Cerslag van de handelingen van den gemeenteraad van Leeuwarden van Dinsdag 20 Maart 1934.
De heer Buiel: Dat is óók niet juist
De heer Ritmeester (wethouder) Het bezwaar
van den heer Buiel is, dat er niet direct kan worden
gezegd het betreft hier een post van zooveel per jaar
en die ziet U op de begrooting terug. Maar dat kunnen
wij niet doen, omdat er nog geen leening is gesloten
De heer Buiel: Wat is nu een leening
De Voorzitter stelt voor de discussies te sluiten.
De heer Ritmeester (wethouder): Wij vertrou
wen, dat het sluiten van een leening hiervoor wordt
toegestaan door Ged. Staten en dan komt het later in
die leening tot uiting. Spr. beveelt den heer Buiel nog
maals aan de vroegere leeningsvoorstellen eens te be
kijken.
De heer Buiel verklaart op deze zaak nog nader met
gegevens te zullen terugkomen.
De Voorzitter: Op de principieele kwestie van de
leeningen Dat kan altijd.
De beraadslagingen worden gesloten.
Met algemeene stemmen wordt besloten overeen
komstig het voorstel van Burgemeester en Wethouders.
Punt 12 (bijlage no. 38). De beraadslagingen worden
geopend.
De heer Vromen vermoedt, dat het de bedoeling blijft
om het resteerende deel van den Noordersingel eerst
onder handen te nemen.
Verder vraagt spr. of het juist is wat hij heeft hooren
verluiden en zoo ja, of het college dit dan in het belang
van de gemeente acht, n.l. dat de laatste paar jaren bij
groote straatverbeteringen steeds een gesloten aanbe
steding wordt gehouden, waarbij zeer weinige van de
in Nederland aanwezige groote firma's en steeds de
zelfde 3 of 4 worden uitgenoodigd. Spr. acht dit in
principe niet juist.
De heer Van Kollem spreekt zijn waardeering uit
voor dit plan, maar wil toch probeeren den Raad in
meerderheid mee te krijgen met een onderdeel, zooals
hij dat ziet. Waar echter zijn in de vergadering van
9 Februari 1932 aangenomen voorstel, om ,,de wegbe-
dekking van de Spanjaardslaan tusschen Pelikaanstraat
en Mr. P. J. Troelstraweg te doen bestaan uit gefun
deerde klinkers", z. i. niet voor de volle 100 n.l.
niet tot den Mr. P. J. Troelstraweg, is uitgevoerd, maar
het heele pleintje met de bekende „steenen worst" toen
is geasfalteerd, maakt dit voor spr., hoewel hij daar
indertijd geen aanmerking op heeft willen maken, de
verdediging van zijn voorstel thans moeilijker.
Spr zou n.l. graag zien dat het gedeelte van de Span
jaardslaan tusschen Leeuwrikplein en Mr. P. J. Troel
straweg. dat toch hoofdzakelijk zal dienen voor stads
verkeer. niet werd geasfalteerd, maar ook met gefun
deerde klinkers werd bestraat. Waar dit gedeelte van
de laan niet, zooals bij het Rengerspark, geheel moet
worden ontluisterd, maar zoodanig zal worden uitge
voerd, dat de bestaande beplanting hoofdzakelijk kan
blijven en het idee van laan dus zal blijven behouden,
terwijl op zij nog eenige ruimte voor parkeeren zal blij
ven voor hen, die daar wonen, meent spr., als daar
doorheen een donker lint wordt gemaakt in den vorm
van asfalteering, dat dit veel afbreuk zal doen aan het
idee laan en dat dit aesthetisch niet aan de te stellen
eischen zal voldoen.
