324ec Verslag van de handelingen van den gemeenteraad van Leeuwarden van Dinsdag 3 December 1918.
Voortzetting der vergadering op Woensdag 4 December 1918.
Dit lijkt wat vreemd, want als die 1000 personen
tegen betaling een portie verlangen, dient men ze
toch ook te helpen; 't is meer een kwestie wie het
zal betalen en spreker kan zich niet voorstellen, aat
de hulp van St- Anthoon niet welkom is. Misschien
steekt er iets anders achter; dit komt meer voor,
onder anderen vernamen we pas gisteren, dat de
muziek van de Lange Pijp verdwijnen moet, omdat
de sociëteit daar staat.
In het belang van de mindergegoeden vraagt
spreker eenige inlichtingen.
De lieer Scliaafsnia heeft in de sectie een kort
pleidooi gehouden om ook na den oorlog de Cen
trale Keuken in stand te houden op grond van hei
feit, dat de overheid moet ingrijpen in den meer
dan langen arbeidsdag der arbeiders- en kleine bur
gervrouwen. Daarom heeft spreker ook aangedron
gen op de oprichting een-er gemeentelijke waschin-
richting en de verbetering der Centrale Keuken.
Burgemeester en Wethouders geven in de Memorie
van Antwoord te kennen, dat hieromtrent bij hun
College nog geen gevestigde meening bestaat. Spre
ker kan zich dat begrijpen, tijdens den oorlog, maar
nu is de oorlog over. Spreker hoopt dat et hetere
tijden zullen aanbreken en hij geeft Burgemeester
in ernstige overweging eene gevestigde meening te
krijgen.
Allerlei verkorting van den arbeidsduur voor de
mannen hangt tegenwoordig in de lucht. Een vrouw
heeft eens gezegd: „men kan wel zien dat elke wet
door de mannen wordt gemaakt, want als men het
uitpluist, slapen de vrouwen altijd achter". In het
belang van een verkorten arbeidsdag voor de vrouw
zou spreker Burgemeester en Wethouders willen
verzoeken te overwegen of het niet mogelijk is dc
Centrale Keuken ook na den oorlog te laten bestaan
met verbetering van de wijze van koken en distribu
tie van liet eten.
Het is nu poteten, rijst, poteten, soep en alweer
poteten. Spreker zou dat gaarne zoo mogelijk willen
zien veranderd.
De heer Dijkstra heeft gehoord, dat heel veel
menschen van de Centrale Keuken gebruik maken.
En de reden daarvan is, dat het eten uitstekend is.
De Keuken is in deze ziekte-periode voor velen dan
ook een ware verlossing.
De meesten zijn echter niet in staat het eten
te halen en daarom geeft spreker het College in
overweging na te gaan of er ook iets is te vinden-
om het eten te bezorgen- De expeditie is niet goed
koop, maar dat moet gaan buiten bezwaar van de
gemeentekas. Daardoor zal het gebruik maken van
de Keuken worden bevorderd. Uit hetgeen door den
heer Haverschimdt is gezegd, heeft spreker begre
pen, dat de Keuken op het oogenblik de grens van
hare capaciteit heeft bereikt. Hij zou daaromtrent
wel iets naders willen vernemen.
Dc Voorzitter heeft van don heer Haverschmidt
de vraag gehoord of de capaciteit van de Keuken
te klein is. Neen, antwoordt spreker, dat is nog lang
niet het geval, maar hot zal dat worden, als men
van alle kanten moet koken, waarop oorspronkelijk
niet is gerekend. Aan stamppotporties ziju in de
laatste dagen gemiddel 450 porties verkocht. Met
de directrice is nagegaan, wat de Keuken in den
uitersten nood kan produceeren. En men is tot de
conclusie gekomen, dat de Keuken, als alles werkt,
2000 porties per dag kan leveren. Voor soep wordt
dit iets meer. Voor de kindervoeding zijn verleden
jaar per dag 1000 a 1200 porties verstrekt. Uit het
publiek behoeft dan ook niet veel meer aanvraag te
komen, om de Keuken te klein te doen worden.
