8
graven. Persoonlijk zou ik er voor gevoelen om dit be
drag van f 4.000,dat dan theoretisch toch uitge
trokken is, te compenseren door van bestaande sub
sidies eventueel iets te doen vervallen. Wij behoeven
bepaald niet het standpunt in te nemen, dat hetgene,
dat één keer verleend is, automatisch volgend jaar
weer op de begroting moet staan. En vooral wanneer
het een kwestie wordt, dat we zuinig aan moeten met
het geld, speelt dit argument vaak nog sterker. Ik heb
daarbij op het oog de post „Opgeruimd staat netjes", die
ons dit jaar f 4.220,gaat kosten. Wanneer ik nu zo'n
post, waar we zo weinig van zien, ook in de praktijk
van ons gemeentelijk leven, vergelijk met verschillende
van deze aanvragen die nog liggen te wachten, dan
stel ik mij de vraag: Is het dan ook niet verstandig om
eens te zeggen: Wij doen deze post er voor dit begro
tingsjaar maar eens niet op. Dan zijn er wel andere
dingen, die misschien waardevoller zijn dan deze. En
die post enkel en alleen op te nemen, omdat hij het
vorig jaar er ook op stond, lijkt mij een onvoldoend
motief. Ik zou het College in overweging willen geven
hem in ieder geval voor 1962 te schrappen en voor
1963 ook niet op de begroting te zetten.
Verder zou ik nog het pleit willen voeren voor het
algemeen maatschappelijk werk, waarop de heer Boots-
ma heeft gedoeld. Ik geloof, dat wij juist in verband
met het feit, dat Leeuwarden ook tot het kerngebied
behoort, er toch ook wel terdege oog voor moeten
hebben, dat wij aan het maatschappelijk werk in zijn
begeleidende functie van deze kernpositie de ruimte
moeten geven. Ik meende ook, dat men, financieel
gezien, ook wel spreekt van een zekere immateriële
infrastructuur. In verband met deze structuur die ook
bijzonder op dit maatschappelijk werk betrekking heeft,
komen dus ook middelen beschikbaar. Het zou dus mo
gelijk kunen zijn, dat men de financiële middelen voor
dit werk uit bepaalde bronnen van het Rijk voor deze
doeleinden toch wel weer terug krijgt. Dat blijkt op
zichzelf niet uit deze brief; dat zou men binnen het
kader van de gehele begrotingspositie gemakkelijker
kunnen bekijken en ook in verband daarmee vind ik
het eigenlijk jammer, dat we onze subsidies los van
onze begroting gaan behandelen en in dat opzicht moe
ten we naar mijn mening ook terug naar de situatie
van het behandelen van subsidies bij de begroting; dan
behouden wij ook het totale overzicht over de financiële
positie van de Gemeente en kunnen we in verband
daarmee ook gemakkelijker een beslissing nemen. Ik
zou er toch voor gevoelen om in tegenstelling met
en naast de incidentele beslissingen die wc met be
trekking tot het maatschappelijk werk nemen, getuige
ook het voorstel dat we pas aangenomen hebben om een
investeringsbijdrage aan de Stichting Buurtwerk Wie-
lenpölle te verhogen, omdat de Provincie nu eenmaal
een beetje is achtergebleven bij de aanvankelijke ge
dachte i.z. de verdeling de centrale gedachte van
het maatschappelijk werk de ruimte geven. Die inci
dentele beslissing is het vorige jaar ook ingeschoven
in onze begroting. Wij zijn op een bepaald moment
geconfronteerd met het voorstel om voor het buurtwerk
Wielenpölle een bepaald bedrag vast te stellen en te
voteren, terwijl we zaten met een tekort op de begroting.