Al geeft spr. in zekeren zin toe dat klinkerbestrating
niet zoo solide is als asfalt, toch moet men dat niet over
drijven. Een gefundeerde klinkerbestrating is ook goed:
men zie maar naar den Harlingerstraatweg. Het argu
ment van meerdere slijtage gaat hier bovendien niet
heelemaal op, omdat langs dit gedeelte van de laan
alleen het verkeer voor de binnenstad zal blijven en
het doorgaand verkeer dit deel zal mijden. Spr. meent
dat er voldoende reden is om dit deel van de laan te
behouden zooals hij het ziet; hij wil graag een voorstel
doen om het niet te asfalteeren maar het met klinkers
te bestraten en verzoekt den Raad daaraan zijn steun
te geven.
De heer De Boer (wethouder) zegt, dat het inderdaad
de bedoeling is om het tweede gedeelte van den Noor
dersingel eerst in orde te maken. Wat de andere op
merking van den heer Vromen betreft, het is regel dat
Gemeentewerken uitziet naar firma's, die op het gebied
van asfalteering eenigen naam hebben verworven en
dat die dan in de gelegenheid worden gesteld in te
schrijven. Dat zullen niet altijd dezelfden kunnen zijn,
omdat dit misschien minder voordeelig voor de ge
meente zou uitkomen. Spr. weet thans nog niet welke
firma's voor deze aanbesteding zullen worden uitge
noodigd, omdat daaromtrent nog geen besluit is ge
nomen, maar wil heel graag met de wenken van den
heer Vromen rekening houden. Het spreekt vanzelf,
dat ook in dit opzicht met het belang van de gemeente
rekening wordt gehouden, zoowel wat het geld als de
soliditeit van uitvoering betreft.
Den heer Van Kollem antwoordt spr. dat, als tusschen
Spanjaardsplein en Mr. P. J. Troelstraweg klinkers
worden aangebracht daardoor het aantal M2. weg, dat
geasfalteerd wordt, geringer zal zijn en dat dit van in
vloed zal zijn op den prijs per M2., omdat voor een
kleiner oppervlakte evengoed de installatie enz. moet
worden aangevoerd. De prijs van het werk wordt daar
door hooger. Nu is het maken van een gefundeerde
klinkerweg op zichzelf minstens zoo duur, zoo niet
duurder, dan asfalt, terwijl de duurzaamheid niet bij
een asfaltwegdek kan halen. Als men zijn oogen den
kost geeft, ziet men dat de Harlingersingel binnen
enkele jaren aan onderhoud toe is, terwijl men bij asfalt
wegen de eerste 15 jaren practisch gesproken van het
onderhoud af is.
Het aesthetisch bezwaar van den heer Van Kollem
deelt spr. niet; hij geeft toe dat daaromtrent wel ver
schil van meening mogelijk is, maar vindt, dat hier een
6 M. breede asfaltweg met ter weerszijden een klinker
bestrating, ook bestemd voor het parkeeren van auto's,
een heel mooie weg wordt. Men heeft veel van derge
lijke lanen en singels zooals hier ook de Noorder
en Westersingel maar ook in andere plaatsen als
Wassenaar en Apeldoorn geasfalteerd en in die plaatsen
zullen toch ook de eischen van de aesthetica wel naar
voren worden gebracht. Echter vooral uit een oogpunt
van de financiën verkiest spr. asfaltwegen boven klin
kerwegen, omdat, als men deze laatste fundeert, de
klinker vlugger stukgaat, terwijl, als men ze niet fun
deert, men telkens last heeft van verzakking. Met het
oog vooral op de onderhoudskosten meent hij dus in
het gemeentebelang een asfaltweg te moeten aanbevelen.
De heer Van Kollem waardeert ten volle de argu
menten van den wethouder. Het is hier in hoofdzaak
een kwestie van appreciatie. Als de wethouder zegt dat
asfalt op een singel goed voldoet, zegt spr.een singel
is heel iets anders dan een laan. Ook dat is een kwestie
van aanvoelen. Spr. handhaaft zijn thans door hem
ingediend voorstel, 't welk luidt als volgt
..Ondergeteekende stelt voor de wegbedekking van
de Spanjaardslaan tusschen Leeuwrikplein" (bedoeld
is Spanjaardsplein) ,,en Mr. P. J. Troelstraweg te
doen bestaan uit gefundeerde klinkers."