De heer Haverschmidt heeft, in verband met een
kwestie met St. Anthoon de vraag gesteld: zit er
iets achter". Neen, mijnheer Haverschmidt, ant
woordt spreker, er zit absoluut niets achter. Do
zaak is bij Burgemeester en Wethouders besproken
en, hoe gaarne zij willen, zij kunnen St. Anthoon
niet helpen zonder -e-ene groote uitbreiding aan do
Keuken. Wel heeft St- Anthoon het gebruik van
twee kookpotten aangeboden, maar waarom kan
St. Anthoon er zelf geen turf onder doen, zooals tot
nu toe te doen gebruikelijk was? Dat is spr. niet
duidelijk. Tot nu toe kookte St. Anthoon zelf. Bur
gemeester en Wethouders nu hebben aan het be
stuur vau liet St. Anthony Gasthuis geschreven,
dat zij met het oog op de capaciteit der Keuken en
(ie kindervoeding in de onmogelijkheid verkeerden
deze instelling te helpen. Daarna is direct een ad
vertentie in de bladen verschenen, waarin werd
medegedeeld, dat het gasthuis dezen winter niet als
gewoonlijk kon koken. In hoeverre dat nu onmoge
lijk is, kan spreker niet be-oordeelen. Wel vindt hij
liet vreemd, dat het den vorigen winter wel kon en
nu niet. Burgemeester en Wethouders hebben het
verzoek der voogden alleen daarom niet ingewilligd,
omdat, met de heide potten van St. Anthoon, in de
keuken slechts 2000 porties kunnen worden klaar
gemaakt. Burgemeester en Wethouders durfden de
verantwoordelijkheid niet op zich nemen.
Wat liet instandhouden van de Keuken ook nu
den oorlog betreft, die mogelijkheid zal kunnen
worden onderzocht. De ervaring echter is niet zoo
gunstig. Misschien zou er meer gebruik van de Keu
ken worden gemaakt als liet eten thuis werd be
zorgd, maar dan moet er een heele reorganisaL"-
plaats hebben. In Groningen doet men het en daar
kan worden onderzocht,, hoe het precies ge-
beurt- Het spijt spreker, dat er nog zoo weinig ge
bruik van dc Keuken wordt gemaakt. Zeli's in dc
stadswijken, waar de distributielokalen zijn, is net
gebruik, dat van d-e Keuken wordt gemaakt, gering.
Burgemeester en Wethouders willen deze zaak
wel onderzoeken.
De heer Schaafsma vraagt om verbetering wat
het eten betreft. Hij zegt, er wordt iederen dag zoo
wat hetzelfde opgedischt. Spreker moet erop wijzen,
dat het moeilijk is, om met het tegenwoordige sy
steem van inrichting van de Keuken, andere spij
zen klaar te maken. Als men ander eten gereed zou
maken, is de kans groot, dat het niet lekker wordt,
tenzij men het restaurant-svsteem neemt. En dat zal
wel niet de bedoeling zijn.
Spreker herhaalt, ten slotte, dat er achter de niei-
inwilliging van het verzoek van St. Anthoon abso
luut niets zit.
De heer Hiemstra (wethouder) vraagt of door
St. Anthoon ook is gevraagd om van gemeente
wege de benoodigde ingrediënten beschikbaar ia
stellen. Dat is toch een van de zaken, waarom het
draait. De heer Haverschmidt heeft toch gezegd,
dat St. Ant'hoon de ingrediënten niet kan krijgen
Als die dan door de gemeente worden versterkt, is
dat bezwaar vervallen. Maar, vraagt, spreker, is een
aanvraag daartoe bij Burgemeester en Wethouders
ingekomen?
