente
doen aanvullen.
Met algemeene stemmen wordt, dienovereenkom
stig besloten.
IV. Rapporten.
De heer Zandstra rapporteert, dat de commissie,
belast geweest met het onderzoek van de rekening
en verantwoording van de 8 tads-A rui en kanier en
van die van het Stads-Armhuis, dienst 1918 tot de
conclusie is gekomen, dat de administratie met zorg
is gevoerd. De commissie heeft derhalve geene aan
leiding gevonden tot het maken van op- of aanmer
kingen.
Zij stelt derhalve voor de rekening en verant
woording van het Stads-Armhuis goed te keuren in
ontvang en uitgaaf, beide tot een bedrag van
24.930.89® en dk der Stads Armenkamer in ont
vang tot een bedrag van 66.622.44®, in uitgaaf tot
een bedrag van 66.354.88, met een saldo van
267.56®.
Van dit saldo wordt 222.37® overgebracht op
den dienst 1918 als ontvangsten van bijzondere
fondsen, genoemd aan het slot der rekening en de
rest f 45.19 naar Hoofdstuk 1 der begrooting voor
1919.'
De Voorzitter stelt voor het rapport en de reke
ningen in eene volgende vergadering in behande
ling te nemen, onder dankbetuiging aan de com
missie voor den door haar verrichten arbeid.
Met algemeene stemmen wordt dienovereenkom
stig besloten.
V. Wordt overgegaan tot behandeling der voor
heden op den oproepingsbrief vermelde punten.
1 (agenda no. 2). Benoeming van een voogd, en een
voogdes van het Nieuwe Stads- Weeshuis wegens perio
dieke aftreding van den heer M. Braaksma en mevr.
J. A. Uffelie Sonnega.
Verslag van de handelingen van den gemeenteraad van Leeuwarden van Dinsdag 26 November 1918 315
Met algemeene stemmen worden benoemd de
heer M. Braaksma en mevr. .J. A. Uffelie-Sonnega.
2 (agenda no. 3). Benoeming van een lid der Com
missie van Beheer voor het Stads-Ziekenhuis (vacature
H. G. W. Sprenger).
Uitgebracht zijn 20 stemmen, verdeeld als volgt:
Op den heer F. J. A. Fritzlin 17 stemmen.
mr. J. M. Tysma 3 stemmen.
De heer F. J. A. Fritzlin is alzoo benoemd.
3 (agenda no. 4). Benoeming van twee leden van de
Commissie van Toezicht op het Lager Onderwijs wegens
periodieke aftreding van mevr. Buisman en den heer
mr. Koch.
De beraadslaging wordt geopend.
Den heer de Boer is 't een behoefte om, naar aan
leiding der aanbeveling een kort woord te zeggen.
Spreker's fractie heeft het denkbeeld overwogen-
om, tegenover de aanbevolen candidaten met. eigen
candidaten uit te komen. Het is toch niet in over
eenstemming met de verschillende richtingen op
politiek en ander gebied, dat in de Commissie van
Toezicht, die uit 14 leden bestaat, slechts een ver
tegenwoordiger zit van de groep der bevolking, die
zooals in de vorige vergadering is erkend, bij de
verkiezing voor de Tweede Kamer 45 der stem
men op hare candidaten zag uitgebracht, n.l.
die der sociaal democratische arbeiderspartij. Spre
ker wenseht hiermee niet te hebben gezegd, dat de
Commissie van Toezicht een politiek lichaam is,
maar wel, dat in dat college verschillende belang
rijke vraagstukken, het volkskind, liet volksonder
wijs en den volksonderwijzer betreffende, worden
behandeld, waarover ook de vertegenwoordigers
van die klasse hun oordeel dienen te zeggen.
De fractie evenwel is niet op haar oorspronkelijk
denkbeeld ingegaan om tweeërlei redenen. In de
eerste plaats, omdat op de tweede aanbeveling voor
komt als no 1, de beer mr. Koch, de eenige katho
liek. En spreker en zijne partijgenooten willen een
beginsel, dat zij rechtvaardig achten, geen ge
weld aandoen. Op het allergunstigst zouden de
sociaal-democraten dus één vertegenwoordiger
meer krijgen en daar zij, om een beeld uit het bouw
vak te gebruiken, liever geen revolutiebouw, maar
liever onmiddellijk een stevig gebouw willen, heb
ben zij besloten, ook aan de eerste aanbeveling niet
te tornen.