De heer Vromen is niet heelemaal bevredigd en meent
Verslag van de handelingen van den gemeenteraad van Leeuwarden van Dinsdag 20 Maart 1934.
89
dat de inhoud van zijn vraag niet tot den wethouder is dit toestel te doen, maar juist de laatste weken heeft
doorgedrongen. Aan spr. is meegedeeld dat de laatste men bezwaren van ernstigen aard daarmee onder
jaren de uitvoering steeds aan dezelfde 3 firma's is op- vonden, doordat het toestel b.v. het eene uur met het-
gedragen en dat daaraan alleen het laatste jaar een zelfde vleesch 74 Kilo aanwees en een oogenblik later
vierde is toegevoegd, terwijl hem bekend is dat er in 75 Kilo. Men is toen terecht angstig geworden en heeft
ons land minstens 10 firma's zijn, die te goeder naam j gemeend daarin verandering te moeten brengen,
en faam bekend staan bij Rijk, provincies en gemeenten, j Op de bedrijfsbegrooting kon de aanschaffing van
Op zijn vraag of dit juist is en zoo ja, of het college dit j dit toestel niet komen, omdat die al in Juli is ingediend,
dan in het belang van de gemeente acht, heeft spr. geen of men had de begrooting later moeten veranderen,
antwoord gekregen. Mogelijk kan het college dat niet j Het is nu echter wel een beetje heel vlug gegaan. Nu
meedeelen en dat is niet erg, maar laat men dan royaal is het zoo dat het toestel op het oogenblik weer goed
zeggen: ik weet het niet. Spr. vindt het in het belang 1 werkt, maar het kan elk oogenblik weer verkeerd gaan
van de gemeente dat dit niet gebeurt en waardeert het cn daarom moet men, als het noodig is, direct een ander
dat de wethouder dit ook gezegd heeft, 't Is zelfs de hebben.
vraag of men niet beter een openbare aanbesteding kan j Het is niet de bedoeling het toestel bepaald aan te
houden, zooals bij andere bouwwerkenI schaffen bij de firma Jaffa, waar is geïnformeerd en
ook niet om een toestel te nemen met kaartjesafdruk-
De heer Muller: Met de noodige potjes inrichting, omdat dit weer duurder is en misschien
minder goed werkt, maar men zal trachten het meest
De heer Vromen gelooft dat de mogelijkheid om potjes eenvoudige en het meest degelijke toestel te krijgen. Er
te maken grooter is, als er steeds maar een paar firma's I wordt op het oogenblik alleen machtiging gevraagd om
in 't land worden uitgenoodigd. Hij kan deze dingen, het zoo noodig aan te schaffen, tot een maximum bedrag
die in Leeuwarden worden verteld, niet controleeren, van 1200. Nu men wat meer tijd heeft, omdat het
maar wil daarop attendeeren, opdat het college, als het j oude toestel weer goed werkt, kan men wat meer fa-
niet op de hoogte is, zich op de hoogte kan stellen. brieken vragen.
Spr. zal tegen het voorstel-Van Kollem stemmen. Hij
heeft jaren geleden telkens gepleit voor klinkerbestrating De beraadslagingen worden gesloten,
in de hoofdstraten van de binnenstad, maar hij heeft
dat verloren en geeft toe dat er voor het aanbrengen Met algemeene stemmen wordt besloten overeen-
van asfalt op de groote wegen gezonde argumenten zijn komstig het voorstel van Burgemeester en Wethouders,
aan te brengen, die hij erkent en waardeert. Nu men
dan ook dien weg op is, zou hij het onjuist achten van Punt 14. (bijlage no. 34). Met algemeene stemmen
het stadsbeeld een lappendeken te maken. Daarom is wordt besloten overeenkomstig het voorstel
hij tegen het voorstel-Van Kollem. van Burgemeester en Wethouders.
De heer De Boer (wethouder) zegt, dat de gegevens,
die de heer Vromen schijnt te hebben, op dit moment
aan het college niet bekend zijn. Bij aanbesteding staat
echter alleen het belang van de gemeente voorop en
naar dien maatstaf zal gehandeld worden.
