316 Verslag van de handelingen van den gemeenteraad van Leeuwarden van Maandag 22 December 1930.
Voortzetting der vergadering op Woensdag 24 December 1930.
De Voorzitter: We krijgen toch eerst een kop koffie
er tusschen; anders houden de leden het niet uit.
Aan de orde is de ontvverp-begrooting van Ge
meentewerken.
De algemeene beschouwingen worden geopend.
De heer OosterhoffIk heb in de sectie nog eens
weer ter sprake gebracht de kwestie van de verdeeling
der algemeene onkosten over de verschillende posten.
Nu is het antwoord, dat Burgemeester en Wethouders
geven in de Memorie van Antwoord, niet zoo bemoe
digend als het antwoord, dat mij in de sectie is ge
geven. Hier wordt eenvoudig door Burgemeester en
Wethouders gezegd: wij hebben nog geen tijd kunnen
vinden om ons met die kwestie in te laten, terwijl ik
in de sectie den indruk heb gekregen dat Burgemeester
en Wethouders ook van meening zijn dat de toestand,
zooals die nu is, toch eigenlijk onhoudbaar is. Dat er
b.v. 25 bij de kosten van waterleiding en telefoon
worden gerekend, is toch eigenlijk onzinnig.
Ik zou nu aan Burgemeester en Wethouders dit willen
vragen, of zij bij het bekijken van deze kwestie niet
eens zouden willen overwegen, waarom het noodig is
de begrooting van Openbare Werken te laten kloppen.
Waarom laat men niet, hoewel dat den feitelijken toe
stand veel zuiverder zou weergeven, de begrooting van
Openbare Werken sluiten met een groot tekort Deze
dienst hééft nu eenmaal een groot tekort, maar dat
vindt men hier niet terug. Wanneer net als bij andere
bedrijven het verlies op de gemeentebegrooting komt,
krijgt men een veel zuiverder inzicht, trewiji men nu
den indruk krijgt, dat het bedrijf uit kan, doordat men
de posten op kunstmatige wijze 25 opdrijft. Ik zou
het dan ook in de aandacht van het college willen aan
bevelen om dit denkbeeld, dat ik hier geef. eens onder
de oogen te willen zien.
De heer Van der Veen: Het denkbeeld van den heer
Oosterhoff is een denkbeeld, maar ten slotte maakt het
in wezen, dunki mij, geen verschil bij den toestand of
het systeem van thans. Men krijgt dan wel een anderen
indruk, maar in wezen maakt de zaak geen verschil en
mij dunkt dus dat het denkbeeld van den heer Ooster
hoff in werkelijkheid van weinig beteekenis is. Ik zie
niet in, waarom wij van de hier reeds jaren gevolgde
gedragslijn moeten afwijken; ik voor mij voel daar dan
ook niets voor.
De heer IJ. de Vries: lk zou aan den heer Oosterhoff
de vraag willen stellen hoe hij zich denkt dat de zaak
dan moet worden opgelost. Men komt nu tot een be
paald bedrag dat er tekort is en daarvan wordt in de
verhouding, waardoor het is veroorzaakt, op die post
zooveel en op die post zooveel bijgelegd. En zooals ik
het mij voorstel, moet bij doorvoering van het denkbeeld
van den heer Oosterhoff toch ook die berekening worden
gemaakt, opdat men het eindcijfer van het tekort zal
kunnen krijgen. De berekening blijft dus hetzelfde.
Ik kan het groote voordeel dan ook niet inzien, tenzij
de heer Oosterhoff het systeem kan aangeven voor wat
hij zich voorstelt, b.v. door te zeggen: zooveel uitgaven
hebben wij en wij hebben maar zooveel inkomsten; nu
gaan wij niet uitrekenen wat er op iedere post bij moet,
maar wij geven alleen de beide hoofdcijfers op en dan
gaan wc uitrekenen wat het tekort is. iVlaar dan wordt
het voor de Raadsleden en voor anderen zeer moeilijk
om te beoordeelen, of de berekening wel billijk is, terwijl
wij nu iedere post nog kunnen nagaan.