De voornaamste oorzaak echter, waarom de
sociaal democratische fractie niet met tegencan-
didaten is gekomen, moet worden gezocht in het
feit, dat in liet se-ctieverslag wordt gewezen op het
voorbeeld van Zwolle, waar men, naar wordt be
wcerd, in de Commissie van Toezicht eene meer
evenredige vertegenwoordiging van de verschillen
de groepen der bevolking heeft. En er is gevraagd
of Burgemeester en Wethouders daarnaar eens
een onderzoek zouden willen instellen. Spreker
hoopt, dat er daaromtrent een voorstel komt- De
Memorie van Antwoord is nog niet verschenen,
zoodat zekerheid daaromtrent nog niet bestaat.
Spreker hoopt dat het zal gaan in de richting zoo
als dat moet. Mochten spreker en zijne partijge
nooten in die hoop teleurgesteld worden, dan zuilen
zij met voorstellen komen. Spreker vertrouwt even
wel, dat 't zoover niet behoeft te komen.
De heer Tulp kan in het algemeen wel meegaan
met het door den heer de Boer gesprokene. Het wil
ook hem voorkomen, dat er in de Commissie van
Toezicht wel sociaal democraten mogen zitten.
Spreker moet er echter tegen opkomen, dat de ver
tegenwoordigers der sociaal democratische arbei
derspartij altijd meenen, dat zij de eenigen zijn, die
voor het volk opkomen, dat is toch al te gek. De
heer de Boer heeft de candidatuur van mevr. Buis
man bestreden. Deze echter heeft, èn in het open
bare, èn in het particuliere leven getoond veel hart
te hebben voor de belangen van de kinderen
uit het volk. Bij vacatures zou spreker wel met don
heer de Boer kunnen meegaan, maar, waar het hier
geldt, leden, die periodiek aftreden en die bewezen
hebben hart te hebben voor het volkskind, acht
spreker het niet noodig.
De heer De Boer zegt dat de heer Tulp, hoewel
spreker heeft gemeend duidelijk zich te hebben uit
gedrukt, toch een anderen uitleg aan zijne woorden
heeft gegeven, dan er redelijkerwijs aan kan
worden gegeven. Spreker heeft met klem gezegd te-
hopen, dat Burgemeester en Wethouders zelf te
dezer zaken met voorstellen zullen komen. Uit
sprekers woorden mag niet worden geconcludeerd,
wat de heer Tulp blijkens zijne opmerking heeft ge
daan, dat spreker en zijne partijgenooten pretentie
hebben alleen op te komen voor de belangen van
het volk. Het is een volkomen democratisch stand
punt, dat spreker en zijne partijgenooten staan op
den grondslag van evenredige vertegenwoordiging.
Daaruit af te leiden, dat spreker en zijne partijge
nooten meer kunnen en wijlen dan anderen, is r iet
juist. Spreker zou zeggen, dat men, waar de groote
massa der bevolking tot nu toe niet vertegenwoor
digd is, liever moest zorgen, dat die vertegenwoor
diging beter en op andere wijze wordt geregeld dan
tot nu toe, opdat ieder in de gelegenheid worde
gesteld te toonen wat hij kan. De heer Tul]) heeft,
niet het recht de gevolgtrekkingen uit sprekers
woorden te maken, die hij heeft gemaakt. Spreker
staat echter wel op het standpunt, dat de belangen
van een groep der bevolking het best worden behar
tigd. als die groep zelf hare vertegenwoordigers
heeft.
De beraadslaging wordt gesloten.
Wordt overgegaan tot de benoeming.
Met algemeene stemmen worden benoemd mevr.
11. C. Buisman-Blok Wvbrandi en de heer mr. A.
K. Koch.
4 (agenda no. 5). Benoeming van een lid der Com
missie van Toezicht op het M. O., icegens periodieke
aftreding van mr. S. Boltjes.
Uitgebracht zijn 20 stemmen, verdeeld als volgt:
op den heer mr. S. Boltjes, 18 stemmen,
mr. T. Binnerts, 1 stem,
terwijl 1 briefje in blanco is ingeleverd.
De heer mr. S. Boltjes is alzoo benoemd.
5 (agenda no. 6). Voorstel van Burgemeester en
Wethouders om aan Mej. A. Schuurmans en A. M. Ahma
eervol ontslag te verleenen als onderwijzeres in de nuttige
handwerken onderscheidenlijk aan de scholen 11 en 1.
Met algemeene stemmen wordt besloten over
eenkomstig het voorstel van Burgemeester en Wet
houders.
6 (agenda no. 7). Rapport der commissie belast ge
weest met het onderzoek der rekening van het Stads-
Ziekenhuis, dienst 1917.
De conclusie van het rapport, strekkende tot
goedkeuring der rekening, wordt met algemeene
stemmen aangenomen.
7 (agenda no. 8). Rapport der commissie belast geweest
met het onderzoek omtrent een wijziging van de begrooting
van het Stads-Ziekenhuisdienst 1918.