Dus dat was in dat opzicht vergelijkbaar met de situatie
waarin we nu verkeren, daar wc nu ook een tekort op
de begroting hebben en eigenlijk ook met maatschap
pelijk werk zitten, dat qua karakter toch minstens even
belangrijk is als het incidentele geval van de Wielen
pölle. Dit is door een deskundige wel eens vergeleken
bij de takken van de boom, terwijl de boom zelf eigen
lijk ongesubsidieerd blijft. Ik zou er voor gevoelen,
wanneer het enigszins mogelijk is, om toch ook ik
herhaal het dit algemeen maatschappelijk werk de
ruimte te geven binnen het kader van dit voorstel, het
bedrag, dat daarvoor gevraagd wordt, vast te stellen
en ook uit te trekken op de begroting. Dat zou dus
betekenen, dat wij inderdaad het tekort met deze post
zouden verhogen, maar ik zou die verantwoordelijkheid
in alle bescheidenheid, geloof ik, toch wel aandurven,
gezien de positie die Leeuwarden ook in verband met
zijn immateriële infrastructuur en met zijn kernpositie
met betrekking tot deze dingen inderdaad heeft. Ik
zou me daartoe willen beperken. Er zijn misschien
nog wel andere aanvragen, die ook wel een oplossing
nodig hebben, maar ik geloof toch ook wel, dat wij
beslist niet verder moeten gaan dan het strikt en strikt
noodzakelijke en ons, als het enigszins mogelijk is t.a.v.
de andere verzoeken om subsidie bij de volgende be
groting te bezinnen op het al of niet toekennen daar
van. Dan hebben we daartoe waarschijnlijk beter de
gelegenheid.
De hear Santema: Nei oanlieding fan dizze „Sub
sidienota" soene wy wol graech in pear opmerkingen
meitsje wolle. By it bisjen hjirfan binne wy dochs yn
in posysje rekke, dat wy sa'n bytsje mei de rêch tsjin
de muorre steane, yn dy sin, dat de bigreating oan-
nommen is. Wy soenen dus op dit stuit einliks noch in
forheging fan bigreatingsposten freegje moatte. Dat
is in hiel lêstige posysje en ik wit net, hwaens skuld
dat is. Mar ik wit wol, dat der yn it oanbiedingsbnef
fan de bigreating 1962 stie, dat B. en W. üs nei de
bigreatingsbihanneling in subsydzjenota oanbiede
soenen. Ik bin it lykwols mei de foarige sprekkers fol-
slein iens, dat der yn dizze subsydzjenota, foaral by de
nije subsydzjes, saken foarkomme, dy't bislist de stipe
fan de Gemeente hawwe moatte. Wy léze dêrby ü.o ek
in forheging fan it subsydzje foar de Nederlandse Ver
eniging tot bescherming van dieren, afdeling Leeuwal
den, fan f 1.250,oant f 3.000,De motivearring fan
B. en W. om dizze forheging ta to stean is: „Gezien
het zeer nuttige werk van de vereniging, waardoor de
Gemeente zich ontslagen kan achten van het maken
van kosten voor het verzorgen en voor de eigenaars
beschikbaar houden van loslopend op straat aangetrof
fen dieren, menen wij, dat er aanleiding is overeenkom
stig het verzoek tot de subsidieverhoging van f 1.750
te besluiten".
Us fraksje stiet efter dit ütstel, mar wy wolle dêr-
neist stelle it forsyk fan de Diakony fan de Ned. Her-
foarme Tsjerke, dy't ek in subsydzje of in garansje
fan üs forwachtet. Hja krijt in hiel sympathyk ant-
wurd fan B. en W., n.l., dat it Kolleezje derfan oer-
tsjüge is, dat har stribjen nei in forsoargingssintrum
foar bijierre lju hiel „nuttig en belangrijk" is, mar dat
de bigreating sa'n garansje net talit. Men forgeliket
dan ünwillekeurich de motivearring fan B. en W. foar
dizze öfwizing mei dy foar it takennen fan in sub
sydzje oan de Ned. Vereniging tot bescherming van
dieren, afdeling Leeuwarden. Wy sille der allegearre
wol foar fiele dat nim ik oan om in subsydzje a
to kennen, nou't der in punt oan 'e oarder is, dat de
minske rekket. Ik soe sizze, dat de motivearring foar
it takennen fan in subsydzjeforheging by it niisneam Ie
punt likegoed jildt foar it takennen fan in subsydzje
om de stifting fan in forsoargingssintrum fan de
Diakony mei mooglik to meitsjen. Wy hawwe yn dit
stik noch wol in taek. De léste jierren hat it hjir man-
nich kear bliken dien, dat wy üs bést dienen om ta
sa'n soarte fan ynrjochting to kommen. Yn it rapport
inzake Stichting Verzorgingscentrum voor Bejaarden,
dat by dit subsydzjeforsyk yntsjinne is, komme oe:
wegingen foar, dy't neffens my wol tigc de muoite wu
dich binne om hjir ris yn dit formidden dellein to
wurden. ïen fan de fornaemsten is, dat dit diakony-
sintrum aensen in diel fan de taek, dy't wy de oerheit
tatochten, oernimt en dat it dêrby in great diel fan de
lésten seis draecht. Dat is dochs eat, hwer't wy tige
bliid mei wêze kinne. Wy kinne yn dit gefal it partiku
liere ynisiatyf op hege priis stelle.
