16
huur en de Leeuwarder huur ga kapitaliseren, precies
ongeveer een gebouw van die grootte overhoud. Ik ge
loof dus niet, dat men zeggen kan, dat die huur extreem
hoog is, maar zou die huur dus een paar duizend gulden
te hoog zijn, bij de gegeven cijfers zou m.i. verlaging
met die paar duizend ook nog geen redmiddel zijn. Ik
vind het prettig, dat men zich overigens in het gebouw
toch wel thuis voelt.
Dan hat de hear Boomgaardt frege, hwer't nou krekt
dat forskil yn sit. Maar ik geloof, dat dat inmiddels
duidelijk is; zijn voorstel is n.l. ingetrokken.
Aan het adres van de heer Engels moet ik nog het
volgende zeggen:
Vanzelfsprekend moeten we bij de vaststelling van
de subsidies en ook bij de vaststelling van het aantal
subsidies rekening houden met de gemeentelijke finan
ciële mogelijkheden. Maar evenzeer geloof ik, dat we
bij de bepaling van de hoogte van een subsidie rekening
moeten houden met de grenzen, waartoe we voor dat
bepaalde doel willen gaan. En ik geloof, dat we het
daar ook op zichzelf genomen wel mee eens zijn. Dat
zijn dus wel twee begrenzingen die hier een rol spelen.
Het verschil tussen de cijfers van mei 1961 en septem
ber 1961 is wel voldoende duidelijk. Ik geloof, dat de
Raad zich bij het bepalen van zijn standpunt toch ook
wel zal hebben laten leiden door de overwegingen die
het College hebben geleid bij het telkenmale opnieuw
voorstellen van f 12.000,subsidie, n.l. het prijsstelten
op voortzetting van die instelling en met die f 12.000,
het bestuur toch de stimulans te geven om zich nog
maar eens even heel erg goed uit te rekken en te pro
beren het hoofd boven water te houden. Tenslotte heb
ben vele mensen er moeite mee, maar dat is helemaal
niet erg, als je het maar boven water houdt.
De Voorzitter: Dit punt is nu in twee instanties be
sproken. Mevrouw Heijmeijer wilde zopas, meen ik, nog
een opmerking maken. Ik weet niet, of zij daar nu nog
behoefte aan heeft.
Mevrouw Heijmeijer-CroonIk versla in de cijfers,
net als alle anderen. Toch vind ik het nog verschrikke
lijk jammer, dat hier voorgesteld wordt de zaak maar
te laten doodbloeden. Ik ben altijd nog van mening,
dat het bedrag, dat men gevraagd heeft, n.l. f 17.500,
mede dient om het tekort van die 5^2 duizend gulden
te dekken. Die subsidie is nooit gegeven. En dus moet
men ieder jaar weer opnieuw om die f5.000,vragen.
Ik voel wel, dat de gehele Raad hiertegen is. Ik behoef
eigenlijk niets meer te zeggen, want ik vecht gewoon
tegen de bierkaai.
De Voorzitter: Mevrouw Heijmeijer heeft nu haar op
merking geplaatst. Ik weet niet, of er bij andere raads
leden behoefte bestaat nog in derde instantie te praten.
(De Raad blijkt hieraan geen behoefte te hebben.) Ik
zou dan nu de beraadslagingen willen sluiten en U wil
len vragen, of U stemming over het voorstel verlangt,
dat dus inhoudt voor 1961 een subsidie toe te kennen
van f 12.000,Dat is het punt, waar het tenslotte om
gaat.
De Raad wenst hierover geen stemming en besluit
z.h.st. overeenkomstig het voorstel van B. en W.
De hear Santema: Nim my net kwea öf, dat ik nou
in pear subsydzje-oanfragen tagelyk nim en dat ik der
in hiel koarte opmerking oer meitsje.
It Friesch Genootschap voor Geschied-, Oudheid- en
Taalkunde wurdt gjin subsydzje-forheging tastien en
in oare ynstelling, dy't foar de earste kear om sub
sydzje by üs Gemeente oankloppet, it Frysk Letter-
kundich Museum en Dokumintaesje-Sintrum, ek net.
Dit binne twa ynstellingen, dêr't wy as Gemeente foar-
diel fan hawwe, dat hja hjir fêstige binne. Mei de
motivearring fan B. en W., dy't sizze, dat dit alder-
earst in taek foar de Provinsje is, bin ik it foar safier
wol iens, dat it wier ek in Frysk bilang is. Mar oan de
oare kant moatte wy ek net forjitte, dat it plak fan
fêstiging foar üs dochs ek fan bisündere bitsjutting is.
