2
Ik heb er trouwens wel een paar vragen over. Het
betreft hier een vrij onoverzichtelijk complex. Ik heb
me afgevraagd, of het pand Zuidergrachtswal 25
de showroom tussen Van Streim en Kwint bij de
koop is inbegrepen, en verder, of het niet wenselijk
zou zijn, dat wij zo spoedig mogelijk na de koop de
verhuur ook zelf ter hand nemen. Dat lijkt mij een
normaal gemeentelijk beleid toe. Men zou uit de raads-
brief eigenlijk de indruk krijgen, dat hier slechts van
verhuur aan de V.S.P. sprake is, maar als ik het goed
begrepen heb, dan is in dit complex ook nog een
plasticfabriek gevestigd; bovendien maakt de firma
Schootstra (de Phoenixfabriek) van een groot gedeelte
gebruik. Toch vind ik het huurbedrag dat dus van deze
drie firma's binnenkomt, tamelijk laag en ik vraag me
af, waarom wij deze verhuur niet onmiddellijk ter
hand nemen.
De heer Heetla: ik kan mij bijna geheel aanslui
ten bij wat de heer Ytsma heeft gezegd. Het is ook mij
opgevallen, dat de Gemeente het complex voor f 4.500,
verhuurt aan de Phoenixfabriek. Het is wel een heel
lage huur; maar zij zou dit beter direct na de koop in
eigen hand kunnen houden. Wanneer men industriali
satieplannen heeft, is het altijd gemakkelijk, als men
iets achter de hand heeft om er eventueel een nieuwe
industrie in op te vangen.
Ik zou graag een antwoord op mijn opmerking heb
ben.
De heer K. J. de Jong: Ik heb een opmerking die
betrekking heeft op datgene wat de heer Ytsma geen
moeilijkheden opleverde, n.l. de vraag, of dit voorstel
niet prematuur is. Het gaat er van uit, dat de Raad
straks het saneringsplan, zoals dit hem door B. en W.
is voorgelegd, zal aanvaarden. Dat is echter nog ten
zeerste de vraag. Hier komt meteen de vraag aan de
orde: Zal de Raad besluiten tot demping over te gaan
ja dan nee Wanneer de Raad eventueel niet zou dem
pen, noch de Oostergracht, noch de Zuidergracht, dan
heeft aankoop van dit perceel eigenlijk weinig zin
voor de Gemeente. Zou de Raad besluiten: wij willen
de „Kuiperweg", als ik die weg zo mag noemen, daar
niet hebben, dan heeft aankoop van dit perceel ook
weinig zin, want dan wordt de gehele sanering daar
ter plaatse niet aanvaard. Zou de Raad besluiten wel
de Oostergracht, maar niet de Zuidergracht te dempen
en eventueel een vaste brug te maken over de Ooster
gracht, dan is het nog de vraag, of ook in dat geval
aankoop van dit pand nog wel wenselijk is. Hier rijzen
zeer veel vragen. Is het nu niet mogelijk deze koop
voorlopig nog even uit te stellen? Het zal toch niet
zo gemakkelijk zijn een pand, gelegen in een dergelijke
situatie, te verkopen, ook gezien het feit, dat t.z.t. nog
wel eens de bevriezingsverordening in toepassing ge
bracht kan worden. Bovendien is de prijs ook niet zo
heel laag, terwijl het rendement bijzonder laag is. Dit
is een niet heel aantrekkelijk geval. Het is nog zeer de
vraag, of de Gemeente daar niet buiten kan.
Al met al zou ik van het College graag een sterkere
motivering willen hebben, juist i.z. de vragen, door mij
gesteld.
De heer Van der Schaaf (weth.): Er zijn verschil
lende vragen gerezen en dat ligt ook wel voor de hand
bij een voorstel als dit.
In de eerste plaats de vraag: Moet de aankoop nu
gebeuren of zou men die moeten uitstellen tot er zeker
heid bestaat over het betreffende onderdeel van het
saneringsplan binnenstad, dat met deze percelen heeft
te maken. Daarover moet toch wel iets gezegd worden.