Dat is ek al meardere kearen yn üs bisprekkings nei
foaren kommen.
Yn dit rapport wurdt fierder it folgjende resumearre:
„1. Men moet de bejaarden zo lang mogelijk buiten
een instelling houden, want het is prettiger voor de
bejaarden en goedkoper voor de gemeenschap.
2. Men moet de bejaarde helpen in zijn nood en deze
nood kan zijn: a. financieel, b. medisch, c. geestelijk.
T.a.v. die financiële nood: Het plaatsen in een rust
huis maakt de bejaarde volkomen afhankelijk. Indien
een zelfstandig wonende bejaarde zichzelf financieel
niet kan redden, moet de gemeentelijke dienst voor
Sociale Zaken of de Diaconie bijspringen. Deze afhan
kelijkheid is dan niet zo groot als bij plaatsing in een
inrichting.
T.a.v. de medische nood: Verstrekken van huishou
delijke hulp en warme maaltijden met ziekte of invali-
9
dituit e.a. gebeurt dan in samenwerking met arts en
wijkzuster.
En t.a.v. de geestelijke nood: Het scheppen van de
mogelijkheid om contacten te leggen, de eenzaamheid
te doorbreken en de gelegenheid te geven een plezierige
tijdsbesteding te hebben, bijv. knutselen, lezen, hand
werken en hen te activeren zelf deel te nemen aan het
gemeenschapsleven."
jat dielnimmen oan it mienskipslibben fan minsken
op jierren hat hjir ek faek de teneur west fan de bi-
*1 ekkings oer üs flatbou. Yn sommige flat-komplek-
sen soe de ünderste fordjipping mei in lytser oantal
foi trekken dan loar dizze minsken wêze, allinnich mei
de motivearring, dat hja dan mear yn de mienskip
bli uwen. Dat is neffens my wol in düdlike oenwizing,
dy't wy op it stik fan it wyksintrum nei foaren bringe:
Du minsken op jierren safolle mooglik selsstannich. Nou
is hjir troch de Diakony in prachtich plan makke. Yn
it üntwerp sjocht men forskate öfdielingen, hwer't de
m nsken har fordivedaesje fine kinne. Hja kinne dus
s; lang mooglik yn har gewoane dwaen bliuwe. As de
Gemeente, dy t it it earste jier dus eat komt to kostjen,
dizze saek net oanpakke sil, dan sil de ynrjochting dy't
har greate nut foar üs hiele Ljouwerter mienskip bi-
wize sil, net fan 'e groun komme. Dêrom steane wy
u: fraksje con amorc efter dit ütstel en wy wolle dan
uk it Kolleezje fan herten oanbifelje dit ütstel fan 'e
ii ksjefoarsitters oer to nimmen.