It oansjen fan üs stêd wurdt dêrmei forhege en wy
kinne dus sizze, dat dit yn alle gefallen wol üs oan-
dacht weardich is. Dêrom soe ik foaral de motivear
ring, dat it allinnich mar in provinsiale oangelegenheit
is, net al to sterk trochfiere wolle. Ik bin der fan oer
tsjüge en ik wit, ek üt ünderfining, dat de Gemeente
Ljouwert yn har subsydzje-polityk tsjin it Frysk Ge-
noatskip oer in hiel goede halding oannimt - -, mar
dizze motivearring soe ik dan net to sterk trochfiere
wolle. En ik soe fan herten noch in wurdtsje fan oan-
bifelling oan it Frysk Letterkundich Museum dat nou
op dit stuit dan noch nul op it rekest kriget, meijaen
wolle.
De hear Tiekstra (weth.): Der hat in tiid west, dat
de gemeentebistjüren elkoar de earmen op it dak skou-
den. Hwannear't de riddenearring fan de hear Santema
by wize fan izeren logika trochfierd wurde soe, dan
koe it wol ris barre, dat ynstellingen dy't it fan sub-
sydzjes ha moatte, troch de Gemeenten, hwer't se har
fêstigje wolle, mei hwat argewaesje oansjoen wurde.
hwant dan tinkt men faeks gau: O, dat bigjint üs jild
to kostjen. Ik leau, dat men hjir dus tige ünderskied
meitsje moat tusken hwat spesifyk wol provinsiale yn
stellingen binne mei in funksje oer de hiele provinsje
en ynstellingen, dy't in spesifike funksje hawwe, dy't
ek foar Ljouwert fan bilang wêze kin, mar hjirby
moat ek bisjoen wurde, oft it frege subsydzje optheden
wol yn it ramt fan de finansiéle mooglikheden past.
Fan it earste hawwe wy sein, dat it yn it koart al
forhege is en net mei sa'n lyts bidrach. Fan it twadde
hawwe wy sein, dat it, sa't wy it optheden bisjogge
dochs alderearst in saek fan de Provinsje is. Mocht it
bliken dwaen, dat dit straks ek foar de Gemeente far
bilang wêze kin, dan leau ik, dat dit Kolleezje wiei
wol ré wêze sil om ek oan it Letterkundich Museum
foar sa fier nedich, hwat to dwaen.
De hear Boomgaardt: It folgjende moat my noch a
efkes fan it hert: Ik leau krekt as de Wethalder, dat i
plak fan fêstiging wol deeglik meispilet by it bipale;
fan in subsydzje en dan birop ik my op de argumin
taesje, dy't hy niis seis brükt hat by it feit, dat Pitc
Jelles Troelstra hjir berne is. Dat hat hy mei as ir
bilang, as in argumint, brükt, dat de Gemeente in tael
hat. Hy seit ek yn dat forban: De Provinsje jowt ii
subsydzje fan f 10.000,de gemeente Ljouwert jowl
ek in subsydzje fan f 10.000,— en dan is dat fifty
fifty. Ik leau wol deeglik, dat it plak fan fêstiging
fan in ynstansje en dat wol ik foaral tapasse op i
Museum fan it Frysk Genoatskip fan great bilang
is foar de gemeente Ljouwert en nei myn gefoel wurdi
dat net genöch honorearre.
De hear Tiekstra (weth.): Koart, hwant ik leau, dat
wy folie minder ynfloed ütoefenje kinne op de eibert
as op de heijers. Heijers kinne Jo earne hinne stjüre.
mar as de eibert komt, dan hawwe wy it mar op to
heinen, nou? En dat léste barde op it Südfliet, it wie
Piter Jelles en it wie yn Ljouwert. (Laitsjen.)
Z.h.st. wordt besloten overeenkomstig het voorstel
van B. en W.
Ook wordt z.h.st. besloten overeenkomstig de niet-
besproken voorstellen van B. en W. in deze bijlage.
Punt 19 (bijlage no. 267).
Z.h.st. wordt besloten overeenkomstig de voorstellen
van B. en W.
Punt 20 (bijlage no. 269).
De heer K. J. de Jong: In verband met het gestelde
bij punt 17 zijn wij ook tegen de post die daarvoor uit
getrokken is bij de wijziging van de Gemeentebegroting.
Z.h.st. wordt besloten overeenkomstig het voorstel
van B. en W. met aantekening, dat de a.r. fractie ge
acht wil worden tegen de uitgave, genoemd onder „Ge
meentebegroting" punt 2, te hebben gestemd.
