6
gestelde sporthal voorziet natuurlijk in een enorm grote
behoefte en ik hoop, dat de bouw zeer spoedig kan be
ginnen. Sinds de Dienst voor Sport en Recreatie be
staat, heb ik het voorrecht zitting te hebben in de
commissie van advies en bijstand. Vanaf het begin is
in deze commissie, welke zeer vaak vergadert, de sport
hal altijd onderwerp van bespreking geweest. Het heeft
zelfs geresulteerd het is m.i. goed, dat wij dit de
Raad even mededelen - in twee excursies om diverse
hallen hier in het noorden des lands te bezichtigen, n.l.
die in Wolvega, Leek, Scheemda en Paterswolde. Deze
hallen de heer Bakker heeft het zoëven al gezegd
- hebben alle nog wel enige gebreken; de bouwkosten
zijn dan ook ver beneden de 5 ton gebleven. Nu gaan
wij hier een hal bouwen voor 8 ton; deze hal moet nu
wel de mooiste en de beste van het gehele noorden
worden. De ontwerper, de heer Achterhof, is natuur
lijk mee geweest op onze excursies; hij heeft alle ge
breken van de genoemde hallen goed in zich opgeno
men en hij heeft getracht deze te vermijden in onze
nieuwe hal.
Ik ben bijzonder verheugd, dat deze hal er zeer spoe
dig zal komen.
De heer Stek: We zijn blij, dat we aanstonds een
vrij groot aantal sporthallen in onze stad krijgen. Ook
wil ik het College graag een compliment maken, dat
men in korte tijd een groot aantal projecten besteks-
klaar heeft gemaakt. Ik hoop, dat deze voortvarendheid
over niet al te lange tijd haar vruchten zal afwerpen.
Waarschijnlijk zal zeer binnenkort al met de bouw van
de eerste kleine sporthal in 't Nijlan kunnen worden
begonnen. Ik wil hierbij, evenals de andere heren, een
kanttekening plaatsen. Het lijkt mij n.l., dat het sport
complex ik mag haast wel zeggen: sportcentrum
in verhouding tot wat het oosten van onze stad in
dit opzicht zal bieden, wel een beetje zwaar wordt. Het
is mij wel bekend, dat men momenteel bij Cambuur
een grote gymnastiekhal bouwt, maar dit zal, wat de
vraag naar sporthallen in het oosten van de stad be
treft, maar aan een zeer klein gedeelte daarvan kun
nen voldoen. Ik zou het dan ook bijzonder prettig vin
den, als na het gereed komen van de sporthal in 't
Nijlan aan de bouw van een sporthal in het oosten van
de stad kan worden begonnen. Ik zou graag willen ver
nemen, of die in 't Nijl§.n dit jaar nog in gebruik kan
worden genomen.
De heer Kingma: Wij zijn, evenals de andere spre
kers, blij met de bouw van deze sporthal, maar in
tegenstelling tot hen zouden wij liever gezien hebben,
dat eerst de centrale sporthal gebouwd was, mede om
de centrumfunctie van Leeuwarden en vooral om de
sportmanifestaties, waar die hal voor bedoeld is, hier
te krijgen. We hadden al iets op dit gebied: de Fries
landhal met de vlakke vloeren. Was nu eerst de te
bouwen hal in het oosten gekomen, dan hadden we
op ieder eind van de stad één gehad. Maar nu vind
ik het jammer, dat we niet eerst begonnen zijn aan de
centrale sporthal.
De heer Schönfekl: Evenals vorige sprekers juich
ik dit voorstel van harte toe. Er is echter één punt,
waarover ik nog nader geïnformeerd zou willen wor
den. Er wordt in het voorstel n.l. niet gerept van een
parkeerruimte bij de sporthal aan de Van Loonstraat.
Worden hier t.z.t. nog voorzieningen getroffen, of wordt
gebruik gemaakt van de nabijgelegen parkeerruimte
tegenover de Frieslandhal Dit laatste lijkt mij bij
zonder moeilijk, omdat er, als de vlakke vloeren in
de Frieslandhal straks eveneens gereed zijn, wel eens
een tekort aan parkeerruimte zou kunnen ontstaan;
ook i.v.m. de eventuele verdere plannen.