De heer Engels: In aansluiting aan wat reeds m.n.
door de heren Bootsma en De Jong gezegd is, zou ik
allereerst een opmerking willen maken over de Sub
si «lienota in het algemeen en dat kan eigenlijk aan
sluiten op wat ik uitvoerig heb gesteld bij de gemeente-
bugrotingsbehandeling van verleden jaar. Ik heb bij die
g iegenheid geprotesteerd tegen het feit, dat de Subsi
dienota laat en afzonderlijk van de begroting werd in-
j gediend en behandeld, omdat op deze manier het spel
van vraag en antwoord, dat wij kennen bij de begro
tingsbehandeling, wegvalt, omdat de tijd van voorbe-
iding toen ook te kort was en omdat de indruk werd
gewekt en dat vond ik het voornaamste dat de
behandeling van subsidies het sluitstuk is van de be
groting. Daar heb ik met klem tegen gewaarschuwd,
omdat de mentaliteit zou kunnen ontstaan, dat men
voorzieningen op het terrein van gezondheidszorg, van
maatschappelijk werk en van jeugdwerk zou zien als
iets, dat wel interessant is en dat eventueel wel aan
moediging verdient, voor zover er geld over is. Die
mentaliteit zou een ramp kunnen zijn voor de gemeen
te Leeuwarden. Het gaat hier niet om zaken zo heb
ik uitdrukkelijk betoogd en dat wil ik handhaven
die men kan doen en die men kan laten. Het gaat om
zaken, die noodzakelijk zijn in deze tijd. Gezondheids
zorg, maatschappelijk werk en jeugdzorg zijn geen
hobbies meer, maar noodzaak. Ik heb betoogd en
ik heb daarbij aangesloten op wat de fractie-voorzitter
van de Partij van de Arbeid bij die zelfde gelegenheid
gesteld heeft, dat men voor een gezonde ontwikke
ling van de stad Leeuwarden aandacht moet besteden
èn aan de woningbouw èn aan de industrialisatie, maar
uvonzeer èn aan onderwijs èn aan maatschappelijk werk
èn aan gezondheidszorg èn aan jeugdwerk. Ik heb be
oogd, dat wij in die situatie alleen maar blij kunnen
zijn met alles wat de burgers in onze stad zouden aan
dragen, met iedere handreiking van het particulier
initiatief. Deden zij het niet, wij zouden het moeten
doen, met aanmerkelijk meer financiële consequenties
en zelfs financiële offers dan waarvoor wij op dit
ogenblik gesteld worden door de aanvraag die voor
ons ligt. Als er geen Kruisverenigingen zouden zijn,
dan zouden wij als Gemeente moeten zorgen, dat er
een gezondheidszorg was. Wij zouden er een bureau
voor moeten creëren, wij zouden er ambtenaren voor
moeten aanstellen, wat aanmerkelijk meer zou kosten.
Wanneer er geen maatschappelijk werk door particu
lier initiatief van de grond komt, dan zullen wij de
dienst van Sociale Zaken moeten uitbreiden en dat zal
aanmerkelijk meer geld kosten dan het op het ogen
blik kost.
Ik heb verder bij die gelegenheid ook de aandacht
gevraagd voor een zekere planmatigheid bij de subsi
diëring. Ik heb daarmee niet in eerste instantie willen
zeggen, dat wij zo graag zouden zien, dat men één
systeem voor subsidiëring zou uitvinden. Ik heb niet
de illusie, dat men voor zeer verschillende werkvormen
een eensluidend systeem van subsidiëring zou kunnen
vinden. Maar waar ik wel aan gedacht heb en waar ik
weer opnieuw de nadruk op heb willen leggen, is, dat
wij m.i. van het College mochten verwachten, dat het
zou komen met een overzicht van wat er op het stuk
van het maatschappelijk werk, op het stuk van de ge
zondheidszorg, op het stuk van het jeugdwerk naar
zijn mening in een Gemeente als deze zou moeten ge
beuren; dat het een zekere rangorde van urgentie on
derkent, en dat het er bij zijn subsidiebeleid op uit is
om datgene wat het meest urgent en het meest fun
damenteel is ook een eerste plaats te geven. Voor een
dergelijke opvatting is een Subsidienota zoals die ons