Punt 21 (bijlage no. 274).
De Voorzitter: Nu kom ik tot een moeilijk punt, niet
wat dit voorstel betreft, maar ik heb nog twee punten
met de Raad in besloten zitting te behandelen, waar
van in elk geval het eerste punt geen uitstel kan lijden.
Dus nu wil ik het graag aan de Raad overlaten, hoe
17
te handelen: of wij nu dus eerst in besloten zitting
gaan en dan punt 21 behandelen of dat wij punt 21
uitstellen tot de volgende vergadering, óf dat wij punt 21
behandelen en dan in besloten zitting gaan. Ik heb dit
bij voorbaat even willen zeggen, opdat de Raad weet,
waaraan hij toe is. Het is mij, dat voelt U wel, om het
even; het gaat er maar om, hoe de Raad hier zelf over
denkt.
De heer Bootsma: Het voorstel dat hier voor ons
ligt, is ondertekend door alle fractievoorzitters, zij het
dan, dat een drietal het met een bepaald voorbehoud
heeft gedaan, t.a.v. één alinea van artikel 7. Ik geloof,
dat we, wanneer de Raad wil meewerken want ik
neem toch aan, dat alle fractievoorzitters dit vrij moei
zaam tot stand gekomen stuk ook in hun fractieverga
deringen behandeld hebben in feite zouden kunnen
volstaan met te stemmen over dat ene bepaalde punt
en dat we dan vrij vlug door deze procedure heen kun
nen zijn. Zijn er daarentegen toch nog fractievoorzit
ters die menen, dat hier wel over gesproken zou moe
ten worden, dan zou ik willen voorstellen dit punt drie
weken uit te stellen. Ik zou het spreken dus willen be
perken, want, mij dunkt, eigenlijk is dit een extract uit
de besprekingen die de voorzitters in hun fracties ge
voerd hebben, en het heeft weinig nut daar nu in ex-
tenso nog weer over te gaan debatteren.
De Voorzitter: Ik ben het, als het juist is, dat alleen
dat ene punt nog bij stemming moet worden uitge
maakt, met de heer Bootsma eens, dat dan de behan
deling erg kort kan zijn. Mag ik dus de andere fractie
voorzitters vragen, of zij de mening van de heer Boot
sma onderschrijven? Dan zouden we dit punt vlot kun
nen afwerken en zijn er geen verdere moeilijkheden.
De andere fractievoorzitters delen de mening van de
heer Bootsma.
De heer Bootsma: Ik zou willen voorstellen om punt
5 eventueel toe te voegen en wat tussen haakjes staat
te schrappen.
De heer Bosgraaf. Ik geloof, dat art. 27 niet goed
loopt, tenzij ik mij vergis. Er staat: De beraadslaging
over alle onderwerpen heeft, indien Uw Raad dit wenst,
plaats eerst over de algemene strekking. Ik meen, dat
de twee woorden „plaats" en „eerst"' verwisseld moeten
worden.
De Voorzitter: Zullen wij maar trachten de lijn vast
te houden, bij punt 7 blijven en later zien, of er nog
iets anders uit te maken valt? Dat lijkt mij een wel zo
vlotte gang van zaken.
Het voorstel van de heer Bootsma is dus om aan
artikel 7 een vijfde lid toe te voegen: „In de vergade
ringen van de Raad wordt voor de eerste pauze niet
gerookt."
Wenst iemand van U daarover het woord?
De heer Beuving: Ik wil me graag bij het meerder
heidsbesluit van de raadsleden neerleggen, dus al of
niet roken na de eerste pauze, maar als nu dat punt
in stemming komt, zit ik een beetje scheef, omdat ik
niet vooruit kan bezien, of de meerderheid van de
raadsleden zich wel voor dit voorstel zal uitspreken.
(Grote vrolijkheid.)
De heer Van der Veen: Ik meende, dat ik over dit
punt niet behoefde te spreken, maar nu de heer Boot
sma heeft aanbevolen om eventueel lid 5 toe te voegen
aan art. 7, zou ik het tegendeel willen aanraden. Ik zou
de Raad in overweging willen geven om dit pantoffel
held-artikel niet in het reglement op te nemen.
De hear Santema: As it sa leit, wol ik my by de hear
Van der Veen oanslute.
De heer Klijnstra: Ik deel de mening van de heren
Van der Veen en Santema.
De Voorzitter: Mag ik de heer Bootsma vragen, of
hij zijn voorstel handhaaft?
De heer Bootsma: Ja.