De hear Santema: Us fraksje sil hjir net tsjinstimme.
Wy binne der fan oertsjüge oaren hawwe dy bi-
swieren ek al kenber makke dat it yndied in djüre
sporthal wurdt. En wy binne ek fan bitinken, dat de
lokalisearring fan de sporthallen dy't der noch kom-
me sille, net hielendal goed pland is. Neffens üs is
it hiel bilangryk, dat der sa gau mooglik ien yn it
easten komt. It is my eigentlik noch nea hielendal
düdlik, hwat de reden west hat, dat wy öfstapt binne
fan it oarspronklike plan om op de fordjipping fan
de aide fémerk in sporthal to kréearjen, hwêrom wy
dat sintrale punt alhielendal farre litten hawwe. Der
geane wol folie geruchten oer dizze saek troch de
stêd, mar ik soe dochs wol ris fan efter de tafel fan
it Kolleezje hearre wolle, hoe't it feitlik ynelkoar sit.
De Voorzitter: Het is inderdaad zoals de heer
Weide zegt: Wij hebben in de afgelopen jaren bij voort
during het onderwerp „sporthal" in bespreking gehad.
En daarbij is het uitgangspunt geweest, dat hier in
derdaad een hal gebouwd zou moeten worden, die moest
voldoen aan specifieke eisen. D.w.z. dat in Leeuwarden
niet, zoals op het platteland, eisen, door gebruik voor
andere doeleinden te stellen, meespeelden. Voor die
andere behoeften bestaan hier ter stede uiteraard an
dere mogelijkheden. De bedoeling was dus: een sport
hal sec.
Wij moeten men moet het mij maar ten goede
houden af van de fabel, dat een sporthal goedkoop
zou zijn, niet meer dan een ton behoeft te kosten. Maar
hoe zijn de cijfers, zo voor en na in de publikaties ge
noemd, achteraf komen te liggen? Ik meen, dat men
aan sporthallen nu eenmaal, ook technisch, hoge kwali
tatieve eisen moet stellen. Wij besteden daaraan vrij
grote bedragen en het zou een trieste ervaring zijn,
als misschien wat goedkoop lijkende hallen achteraf
toch duuf uitvallen. Daarom hebben wij ons van het
begin af aan op het standpunt gesteld, dat we duidelijk
moeten zijn t.a.v. de technische kwaliteiten en dus ook
t.a.v. de bouwkosten. Bij de raming voor dit plan heb
ben we zelfs de 5 ton moeten overschrijden, waarbij we
ook niet moeten vergeten, dat in Leeuwarden uit hoof
de van de bodemgesteldheid de heer Bakker heeft
daar terecht op gewezen zeer specifieke eisen gel
den. Wij kunnen hier op de kleigrond nu eenmaal niet
werken met de technische voorzieningen, die op zand
grond kunnen worden toegepast. Dat betekent, dat
men om te beginnen, huiselijk gezegd, al een ton in de
grond moet stoppen.
De heer Klomp heeft gevraagd: moet de vloer nu
zo duur zijn? Voor sportgebruik is en blijft juist de
hou ten-stroken-vloer (maar dan ook uitgezocht hout)
de beste oplossing. Elke andere voorziening in de vorm
van linoleum of kunst-linoleum of hoe men het ook
noemt, is veel en veel kwetsbaarder. Een houten vloer
is ook beter, doordat die veerkrachtig is. Ik geef toe,
dat de houten vloer vrij duur is, maar men krijgt nu
eenmaal niet een goede voorziening voor weinig geld.
En ik dacht, dat het altijd nog beter is direct voor de
uitvoering van een goede hal bewust meer geld te be
steden dan straks veel geld uit te geven voor het her
stellen van gebreken.
