50 Verslag van de handelingen van den gemeenteraad van Leeuwarden van Dinsdag 30 Januari 1940. Voortzetting der vergadering op Donderdag 1 Februari 1940. van het Stroomprijsverlagings- en vernieuwingsfonds en ook in vergelijking met het doel, dat de gemeente mag stellen, n.l. het maken van een behoorlijke winst. Het fonds is zoo groot, dat men gerust een deel direct voor stroomprijsverlaging kan gebruiken, welke zich boven dien op andere wijze weer goedmaakt, omdat zij het mogelijk maakt meer electriciteit op andere wijze te benutten. De belangrijke gasprijsverlaging indertijd heeft ook niet geleid tot vermindering van het aantal kubieke meters gas en met de electriciteit zal dat ook niet het geval zijn. Aan de orde zijn de Lasten. Volgnos. 2042 worden onveranderd vastgesteld. Volgno. 43. Winstuitkeering aan de gemeente f 265.184.58. Den heer Praamsma verwondert het ten zeerste, dat de winst aanmerkelijk lager 42.000.is geraamd dan het vorige jaar. Het komt hem voor, dat men daar mede wel aan den zeer veiligen kant is, in aanmerking genomen, dat het bedrijf 1.820.000 kWu meer zal leveren dan in 1938, uit de winst boven de 250.000.— de noodzakelijke verbeteringen konden worden betaald, zoodat deze de nieuwe begrooting niet met rente en aflossing belasten, en er nadrukkelijk is gezegd, dat met de eventueele gevolgen van den oorlogstoestand geen rekening is gehouden, omdat die nog niet zijn te over zien. Daarom zou spr. gaarne van den wethouder ver nemen, of deze raming inderdaad zuiver is. Daartegen over ziet hij, dat het onlangs aangenomen ruimtetarief voor winkeliers nog niet in deze begrooting is verdis conteerd. De wethouder heeft toen wel gezegd, dat dit niet van grooten invloed op de bedrijfsresultaten zou zijn. maar spr. gelooft sterk, dat, als het ruimtetarief iets zal geven het is toch de bedoeling, dat het een tegemoetkoming zal zijn het dan uiteindelijk toch min of meer het winstcijfer moet drukken. Voorts wordt slechts 15.000.— (zijnde de winst boven de 250.000.in het Stroomprijsverlagings- en vernieuwingsfonds gestort. Als nu ook het ruimte tarief nog eenige nadeelige gevolgen heeft, dan kan men, indien deze begrooting serieus moet worden geno men, vreezen, dat de raming niet aan den veiligen kant is en de normale winst misschien niet eens gehaald zou kunnen worden. Daarom zou spr. gaarne van den wet houder de verzekering hebben, dat de toestand van het bedrijf toch nog wel zoo is, dat de winstcijfers wèl aan den lagen kant zijn geraamd. Hij betreurt het, dat over 1939 geen gegevens i.z. de uitgaven zijn verstrekt; die zal men toch moeten weten, wil men eenig houvast aan de ramingen voor 1940 hebben. Het moet mogelijk zijn, dat de Raad van maand tot maand de bedrijfsresultaten kan nagaan. De heer Turksma (weth.) antwoordt, dat men wel kan aannemen, dat de raming van de winst inderdaad zeer goed is geweest, omdat die nog heeft plaats gehad onder auspiciën van den vorigen wethouder, die in den Raad op zoo goed mogelijke ramingen heeft aangedron gen. Spr. is nog maar zeer kort in zijn nieuwe functie en heeft geen gelegenheid gehad eiken post in al zijn geledingen na te gaan; hij verzekert echter te zullen trachten een zoo zuiver mogelijke raming te verkrijgen, zooals ook weth. Westra deed. Deze begrooting is, gelijk vermeld, gebaseerd op den toestand van het bedrijf vóór de mobilisatie. Hoe de situatie zich zal ontwikkelen, durft spr. niet te zeggen. De bedrijfsresultaten, met invoeging van die t.a.v. het ruimtetarief, 20 December j.l. door den Raad aange nomen, konden bij de raming voor 1940 niet