De beer Collet: „En den prijs te verlagen".
De lieer Tulp vervolgt en zegt, dat n
voorgesteld den prijs te verlagen met 2
cent. Die prijs is 18 cent. De niet aan
geslagen-en in den Hootdelijken Omslag en zij die
voor niet meer dan 1000 zijn aangeslagen krijgen
10 cent per MA' reductie. Daardoor betalen zij 8
cent. Het is er spreker nu om te doen om de men
sehen, die aangeslagen zijn naar een belastbaar in
komen van 2500 en die gasbelasting betalen, daar
van te ontlasten, te meer omdat deze belasting voor
hen even groot is als voor de ingezetenen, die aan
geslagen zijn naar een belastbaar inkomen van
25.000-
De heer Oosterhoff (wethouder) zegt, dat Burge
meester en Wethouders in de Memorie van Ant
woord naar aanleiding der gestelde vragen omtrent
den gasprijs medegedeeld hebben, dat zij niet anders
hadden kunnen handelen. En het doet spreker ge
noegen, dat de heer Collet heeft erkend, dat dit
standpunt juist is. Wij hebben eene verordening,
waarin de prijs is vastgesteld en de grens, waarbij
een hoogere prijs voor oververbruik wordt betaald.
Als men meent, dat die cijfers niet goed zijn, kan
men Burgemeester en Wethouders uitnoodigen met
oorstellen tot herziening der verordening te
komen, maar zoolang deze bestaat, moeten zij er
zich aan houden.
Toen echter de begrooting is vastgesteld, kon nog
niet worden bepaald wat de kostprijs van het gas
zou zijn en had men geen voldoende basis voor ver-
hooging of verlaging van den gasprijs.
Met alle waardeering voor het voorstel-Collet
komt het spreker voor, dat diens berekening niet
geheel volledig is, daar geen rekening is gehouden
met de steenkolenprijzen, den prijs van ammoniak-
wator, cokes enz. Dat zijn wel degelijk factoren, dis
van invloed zijn op den kostprijs. Spreker geeft toe,
dat er aanleiding tot verlaging is, maar als met die
prijzen geen rekening wordt gehouden, krijgt men
geen zuiveren kostprijs van het gas. Bovendien is
gisteren van den directeur der gasfabriek inge
komen een voorstel tot verlaging van den gasprijs.
En als dat door den Baad zal worden aangenomen,
neemt de heer Collet, spreker is daar zeker van, zijn
voorstel onmiddellijk terug. Daarom geeft spreker
den heer Collet in overweging zijn voorstel in te
trekken, totdat het voorstel van den Directeur bij
den Raad ter tafel is gebracht- De grens van 't in
komen van 2500 kan dan ook onder de oogen wor
den gezien. Echter blijft een grens een willekeurig
iets en komen er altijd grensgevallen, die onbillijk
schijnen.
Een verdeeling der verbruikers in meer catego
rieën is haast niet te doen. Wanneer de gasverbrui-
kers in zooveel klassen zouden worden verdeeld als
zulks bij den Hoofdelijken Omslag het geval is, dan
vreest spreker, zal de administratie in de war loo-
pen- Dit geldt ook voor de opmerking van den heer
Tulp. Nu hebben wij aan de gasfabriek al 15 ver
schillende prijzen en er is geen gemeente, waar de
gasdistributie zoo minitieus geregeld is, waardoor
ontzettend veel werk wordt veroorzaakt. Wanneer
er nog meer klassen worden gemaakt, loopt de boel
spaak.
Met kracht moet spreker opkomen tegen het cloor
den heer Tulp gesprokene. Dit raadslid zei, dat
Burgemeester en Wethouders het standpunt inne
men van er af te halen wat er te halen valt.