op het ogenblik wordt voorgelegd, eerder een gevaar
dan een bijdrage. Immers het enige waarin de posten,
die wij in deze Subsidienota bijelkaar vinden, met elkaar
overeenkomen, is, dat ze geld kosten; en de ordening die
men daarin gebracht heeft, is alleen deze geweest:
deze instellingen hebben al subsidie en vragen niet
meer, deze vragen meer subsidie en dit zijn nieuwe
subsidie-aanvragen. Daarmee hanteert men een louter
financieel criterium en daarmee wekt men de indruk
die ook in niet geringe mate wordt versterkt door
de op één na laatste volzin dat men de zaak louter
financieel bekijkt. Men gaat er prat op, dat men nog
f 960,overhoudt en dus het tekort verlaagt. Daar
mee wekt men dan vervolgens de indruk, dat niet alleen
in tijdsorde, maar ook in orde van beleid de gehele sub
sidie-politiek van de Gemeente niets anders is dan een
sluitstuk van de begroting. Daarentegen wil ik met
nadruk zeggen, dat onze fractie van mening is, dat,
wanneer er een tekort is op de gemeentebegroting, dit
inderdaad veroorzaakt kan worden door zaken die ver
richt moeten worden in de sector woningbouw, de sec
tor straataanleg en gaat U zo maar door, maar dat het
evenzeer verantwoord is een dergelijk tekort mede te
laten ontstaan door zaken, die noodzakelijkerwijs moe
ten gebeuren in de sector maatschappelijk werk, in de
sector jeugdwerk en in de sector gezondheidszorg.
Ik heb het de vorige keer met klem betoogd. Ik had
de indruk, dat ik voor mijn doen op dat moment wat
pittig was en ik heb U toen gezegd: U moet dat zien
tegen de achtergrond van algemene waardering, die
ik heb voor het werk van het College. En ik heb het ook
moeten doen, omdat ik dacht, dat het aan dit College
besteed was. Nu echter ligt hier de Subsidienota voor
1962 en ik moet constateren, dat wij er geen stap verder
mee zijn gekomen. Dat is jammer, maar ik geloof, dat
het ook niet langer acceptabel is.
U zult begrijpen, dat ik mij volledig aansluit bij de
suggesties, die gedaan zijn om de Subsidienota voort
aan te behandelen in het kader van de begrotingsbe
handeling, maar U zult ook van mij begrijpen, dat ik
er op aandring, dat die Subsidienota dan ook een ander
karakter krijgt, n.l. het karakter van het overzicht,
waar ik naar gevraagd heb.
Als ik dan nu de afzonderlijke punten bekijk, dan
neem ik aan, dat U zonder meer van mij verwacht, dat
ik op zeer vele punten in deze nota op- en aanmerkin
gen heb. Wij hebben echter in onze fractie, na overleg
ook met de andere fracties, besloten ons te beperken.
Ik wilde mij dus ook namens onze fractie beperken tot
het project, dat ik gemakshalve ga noemen Willem
Sprengerstraat, en tot de subsidie-aanvragen voor de
instellingen voor maatschappelijk werk.
Wat het project Willem Sprengerstraat betreft, wat
kan ik daar nog veel van zeggen? Ik vind het zo over
duidelijk! Ik moet U zeggen, toen ik de eerste berich
ten in de krant las, was ik verrast. Wij maken het in
het maatschappelijk werk en in de gehele sociale zorg
zo vaak mee, dat we achter de feiten aanhobbelen,
dat we nood of behoefte pas ontdekken, als die zo mas
saal geworden is, dat we ze nauwelijks aan kunnen.
Dan is het een openbaring voor je, als je ergens een
instantie ontdekt, die bijtijds noden signaleert en die
dan zo inventief is om ook nog een adequate oplossing
aan te bieden. Terwijl wij al jaren in Leeuwarden met
het probleem van de bejaardenzorg sukkelen, terwijl
wij in Nederland al zo ver zijn, dat wij ons afvragen,
of bejaardentehuizen alleen maar de oplossing vormen
en terwijl wij in Leeuwarden nog maar nauwelijks toe
zijn aan een behoorlijke voorziening door middel van
