8
9
of de huidige voorstellen t.a.v. de vloer juist zijn. Aan
de andere kant voelen we er niet veel voor de zaak
aan te houden, wat gevraagd wordt door de heer Vis
ser. Wij zouden graag een beetje willen koersen in de
richting van de heer Vellenga en er een principebesluit
van willen maken, in die zin, dat wij ons bereid ver
klaren tot het creëren van deze zaken, met dien ver
stande, dat wij graag de vraag: deze vloer of een an
dere, aan een nadere studie willen laten onderwerpen.
De heer Kingma: Uit het raadsstuk had ik begrepen,
dat er op deze betonvloer een afdekvloer zou komen.
Nu is dat ook wel zo, maar het blijkt, dat dit ook een
harde betonlaag zal zijn. Als dat juist is en dat
neem ik direct aan vraag ik me toch af, of een
vloer met een harde afdeklaag van beton de meest
ideale vloer is om allerhande sporten op te bedrijven.
Het is beslist niet veerkrachtig. Ik vraag me af, of er
niet een andere mogelijkheid is. In dit verband lijkt
mij asfalt b.v. gunstiger. Of dit andere bezwaren heeft,
weet ik niet. Tenzij men deze vloeren voor de herfst
kan leggen, zou ik i.v.m. de hoge kosten van deze
vloeren willen voorstellen: gooi dat bedrag bij een
sporthal en koers dan binnen een jaar naar die sport
hal. Vergeleken bij kleinere plaatsen, die tegenwoor
dig ook al een sporthal hebben, loopt Leeuwarden wel
een behoorlijk eind achter. Ik hoorde b.v., dat een
plaats als Stadskanaal een behoorlijke sporthal heeft.
Ik vind het jammer, dat we moeten zeggen: we heb
ben een half miljoen uitgegeven voor vlakke vloeren,
dus de sporthal moet nu nog maar een poosje wach
ten. Ik vind, dat we zo gauw mogelijk moeten afsteve
nen op dat project op de oude veemarkt, want dat vind
ik een unieke plaats, wat de ligging betreft.
De heer Tiekstra (weth.): Ik wil als uitgangspunt
nemen daaromtrent hebben de heren Kingma en
Vellenga een opmerking gemaakt het laatste stukje
van de eerste pagina van de raadsbrief. Daar staat n.l.,
dat de vloer min of meer automatisch verdeeld kan
worden in drie vakken. Elk vak is ongeveer 72 x 30 m
groot. In elk vak zouden kunnen worden uitgezet vier
basketball-velden of 6 volleybalvelden of 16 badmin-
tonvelden of 1 tennisveld of 1 zaalhandbalveld of 1
zaalhockeyveld. Het zaalhandbalveld beslaat ongeveer
een vloer, zoals in één sporthal aanwezig is. Ik kom
dan tot de conclusie, dat we hier wat de speelmogelijk
heden betreft, voor een bedrag van f 460.000,de
ruimte scheppen, die we in drie sport- of spelhallen
zouden kunnen vinden. Bovendien de heer Van
Balen Walter heeft er reeds op gewezen is er nog
een stuk krediet van de veemarkt aanwezig. Dat be
tekent, dat we op het ogenblik een krediet moeten uit
trekken van f 180.000,Ik zeg dit, omdat heb de
Raad volledig bekend moet zijn, dat het uitrekken van
nieuwe kredieten tot een omvang van f 460.000,
waarvoor geen vaste fiancieringsmiddelen aanwezig
zijn gegeven de situatie op de kapitaalmarkt
doodeenvoudig de eerste maanden niet mogelijk is. Wij
zijn, als de Raad bereid is dit voorstel te aanvaarden,
in staat speelmogelijkheden te geven, die anders niet
dan in drie sporthallen zouden kunnen worden gerea
liseerd. Ik geloof, dat deze voorziening in belangrijke
mate tegemoetkomt aan de behoeften van de zaal
sporten.