Bij de programmering, zoals wij die in de raadsbrief
hebben geschetst, gaat het veel meer om de vraag:
Waar kunnen wij het eerst en het snelst terecht, dan om
de meest wenselijke spreiding over het stadsgebied van
Leeuwarden. De raadsleden, die hebben gezegd, dat
het oosten karig of eigenlijk helemaal niet bedeeld
wordt, hebben volkomen gelijk. Ik vind het ook spijtig
en het College is het volledig met me eens dat
we op het ogenblik niet in de gelegenheid zijn op korte
termijn ook een plan voor het oosten te realiseren. Eén
van U heeft gevraagd: Hoe is nu precies de behoefte?
M.i. hebben we de behoefte aan zaalsporten bij voortdu
ring onderschat. Op dit gebied heeft zich een enorm
snelle ontwikkeling voorgedaan en ik wil U de recente
gegevens, die nog zeer voorlopig zijn, niet onthouden.
Het College achtte het van belang, dat het specifiek
i.z. de behoefte aan zaalsporten geïnformeerd was,
zodat we op basis daarvan ook een planning en een
programmering zouden kunnen geven. Een voorlopige
enquête door de directeur van de Dienst voor Sport en
Recreatie leert ons op dit moment, dat de behoefte aan
zaalsport al 26 avonden en 3 weekends omvat. (Nolens
volens hanteren de verenigingen al een ledenstop.) En
bij deze cijfers is nog geen rekening gehouden met de
behoefte aan zaalhockey en zaalvoetbal en dat zijn
sporten, die op het ogenblik sterk in ontwikkeling zijn.
Op bepaalde plaatsen in Nederland wordt bijv. vrij in
tensief aan zaalvoetbal gedaan. U merkt wel, dat we
aan de geschetste behoefte met één sporthal nog niet
kunnen voldoen, zelfs al zouden we de centrale sport
hal eerst bouwen; die heeft toch ook niet meer dan
één vloer. En U begrijpt, dat ook de vlakke vloeren in
de Frieslandhal, die dan nu zo zoetjes aan klaar komen,
7
niet voldoende zijn. Bovendien, mét de voorzieningen
zal er een sterke expansie van de zaalsportbeoefening
plaats hebben, die ertoe zal leiden, dat wij op dit ge
bied nog veel meer voorzieningen tot stand moeten
brengen. Een voorlopige conclusie leidt tot het schat
ten van de behoefte op vijf sporthallen (exclusief de
Frieslandhal). U weet, dat wij in onze programmering
hebben gerekend met drie sporthallen plus nog drie bij
eventuele toekomstige complexen van gebouwen voor
V.H.M.O. Het is duidelijk, dat we daarmee, aangezien
we dit alles over een vrij lange termijn moeten plannen,
nog bij lange na niet voldoen aan de behoeften van de
zaalsport.
Wat de verdeling betreft, zijn wij uitgegaan van de
beschikbare terreinen, doodeenvoudig en nu kom ik
in de buurt van de heer Schönfeld terecht omdat
zelfs een kleine sporthal toch haar bijkomende voor
zieningen m.n. parkeerruimte verlangt. In de
gewone uitbreidingsplannen, b.v. aan de Tylkedam in
het Bilgaard, een voorbeeld van de heer Klomp, is zo'n
terrein er eenvoudig niet. Dat betekent niet, dat van
daag of morgen bij een uitbreidingsplan als het Bil
gaard, resp. het Lekkumerend buiten de grenzen van
het plan, dus bij de verdere uitleg van de stad, niet
een sporthal zou kunnen worden gepland, maar dat is
dan weer een zaak op lange termijn. Vandaar dat het
College juist bij dej planning gerekend heeft met de
beschikbare terreinen. Slechts daarover kan men con
creet praten. En dat geldt ook duidelijk voor 't Nijlan
en De Magere Weide. Bovendien hebben deze hallen
nog de aantrekkelijkheid, dat ze gelegen zijn in com
plexen sportvoorzieningen. Daarin kan een stuk sociaal
verkeer worden opgebouwd, wat in onze moderne maat
schappij toch wel een grote waarde heeft.