De heer Oosterhoff: Er is mij een bepaalde vraag
gedaan, welk voordeel mijn systeem zou hebben. Ik
vind dat het voor een zuiver overzicht bij de behandeling
der begrooting van Openbare Werken en ook boekhoud
kundig beter is, wanneer men direct kan zien wat een
afzonderlijke dienst aan de gemeente kost. Men kan
nu niet zeggen wat deze dienst aan de gemeente kost,
men kan dat wel nacijferen, maar men heeft hier geen
post, die dat aanwijst. En dat krijgt men alleen door
niet kunstmatig 25 op de verschillende posten te
leggen, maar door eenvoudig de uitgaven tegenover de
inkomsten te stellen en dan te zien wat het resultaat is.
Dat is het groote voordeel.
De heer M. Molenaar: Ik heb over die kwestie vroeger
ook wel gesproken en wel in hoofdzaak, omdat op alle
posten een gelijk percentage wordt gelegd, waardoor
men de dwaasheid krijgt dat Gemeentewerken iouter
voor het uitbetalen der loonen 25 toeslag krijgt. Ik
heb gedacht, dat men een percentage zou kunnen be
rekenen voor de verschillende posten, in overeenstem
ming met de beteekenis van liet werk. Maar ik wil graag
aannemen dat ook dat eigenlijk ondoenlijk is en daarom
voel ik wel iets voor het idee van den heer Oosterhoff.
Maar is het niet zoo dat Gedeputeerde Staten voor
schriften hebben gegeven omtrent de gemeentelijke
boekhouding en dat het moet gebeuren zooals tot nu
toe steeds geschied is
De heer O. F. de Vries (wethouder)Ik wil wel
zeggen dat deze zaak altijd de aandacht heeft gehad
van Burgemeester en Wethouders, maar om het hier
nu voor te stellen, alsof de toestand onhoudbaar is en
aisof men geen juist overzicht heeft over de begrooting
van Gemeentewerken, dat vind ik absoluut onjuist.
Ik wil het nog wel eens in het kort zeggen. De alge
meene onkosten worden omgeslagen over de werken,
die zullen worden uitgevoerd en nu is dat natuurlijk,
als de begrooting wordt opgezet altijd een raming; een
ramingspercentage van 25 bij enkele uitzondering
een hooger percentage is dan ook wel verklaarbaar.
Wat is er nu tegen, als men aan den kant van de
uitgaven precies kan zien het bedrag, dat een werk
kost en aan den anderen kant hetzelfde bedrag met
25 er bij Dan is het toch heusch geen onoplosbare
puzzle om ten slotte uit de totaaluitgaven te distelleeren
het bedrag van de onkosten.
Nu stem ik toe dat het geen eisch is van de rekenings
voorschriften van Gedeputeerde Staten om het zoo te
doen, maar ik herinner mij nog zeer goed dat, toen
Gemeentewerken werd opgezet als een commercieel
bedrijf, aan alle gemeenten van eenigen omvang, die
ook Gemeentewerken hadden als een afzonderlijk be
drijf, is gevraagd, hoe daar de gewoonte was en dat
toen is gebleken dat zij bijna allen precies hetzelfde
systeem toepasten.
Nu kan men het ook anders doen, maar per saldo
blijft het toch precies hetzelfde. Bij de Reiniging heeft
men een ander systeem, daar worden de loonen en on
kosten, die constant zijn, apart genoemd, maar als daar
de rekening wordt afgesloten, worden wel degelijk de
bedrijfsonkosten over de posten omgeslagen. Wij heb
ben daar dus bij de rekening denzelfden toestand als
op het oogenblik bij de begrooting van Gemeente
werken.