Dan heb ik behoefte om in te gaan op het betoog
van de heer Heidinga, die terecht in de adviescommis
sie over de technische uitvoering enkele opmerkingen
heeft gemaakt. Ik heb dit inderdaad opgevat, zoals de
heer Heidinga het, geloof ik, ook gesteld heeft, n.l.,
dat de adviescommissie geen bezwaar had, maar, in
tegendeel, van harte akkoord ging met het aanleggen
van een vlakke vloer in de Frieslandhal. T.a.v. de
technische uitvoering bleven nog wel een paar kriti
sche vragen bestaan. I.v.m. de noodzaak om zo snel
mogelijk deze voorzieningen tot stand te brengen, heeft
het College er waarde aan gehecht dit vandaag in de
Raad te behandelen, want elke drie weken verder uit
stel betekent vertraging. De heer Engels heeft dat
goed begrepen, toen hij zei, dat hij niet voelde voor
aanhouding van het voorstel. Ik wijs erop, dat in en
kele adressen die aan de Raad zijn gericht, m.n. is ge
wezen op de positie van Hellas '57. Dit is een zaal
handbalvereniging, die in de overgangsklasse speelt en
daarvoor in de a.s. competitie velden nodig heeft, die
op het ogenblik in Leeuwarden niet zijn. Dit bewijst,
dat we deze voorziening zo snel mogelijk tot stand
moeten brengen.
De heer Heidinga heeft gesproken over asfalt. Hij
zal geen puur asfalt bedoeld hebben, omdat bekend is,
dat een asfaltvloer zeer gevoelig is voor hogere tempe
raturen. In de zomer kunnen zich zeker hoge tempe
raturen in de hal voordoen en dan wordt de vloer zacht.
Bovendien wordt deze vloer bereken door zware vracht
auto's en dan duurt het maar een ogenblik en de vlak
heid, die de vloer moet hebben, is niet meer aanwezig,
nog afgezien van de vraag, of men op een vloer van
puur asfalt kan spelen. Dat betekent, dat men de
keuze heeft tussen asfaltbeton of „beton". Beide uit
voeringen zijn bekeken. Oorspronkelijk is gedacht aan
asfaltbeton. Daarvan is Openbare Werken op een be
paald ogenblik afgestapt, o.m. uit de overweging, die
de heer Heidinga noemt, n.l. het lichtverlies. Dat zou
met zich meegebracht hebben het aanbrengen van
voorzieningen voor de verlichting, om toch het vereiste
lichtniveau op het veld te kunnen behouden. Ik ben
best bereid alle drie de commissies te weten de
Commissie voor het Slachthuis, de Veemarkt en de
Markt- en Havendienst; de Commissie voor de Open
bare Werken en de Commissie van advies en bijstand
voor de Sport en Recreatie te horen. Ik hoop, dat de
Raad vanavond met het voorstel akkoord gaat. U
merkt, dat ik bezwaar heb tegen de suggestie van de
heer Visser om dit voorstel aan te houden, want dat
zou een vertraging van drie of zes weken opleveren.
Wij weten allemaal wel, dat, als de Raad zo gedetail
leerd bij de uitwerking van de voorstellen zou worden
betrokken, dit grote vertragingen kan opleveren. Dat
betekent dus, dat we het krediet niet beschikbaar kun
nen stellen en niet voort kunnen werken. Dat heeft tot
gevolg, dat we stellig in dit najaar vast lopen. Ik heb
nog niet de zekerheid, dat het in het najaar klaar zal
komen. Het is niet zo'n eenvoudige opgave. Wij zullen
de organisatie van de uitvoering in overleg met de di
recteur van de Frieslandhal en de dienst Openbare
Werken zorgvuldig moeten bekijken. Wellicht kunnen
we een uitvoering in drieën realiseren. Voorts moeten
we overleg met G.S. plegen, of die bereid zijn ons
daartoe machtiging te geven. U weet, dat de procedure-
bezwaren meestal van zeer ernstige aard zijn en zeker
is dat in deze situatie het geval. Wij moeten proberen
elke mogelijke vertraging te vermijden. Als het kre
diet beschikbaar is en er zou, op de wijze, zoals de
heer Heidinga zich die voorstelt, zonder onoverkome
lijke bezwaren met een lagere besteding kunnen wor
den volstaan, dan neem ik aan, dat de Raad hiermee
onmiddellijk akkoord kan gaan, als wij terzake de be
treffende commissies gaan horen.