bekend zijn. Het zal zeer moeilijk zijn, zonder dat men weet hoevelen van dit tarief gebruik zullen maken, een begrootingspost te ramen. Het zou een slag in de lucht zijn, wat overi gens van zeer vele posten op deze begrooting min of meer gezegd kan worden. Spr. weet niet, of de resul taten zóó zullen zijn, dat een grootere winst, dan hier genoemd, gemaakt kan worden. Juist in dezen tijd heeft men met verrassingen rekening te houden en vooral met deze begrooting moet men zeer voorzichtig zijn. Spr. kan den heer Praamsma slechts gerust stellen met de mededeeling, dat, als inderdaad weer winst behaald wordt, deze dan wel goed besteed en belegd zal worden. Het lijkt spr. moeilijk, als meer winst wordt gemaakt, een zeker bedrag aan de afnemers terug te geven, zooals de heer Buiël wil. Welke afnemers komen daarvoor in aanmerking Rekent men naar het afnemen van den meesten stroom, dan zou de winst terecht komen b.v. bij Koopmans' Meelfabrieken en zou men de hoogte van de electriciteitsrekening in aanmerking nemen, dan zou de winst ook bij een dergelijk bedrijf belanden. Zouden alle tarieven en de hoeveelheid afgenomen stroom gelijk zijn, dan zou men nog niet weten, hoe de overwinst te verdeelen, omdat men niet weet, hoe de verschillende afnemers het G.E.B. zijn winst bezorgen. Veel hangt immers af van den tijd, waarop men den stroom afneemt. Eenige voorzichtigheid is hier dus wel gewenscht. Spr. belooft den heer Buiël, dat hij ook t.a.v. de tarieven zal trachten zoo goed mogelijk de rechtvaardigheid toe te passen, hoewel het zeer moeilijk zal zijn, het iedereen naar den zin te maken, daar er tientallen tarieven bestaan. De heer Westra weet niet, waarom weth. Turksma zoo vriendelijk was, hem in deze aangelegenheid te be trekken. Was het misschien, omdat hij niet juist wist te antwoorden? Want moet, als een fractie meent, dat een wethouder moet verdwijnen, naar dezen worden verwezen, als bij de begrooting lastige vragen worden gesteld? (De Voorzitter: Dat is niet gedaan). Spr. wil t.a.v. hetgeen is gevraagd, eenige ophelde ring geven. Of de winst niet te laag geraamd is Uit de begrooting zelve blijkt, dat dit niet het geval is. Men kan er immers precies in vinden, hoe men aan de winst komt, d.w.z. de winstuitkeering is gelijk aan het uitein delijk resultaat. Dat ligt niet aan den wethouder of aan B. en W. Men heeft hier te maken met den logischen opzet van den boekhouder van het bedrijf op grond van de uitkomsten. In de Mem. v. Toel. staat toch overal bij vermeld, hoe men tot de berekeningen komt, b.v. uit gaven voor stookolie, ontvangsten van dit of dat tarief, enz. Zoo blijkt ten slotte, dat een bepaalde winst ge maakt kan worden. Hoe is nu de lagere winst voor dit jaar te verklaren? Het is de doorwerking van de verschillende tariefver lagingen. Daarmee wordt immers steeds gestreefd naar een winst, die de 250.000.het dichtst nadert. Dat is toch de bedrijfspolitiek en de tarifeering is op dit systeem ingesteld. Nu kan het best zijn, dat de uitkom sten straks anders zijn dan de geraamde, omdat weer een bepaalde ontwikkeling in het bedrijf plaats heeft. Zou het echter meer winst opleveren dan thans is be rekend, dan is spr. overtuigd, dat B. en W., zooals dat vroeger ook gebeurde, wel met voorstellen tot zooda nige tariefsverlaging komen, dat de winst weer in de richting van de 250.000.— gebracht wordt. Volgnos. 4354 worden onveranderd vastgesteld. Aan de orde zijn de Baten. Volgnos. 1 9 worden onveranderd vastgesteld. Volgno. 