T.a.v. de centrale sporthal zou ik aan het adres van
de heer Santema dit nog willen zeggen: Wy hawwe
tiden lang yndied praet oer de skieppemerk. De Rie
sil it ynkoarten wol düdlik wurde, hwannear't hy
gearkomt oer de struktuerplannen, dat dat plak wol
üt de gedachten wei is. Yn in petear mei G.S. hawwe
wy noch efkes praet oer oanfoljende wurken, oer it
Fonteinlan, mar dat bitsjut, dat dan fuortendaliks in
kompleet sportfjild fan it Fonteinlan fuort west hie.
Wy koene nou ienris dy twa fjilden krije en it hie
dochs wol tige sneu west, as wy sein hiene, dat wy
foar de mooglikheit fan de sintrale sporthal dan mar
ien fan dizze beide sportfjilden öfstean woene. Dat
romte, dy nedich is foar by in tophal hearende parkear-
like üs net in goed bilied en sadwaende binne wy,
trochpratende, torjochte kaem op it Marnixfjild. Dat
leit noch tige gaedlik en boppedat is dêrby noch de
romte, dy nedich is foar by in tophal hearende parkear-
terreinen. De hear Santema frege: Hoe djür komt dat
ding net? Ja, it wurdt net in goedkeape hal. Men
moat jin réalisearje, dat men büten de foarsjenningen,
dy't by in greate hal hearre, omdat dêr in wiidweidich
programma brocht wurde moatte kin, mei in publyk-
akkommodaesje fan 1000 of 1200 minsken rekkene
wurde moat, in seal as de Harmonie en dat is na-
tuerlik noehal hwat. Sa'n hal hat dus düdlik in hiel
oare en folie widere funksje as de wykhallen lyk as
wy dy sjogge.
Wat de uitnodiging van de heer Bakker betreft, het
lijkt mij niet nodig, dat het College optreedt als sa
mensteller van de teams. Ik meen, dat het, gegeven
de uitlatingen in deze Raad, het verstandigst is een
voorstel van orde te doen, n.l. dit, dat de heren Bakker
en Weide tezamen belast worden met de opdracht om
bij gelegenheid van de opening van de sporthal de
teams samen te stellen en elk voor zich op te treden
als captain van hun team. Als dat wordt geregeld,
dan wil ik mij wel beschikbaar stellen voor de functie
van scheidsrechter; dat lijkt mij wat rustiger, afgezien
van de vraag, of ik dan nog op deze stoel zal zitten.
De vraag naar de financiering is tegelijk de vraag:
Hoe snel gaan we bouwen? De financiering is gedacht,
zoals in het voorstel is neergelegd, n.l. met behulp van
een subsidie van de Nederlandse Sportfederatie, en één
van het Departement van Cultuur, Recreatie en Maat
schappelijk Werk en er is rekening gehouden met de
mogelijke subsidiëring voor aanvullend werk. Wij ver
trouwen er nog steeds op en ik heb dat vertrouwen
echt nog niet helemaal verloren dat dit ook wel
doorgaat. Maar ik durf niet de vraag van de heer
Stek: Wanneer gaan we nu bouwen? te beantwoorden.
Wij hopen, dat inderdaad de subsidiëring, zoals die door
het Provinciaal Bestuur is voorgesteld, op tijd afkomt,
maar dat is een zaak, die wij natuurlijk niet in eigen
hand hebben. In dat geval gaan we zeer snel bouwen.
De ervaring leert, dat als de subsidiebeschikkingen af
gekomen zijn, de financiering voor de rest ook wel be
schikbaar is. Zou dat niet het geval zijn, dan zou dit
nog een onoverkomelijk beletsel vormen. Wij vertrou
wen er echter op, dat het klaar komt.
De heer Stek: Is het, ondanks het feit, dat het
oosten nog niet aan de beurt is, omdat er daar nog
geen grond voor klaar is, niet mogelijk, dat er toch
een plan voor gereedgemaakt wordt?