In de raadsbrief worden een aantal sporten genoemd.
Met uitzondering van één sport, n.l. volleybal, kunnen
al deze zaalsporten zonder bezwaar op deze betonvloer
worden beoefend. In de beschikbare accommodatie in
den lande, bijv. in de Houtrusthallen, worden heel van
deze zaalsporten op dit soort vloeren gespeeld. Volley
bal echter niet, want de scheppende en duikende be
weging met de handen naar de betonvloer levert voor
de volleybalspeler uiteraard bijzondere risico's op. En
thans is de situatie, hoewel niet ideaal, wel zo, dat het
volleybal in de Beurs redelijk uit de voeten kan. Dat
is, dunkt mij, op het ogenblik het belangrijkste.
Een technische constructie uitdenken, die onfeilbaar
is en geen risico's oplevert, is onmogelijk.
De heer Weide heeft gevraagd of er andere mogelijk
heden zijn onderzocht. Wij hebben aan de dienst der
Openbare Werken gevraagd: Zou het mogelijk zijn om
vloeren van dit formaat b.v. hangend aan te brengen
in de bestaande staalconstructie van de hal De ar
chitect van de dienst der Openbare Werken, de heer
Achterhof, heeft met nadruk verzekerd, dat deze staal
constructie daarop bepaald niet berekend is. Ik dacht,
dat de technici in ons midden dat wel kunnen beoor
delen. Bovendien ontstaat het bezwaar, dat als men de
vloer ophijst, de verlichting die in de kap van de hal
is aangebracht, niet door de vloer heen schijnt. Dus
men moet dan onder de vloer weer een verlichting aan
brengen. Technisch gezien zou het mogelijk zijn de
vloer b.v. binnen torens op te hijsen. Er is echter wei
nig fantasie voor nodig om vasti te stellen, dat dit wel
bijzonder kostbaar zou worden. Ik geloof, dat we dan
aan bedragen komen, waarbij de sporthal niet ver meer
buiten de gezichtskring ligt. Ik wilde erop wijzen, dat
het sportgebruik als zodanig deze vloer, wat haar deug
delijkheid betreft, niet vereist. De moeilijkheid is, dat
deze vloer bij het marktgebruik ook bereden moet wor
den door beladen vrachtauto's van vrij grote omvang.
Nu zijn de risico's niet dezelfde als die, welke aan een
betonweg verbonden zijn. Ten eerste zijn de tempera-
tuursinvloeden in de hal beperkter dan op de weg. Ten
tweede is de frequentie van de belasing ook minder
dan op een betonweg. Bovendien wordt deze vloer hoog
stens met een snelheid van misschien 12 tot 15 km be
reden. Ook de stootfactor is aanmerkelijk geringer.
Maar het valt niet te ontkennen, dat er risico's in
kunnen zitten.
De heren Vellenga en Van Balen Walter elk met
betrekking tot een andere commissie hebben zich
afgevraagd, waarom die commissies niet gehoord zijn.
In de raadsbrief staat al vermeld, dat we geen gelegen
heid hadden de Commissie voor de Openbare Werken
terzake te horen. Het spijt me, dat we in het voorstel
niet dezelfde opmerking hebben gemaakt over de Com
missie voor het Slachthuis, de Veemarkt en de Markt
en Havendienst. Ik stel mij voor, dat, ais de Raad be
reid is ons te volgen, de verdere uitwerking in samen
spel en overleg met deze commissies zal plaats vinden,
zodat aan de verantwoordelijkheid van deze commis
sies ruimschoots kan worden voldaan.
De heer Vellenga heeft nog gevraagd naar tribune
voorzieningen. Deze zullen demontabel zijn. We hebben
bij herhaling gecalculeerd of het aantrekkelijk zou kun
nen zijn een demontabele tribune in gemeente-eigen-
dom te nemen, maar dit is veel duurder dan wanneer
we een demontabele tribune zouden huren.
