32
Mevr. Vondeling-Van 't Hof verzoekt, dan ook de
werk-analyse ter inzage te leggen.
De Voorzitter zegt dit toe.
Volgno. 154 wordt onveranderd vastgesteld.
Volgno. 156. Bouw- en woningtoezicht f d6.1!10,
De heer Van der Vegte heeft het antwoord van
B. en W. i.z. de critiek van de raad n.a.v. het optreden
van Bouw- en woningtoezicht niet bevredigd. Het
moge waar zijn. dat naar de mening van B. en W. de
dienst objectief optreedt, soepel is dat optreden geens
zins. Met soepel bedoelt spr. natuurlijk niet, dat de
Bouwverordening nu maar aan de kant moet worden
geschoven. Hij zou voorheelden kunnen geven van
niet-soepel optreden van de dienst en van onnodig en
soms zeer veel geld uitgeven voor ondergeschikte
zaken, die op last van de dienst moesten worden uit
gevoerd. Bij de houw van de in het sectierapport ge
noemde woningen bijv. is 3.000,extra uitgegeven
voor allerhande zaken, waarvan het nut zeer twijfel
achtig is, alles op verlangen van de dienst. Deze
hogere bouwkosten betekenen in huur uitgedrukt 30
a 40 et. per week per woning meer en dat in een tijd,
nu er zoveel mogelijk woningen gebouwd moeten
worden en liet geld zo nuttig mogelijk moet worden
besteed. Geen wonder, dat de dienst zich beklaagt over
gebrek aan medewerking van de architect. Het is
voorgekomen, dat eenvoudige afvoerleidingen van
gootstenen, prima uitgevoerd in asbesthuis, op bevel
van de dienst zijn uitgebroken en door dure leidingen
vervangen. De extra kosten daarvan zijn weggegooid.
Wie betaalt die? Niet de architect, niet de bouwonder
nemer, ook niet Bouw- en woningtoezicht; de gemeen
te moet het betalen. Loodgieters hier in de stad, goede,
bekwame vaklieden, kunnen aantonen, dat gewone
ijzeren closetleidingen zonder aan kwaliteit in te
hoeten, zo maar 50,a 75,per woning goed
koper uitgevoerd kunnen worden. De raad zal zich
afvragen, hoe dat mogelijk is. Er is toch een bouw
verordening, waaraan alle partijen zich moeten hou
den. Dat is natuurlijk wel zo, maar vele bepalingen
luiden: dit of dat moet voldoen aan nader door B. en
W. te stellen eisen en die eisen stelt Bouw- en woning
toezicht voor. Spr. herhaalt wat hij in de sectie heeft
gezegd: de dienst van Bouw- en woningtoezicht dient
soepel op te treden. Dit wil natuurlijk niet zeggen
ook dit herhaalt spr. dat de bouwverordening niet
gehandhaafd moet worden. Hij kan alleen maar zeg
gen, dat Bouw- en woningtoezicht in het belang van
de gemeenschap dient mee te werken met handha
ving van technisch verantwoorde constructies aan
een zo goedkoop mogelijke uitvoering, opdat er zoveel
mogelijk woningen tot stand komen.
Ten slotte zou spr. nog een opmerking willen maken
n.a.v. het sectierapport. Er wordt gesproken over her
ziening van de bouwverordening. Spr. zou B. eu W.
in overweging willen geven om een kleine verande
ring daarin aan te brengen, waardoor het bijv. mo
gelijk zou zijn in plaats van dure ijzeren leidingen
voor closets, die thans toegepast worden en die '25,
per meter kosten, asbestbuizen te gebruiken. Dat is
helemaal niet iets nieuws. Dat heeft de gemeente in
de eigen woningen ook gedaan en dat heeft spr. in
de industrie-woningen ook toegepast. Hij herinnert
zich, dat de gemeente-architect, de heer Zuidema, het
1020 jaar geleden ook deed hij de bouw van het
gymnastieklokaal voor de Meisjes H.B.S.. Die lei
leidingen hebben altijd goed voldaan. In verschillende
gemeenten, o.a. in Den Haag, is het ook toegestaan.
