32
yn dy sin, dat de grins by de spoarlyn nei Swol (oan
it Van Harinxmakanael ta) komt to lizzen, sadat, fan
de oerwei üt rekkene, datjinge hwat süd en east fan
dy lyn leit, by Huzum heart.
De hear Santema: Hwat de hear Boomgaardt hjir
nou sein hat, bitsjut natuerlik ek wer in grinswiziging
fan it aide histoaryske territoarium Huzum. Dêr soe
men it fansels best mei iens wêze kinne. Ik steun yn
elts gefal dat hwat hy sei as in ütstel oan B. en W. om
to kommen mei in nije grinsregeling foar Huzum. Ik
wol lykwols noch al in pear opmerkingen meitsje n.o.f.
it antwurd fan de Foarsitter, dat, as Ljouwert der net
west hie, Huzum ek net wurden wie hwat it hjoed-de-
dei is. Mei al dy huzen, dy't dêr op it eagenblik steane
en mei al dy minsken, dy't dêr wenje en hwerfan in
great part yn de stêd Ljouwert wurk hat, liket dat in
wierheit as in kou. Mar ik mei dochs wol efkes in pear
histoaryske dingen nei foaren bringe, dy't dei' op wize,
dat Huzum ek in tiid kend hat, dat it kompleet ünof-
hinklik wie fan de stêd Ljouwert; ik mei byg. op de
lette midsieuwen wize. Doe hat der in geweldige striid
west tusken de eallju fan Huzum, fan Goutum, fan
Wurdum en fan Swichum om harsels en har eigen
doarp net alhielendal ündergean to litten yn de stêd-
like polityk fan Ljouwert. Dat is ien punt. As twadde
soe ik neame wolle, dat nést de selsstannige posysje,
dy't Huzum doe ynnaem en dan neam ik mar de
eallju lyk as Abbema en Feytsma, dy't dêr yn dy tiid
in rol fan bitsjutting spile hawwe de earste bining
fan de stêd Ljouwert mei Huzum de Skrans west hat.
En dy Skrans mynhear de Foarsitter sil it ek witte
is net üntstien, omdat de Ljouwerters dêr sa stomme
graech hinne woenen, mar omdat in hiele bulte nering-
dwaenden it net langer uthal de koenen yn de stêd
Ljouwert fanwegen de swiere gildebipalingen. Yn it
tredde plak soe ik neame kinne de Huzumerleane, oar-
spronklik it eigendom fan de Huzumer tsjerke, dy't
as kuijerplak de Ljouwerters ieuwen en ieuwen tsjinne
hat. Der is dus net yn it alderearste plak troch de bi-
muoijingen fan Ljouwert in ütwreiding üntstien, mar
it is as it al in bimuoijing wie in bimuoijing, dy't
foar de Ljouwerters sèls net plezierich west hat. It sil
my nij dwaen, oft Jo, mynhear de Foarsitter, it stik fan
de lettere Minister fan Binnenlanske Saken produ-
searje kinne, hwerby dizze de tastan, dy't de Sekretaris-
Generael yn de bisetting yn 1943 ütfurdige hat, bistin-
diget. Doe't ik yndertiid ris mei dizze stüdzje dwaende
west haw, koe ik allinnich mar it bislüt fan de Sekretaris-
Generael yn hannen krije en dêrüt lies ik dan, hwat
doe yn dy tiid de anneksaesje west hat. Ik wol der efkes
by sizze, dat in Sekretaris-Generael yn de oarloch nou
net bipaeld in lansman wie, dêr't wy heech by op-
seagen, dat hy yn dy dagen syn funksje ütoefene,
ik soe hast wol sizze: ünder it each fan de
bisetter. Ik soe it wol fan bilang fine, dat wy dat stik
ris ünder cagen krigen en dat koe dan miskien by it
ütstel, dat de hear Boomgaardt aenst oer de nije grins
regeling fan Huzum oan B. en W. dwaen sil. Fierders
is der hielendal gjin biswier tsjin, as men de aide
namme oernimt foar it hiele biwenne diel, dat oan de
oare kant fan de spoarlyn leit. As men der dan mar ien
namme oanheakket, sadat it waerd: „Huizum-Leeu-
warden". Dat wie in hiel maklike oplossing, hwant dan
wist eltsenien wol, dat it in wyk yn Ljouwert is. Jo
hawwe ek sein, dat wy hjirre eat opdringe wolle, mar
der binne twa partijen; dat moat mynhear de Foar
sitter net üt it each forlieze. Hwanncar't tsjin dizze
namme, dy't dêr hiel maklik tapast wurde kin, it wurd
„opdringe" ynbrocht wurdt, dan soenen wy dat fan üs
kant allyk sa dwaen kinne.