Het is mogelijk, dat de ontwikkeling ertoe leidt, dat
er, als het technisch uitvoerbaar is en de ruimte aan
wezig blijft, permanente tribunevoorzieningen komen.
Dit hangt voor een groot deel af van de ontwikkeling,
die wordt ingezet en van de vraag in welke omvang
en welke snelheid de overige voorzieningen, die de zaal-
sport zo hard nodig heeft, tot stand komen. Het punt
van de verwarming wordt door de heren Vellenga en
Visser genoemd. Wij kunnen natuurlijk niet alles te-
gelijk. Voor de sportbeoefenaar zelf is die verwarming
geen volstrekte vereiste. Die heeft, tenzij bij
extreem lage temperaturen, eerder last van hoge
dan van normale temperaturen. Het gaat dus meer
om een voorziening t.b.v. het publiek. Nu doe ik daar
misschien wat nuchter over, maar als ik zie hoe het
bezoekend publiek bij voetbalwedstrijden wordt „ver
zorgd" zie ik niet in waarom hier meteen dure voor
zieningen, die slecht rendabel zijn, moeten worden ge
troffen. Vergeet U niet: het is een hal met een vloer
van 30.000 m= en een gemiddelde hoogte van 12 meter;
360.000 m:l krijg je niet zo gemakkelijk warm. Dit
hangt ook samen met de vraag, of men afscheidingen
kan aanbrengen, die de zaak beter zouden kunnen doen
functioneren. Dat betekent een volstrekte afscheiding
tussen dit stuk van de Frieslandhal van de rest, d.m.v.
een muur. Ik zal het bedrag wat hiermee gemoeid is
niet taxeren, maar de deskundigen in de zaal kunnen
vrij snel uitrekenen wat zo'n muurtje moet kosten. Iets
anders is, dat voor deze sportbeoefening wel bepaalde
afscheidingen nodig zijn. Dat is provisorisch ook ge
beurd in de week na Pasen. Ik geef toe, dat het niet
altijd een mooi gezicht was, maar het heeft redelijk
gefunctioneerd en we zouden nog eens kunnen over
wegen -als dit gebruik inderdaad voldoet of er
te gelegener tijd geen afscheiding tot stand kan wor
den gebracht, die visueel goed functioneert. Een vol
strekt isolerende afscheiding is geen eenvoudige zaak.
Natuurlijk moet er kleedaccomodatie e.d. komen. Ik
verwacht stellig, dat, als dit eenmaal goed gaat lopen,
Wij ter zake met voorstellen bij de Raad zullen komen.
Maar wij moeten het nodigste eerst doen in de gegeven
situatie.
De heer Vellenga heeft gevraagd naar het tempo.
Wij moeten dit nog zeer gedetailleerd bekijken, i.v.m.
de aanvoer van vee op de veemarkt, waar bepaalde
pieken in zitten. M.n. voor wat betreft het kleinvee en
het jongvee, waarvan de handel zich voornamelijk in
dit gedeelte van de zaal afspeelt. Ik hoop van ganser
harte, dat we op tijd kunnen zijn om Hellas' 57 te
helpen, maar ik kan geen zekerheid daaromtrent ge
ven. De heer Vellenga heeft een zeker prioriteitensche
ma gegeven. Hij zegt, en daarmee stem ik van harte
in, dat die vloer er moet komen. De behoefte van de
zaalsporten is veel groter dan met deze voorziening
plus de sporthal met zijn ene vloer gedekt kan wor
den. Het is onvermijdelijk, dat we moeten komen tot
een programmering. Men kan zich een zekere syn
chronisering voorstellen, waarbij tegelijkertijd tegemoet
gekomen wordt aan het belang voor de grote sporthal
en bovendien aan een aantal spelhallen. De kosten van
één sporthal zullen zich tot de kosten van de grote
sporthal ongeveer verhouden als 1 3, mogelijk als
1 4. Veel hangt af van de financiële mogelijkheden,
die de Raad bereid is het College te geven. Ik ben er
van overtuigd, dat een programma van het tot stand
brengen van spelhallen, verspreid over de stad van bij
zonder groot belang is. Het College heeft zich voor
lopig verenigd met enkele plaatsaanwijzingen, die ons
geadviseerd zijn. Gedacht wordt daarbij aan één spel-
hal in de noord-west-punt van het recreatiegebied ,,'t
Nijlan" en één spelhal gelegen in het toekomstige re
creatiegebied bij de Schieringerweg. Verder wordt nog
gezocht naar een plaats ergens in het noorden van de
stad en in het plan voor het complex V.H.M.O.-scholen,
waarin drie gymnastieklokalen zijn toegestaan. Hierin
zou een spelhal i.p.v. een gymnastieklokaal kunnen
worden opgenomen. Op deze wijze komen we tot een
zeer behoorlijke voorziening.