Het geeft een geweldige besparing. Spr. heeft deze
eens uitgerekend voor een ééngezinswoning met
closet, keuken-afvoer, twee wastafels en een don lie-
cel en kwam op f 125,Dat mag men tegenwoo dig
toch niet weggooien. Nog een belangrijk argur ent
voor zijn verzoek is het volgende. Er zijn de la; ste
jaren weinig privaattonnen door closets vervan en.
Waarschijnlijk zal men, door de riolering goedk per
te maken, gedaan kunnen krijgen, dat meer pri\ at
tonnen worden opgeruimd en daartoe is hier toch
meer dan eens de wens uitgesproken.
De hear Visser hat nei oanlieding fan hwa de
foarige sprekker opmurken hat, net folie inea to
sizzen. De krityk op it feit, dat de bouforordening net
yn alle gefallen gelyk tapast wurdt, is spr. bik nd.
Yn sommige gefallen wurdt hy folslein tapast er yn
oare gefallen wurdt der sterk fan öfwykt. Spr c.s,
miene, dat foar alle gefallen in gelike tapassing l'êst-
lein wurde moat. Ek is it spr. bikend, dat tapas ing
fan de bouforordening soms bilangryk hegere ko ten
meibringt as needsaeklik is.
Der stiet yn it seksjeforslach, dat in nije boufi rov-
dening yn biwurking is. Spr. ünderstelt, dat nu de
winsken, dy't hjir nei foaren kommen binne, re! ken
halden wurde sil.
De hear A. Witteveen hat wol wurdearring fo; (lc
tsjinst fan Bouw- en woningtoezicht, mar shit hint
dochs foar in part oan by hwat de heide foarige herren
sein hawwe. It binne warbere, deskundige amtners.
dy't dêr sitte. Dat jowt spr. graech ta, mar hja koenen
wol hwat „soepeler" wêze.
De heer Sijbrandij wil n.a.v. dit gesprek nog vr gen
waarom de een toe kan met duimshout voc hel
dakbeschot en de ander duimsbeschot moet gebru ren.
Wat de waterlossing betreft, de een maakt asbest
buizen en de ander geasfalteerde huizen, wat eei ge
weldig verschil is. Er wordt met twee maten gen 'ten
en dat gaat niet.
De heer Geerts (weth.) noemt het geen wonder dal
er critiek op Bouw- en woningtoezicht is gekome In
zekere zin doet dit hem plezier; het bewijst, dat
Bouw- en woningtoezicht zijn taak goed uitvoert Het
is inderdaad nodig, dat er toezicht op de bouw wordt
uitgeoefend. Er zijn nu eenmaal verschillend; be
langen. De aannemer, die het huis bouwt en het laten
waarschijnlijk zal verkopen, heeft er belang hij. dat
het zo goedkoop mogelijk gebouwd wordt en B unv
eil woningtoezicht moet er op toezien, dat het zo oed
mogelijk wordt gebouwd. Een conflict is hier e gen-
lijk onvermijdelijk en dat is hier dan ook voorgele; urn-
De lieer Van der Vegte noemde als voorbeeld c 1®
woningen hij het P.E.B.; dit voorbeeld, waarbi hij
zelf betrokken is, heeft hij ook in de sectie aaiigel aald.
Hij heeft zijn standpunt uiteengezet en heeft g; '.eed,
dat de door hem aangegeven manier goedkop; r en
betel' is, maar daar bestaat verschil vail inzicht over
en dat is wel gebleken uit het rapport van de direc
teur van Bonw- en woningtoezicht, dat hij de stokken
ter inzage heeft gelegen. Er zijn inderdaad dingen
gebeurd, die niet hadden moeten plaats hebben Hel
is ook voorgekomen, dat architect en aannein. r in
strijd handelden met hetgeen door B. en W. is voor
geschreven. Spr. heeft het persoonlijk niet mee
gemaakt en kan het niet allemaal precies beoordelen.