De Voorzitter: Van mijn kant dan nog een enkel
woord. Of het desbetreffende besluit van de Minister
van Binnenlandse Zaken formeel door hem in een be
sluitvorm is neergelegd een vraag door de heer San
tema gesteld durf ik op het ogenblik niet te zeggen.
Ik kan wel zeggen, dat er na de oorlog correspondentie
is geweest, waaruit ons is gebleken, dat de Minister van
Binnenlandse Zaken, die de bezettingsmaatregelen had
te bekijken, ook deze zaak inderdaad bekeken heeft en
tot het inzicht is gekomen, dat deze bezettingsmaat
regel niet door een andere vervangen diende te worden.
Ik kan de heer Santema van mijn kant toezeggen, dat
wij wat wij daar aan correspondentie over hebben, zul
len opzoeken en aan de Raadsleden ter inzage zullen
geven.
De heer Boomgaardt zegt, dat het gehele door hem
genoemde gebied Huizum is en dat ook altijd is ge
bleven. Ja, dat is het nu juist. Wij kennen geen besluit,
waarbij dat gehele zuidelijke stadsgedeelte ooit tot Hui
zum is bestempeld. Wij zouden van onze kant aan de
heer Boomgaardt kunnen vragen: Produceert U ons eens
een besluit, waarbij dat zo geregeld is. Dat kennen wij
niet. Wij kennen alleen een gewoonte van het toen
malige gemeentebestuur van Leeuwarderadeel om dit
stuk van de gemeente Leeuwarderadeel met Huizum
aan te duiden, maar anders ook niet. Wat na de grens
wijziging, in de tijd dus, dat het gemeente Leeuwarden
is, daaraan is gegroeid, valt daar stellig niet onder,
zoals er evenmin dat herhaal ik uit de eerste in
stantie onder vallen de Hollanderdijk en aangelegen
straten, en evenmin datgene wat ten westen van de
Zwette ligt. En dan kom ik terug op een opmerking,
die ik wel eens eerder in de Raad heb gemaakt, toen
het ging over de status van de dorpen: Ons staatsrecht
kent het begrip dorp en het begrip stad niet. Ons
staatsrecht kent alleen de gemeente en het is dan aan
de gemeente om administratief de gemeente, desge
wenst in bepaalde delen in te delen. Een juridisch be
grip „Huizum" dat is een uitgangspunt van de heer
Boomgaardt is niet aanwezig. Ik herhaal het be
zwaar, dat het hier om, geografisch gesproken, een
normale uitbreiding van de stad Leeuwarden gaat. Ik
ken de geschiedenis van die uitbreiding ook wel, mijn
heer Santema, en ik herhaal: Die had nooit plaats ge
had, als Leeuwarden er niet was geweest. Welnu, welk
bezwaar is er om de groei van de stad als geheel te
blijven zien en deze stad dus ook in dit onderdeel als
stad te betitelen? Nu zegt de heer Santema: Maak er
„Huizum-Leeuwarden" van. Dat is het al maar moei
lijker maken en dit zal de buitenstaander nog veel min
der begrijpen. Met Huizum is dan bedoeld een wijk:
en Leeuwarden is de woonplaats. Dat is het punt waar