Als er van zulk een standpunt sprake is, dan
wordt dit niet door Burgemeester en Wethouders,
maar door den Raad zelf ingenomen. De Raad toch
stelt de verordening vast, Burgemeester en Wet
houders voeren haar slechts uit. Als bijzondere ge
vallen vorderen, dat er door Burgemeester en Wet
houders eene beslissing moet worden genomen, dan
is die altijd genomen in het voordeel der verbrui
kers en niet in dat der gemeente.
Spreker wil, hoewel iiij zulks in de vorige ver
gadering ook reeds heeft gedaan, nog eens duidelijk
zeggen, waaraan het oververbruik is toe te schrij
ven. En dat is in hoofdzaak liet gevolg van de
samenstelling, van de calorische waarde. Dat neemt
echter niet weg, dat de burgerij toch nog zuiniger
zal moeten zijn. Wij krijgen eene bepaalde hoeveel
heid kolen op papier en nu moet de gemeente daar
mee toe. Nu kunnen wij wel probeeren wat meer
gas te geven, maar dan wordt de samenstelling nog
slechter, dan wordt het gas onbruikbaar. Hoe ver
velend het ook is, spreker kan dan ook niet anders
dan zeggen, dat de burgerij nog zuiniger moet zijn.
Als wij den prijs van 1 voor oververbruik zouden
laten vervallen, zullen er nog meer menschen, die
het om het betalen niet behoeven na te laten, gaan
gebruiken wa„t zij noodig hebben. De gemeente zou
dan wel strenger te werk kunnen gaan met afsnij
den, en zeggen, als iemand 1 of 2 MA oververbruik
heeft wordt hij afgesneden, maar practisch is dat
onuitvoerbaar. Spreker weet niet waar hij het per
soneel weg moet halen, om die afsnijdingen te be
werkstelligen. De gemeente heeft het personeel
meer dan noodig bij het aanbrengen van licht in de
lichtlooze gezinnen.
Den heer Tulp moet spreker nog doen opmerken,
dat bij gemengde levering over een Meter, het niet
is te doen. om te zeggen, zooveel is voor de huis
houding gebruikt, zooveel voorden winkel. Er wordt
dan een schatting gemaakt. En als regel geldt dat
men dan eerst neemt het volle gebruik voor -het
huisgezin.
De lieer Collet dankt den Wethouder voor diens
antwoord en hij trekt naar aanleiding daarvan zijn
voorstel in.
Hij had reeds opgemerkt, dat de gasprijs nog
lager kon dan hij voorstelde, maar hij had dit laag
ste cijfer niet genomen, omdat hij bij ervaring weet
dat het zeer lastig is als men alles te nauw berekenr.
Maar aan de gasfabriek zal men wel weten hoeveel
het lijden kan.
De Voorzitter deelt mede, dat de heer Collet diens
voorstel heeft ingetrokken. Het maakt derhalve
geen onderwerp van beraadslaging meer uit.
De beraadslaging wordt gesloten.
Wordt overgegaan tot artikelsgewijze behande
ling.
De Voorzitter stelt voor om de artikelen, waar
tegen geen bezwaar bestaat, bij eenvoudigen hamer
slag goed te keuren.
Dienovereenkomstig wordt besloten.
De artikelen IXVII der lasten worden onver
anderd vastgesteld-
Aan de orde komen de baten.
De artikelen IX worden onveranderd vastge
steld, waarna de begrooting wordt vastgesteld:
de baten tot een bedrag van1.471.393.21
de lasten tot een bedrag van1.471.393.21
Vermoedelijk saldo.... nihil
De heer Collet doet opmerken, dat er in de toe
lichting een fout staat. Daar staat in de berekening-
van de stortingen: waardevermeerdering, dit moet
zijn: waardevermindering.
De Voorzitter zegt, dat de opmerking juist is.
Aan de orde is de begrooting voor het electriciteit-
bedrijf.
Algemeene beschouwingen worden niet gehouden.
Wordt overgegaan tot artikelsgewijze behande
ling.
De artikelen 1XVII der lasten worden onver
anderd vastgesteld.