Hoewel de heer Ytsma als eerste spreker daar weinig
moeite mee had, wil ik toch in antwoord op de vraag
van de heer De Jong het volgende ervan zeggen. In de
eerste plaats: We treffen dit perceel aan onmiddellijk
na de ontruiming door de eigenaar, zij het dan, dat het
tijdelijk weer verhuurd is geweest. Dat is een bijzonder
gunstig tijdstip voor aankoop en we kunnen er wel
zeker van zijn, dat, wanneer de Gemeente niet tot aan
koop zou overgaan, maar de aankoop aan een derde
zou overlaten, als de N.V. er althans in zou slagen een
derde te vinden, deze daar investeringen in
gaat plegen. Na verloop van zekere tijd, als de Ge
meente het pand wel zou moeten hebben, zou dat dan
zeer veel duurder zijn dan nu. Wat betreft het tijdstip
ben ik dus van mening, dat in ieder geval het tijdstip
onmiddellijk na de ontruiming zeer gunstig is, omdat
daardoor schadevergoeding wordt voorkomen. Nu kan
men zich misschien bij de beoordeling van dit plan niet
helemaal los maken van de nieuwe toegangsweg die
in het saneringsplan binnenstad is geprojecteerd, de
weg die ik gemakshalve ook maar „Kuiperweg" zal
noemen. Degenen, die menen, dat deze weg gewenst is,
zullen, geloof ik, met dit voorstel niet al te veel moeite
hebben. Degenen, die weinig voor deze nieuwe zuide
lijke toegangsweg zouden voelen ik weet niet, of
men als leden van de Raad in groten getale zijn stand
punt doorover heeft bepaald zouden minder geneigd
zijn dit voorstel te accepteren. Maar ik wil dezulken
dan toch wel dit voorhouden, dat zij er rekening mee
moeten houden, dat, als te eniger tijd misschien niet
zo lang na vandaag de Raad er toe besluit, dat deze
weg er wèl moet komen, de toestand dan door het nu
verwerpen van het voorstel minder acceptabel is dan
thans. De leden van de Raad, die dus een zekere tegen
zin hebben tegen de „Kuiperweg", zou ik toch willen
vragen, of het niet aanbeveling verdient, nu toch maar
deze kans te nemen, want als tenslotte toch de nieuwe
zuidelijke toegangsweg zou worden verworpen, dan zou
de Gemeente nog altijd dit onroei'ende goed weer kun
nen afstoten en dan ben ik voor mij er van overtuigd,
dat het verlies, dat thans zou worden geleden, als dat
althans het geval zou zijn, toch in geen verhouding
staat tot het meerdere, dat zou moeten worden be
taald in het tegenovergestelde geval. Daarom geloof
ik, dat wij deze appel, die nu van de boom wil vallen,
moefen opvangen.
De tweede vraag was: Waarom verhuren wij dit
complex niet zelf? En: Is de huurprijs niet aan de lage
kant Ik wil er wèl even op wijzen, dat men deze huur
prijs van f 4.500,toch eigenlijk niet tegenover de ge
hele koopsom moet stellen, want er wordt verhuurd
een fabrieksgebouw en er wordt meer aangekocht, zo
dat men hier een zekere waarde moet aannemen, waar
bij dan ook nog in aanmerking wordt genomen, dat het
onderhoud, voor zover dat zal worden uitgevoerd, voor
deze vennootschap is. Bovendien zijn wij bij de onder
handelingen niet helemaal vrij gebleken. De N.V., die
de voorwaarde stelde, heeft daaraan ook vastgehouden
en deze is bij het College niet op onoverkomelijke be
zwaren gestuit. Daarom menen wij, dat, financieel be
keken het verhuurde tegenover de huursom en de
voorwaarden, waaronder wordt verhuurd de huur
som toch wel ongeveer het bedrag is, dat, populair ge
sproken, rente kan houden.
De heer Ytsma vroeg nog: Is nu eigenlijk ook het
perceel Zuidergrachtswal 25 in de koop begrepen?