De heer Haverschmidt kan de vraag van den heer
Hiemstra niet beantwoorden. Wel weet hij dat de
burgemeester lieelemaal mis is; diens voorstelling
van de zaak is volkomen onjuist-
Het Gasthuisbestuur heeft op eigen tand de in
grediënten verbouwd voor de spijsuitd-eeling, maar
nu het er op aan komt de producten hier te halen,
kan men, met liet oog op de distributie, van den
regeeringscommissaris geen vervoerbcwijs krijgen
en zal liooger beroep hij den Minister volgens infor
matie niet baten.
Verslag van de handelingen van den gemeenteraad van Leeuwarden van Dinsdag 3 December 1918. 324dd
Voortzetting der vergadering op Woensdag 4 December 1918.
Zoo kwam men terecht bij de Centrale Keuken,
die wel over levensmiddelen beschikt ten deele zelfs
zonder bon en men meerde de Keuken te gerie
ven, door de kookpotten ten ge'bruike aan te bieden.
Het antwoord op sprekers vraag zou moeten lui
den, dat de Centrale Keuken niet de noodige capa
citeit heeft.
Dat de gemeente geen gebruik wenscht te maken
van de diensten van liet Gasthuis bespaart die in
richting een uitgaaf van 10.000, hetgeen, daar liet
tekort, wegens te dure huishouding nog veel meer
bedraagt, niet onwelkom is, al meent spreker te
moeten meedeelen, dat liet afwijzend antwoord op
het bestuur geen goeden indruk maakte.
De heer Beekhuis is heel blij. dat de heer Haver
schmidt deze kwestie ter sprake gebracht heeft. En
vooral omdat hierdoor de vraag van den lieer Hiem
stra is uitgelokt. St. Anthoon toch zou niets liever
willen, dan de uitdeeling van spijs nog dezen winter
te doen plaats hebben. Het is het 'bestuur zeer on-
aang: naam, dat het niet kan gebeuren. Het heeft al
van alles geprobeerd, maar kan de ingrediënten
niet krijgen. Het blijkt nu, dat er een misverstand
bestaat en dat St. Anthoon nu misschien toch de
ingrediënten van de gemeente kan krijgen. Als dat
het geval blijkt, zou St. Anthoon misschien toch
nog tot de spijsverstrekking aan de mindergegoe
den in onze gemeente kunnen overgaan.
De heer Hiemstra (wethouder) z-egt dat de burge
meester de distributie heeft en hij weet dus niet of
liet mogelijk is op deze wijze de gewenselite samen
werking te krijgen. Als liet echter mogelijk is moet
liet gebeuren, want Burgemeester en Wethouders
stellen liet zeer op prijs, dat er een KXJÜ-tal men
schen aan voedsel worden geholpen- De kinder
voeding heeft bij Burgemeester en Wethouders den
doorslag gegeven. Maar dat was ook het eenige
argument, waarom inwilliging van het verzoek niet
mogelijk was. Spreker hoopt, dat St. Anthoon nog
geholpen zal kunnen worden, opdat die stichting
alsnog aan liet werk zal kunnen gaan.
De heer Berghuis (wethouder) gelooft, dat de be
stuursleden van St. Anthoon weinig van elkander
afweten. De indertijd gedane toezegging was heel
anders. Als de Keuken kan koken, kan St. Anthoon
het ook. Indertijd had Leeuwarden zooveel vleesch,
dat de verkoop iederen Zaterdag om 4 u. vrij gege
ven moest worden.Voor dien vrijen verkoop was een
regeling getroffen ten behoeve van het publiek, de
Centrale Keuken en St. Anthoon. Hierbij was geen
sprake van een pondje vleesch, terwijl naar andere
ingrediënten nimmer is gevraagd.
De heer Haverschmidt merkt nog op, dat men uit
het gesprokene door den wethouder Berghuis zou
kunnen opmaken, dat het bestuur vrij over vleesch
kon beschikken. Het is onjuist. Het Gasthuis zou
alleen in aanmerking kunnen komen voor hetgeen
van de distributie overbleef en op zoo lossen voet
kan het bestuur de voedselverstrekking niet in wer
king stellen.