het natuurlijk wel op aankomt, maar wijken kennen
we tenslotte ook niet in staatsrechtelijke zin. Die ken
nen we alleen maar op het gebied van de bevolkings
administratie en dus ook daarmee zijn geen belangen
gediend. Ik kan er ik mag het herhalen oog voor
hebben uit een historisch oogpunt, dat er een aantal
ingezetenen is, die graag de naam Huizum bewaard
wil zien. Daaraan is het Gemeentebestuur van zijn kant
graag bereid mee te werken. Dat kan wel voor het
eigenlijke dorp Huizum, maar wij hebben er, gegeven
de belangen van de post, van de bedrijven die daar1 zijn
gevestigd en de mensen die daar wonen en die vind
baar moeten zijn, toch wel ernstig bezwaar tegen aan
wat normaal tot de stad Leeuwarden behoort, een an
dere naam te geven. Dat bezwaar is wel het allersterk
ste t.a.v. die gedeelten, die ook oorspronkelijk bij Leeu
warden hebben behoord.
Ik geloof, dat ik hiermee wel kan volstaan en ik
zou dus willen voorstellen de beraadslagingen te sluiten.
De hear Boomgaardt: Ik soe wol stimming freegje
wolle oer it ütstel, dat ik dien haw.
De Voorzitter: Ik heb geen voorstel van U gekre
gen, mijnheer Boomgaardt.
De hear Boomgaardt: Ik haw it dien.
De Voorzitter: Zo'n voorstel moet U schriftelijk
doen.
De hear Boomgaardt: Dan sil ik it opskriuwe. Wolle
Jo dan efkes tiid jaen, dat ik it opskriuw?
De Voorzitter: Ja, daar wil ik wel op wachten.
Ik heb nu dit voorstel, dat de heer Boomgaardt zo
pas heeft aangekondigd, gekregen. Dit luidt als volgt:
„De Gemeenteraad verzoekt het College met een voor
stel te komen tot vaststelling ik lees het toch wel
goed, mijnheer Boomgaardt? van de grenzen van
Huizum, waarbij gedacht wordt aan de spoorlijn Leeu
wardenGroningen en LeeuwardenZwolle als gren
zen".
33
De heer Santema ondersteunt dit voorstel zeker? De
heer Santema bevestigt dit.
Het voorstel wordt, in stemming gebracht, verwor
pen met 28 tegen 5 stemmen. (Voor stemden de heren
Santema, Boomgaardt, Hartstra, Jongbloed en Van der
Heijde.)
Volgno. 52 wordt onveranderd vastgesteld.
De Voorzitter: Ik zou U graag even willen raad
plegen over de verdere gang van zaken vandaag; het
is nu halfzes ongeveer en wij hebben de begroting van
de Gemeente nog te behandelen. Nu wil ik graag de
Raadsleden van mijn kant de nodige pauzes gunnen,
alleen zou ik wel graag, als het enigszins kon, vandaag
de begroting klaar krijgen. We weten n.l. anders niet,
wanneer we de vergadering zouden moeten voortzetten.
Hoe denkt U er over, als wij nu gaan pauzeren tot
halfacht
De Raad gaat hiermee akkoord.
De Voorzitter: Dan schors ik nu de vergadering tot
halfacht.
De Voorzitter: Ik heropen deze vergadering. Aan de
orde is:
Hoofdstuk III. Openbare veiligheid.
Algemeen.