Het college heeft uiteindelijk de hand over het hart
gestreken eu gezegd: laat het dan maar zitten, zoal'
het zit, maar Bouw- en woningtoezicht is nóg' van
mening, dat het niet goed is uitgevoerd. Van alk
kanten wordt hier gepleit voor soepeler optredei van
Bouw- en woningtoezicht, terwijl tevens wordt ge
zegd, dat de bouwverordening voor iedereen gelijk'1'
lijk moet worden toegepast. Soepel optreden breng1
Provincie FRIESLAND.
33
echter mee, dat elk geval op zichzelf, dus ook ver
schillend, beoordeeld wordt.
De lieer Sijbrandij vraagt, waarom de een duims
hout mag gebruiken, terwijl een ander duimshout ge
bruikt. Spr. weet niet, welke gevallen bier bedoeld
zijn. De bouwverordening' schrijft voor, dat voor
daken met een helling boven de 45" 18 mm hout ge
bruikt mag worden, maar voor daken met een hel
ling beneden de 45" 22 mm hout gebruikt moet wor
den. Er zou verschil van optreden geweest zijn t.a.v.
gemeente woningen en particuliere woningen. Met
de gemeentewoningen worden hier de Martenswonin-
gen bedoeld. De verdiepingshoogte is hier lager ge
worden dan door de bouwverordening toegestaan is;
het dakbeschot is van asfalt, de riolering van asbest
en. de kap tussen de ramen van hout; dit alles wijkt
inderdaad af van de bouwverordening. Het is wel
jammer, maar B. en W. stonden voor de keus: die 200
minder goed gebouwde woningen of in het geheel geen
woningen en toen is het besluit genomen 0111 ze toch
maar te bouwen. Misschien zal een latere generatie
zeggen: waarom is dat gedaan? Maar degenen, die
thans in deze huizen wonen en anders inwonend wa
ren, hebben liever deze huizen dan geen huizen.
Hetzelfde is het geval met de officierswoningen;
riolering van asbest, dakbeschot van 19 mm hout en
een lagere verdiepingshoogte dan normaal. Deze
huizen moesten voor een bepaalde prijs gebouwd
worden eu verhoging daarvan was niet toegestaan.
Na langdurige besprekingen heeft Wederopbouw en
Volkshuisvesting de veranderingen aangebracht,
waardoor deze huizen nog gebouwd konden worden.
Er wordt op het ogenblik getracht de bouwverorde
ning voor iedereen zo juist mogelijk toe te passen en,
waar mogelijk, verlichting toe te staan in verband
met de hoge prijzen.
De heer Van der Vegte wil herziening van de bouw
verordening in dier voege, dat de ijzeren buizen voor
de riolering door asbestbuizen worden vervangen,
maar spr. weet, dat Bouw- en woningtoezicht daar
zeer overtuigd tegen is. In het geval, dat het gebeurd
is voor gemeentewoningen, is daarvoor door spr. zo
pas de reden genoemd. Van de directeur van Bouw
en woningtoezicht echter is geen voorstel te ver
wachten om de mogelijkheid open te laten de ijzeren
buizen te vervangen door asbest buizen.
De heer Van der Vegte heeft er als architect en
bouwkundige natuurlijk geen belang bij verkeerde
constructies te maken, ook geen financieel belang
zelfs heeft hij er nadeel van, omdat het honorarium
wordt berekend van de totale bouwkosten. Alles wat
bij de oorspronkelijk geraamde bouwkosten komt,
komt de architect in zijn honorarium ten goede. Spr.
streeft er naar technisch zo verantwoord mogelijk te
bouwen en wat de 10 woningen betreft, deze voldoen
zeker aan de eisen, die in de verordening staan. Voor
deze woningen was de vergunning al verleend op 11
Mei 1950 en iu September 1950, toen reeds met de
bouw was begonnen, kwam men met de eisen omtrent
dikke, zware afzonderlijke leidingen. Spr. lrad daar
aan niet behoeven mee te werken; hij had zich kun
nen houden aan de vergunning, waaraan reeds 13
voorwaarden waren verbonden.
Vat de asbestbuizen betreft, daarover heeft hij een
andere mening dan Bouw- en woningtoezicht. Zij
kunnen juist uitstekend voldoen en spr. staat hierin
niet alleen. Ook de Wederopbouw aclit asbestbuizen
voor riolering voldoende en de waterleiding gebruikt
deze buizen ook.