Helaas staan op de tekeningen de huisnummers niet
aangegeven en ik heb die ook niet in mijn hoofd. Ik
heb hier echter wel een duidelijke tekening voor me.
De heer Ytsma bedoelt waarschijnlijk de showroom,
gelegen naast(De heer Ytsma: Tussen Kwint en
Van Streun, de kleermaker.) Kunt U het aanwijzen?
(De heer Ytsma: Ik kon het op de tekening niet vin
den.) Volgens degenen hier, die met de situatie bekend
zijn, is de showroom wel bij de koop inbegrepen, maar
het stuk, dat later de bestemming van plasticfabriek
heeft gekregen, niet. Hier komt thans een kaartje met
huisnummers ter tafel en daaruit blijkt, dat no. 25
niet in de koop is begrepen. (De heer Ytsma: Dat vind
ik het grote nadeel van deze historie.) Het staat trou
wens ook niet in het voorstel.
Op de vraag:'Nu kopen of uitstellen? moet ik dus
antwoorden: Het tijdstip is gunstig en de N.V. heeft
met de verkoop ook bepaald haast. Dat is één van de
punten geweest bij de onderhandelingen.
De heer Heetla: Ik ben niet erg bevredigd door het
antwoord op mijn vraag. Ik wil het wel iets duidelijker
zeggen. Het gaat mij om het volgende. Op het ogen
blik zit de V.S.F. in een deel van dit complex en die
gaat er nu uit. Maar wie komt er nu in? Wie maakt
hier het industrialisatiebeleid uit: de N.V. Phoenix of
de Gemeente? U geeft n.l. de zaak uit handen. Bij de
stukken ligt het fiat van de commissarissen van die
N.V. om het gebouwencomplex voor f200.000,te
verkopen, maar er wordt niet over voorwaarden ge
sproken. Ik zou echter graag van het College de voor-
3
aarden willen weten. Zijn die zo dringend, dat de
Gemeente het complex direct in handen kan krijgen
Voor mijn part stopt men Erica-dorp er in.
De heer Ytsma: Het spijt mij toch wel erg, dat het
pand Zuidergrachtswal 25 niet bij de koop is inbegre
pen. Dat is een zeer breed pand en ik meende, dat
Jchootstra daar achter zijn kantoren heeft. Het is mij
ovendien niet geheel duidelijk, waarom wij eigenlijk
de voorwaarde betreffende de verhuur aan Schootstra
nog gemaakt hebben. Het gehele geval is mij trouwens
nog niet duidelijk. In het concept-besluit staat onder 4,
dat wij perceel B dat is dus het perceel waar nu de
V.S.F. in zit voor f 4.500,— per jaar verhuren. Bete
kent dat, dat de Gemeente nu de huur zal ontvangen
/an de plasticfabriek, de Fa. Schootstra en de sigaren-
vinkei? Dan wordt de situatie wel even anders. Ik heb
dus begrepen, dat men voor perceel B f 4.500,huur
zaA ontvangen en dat de andere percelen ook nog ver
huurd moeten worden.
De heer K. J. de Jong: Ik ben de Wethouder in zo
verre dankbaar, dat hij de kanten, die het beleid van
iet College raken, nog eens goed heeft verduidelijkt,
naar ik meen toch, dat nog verschillende dubieuze
santen aan dit voorstel zitten, niet alleen wat betreft
de kwestie van de „Kuiperweg". Zowel degenen, die
geen voorstanders zijn van de „Kuiperweg", als dege
nen, die geen voorstanders zijn van dempen hetzij
algehele hetzij gedeeltelijke demping zouden toch
ezwaarlijk een dergelijk voorstel kunnen accepteren.