9a. Rente, enz. wegens deelneming in de Coopra te Rotterdamf 350. De heer Rom Colthoff vraagt, wat eigenlijk dat ,,enz." beteekent. Hoe kan men een bedrag van 350.uit de Coopra krijgen? Per 31 December 1938 wees de balans van het bedrijf een bedrag van 725.wegens deelneming in de Coopra aan. De Voorzitter: De naam Coopra beteekent „Coöpe ratieve Inkoopvereenigingwaarbij bedrijven als het G.E.B. zijn aangesloten. Zij heeft eigen kantoren, eigen personeel en eigen ingenieurs en sluit voordeelige con tracten af. Ieder jaar doet de Coopra een uitkeering uit de winst aan de aangesloten bedrijven naar verhouding Verslag van de handelingen van den gemeenteraad van Leeuwarden van Dinsdag 30 Januari 1940. 51 Voortzetting der vergadering op Donderdag 1 Februari 1940. van hun omzet. De post had dus eigenlijk moeten luiden: Rente en winstuitkeering wegens deelneming in de Coopra te Rotterdam. Volgnos. 9a 19c worden onveranderd vastgesteld. Na vaststelling van de Kapitaalsinkomsten en 'Uit gaven wordt de geheele begrooting met alg. stemmen aangenomen. Te 12.25 uur nam. wordt de vergadering geschorst. Te 2 uur nam. wordt de vergadering voortgezet. Tegenwoordig alle leden. Afwezig aanvankelijk mevr. Busscher—Sjerp en de heeren Meek, Van Kol- lem, Feitsma en Balk. Aan de orde is de ontwerp-begrooting van het GRONDBEDRIJF. Gewone dienst. De volgnos. der Lasten worden onveranderd vast gesteld. Aan de orde zijn de Baten. Volgno. 1 wordt onveranderd vastgesteld. Volgno. 2. Huren en pachten van cultuurgronden f 17.000.-. Volgno. 3. In erfpacht uitgegeven gronden, enz. f 214.000.-. De heer Praamsma kan zich indenken, dat de huren en pachten van de cultuurgronden lager geraamd zijn dan de opbrengst in 1938, omdat intusschen weer grond in erfpacht is uitgegeven, maar dan zou daarmede een stijging van de opbrengst der erfpachtsgronden gepaard moeten gaan, en ook die is lager geraamd. Of is dit een gevolg van het consolideeren van gelden De heer Botke (weth.) antwoordt, dat inderdaad de opbrengsten over 1938 zijn verhoogd, doordat de kas geldrente van het bedrijf toen zoo laag was. Spr. meent, dat op de begrooting 1939 naar 3 kasgeldrente is gerekend. En als de rente moet worden verhoogd met b.v. 1 dan scheelt dat het bedrijf direct 9000. Men moet z.i. geen aanmerking maken op deze posten; hij vermoedt, dat zij eerder aan den hoogen dan aan den lagen kant zijn, al kunnen zij natuurlijk ook wel meevallen. De heer Praamsma wil het opgemerkte nog even op helderen. Blijkens de recapitulatie in den Aanb.brief is als winst op de cultuurgronden geraamd 3407. ter wijl de winst in 1938 4645.86 was en de winst op de erfpachtsgronden 74.512.92 en nu geraamd is op 73.480.Hij gaat niet op de oorzaak in, maar wilde slechts opmerken, dat in beide gevallen de winst lager is geraamd. Volgnos. 210 worden onveranderd vastgesteld. Na vaststelling van de Kapitaalsinkomsten en -Uit gavenwordt de geheele begrooting met alg. stemmen aangenomen. Aan de orde is de ontwerp-begrooting van het WONINGBEDRIJF, zooals die bij Nota van wijzigin gen is gewijzigd. Mevr. Van DijkSmit heeft in de Sectie over het pand Menaldumerstraat 2 gesproken, wat in het verslag anders is overgenomen en ook het antwoord bevredigt haar niet. Zij vroeg niet het pand in goeden staat van onderhoud te brengen; het is een gegadigd huis, dat steeds keurig bewoond en onderhouden is en tot spr.'s verbazing reeds IJ/-! )aar lee9 staat. Men heeft haar verteld, dat het met dat huis wat een vreemde zaak is. Er komen soms werklieden in de buurt werken, die in dertijd van den heer Leignes Bakhoven vergunning heb ben gekregen het schuurtje als schaftlokaal te gebrui ken. Sinds die is