De hear Jongbloed: De forskillende fésykten, lyk as
t.b.c. en tongblier, binne yn Fryslan nou al aerdich
bistriden. Men kin de bisten ynentsje tsjin dizze syk-
ten. Oan de abortus-bistriding lykwols sit nochal hwat
fêst. Dat bitreft hiel Nederlan en de „Gezondheids
dienst" sit der ek wakker efteroan. Nou wolle forskate
boeren graech, dat der in foroardering op de losrin-
nende hounen komt, hwant in hiele bulte stêdshounen,
mar ek wol hounen fan boeren sweve yn it fjild om en
binne gefaerlik as oerbringers fan abortus-Bang. Ik
soe dus wol graech wolle, dat der in foroardering komt,
hwermei men tsjin dit kwea optrede kin. Yn de
mem.f.a. stiet: „Wij zijn bereid dit te onderzoeken",
mar mei sa'n andert kin men fansels alle kanten üt.
Ik woe hjir graech in bytsje fêster op andere hawwe.
De Voorzitter: Wat de heer Jongbloed van het Col
lege wenst een meer positieve toezegging in dezen
te doen is een beetje moeilijk. Wij hebben nog altijd,
zoals U weet, twee politieverordeningen: één voor de
stad Leeuwarden en één, vanouds nog uit Leeuwarde
radeel, voor het plattelandsgebied. De bepaling die U
wenst, heeft ook alleen voldoende zin voor het platte
landsgebied, zodat wij op dit moment toch werkelijk
niet verder kunnen komen dan U te verzekeren, dat
wij gaarne bereid zijn dit van alle kanten te bekijken
en zo nodig met een voorstel bij de Raad zullen komen.
U op dit ogenblik al een toezegging namens het Col
lege te doen, dat wij met een voorstel zullen komen,
kan ik tot mijn spijt nog niet.
De hear Jongbloed: Ik woe dochs wol graech, dat
dizze saek op koarte termyn ündersocht waerd, hwant
der binne in hiele bulte boeren, dy't frijhwat lést haw
we fan dy losrinnende hounen. Ik wit net, oft der in
nije polysjeforoardering komme moat, mar ik woe it
Kolleezje wol graech op it hert drukke, dat in bipaling
omtrint de losrinnende hounen heechnedich is.
De hear Hartstra: Ik woe hwat de hear Jongbloed
seit iendiels wol ünderskriuwe, hwant wy moatte dat
gefaer foar abortus-Bang net ünderskatte. Ik fiel dei-
wol foar, dat de gemeente Ljouwert in foroardering
makket oangeande de losrinnende hounen, mar ik fiel
der eigentlik noch mear foar, dat dat ütgiet fan de
Gezondheidsdienst voor Vee in Friesland, de provinsiale
tsjinst dus, sadat dan alle gemeenten mei elkoar pro-
bear je moatte dy losrinnende hounen fêst to krijen.
Dat is fan greater bilang as dat in inkelde gemeente
it docht, hwant de boeren, hwa harren pleatsen oan in
bipaelde gemeente grinzgje, dêr't net sa'n foroarde
ring jildt, sille dan dochs noch troch de dêr losrinnende
hounen dupearre wurde.
De Voorzitter: De heer Jongbloed dringt er op aan,
dat het College op korte termijn met een voorstel komt
omtrent bepalingen voor loslopende honden, maar de
heer Hartstra heeft al doen uitkomen, dat deze zaak
toch niet zo heel eenvoudig ligt. Het College heeft dus
wel terecht geantwoord, dat het bereid was deze aan
gelegenheid te onderzoeken; het kon niet verder gaan.
Overigens kan ik de heer Jongbloed wel toezeggen, dat
B. en W. deze zaak zo snel mogelijk zullen behandelen.
Volgno. 80. Jaarwedtien van de ambtenaren
f 1.200.000,—.