De lieer Geerts (weth.) gelooft niet gezegd te heb
ben, dat de architect er voordeel bij zou hebben 0111
goedkoper te bouwen, maar een bepaalde partij heeft
er wel voordeel bij. Spr. wil hier verder niet op in
gaan. Het raadslid Van der Vegte gaat eigenlijk niet
verder op de kwestie in en de architect Van der Vegte
ka 11 beter deze zaak hier niet verder behandelen.
Volgno. 15(5 wordt onveranderd vastgesteld.
Volgno. 105. Staangelden bij kennis- en
andere gelegenheden f30.000
De heer Van der Schaaf legt namens zijn fractie de
verklaring af, dat zij tegen deze post is.
Dit volgno. wordt onveranderd vastgesteld.
Volgno. 174. Onderhond, schoonhouden
e.d. van de veemarkt 00.740,
De heer Pols meent, dat het door het college ge
geven antwoord op de vraag, wat in de toekomst met
de veemarkt gaat gebeuren, weinig houvast biedt. Er
kan uit worden gelezen, dat er gedacht wordt aan
verplaatsing en ook weer niet. Het betreft hier een
dermate belangrijk onderwerp, dat spr. liet goed zou
achten, dat B. en W. op dit moment zouden vertellen
hoe ver men met de studie is gevorderd. In midden-
standskringen is dit voor de stad zo belangrijke punt
op vergaderingen dikwijls onderwerp van bespreking
geweest; ook daarom acht spr. het van belang, dat
inlichtingen worden gegeven. Zijn er b.v. ook moge
lijkheden overwogen voor een tussenoplossing? De
markt is van groot gewicht en spr. is er van over
tuigd, dat het evenzeer van belang' is, dat de stad op
een of andere manier de kosten daarvan ook weer
kan terugverdienen.
De hear Santema hat yn in fakblêd frijhwat krityk
lézen oer it plak fan de fékeuringen nei oanlieding
fan de léste bollekeuringen, omdat de mooglikheit om
de bisten, as se foarlaet wurde, goed to sjen, üntbriek.
Sa'n opmerking heart men hast by alle keuringen.
Dat is foar de riedsleden en foar B. en W. fansels ek
idere kear weroan in oantrün om de kwestje wei-
op 'e 11 ij to bisjen en foar it meast urginte fraechstik
yn de neiste takomst in oplossing to fine 11.
De heer Geerts (weth.) beantwoordt in de eerste
plaats de vraag van de heer Pols omtrent de veemarkt.
Zoals in de mem.v.a. staat, is het rapport nagenoeg
gereed. Met de commissie ter zake zijn meerdere be
sprekingen gevoerd, waarbij verschillende suggesties
zijn gedaan. Spr. verwacht, dat zij binnen niet te
lange tijd met het rapport zal komen. Uiteraard is
spr. wel ongeveer op de hoogte met hetgeen er uit
de bus zal komen, maar de definitieve conclusies zijn
nog niet getrokken. Spr. kan hierop niet vooruit
lopen. Er zijn verschillende stromingen: enerzijds een
groepje, dat de bestaande veemarkt wil vergroten om
te voldoen aan de wens, waaraan de lieer Santema
uitdrukking heeft gegeven, dat er voldoende ruimte
komt voor stierenkeuringen en tentoonstellingen; an
deren daarentegen menen, dat de bekrompen ruimte
daarvoor geen gelegenheid biedt en dat daarom de
markt verplaatst zal moeten worden. Spr. heeft al
gezegd, dat een definitieve beslissing nog niet is
genomen. Wel is er in het uitbreidingsplan rekening
mee gehouden, dat een verplaatsing van de veemarkt
mogelijk moet blijven. Hiertoe is ruimte geprojec
teerd aan de ringweg iu het verlengde van de
Valeriusstraat.
De heer Pols dankt voor deze vrij summiere uit
eenzetting. Hij verzoekt, na verschijning van het
rapport, aan de raad, alvorens deze een beslissing
moet nemen, voldoende gelegenheid te geven voor
bestudering daarvan.