Nu kan men zeggen dat de kosten van telefoon en de
arbeidsloonen ook te hoog belast worden met de alge
meene kosten, maar ik geloof toch, dat dit met de
arbeidsloonen niet het geval is, omdat daarbij factoren
gelden als vacanties en verzekeringen, waardoor men
daar in de practijk niet ver van de 25 algemeene
kosten zal afblijven. Er zijn echter kosten, waarop min
der dan 25 zou moeten worden gelegd. Het zou
echter bij den opzet van de begrooting een kolossaal
administratief werk voor Gemeentewerken worden,
wanneer precies moest worden bepaald welk bedrag
aan algemeene kosten precies op dit en op dat werk
moest worden gelegd. Ik geef toe, dat is ten slotte alles
zins doenlijk, maar het zou enorm veel tijd en moeite
Verslag van de handelingen van den gemeenteraad van Leeuwarden van Maandag 22 December 1930. 317
Voortzetting der vergadering op Woensdag 24 December 1930.
kosten, terwijl per saldo de zaak toch voor de gemeente
op precies hetzelfde neer zou komen.
Wij willen deze zaak nog graag eens onder de oogen
zien, maar dat het mogelijk is een beter en juister
systeem te vinden, zie ik niet in. Ook in de secties heb
ik gevraagd: weel men een beter systeem, laat men dat
dan zeggen, maar ik heb dat tot nog toe niet gehoord.
En dat de toestand thans onhoudbaar is moet ik ont
kennen.
De algemeene beschouwingen worden gesloten.
Wordt overgegaan tot artikelsgewijze behandeling
De Voorzitter stelt voor om bij deze zoowel als bij
de volgende begrootingen de artikelen, waartegen geen
bezwaar bestaat, bij eenvoudigen hamerslag goed te
keuren.
Dienovereenkomstig wordt besloten.
de mogelijkheid verwacht, dat wij hier zoo zoetjes aan,
hetzij door reserveering van zekere sommen geJds of
op welke wijze dan ook, zouden kunnen komen tot den
bouw van een nieuw gemeentelijk ziekenhuis.
lk hoop. dat Burgemeester en Wethouders aan dit
vraagstuk werkelijk aandacht zullen blijven schenken.
In de Memorie van Antwoord hebben Burgemeester en
Wethouders zich zeer voorzichtig uitgedrukt, maar wij
zijn nu weer 5 jaar verder dan in 1925 en de kosten van
een gemeentelijk ziekenhuis zijn nu zoo groot niet meer
dan toen; in elk geval zullen de bouwkosten wel be
langrijk lager zijn. Waar ik nu meen, dat wij in de naaste
toekomst aan den bouw van een nieuw gemeentelijk
ziekenhuis niet zullen kunnen ontkomen, hoop ik van
harte, dat deze gedachte bij het college van Burge
meester en Wethouders blijvend de aandacht mag heb
ben en dat het op de eene of andere wijze daarvan aan
den Raad zal doen blijken.
De beraadslagingen worden gesloten.
Aan de orde zijn de Uitgaven. Volgno. 106 wordt onveranderd vastgesteld.
Volgnos. 98105 worden onveranderd vastgesteld. Volgnos. 107125 worden onveranderd vastgesteld.
Volgno. 106. Uitgaven in verband met het onderhoud
van het Stadsziekenhuisft 435.60
De beraadslagingen worden geopend.
De heer B. Molenaar: lk heb in de sectie de vraag
gesteld of het in de toekomst niet noodzakelijk zal zijn
Dat de stad onzer inwoning in het bezit komt van een
nieuw gemeentelijk ziekenhuis. Natuurlijk heb ik die
vraag niet gesteld in de verwachting, dat Burgemeester
en Wethouders zouden antwoorden, dat zij nog dit jaar
zouden komen met een voorste! om een nieuw zieken
huis te bouwen, omdat ik zeer goed begrijp, dat dit ant
woord niet was te verwachten op grond van de hooge
kosten, die aan een dergelijke inrichting zijn verbonden.
Mijn vraag was enkel bedoeld om de mogelijkheid te
scheppen, dat er in de naaste toekomst aan gedacht zal
moeten worden, dat de stad aan het bestaande zieken
huis is ontgroeid, omdat dit te klein is geworden en dat
bij den aandrang, die er meer en meer komt onder de
bevolking om in een ziekenhuis verpleegd te worden,
ook de behoefte aan een nieuw gemeentelijk zieken
huis ais een noodzakelijkheid wordt gevoeld.