De Voorzitter: Ik heb beloofd bij dit volgnummer
de Raad enige inlichtingen te verschaffen. Reden om
dat op deze wijze te doen, is mee hierin gelegen, dat
op het ogenblik, waarop de memorie van antwoord
moest verschijnen, nog onzekerheid bestond ten aanzien
van de arbeidsverkorting of beter gezegd ten aan
zien van de consequenties van de arbeidsverkorting,
die de Minister van Binnenlandse Zaken eventueel be
reid is eraan te verbinden. De Minister van Binnen
landse Zaken heeft meegedeeld, dat met ingang van
1 november 1961 ook voor de politie de vijfdaagse ar
beidsweek zal gelden en de vraag was, of hij ten aan
zien van de sterkte daaruit ook consequenties zou wil
len trekken. Dat heeft hij tot dusver intussen nog niet
gedaan. De vraag is, of hij het alsnog zal doen. De
sterkte van het korps is kort na de oorlog op 140 man
vastgesteld en die is in feite ook gewoonlijk wel aan
wezig. Er zijn uit de aard van de zaak zo nu en dan
wel eens vacatures door politie-ambtenaren die ontsla
gen worden wegens pensionering of vertrek naar elders,
maar gewoonlijk, of ik kan wel zeggen geregeld, worden
die vacatures wel aangevuld, zodat normaal de volle
sterkte van 140 man aanwezig is. Die sterkte is, zoals
ik zeg, kort na de oorlog vastgesteld; daarna is de
bevolking vermeerderd, de stad is uitgebreid en het
verkeer is sterk toegenomen, zodat de sterkte, die aan
vankelijk al niet te groot was, nu inderdaad zeer aan
de krappe kant is. En wanneer de arbeidsverkorting
met ingang van 1 november doorgaat, dan kan die
sterkte wel bepaald te klein geacht worden; intussen
is, zoals ik zeg, nog volkomen onzeker, of de Minister
bereid is die sterkte te verhogen.
Ik heb hiermee enkele van de vragen beantwoord.
Er is ook nog gevraagd, of het geen aanbeveling ver
dient om burgers in te schakelen. Dat verdient het
bepaald niet; het is naar mijn opvatting principieel on
juist, omdat het nu eenkeer de taak van de politie is
voor de openbare orde en de veiligheid te zorgen en
niet van burgers. Inschakeling van burgers zou ook op
grote praktische bezwaren stuiten, omdat burgers nu
eenmaal geen opsporingsbevoegdheid hebben en in grote
moeilijkheden zouden kunnen komen, wanneer zij over
tredingen constateerden en daartegen zouden willen op
treden. Ik kan nu dus niet veel omtrent de vragen be
antwoorden. Er is op het ogenblik, zoals U begrepen
heeft, een bepaalde onzekerheid, waarvan we hopen,
dat die zo snel mogelijk opgelost zal worden. Ik kan
alvast zeggen, dat de invoering van de vijfdaagse werk
week bij de politie, omdat deze in Leeuwarden ook bij
de brandweertaken is ingeschakeld, tevens ten aanzien
van de brandweer bepaalde consequenties zal hebben,
consequenties in deze zin, dat ook het personeel van
de brandweer met ingang van die datum onvoldoende
zal zijn. Het zal dus zaak zijn om, waar toch ook voor
de brandweer het vraagstuk van de arbeidsverkorting
speelt en ook nog niet is opgelost, vóór 1 november
eveneens ten aanzien van de brandweer voorzieningen
te treffen, die dan wel zullen uitmonden in een bepaald
voorstel aan de Raad tot verhoging van het krediet
voor de brandweer. Hoe zich dat zal voltrekken en over
welke bedragen dat zal gaan, dat kan ik U op het
ogenblik nog niet zeggen. Dat is een punt van over
weging, maar U kunt wel verwachten, dat dus tijdig
van de kant van het College in deze zin voorstellen
zullen worden gedaan.
De heer Volbeda: Een vraag bij deze post in het
sectieverslag wordt niet beantwoord. Misschien is het
mij ontgaan, maar dan vergeve U mij dat. Er is ge
vraagd in een sectie, of het misschien ook aanbeveling