vertrokken, wordt het huis er nog voor gebruikt, komen er fietsen tegen het keukenkastje te staan, enz. Het huis is dus niet gesloten, kwajongens spelen er in en het is voorgekomen, dat het bevuild is en een ruit is stukgegooid. De buurvrouwen, die een sleutel hadden, zijn er toen heen gegaan en hebben er karton voor gedaan. Het moet toch niet voorkomen, dat ieder toegang heeft in zoo'n pand, de kinderen er maar gaan spelen en men er doet, wat men wil. Is er niet iemand, die een sleutel heeft en met het toezicht belast is? Het is hier een staaltje van ergerlijke vernieling van gemeentebezit. De heer J. de Boer (weth.) was van een en ander niet op de hoogte. Hij zal er met den Administrateur van het Woningbedrijf over spreken en trachten daaraan een einde te maken. Mevr. Van DijkSmit gaat het er om, dat het huis niet is afgesloten en Jan en alleman er maar in kan komen. Er zijn wel eens huurders om geweest, die de ongerechtigheid hebben gezien en het huis natuurlijk niet wilden huren. Na vaststelling van de volgnos. van Baten en Lasten, Kapitaalsinkomsten en -Uitgaven, wordt de geheele be grooting met alg. stemmen aangenomen. (De heer Balk is intusschen ter vergadering geko men). Aan de orde is de ontwerp-begrooting van de GAS FABRIEK. De heer Sterringa heeft, gelet op de indertijd toe gepaste bezuiniging op de loonen, bezwaar tegen het gebrek aan tegemoetkoming in verband met de toe nemende duurte. Dit bezwaar, dat voor alle begrootingen geldt, zal van invloed zijn op het uitbrengen van spr.'s stem. Na vaststelling van de volgnos. der Baten en Lasten, Kapitaalsinkomsten en -Uitgaven, wordt de geheele be grooting met alg. stemmen aangenomen. (De heer Meek is inmiddels ter vergadering ge komen). De ontwerp-begrootingen van de GEMEENTE- REINIGING en het OPENBAAR SLACHTHUIS worden, na vaststelling van de volgnos. van Baten en Lasten, Kapitaalsinkomsten en -Uitgaven, met alg. stemmen aangenomen. Aan de orde is de ontwerp-GEMEENTEBEGROO- TING, zooals die bij Nota van wijzigingen is gewijzigd. (De heer Van Kollem komt ter vergadering). Aan de orde zijn de Uitgaven. Volgnos. 192221 worden onveranderd vastgesteld. Volgno. 222. Verteringen ten behoeve van het bu reau van stemopnemingmemorie. De heer Algera vestigt de aandacht op de splitsing van groote stembureaux. Het bureau, waarvan hij Voor zitter was, telde 1400 a 1500 kiezers. Voor de wach tenden is dit zeer lastig en dit district is nog groeiende ook. De Voorzitter geeft toe, dat in het algemeen 1400 a 1500 te veel is. Voor stemdistrict I, waar de schippers stemmen, en dus veel absenten zijn, gaat het met dit aantal nog. De voorschriften zijn ook, dat een stem bureau 1000 a 1100 moet tellen. Het bedoelde bureau zal gesplitst worden. Volgnos. 222256 worden onveranderd vastgesteld. Volgno. 257Belooning van de inspecteurs, dienaars en verdere beambten van politie, enz. f 218.214.—. De Voorzitter wil bij dezen post het een en ander opmerken. De Raad weet, dat destijds in de betreffende verordening een aantal van 90 politie-agenten is op genomen. B. en W. hebben toen gezegd, dat zij niet hooger zouden gaan dan 84, welk aantal spr. ook altijd heeft aangehouden, maar dat thans te gering moet worden geacht. Bovendien zijn er nog vacatures, waarin wegens ziekte van den heer Kool nog niet kon worden voorzien. Er is gevraagd naar het reglement voor het politie personeel, dat van spr. uit had moeten gaan. Dat is echter telkens wat in het gedrang geraakt, doordat er

Historisch Centrum Leeuwarden

Raadsverslagen van de gemeente Leeuwarden, 1865-2007 (Notulen) | 1940 | | pagina 25