Aan de orde komen de baten.
De artikelen IVIII der baten worden onver
anderd vastgesteld, waarna de begrooting wordt
vastgesteld tot een totaal bedrag van baten en las
ten van 386-836.98.
Aan de orde is thans de gem-eentebegrooting.
De algemeene beraadslagingen worden geopend.
De heer Scliaafsma heeft in de sectie enkele pun
ten naar voren gebracht. Hij heeft slechts een paar
klachten en tot zijn genoegen moet 'hij zeggen: niet
zooveel als het vorig jaar. De aandrang van „dpzen
kant" om de zaken wat anders te behandelen is
door Burgemeester en Wethouders grootendeels op
gevolgd. En het doet spreker genoegen te kunnen
constateeren, dat de wijze, waarop door den voor
zitter de interpellatie Dijkstra in de vorige verga
dering is beantwoord, het -beste doet hopen van de
verstandhouding tusschen Burgemeester en Wet
houders en den Raad. Spreker heeft echter ge
meend, op een paar punten de aandacht te moeten
vestigen.
In de eerste plaats op de door Burgemeester en
Wethouders bewerkstelligde aanvulling der levens-
imddelencommissie. De gang der geschiedenis is den
Raad bekend. De raadscommissie, voor deze zaak
benoemd, heeft opgehouden te bestaan en daarvoor
is in de plaats gekomen eene commissie uit de bur
gerij en de georganiseerde arbeiders. Toen nu die
commissie was samengesteld is zy aangevuld met
drie raadsleden, waaronder evenwel geen enkele
sociaal democraat, van de partij dus, die 44 der
stemmen uitgebracht heeft bij de Kamerverkiezing
en die 10 raadszetels bezet.
Wat de oorzaak daarvan is geweest, is spreker
niet recht duidelijk. Als het toch noodig was aan de
commissie enkele leden van den Raad toe te voe
gen, zou het van zelf sprekend zijn geweest, daarbij
een lid der sociaal-democratische raadsfractie te
nemen.Allerlei zaken toch komen in -de levensmid
delen-commissie aan de orde. Een eigenaardig ding
is de kwestie der klantenlijsten. Spreker heeft zich
nu laten inlichten, dat slechts met eene zeer kleine
meerderheid is besloten, die klantenlijsten niet in
te voeren. Als er nu een lid van sprekers fractie
bij was geweest zou de uitslag vermoedelijk anders
zijn geweest
Spreker heeft verder betoogd in de sectie, dat de
samenstelling der stembureaux dit jaar op eigen
aardige Avijze heeft plaats gehad. Het antwoord op
de opmerking daaromtrent in de Memorie van Ant
woord bevredigt spreker niet geheel. Burgemeester
en Wethouders zeggen daarvan: „Als in de stem
bureaux vertegenwoordigers van een bepaalde
partij hebben ontbroken, dan heeft dat zijn grond
gevonden in omstandigheden van zuiver zakelijken
aard'"-
Spreker wil aannemen, dat men er niet aan heeft
gedacht eene bepaalde politieke fractie te weren.
Maar wij leven in een tijd van algemeen kiesrecht,
waarin groote groepen arbeiders ter stembus gaan.
Spreker en zijne partij-genooten willen daarom dat
het volk, dat zich tot nu niet veel aantrok van de
politieke situatie, in de uitvoering der kieswet
wordt gekend. Men kan zeggen, dat het moeilijk is
in de stembureaux arbeiders te plaatsen van ver
schillende richting, omdat zij een daghuur moeten
verzuimen. Maar, vraagt spreker, kan men daarbij
niet toepassen wat elders gebeurt n.l. het uitkeeren
van een presentiegeld? Dan zijn de arbeiders klaar
en geheel in staat om mee- te werken aan do ver
kiezing zooals dat behoort.