De beraadslagingen worden gesloten.
Het voorstel-Van Kollem, ondersteund door den heer
Muller, wordt met 20 tegen 8 stemmen, die van de
heeren Koopal, M. Molenaar, Hofstra, Bos, Muller,
Weima, Balk en Van Kollem, verworpen.
Met algemeene stemmen wordt besloten overeen
komstig het voorstel van Burgemeester en Wethouders.
Punt 13. (bijlage no. 37). De beraadslagingen worden
geopend.
De heer IJtsma kan zich voorstellen dat op een
gegeven moment plotseling iets defect raakt en natuurlijk
is het dan van groot belang dat er een nieuw toestel
wordt aangeschaft. Hier schijnt echter al lang mee om
geknoeid te zijn en daarbij schijnt de Dir. al langen tijd
in onderhandeling te zijn over een nieuwe bascule. Spr.
vraagt of het college in de begrootingsvergadering niet
op de hoogte was van deze correspondentie, want het
doet niet aangenaam aan om zoo plotseling na de be
grooting weer een post te krijgen voor aanschaffing
aan een van onze inrichtingen.
De heer Turksma zegt, dat de heer IJtsma volkomen
gelijk heeft als hij zegt dat de zaak al eenigen tijd hapert.
Spr. wil echter vragen, waar er offerte is gevraagd aan
de machinefabriek Jaffa te Utrecht, of het ook de be
doeling is andere offertes te vragen.
De heer Ritmeester (wethouder) zegt, dat inderdaad
de opmerking van den heer IJtsma wel juist lijkt. Men
heeft echter tot dit oogenblik altijd nog getracht het met
Punt 15. (bijlage no. 36). De beraadslagingen worden
geopend.
De heer Koopal is van meening dat de adres
sen hierover wel wat te laat zijn binnengekomen. Uit
het adres met 5400 handteekeningen blijkt wel dat er
een zekere antipathie leeft tegen de verhooging van
den gasprijs, maar het was beter geweest dat die orga
nisaties zich vóór de begrooting hadden laten gelden.
Op 18 Januari was toch al uit den Aanbiedingsbrief
bekend dat zoo noodig tot gasprijsverhooging zou wor
den overgegaan. Spr. verwacht niet dat de meerderheid
van den Raad, die tot de verhooging heeft besloten,
genegen zal zijn om aan het adres van de Christelijke
Arbeiderspartij en dat van J. Koopal e. a. namens 5400
onderteekenaars, om de verhooging in te trekken, gevolg
te geven. De Chr. Dem. Unie is ietwat schappelijker en
vraagt alleen intrekking van de navordering.
Het besluit, dat thans den Raad wordt voorgelegd,
staat spr.'s fractie niet aan, ook al zijn wij allen van
meening geweest dat navordering zou moeten plaats
hebben. Nu daartegen ernstig verzet komt uit de bur
gerij, tal van menschen de navordering niet willen be
talen en men voor juridische dingen komt te staan,
komen B. en W. voorzichtigheidshalve met het voorstel
om deze navordering zoo noodig te doen plaats hebben
over de maanden November en December, door een
nieuwe verhooging. Spr. kan de meening van B. en W.
niet deelen. Hij is den vorigen keer een zeer ernstig
tegenstander geweest van verhooging van den gasprijs,
omdat hij daarin een belangrijk nadeel zag voor de
menschen met smalle beurzen. Zelfs de rechterzijde
heeft toen te kennen gegeven dat zij tegen de verhooging
was, maar nadat een naar spr.'s meening meer demo
cratisch voorstel was verworpen, heeft men aan dien
kant, zij het ook volgens hun eigen woorden met bloe
dende harten", toch die verhooging aanvaard, waarom
de overzijde nu ook maar moet zorgen dat de Raad uit
deze impasse komt. Spr. verpoft het om aan dezen maat
regel mede te werken. Zijn fractie heeft bij de begroo-