Ik heb niet gezegd, wat daarbij in het Sectieverslag
ook is naar voren gebracht, dat ik ook de kosten, aan
deze inrichting besteed, te hoog achtte, noch wat het
gewone onderhoud betreft, noch wat betreft de bedra
gen, die aan de verschillende gebouwen zijn besteed,
integendeel, ik meen dat het Stadsziekenhuis, zooals het
thans is, aan alle gestelde verwachtingen beantwoordt
en dat wij er op kunnen bogen, hoe klein het dan ook is,
dat het een goed ingericht ziekenhuis is.
Maar er is hier gister door dokter Vromen gezegd
dat een nieuw ziekenhuis niet noodig is. Men kan dat,
als de heer Vromen dat zegt, aanvaarden, maar ik wil
ei toch even aan herinneren, dat in de vergadering van
18 Augustus 1925, waar het laatste groote crediet voor
het ziekenhuis aan de orde kwam, in een vrij uitvoerig
debat, waaraan door den Voorzitter en de heeren
Weima, Oosterhoff, Fransen en O. F. de Vries is deel
genomen, toch naar voren is gekomen, dat het wel de
meening van de medici was om die verbouwing te aan
vaarden, maar dat men toch gaarne of veel liever den
bouw van een nieuw ziekenhuis zag. Ik wil daar enkel
maar mee zeggen, dat ik daaruit de conclusie meen te
mogen trekken, dat althans een deel van de medici van
meening is, dat wij hier op den duur een nieuw gemeen
telijk ziekenhuis zullen moeten hebben.
Als ik hier nu een enkel woord over spreek, dan is
dat alleen met deze bedoeling, dat ik hoop en misschien
Volgno. 126. Uitgaven ten behoeve van de bouw-
politie9300.
De Voorzitter merkt op, dat in verband met het be
sluit tot wijziging van de Salarisverordening (bijl. 18)
onder dezen post de jaarwedde van den inspecteur moet
worden verhoogd van 3300.— tot 4200.In ver
band daarmede wordt het totaalbedrag van den post
10.200.terwijl als gevolg daarvan volgno. 29 der
ontvangstposten ook met deze wijziging in overeen
stemming dient te worden gebracht.
Volgno. 126 wordt verhoogd tot 10.200.en dien
overeenkomstig vastgesteld.
Volgnos. 127 en 128 worden onveranderd vastgesteld.
Volgno. 129. Verbetering van bestrating en het ver
vangen van een gedeelte der veldkeibestrating door be
strating met andere steensoorten 15.205.
De beraadslagingen worden geopend.
De heer Dijkstra: Mij is uit het antwoord van Burge
meester en Wethouders gebleken, dat zij ten opzichte
van de Bleekerstraat, de Houtstraat en het gedeelte bij
het Rengerspark werkelijk de zaak onder de oogen wil
len zien. lk vraag nu daarom alleen het woord, omdat
ik werkelijk hoop. dat die zaak zoo gauw mogelijk
wordt aangepakt, want de mensehen zitten daar een
voudig in een gribus. Daar is hier het vorig jaar ook
al over gesproken en het jaar daarvoor ook al, ik spreek
nu de wensch uit, dat wij er niet weer over zullen be
hoeven te spreken.
De heer O. F. de Vries (wethouder) lk kan wel
zeggen, dat het college van Burgemeester en Wethou
ders reeds opdracht heeft gegeven, waar de beide laatste
straten kort geleden zijn overgenomen, om zoo gauw
mogelijk met de verbetering aan den westkant van de
Bleekerstraat te beginnen.
De heer Muller: lk zou bij dezen post ook graag een
opmerking willen maken. Ik heb op den staat van Ge
meentewerken gezien, dat men bij Openbare Werken
van plan is, over te gaan tot verstrating van de Ooster-
Grachtswal, dus het gedeelte van de Wijbrand de
Geeststraat naar het Zuidvliet. Ik zou nu in dit verband
willen vragen, of het niet mogelijk is, de keien daar te
vervangen door koperslakkeien. Ik meen, dat dit een