De Voorzitter zegt, dat er een brief is ingekomen
van St.. Anthoon, waarin werd verzocht om die ni
stelling dagelijks aan .1000 porties te helpen. Bur
gemeester en Wethouders hebben geantwoord, dat
zulks onmogelijk was. Toen is direct de bekende
advertentie verschenen. Maar er is niet geintor-
meerd of het ook anders kan. De toezegging voor
vleesch was al gedaan en als nu even geinformeerd
was of er voor het overige ook eeu andere oplossing
te vinden was, dan zou dat misschien wel mogelijk
zijn geweest. De heer Berghuis had voor de kokerij
van St. Anthoon vleesch toegezegd. Maar op de
vraag van St. Anthoon hebben Burgemeester en
Wethouders geantwoord, dat de capaciteit der Keu
ken het niet toeliet en er al een heel stuk van den
winter voorbij zou zijn, voor de daarvoor noodige
uitbreiding aan de Keuken zou zijn gegeven. Zoo is
precies de stand van zaken- En nu is het bestuur
van St. Anthoon gepiqueerd, ten minste een dei-
leden heeft al gevraagd of er iets achter zit.
Nu evenwel meent, spreker, dat het nog zeer wel
mogelijk is, dat er eene oplossing wordt gevonden.
De heer Beekhuis stelt voor, dat deze kwestie
nader zal worden besproken tusschen Burgemeester
en Wethouders en het Bestuur van St, Anthoon.
Dienovereenkomstig wordt besloten.
De beraadslaging wordt gesloten.
Yolgno. 356 wordt onveranderd vastgesteld-
Yolgnos 357—35S worden onveranderd vastge
steld.
Bij dit volgno. komt in behandeling een adres
om subsidie der vereeniging Kinderspeeltuin iven-
gerspark, dat door een misverstand niet ter visie
heeft gelegen.
Yolgno 358a wordt onveranderd vastgesteld.
Hoofdstuk XV, Onvoorzien, wordt aangehouden
tot na de afhandeling der Inkomsten.
Aan de orde zijn de Inkomsten.
Yolgnos 17 worden onveranderd vastgesteld.
De beraadslaging wordt geopend.
De heer de Haan heeft in de sectie de opmerking
gemaakt, dat de opbrengst der bruggelden minder
is dan de loonen. Burgemeester en Wethouders zeg
gen nu in de Memorie van Antwoord:
„Eene herziening van het tarief der bruggelden
naar de tonnenmaat is bij Burgemeester en Wethou
ders in voorbereiding". Spreker vraagt of de Baad
die voorstellen binnenkort kan verwachten.
De heer Berghuis (wethouder) kan namens Bur
gemeester en Wethouders mededeelen, dat een ta
rief naar tonnenmaat in hun College al was vastge
steld. Er is een vergelijkende staat van andere ge
meenten opgevraagd. En ingevolge bezwaren, door
de schippers ingebracht, en aan (lat overzicht ge
hecht, is het tarief voorloopig teruggenomen. Het
blijkt niet gemakkelijk eene belasting in te voeren
naar de tonnenmaat. Binnen korten, tijd kan de
Baad een dergelijk voorstel tegemoet zien-
De beraadslaging wordt gesloten.
Yolgno. 8 wordt onveranderd vastgesteld.
Yolgnos 9—22 worden onveranderd vastgesteld.
De heer de Haan zegt dat het zijne aandacht heel t
getrokken, dat de raming van het schoolgeld weinig
verhoogd is, niettegenstaande op 9 April het school
geld belangrijk is verhoogd. Is de Koninklijke goed
keuring soms niet verkregen?
De Voorzitter antwoordt, dat de Koninklijke
goedkeuring er nog niet was bij de vaststelling der
begrooting.
Volgn. 35Sa. Subsidie Kinderspeeltuin Rengerspark.
f 100.—.
Volgno. 8. Bruggelden. f 13.300.
Volqn. 23. Schoolqelden voor middelbaar onderu-ijs.
f 10.400.—.