Ik heb de gedachte, dat het toch nog niet zo heel ge
makkelijk ligt om zo maar tot aankoop van zo'n pand
wer te gaan. Nu kan de Wethouder wel zeggen: Het
vordt straks door allerlei investeringen veel en veel
duurder en het risico dat we nu lopen, is lang zo groot
miet als wat we dan lopen. Dat moet ik nog zien; ik
aeb niet de indruk, dat dit zo'n erg lage prijs is, eer-
Ier, dat deze behoorlijk hoog ligt, als ik zie hoe de
situatie daar is en dat het pand bepaald niet in hechte
,taat verkeert. Als ik daarmee rekening houd, dan
moet ik ook nog zien, dat er iemand is, die hier belang
rijke investeringen in wil doen, wetende, dat hier in
de toekomst waarschijnlijk nog wat te gebeuren staat
met eventuele demping en eventueel doortrekken van
de „Kuiperweg". Er staat één pluspunt tegenover, dat
de Wethouder niet genoemd heeft. Ik meen, dat, als
wij dit pand zouden aankopen en eventueel tot sane
ring: demping enz., zouden besluiten, het pand ook
valt onder de subsidieregeling van het Rijk; dat geeft
dan dus 80% subsidie. In zoverre zou, als de plannen
van B. en W. straks aanvaard worden, het risico van
deze aankoop bepaald niet zo groot zijn en al met al,
als ik het voor en tegen tegen elkaar afweeg, denk ik
het voorstel van B. en W. toch wel te kunnen volgen,
alleen al om het feit, dat we, wanneer de Raad in
meerderheid straks conform het voorstel van B. en W.
i.z. de stadssanering zou besluiten, dan inderdaad iets
gemakkelijker zitten, maar toch ook bepaald niet zo
bijzonder veel gemakkelijker. In vind de verdediging
van het College niet sterk, maar we moeten toch kie
zen en ik geloof, dat ik dan uiteindelijk toch maar mijn
stem aan dit voorstel zal geven, zij het met veel aar
zeling.
De heer Van der Schaaf (weth.): De heer Heetla
heeft gevraagd: Waarom kunnen we niet de verhuur
in eigen hand houden En hij heeft daar de uitdruk
king bij gebruikt: Wie bepaalt het industrialisatiebe
leid in Leeuwarden? Dat wordt natuurlijk door een
samenstel van alle mogelijke factoren, waaronder de
Gemeente, bepaald en nu heb ik de vraag zo geïnter
preteerd: Als er nu eens een gegadigde voor dit ge
bouw zou zijn, die bijv. een aanloopperiode in deze ge
meente zou willen hebben en het zou door de N.V.
Phoenix onderverhuurd zijn, dan zou het voor dat be
perkte doel niet beschikbaar zijn. Nu is er op het ogen
blik niet een gegadigde, maar het geval, dat de heer
Heetla bedoelt, zou zich echter in enig opzicht kunnen
voordoen. Aan de andere kant laat het zich nauwelijks
denken, omdat men, als het gebouw bezet is, diege
nen, die er in zitten, er niet uit kan duwen. En wan
neer het gebouw leeg is, dan is er stellig bij onderver
huur door de N.V. Phoenix een mouw aan te passen,
zodat dus het gevaar, dat hier het industrialisatiebe
leid in handen zou komen van een N.V. in plaats van
in handen van de Gemeente, zich bijna niet kan voor
doen. De N.V. Phoenix is gesteld op deze voorwaarde.
Nu zegt de heer Heetla, dat uit een verklaring van de
commissarissen blijkt, dat dezen het complex wel zon
der voorwaarde aan de Gemeente willen verkopen voor
f 200.000,Nu heeft die verklaring betrekking op het
voorstel, zoals dat gedaan is en als uiteindelijk resul
taat van de onderhandelingen, die vrij langdurig zijn
geweest en die ook tot gevolg hebben gehad, dat de
aanvankelijk door de N.V. gevraagde prijs nog duide
lijk naar beneden is gedrukt. Met het genoemde resul
taat nu verklaren de commissarissen zich akkoord,
zodat U, dit ziende, toch niet kunt zeggen, dat de
commissarissen geen enkele voorwaarde stellen. De com
missarissen machtigden dus een hunner het voorstel,
zoals het uiteindelijk is gepresenteerd, te accepteren.