Ik ben het met de heer Vellenga eens, dat over het
punt van de kredietverstrekking door de Raad dit na
jaar stellig het één en ander valt te vertellen.
De heer Kingma heeft nog even over een deklaag
gesproken. De dienst der Openbare Werken beraadt
zich over de vraag, welke deklaag hier het beste past,
maar heeft ook heel goed begrepen, dat het geen ve
rende deklaag zal worden.
De heer Heidinga: Uiteraard geloof ik, dat wij dit
zeker moeten doen, want wij komen niet gemakkelijk
weer in de omstandigheid, dat we accommodatie van
drie spelhallen kunnen realiseren voor deze prijs. Ik
geloof, dat de Raad het daar over eens is.
Blijft het punt of het eventueel een ton goedkoper
kan. Ik geloof, dat we er verstandig aan doen om dat
te gaan bekijken, omdat we dan misschien voor de bij
komende kosten wat meer geld vrij krijgen. Maar ove
rigens ga ik volledig akkoord met het voorstel van de
Wethouder. Ik heb zojuist even met de heer Bootsma
gesproken. Die is veel deskundiger dan ik in dergelijke
dingen en hij is van mening, dat het mogelijk wel meer
dan een ton zou kunnen schelen.
De heer Weide: Die ton is wel heel erg belangrijk.
Ik zou de Wethouder het advies willen geven, nu
twee deskundige mensen in ons midden zeggen, dat
het zeer wel mogelijk is er een ton af te halen dit
met de betrokken heren van Openbare Werken nog
eens uitvoerig te onderzoeken. Verder ga ik wel ak
koord met het voorstel.
Ik geloof, dat ik één vraag nog niet beantwoord heb
gekregen, n.l. over de adviezen van de sportbonden.
De heer Bootsma: Door de woorden van de heer
Heidinga ben ik verplicht iets te zeggen. Inderdaad
hebben wij in de pauze samen even gesproken. Wan
neer men het beton domweg zou vervangen door asfalt,
kan dat zeker één a anderhalve ton schelen. Maar daar
mee heeft men niet voldaan aan de functies, die ge
vraagd worden voor deze vloer. Deze vloer moet niet
alleen geschikt zijn om te bespelen, maar moet ook
voldoen aan de eisen die gesteld worden door de markt.
Hieruit zal uiteraard een bepaald compromis moeten
volgen. Wanneer ik naga, hoe men hier uiteindelijk toe
gekomen is, geloof ik, dat men min of meer gedacht
heeft aan de Stelconvloeren, zoals die in verschillende
bedrijven toegepast worden. Dat zijn ook betonplaten
van kleinere afmeting die in een stalen rand
gevat zijn, zij het dat het daar een hoekstaal is, terwijl
hier meer gedacht wordt aan strippen. De Wethouder
heeft reeds gesteld, dat aan een asfaltvloer, in deze dub
bele functie, wel bepaalde bezwaren kleven. Ik geloof
niet, dat dit gevaar in deze hal zo groot zal zijn, maar
de andere bezwaren, die hij genoemd heeft, zijn inder-