De hear Santema: Der is noch net sa hiel lang
lyn yn de Rie ófsprutsen, dat de sportforieningen fa-
siliteiten hawwe sille foar it brüken fan de forskil-
lende seal en, yn dit gefal fan de sporthal. Is it eigent
lik wol forantwurde, dat de Gemeente fiif ton yn dy
sporthal stekt? Kinne wy dy fasiliteiten ek op it ge-
brük fan dizze nije sporthal tapasse?
De Voorzitter: De heer Stek wil ik wel zeggen, dat
wij de mogelijkheid tot het gereed maken van een plan
voor een sporthal, bepaald niet uitsluiten. Het is na
tuurlijk niet nodig, om, als de grond beschikbaar is,
met de bouw van een sporthal te wachten, totdat
de sportvelden ook zullen worden aangelegd. En laten
we het oosten een gang van zaken toewensen, tegen
gesteld aan die van het zuiden.
De regeling sil neffens it bislüt fan de Rie tapast
wurde; de hear Santema moat him lykwols net for-
sinne yn dat opsicht. De frekwinsje fan it gebrük
fan in sporthal troch forieningen is uteraerd folie he-
ger as byg. by in sportfjild. Soe men op basis fan de
frekwinsje fan it gebrük in sportfjild kapitalisearje,
dan komt men ek wol op 8 ton torjochte. As ik it mei
üt it eachpunt fan de omfang fan it gebrük fan it
sportfjild troch in bipaelde foriening kapitalisearje,
dan leit it hiel oars. En it leit wer hiel oars by in
sporthal; dy kin safolle üren brükt wurde, as byg. in
foriening dy ha wol, binnen it bistek uteraerd fan 24
üren per dei, de nacht der natuerlik óftrutsen. Dêrby
hat men dus fierder net de swierrichheden fan de fre
kwinsje fan bispyljen lyk as by in sportfjild yn for-
ban mei de tastan fan it terrein. As men dizze kant
üt redenearret, dan kin men in hiel ein hinne komme
mei de opfetting, dat hwat men docht tsjinoer de seal-
sporten net mear is as hwat men docht tsjinoer byg.
de fuotbal- of kuorbalforieningen.
Z.h.st. wordt besloten overeenkomstig het voorstel
van B. en W.
Punt 13 (bijlage no. 42).
Mevr. Veder-Smit: Graag ga ik akkoord met dit
voorstel tot restauratie van het complex woningen, dat
de bloemrijke naam Luilekkerland draagt. Dit voorstel
betekent, dat de restauraties in onze gemeente kunnen
worden voortgezet en ook, dat, als alles tenminste naar
wens verloopt, het gespecialiseerde aannemingsbedrijf,
dat hier restauratiewerk verricht, aan de Gemeente
kan blijven gebonden.
Ik heb nog wel een enkele vraag: Als eerste: Wat
is de reden, dat juist dit object is gekozen voor een
restauratieplan uit een, naar ik aanneem, aantal ob
jecten, dat voor restauratie in aanmerking komt. Die
reden zou kunnen zijn: de toestand, waarin dit com
plex verkeert. M.i. mag wel worden gezegd, dat het
zich in een zeer verwaarloosde staat bevindt en ik
vraag me zelfs af, of het mogelijk zal zijn voor 3 ton
dit geheel in bewoonbare staat te brengen.
Mijn tweede vraag hangt nauw samen met de eer
ste: Welke lijn volgt het College bij het bepalen van
de volgorde, waarin men met voorstellen komt? Ik wil
niet zo onaardig zijn te veronderstellen, dat het College
niet een bepaalde lijn volgt. Ik zou me verschillende
lijnen kunnen voorstellen, b.v. de urgentie of de waar
de van het object uit oudheidkundig oogpunt, dus de
meest waardevolle monumenten eerst. Ik kan me ook
nog voorstellen, dat men werkt langs een bepaalde lijn
van urgentie uit stedebouwkundig oogpunt, zodat men
b.v. probeert in bepaalde straten of buurten eerst een
aanvaardbaar geheel te krijgen.