De heer Ytsma betreurt het, dat no. 25 niet in de
koop is begrepen. De prijs komt dus eigenlijk hoger uit
dan hij had gedacht. Dat is dan de wezenlijke beteke
nis van deze opmerking. Nu wordt hier in totaal 2601
m- grond gekocht en dat is toch een belangrijke opper
vlakte. Die grond ligt tegen de binnenstad aan en ver
tegenwoordigd toch een hoge waarde, terwijl ook de
opstal nog een zekere waarde vertegenwoordigt, zij
het dan, dat die onderscheiden moet worden naar drie
onderdelen, n.l. a, b en c, aan elk waarvan een afzon
derlijke waarde kan worden toegekend., zodat m.i. de
bedongen koopsom een aanvaardbare prijs is. Ik wil
niet zeggen, dat het spotgoedkoop is, maar ik kan toch
ook bepaald niet zeggen, dat dit ongelooflijk duur is.
De heer Ytsma vraagt voorts nog iets over de huur.
In punt 3 van het besluit wordt gezegd, dat het perceel
onder a vrij van huur wordt geleverd. Het perceel c
het winkelpand wordt geleverd in het genot van
huur, zodat dus de te bedingen huur voor perceel a en
de lopende huur voor perceel b bij het totaal kunnen
worden opgeteld. Tegenover de waarde van perceel b
staat dus de door de N.V. Phoenix bedongen huur van
f 4.500,En dat zo zijnde, heb ik gezegd, dat die in
vestering, die de Gemeente hier doet, naar een interne
berekening dus nog ongeveer rente kan houden. Tot
zolang afbraak zal moeten volgen, is er dan in ieder
geval geen of nauwelijks renteverlies.
Tenslotte heeft de heer De Jong nog gezegd, dat
hier een aantal dubieuze punten zijn. Inderdaad wil ik
niet ontkennen, dat degenen, die moeite hebben met
het accepteren van de zuidelijke toegangsweg, de
„Kuiperweg", ook met dit voorstel wel enige moeite
hebben, maar ik wil mijn opmerking herhalen, dat het
uiteindelijk toch meer voordeel heeft, dat deze koop
nu tot stand komt, dan dat de koop niet doorgaat, met
de kans, dat de panden ons ontkomen. Als dat het ge
val is, moeten we er toch sterk mee rekenen, dat we
op een later tijdstip veel en veel meer zullen moeten
betalen, want de situatie, dat het pand zich vrij van
bedrijfsuitoefening aan ons presenteert, dat is het
ogenblik, waarop de gunstigste koop kan worden ge
sloten. Ik wil wel zeggen, dat ik ook graag had gehad,
dat dit voorstel had kunnen gedaan worden nadat be
slist was over het al of niet tot stand komen van de
zuidelijke toegangsweg, maar nu dat niet het geval is
en deze N.V. bepaald gevraagd heeft deze koop thans
tot stand te brengen, moeten wij het voorstel nu doen.
We moeten toch een zekere prognose maken. En dan
is het m.i. beter de koop nu wel te sluiten. Zo hebben
B. en W. het ook gezien, al vinden zij dit helemaal
niet het allermooiste voorstel, dat zij in de loop van
dit jaar hebben gedaan. Ik hoop, dat de Raad begrip
heeft voor onze geschetste gedachtengang en die ook
zou willen volgen. Daarom wordt toch bij dit voorstel
gepersisteerd, met het verzoek aan de Raad het wel
te willen overnemen, zij het, dat er misschien wel enkele
vragen overblijven.
Z.h.st. wordt besloten overeenkomstig het voorstel
van B. en W., met aantekening, dat de heer Ytsma
tegen het ontwerp-raadsbesluit no. 12227 II is, waarbij
het fabriekscomplex voor een tijdvak van vijf jaren
verhuurd wordt aan de N.V. „Phoenix".
Punt 11 (bijlage no. 280).
De heer Kingma: Het is me opgevallen, dat op de
tekening, die bij de stukken lag, de garages op deze