Verder is er gevraagd om legitimatie-bewijzen
voor de leden van den Raad. Zij hebben die noodig,
om hier en daar een kijkje te nemen en zoo een oor
deel over verschillende zaken te krijgen. Burge
meester en Wethouders hebben gezegd, dat bij a-ori-
ge gelegenheden besloten is op een dergelijk verzoek
niet in te gaan. En het doet vreemd aan, dat Bur
gemeester en Wethouders zeggen, dat de Raad als
zoodanig Avel met gezag is bekleed, terwijl een lid
van den Raad individueel niets te zeggen heeft.
Spreker wil opmerken, dat bij hem en zijne partij-
genooten nooit de bedoeling heeft voorgezeten een
lid \Tan den Raad eenig gezag in handen te geven.
Dat is niet de bedoeling met het vragen van een
legitimatiebewijs. Het is alleen de bedoeling om
het mogelijk te maken, dat de leden zich kunnen
overtuigen van den toestand in de bedrijven, ten
einde goed op de hoogte te komen.
Ook heeft spreker de noodzakelijkheid van de
uitbreiding van het stadhuis ter sprake gebracht.
Als er ooit sprake is geweest van de noodzakelijk
heid van de uitbreiding van het stadhuis, dan is
dat wel tegenwoordig. Als men toch te eeniger tijd
op de secretarie komt, dan ziet men dat de ambte
naren daar zitten als haringen in de- ton. Op alle
bureaux is absoluut te weinig ruimte. Ook is er te
weinig ruimte voor vergaderzalen. Toen de nieuwe
Wethouder van Openbare Werken er kwam zei
deze: „Ik moet een kamer op het stadhuis hebben"
Toen is er eenige av rij ving geweest, oindat zulks
moeilijk ging, tengevolge- van verschillende verga
deringen, die tot nu toe op het stadhuis werden ge
houden. De sociaal democratische raadsfractie
heeft er ook op aangedrongen hare fractievergade
ringen ten stadhuize te houden. Zij heeft daarvoor
hare motieven. En het doet spreker genoegen, dal
geantwoord is, dat de fractie zal kunnen beschik
ken over een kamer, die echter niet tot het stadhuis
behoort. Als er ruimte komt, wil de fractie gaarne
op het Stadhuis vergaderen, daar zij daar verschil
lende benoodigde stukken bij de hand heeft. Zij
zullen zich echter voorl-oopig bij deze oplossing neer
leggen.
Wat de reorganisatie van den geneeskundigen
dienst betreft, het rapport daarvoor is al jaren in
de maak. Spreker wil er den nadruk op leggen, dat
het tijd wordt, dat het binnenkomt. Spreker weet
niet hoever het is, maar liet rapport is veel te lang
onderweg. Er zijn toch dingen, die noodzakelijk ver
anderd moeten Avorden, b. v. het z.g. spinhuis, waai
de lijders aan besmettelijke ziekten worden ver
pleegd. Spreker is er nog niet geweest, maar als hij
zijn kaart heeft, zal hij er heengaan. Hij heeft zich
echter laten vertellen, dat er geen gelegenheid is
om lijders, die aan verschillende besmettelijke ziek-
tn lijden, afzonderlijk te verplegen, zoodat iemand,
die b.v. roodvonk heeft, besmet, kan worden met
diptheritus of nekkramp.
worden verpleegd.
Ten slotte merkt spreker op, dat men in iedere
324<- Verslap van dc handelingen van den gemeenteraad van Leeuwarden van Dinsdag 3 December 1918.
Verslag van de handelingen van den gemeenteraad van Leeuwarden van Dinsdag 3 December 1918. 3J4d
Spreker vraagt of Burgemeester en Wethouders
niet in overweging Avillen nemen om, in afwachting
van Avat wij hopelijk zullen krijgen, n.l- een groot,
modern ingericht ziekenhuis, een drietal modern
ingerichte ziekenbarakken te bouAven, waarin de
lijders aan besmettelijke ziekten afzonderlijk kunnen