De Raad verlangt stemming over het voorstel-Boot-
sma, om aan art. 7 toe te voegen als lid 5:
„In de vergadering van de Raad wordt voor de eer
ste pauze niet gerookt."
Het voorstel-Bootsma wordt aangenomen met 24 te
gen 9 stemmen (die van de heren Klijnstra, Mr. v. d.
Veen, Santema, Jellema, Vellenga, Bosgraaf, Tiekstra,
Van der Heijde en Ir. van Balen Walter).
De Voorzitter: Wij hebben zopas ook al een opmer
king over een ander artikel gehoord; daarom wil ik
voor alle zekerheid nog even vragen, of iemand van U
het woord verlangt over één van de volgende artikelen.
De heer Van der Veen: Ik geloof, dat een kleine
wijziging in de redactie van artikel 8 misschien mis
verstand zal kunnen voorkomen. In art. 8, lid 1, waar
staat: „Bij het binnenkomen in de zaal, waar de ver
gadering zal worden gehoudenenz., zou ik prefereren:
„waar de vergadering wordt gehouden".
De Voorzitter: Ik zal dus nu eerst hebben te vragen,
of Uw suggestie door de andere fractievoorzitters wordt
overgenomen. (De heer Bootsma: Ik zie geen verschil
tussen de redactie die de heer Van der Veen voorstelt,
en de oorspronkelijke.) Ik geloof, dat het verschil wel
duidelijk is, anders had de heer Van der Veen dit voor
stel ook niet gedaan. De redactie, zoals die in bijlage
no. 274 is vermeld, veronderstelt, dat men binnenkomt
vóór het begin van de vergadering en de redactie van
de heer Van der Veen veronderstelt, dat men nog na
het begin van de vergadering binnenkomt.
Ik kom er echter slecht uit. Ik heb hier tenslotte te
maken met een voorstel van de heren fractievoorzitters
aan de Raad, door de Raad aangezocht om deze zaak
uit te zoeken. En nu krijgen we het bijzondere ver
schijnsel, dat één van de heren zich ten aanzien van
een bepaald punt los maakt van het voorstel van de
anderen. Ik moet dus vragen, of de anderen dit voor
stel van de heer Van der Veen al dan niet willen over
nemen.
De heer Bootsma: Bij elke wet en elk reglement is
er een kwestie van de letter en een kwestie van de
geest en ik geloof, dat de geest en de bedoeling vol
doende duidelijk zijn. Maar waar ik juist uit Uw op
merking meen te moeten opmaken, dat de oorspronke
lijke redactie tegen de geest van dit reglement zou
kunnen ingaan, moet ik me noodgedwongen toch nog
achter het standpunt van de heer Van der Veen
plaatsen.
De hear Santema: Ik sjoch eigentlik gjin forskil
tusken „zal worden" en „wordt", omdat it yn it spraek-
gebrük wit-hoe-faek foarkomt, dat men om it nou
sa mar ris to sizzen eat dat op it momint wol liket
pleats to finen, mar dat dochs likegoed yn 'e takomst
barre sil, mei in tiidwurdlike foarm yn'e noutiid
oanjowt. Dus foar safier sjoch ik der wrychtich gjin
forskil yn. Kin it lykwols kwea, dan stel ik my efter it
ütstel fan de hearen Bootsma en Van der Veen.
De heer Kamstra: Ik heb helemaal geen behoefte
hier verandering in aan te bi*engen, want eigenlijk valt
uit deze redenering van de heer Van der Veen op te
merken, dat je de mogelijkheid open moet laten om
ook na het beginuur nog binnen te komen. Nu kan het
gebeuren, dat men door een of andere omstandigheid
later op de vergadering komt, maar men moet het
eigenlijk niet zo stellen: Kom dus ook maar wat later.
Dat beruchte Leeuwarder kwartiertje moeten we hier
nu eigenlijk niet invoeren; daar ben ik positief tegen.
De heer Van der Veen: Ik geloof, dat ik het recht
heb dit toe te lichten. En ik geloof, dat dat heel hard
nodig is. Er staat in artikel 8, dat men bij het binnen
komen in de zaal waar de vergadering zal worden ge
houden, een handtekening plaatst op de presentielijst.
Artikel 9 is het artikel waar we het allemaal over eens
zijn: Wij willen geen straf hebben voor degene die ver
hinderd is om precies op het moment dat een streep
gezet wordt, de deur binnen te komen. Dat is dus arti
kel 9 tegenover artikel 8. Wanneer nu art. 8 niet ver
anderd zou worden, en het inderdaad zou worden uit
gelegd op de wijze waarop de Voorzitter het uitlegt en
