Verslag van de handelingen van de Gemeenteraad van Leeuwarden van donderdag 16 maart 1967
RAADSVERGADERING
van donderdag 16 maart 1967.
Aanwezig: 35 leden.
Afwezig: de heer P. J. Engels; 1 vacature.
Voorzitter: de heer J. Tiekstra, loco-burgemeester,
voor wat het eerste gedeelte van de vergadering be
treft; na diens installatie: de heer J. S. Brandsma, bur
gemeester.
De Voorzitter (de heer J. Tiekstra, loco-burgemees-
ter) Dames en heren. Ik open deze bijzondere raads
zitting, belegd ter gelegenheid van de installatie van
burgemeester Brandsma. Ik moge de secretaris verzoe
ken het benoemingsbesluit voor te lezen.
De heer P. P. de Jong (secretaris)
Wij JULIANA, bij de gratie Gods, Koningin der Ne
derlanden, Prinses van Oranje-Nassau, enz., enz., enz.
Op voordracht van Onze Minister van Binnenlandse
Zaken, 13 februari 1967, nr. 61638, Afdeling Binnen
lands Bestuur, Bureau Kabinetszaken;
Gelet op artikel 65 der gemeentewet;
hebben goedgevonden en verstaan:
met ingang van 16 maart 1967 te benoemen tot bur
gemeester der gemeente Leeuwarden
J. Brandsma te 's-Gravenhage.
Onze Minister van Binnenlandse Zaken is belast met
de uitvoering van dit besluit.
Soestdijk, 15 februari 1967.
(get.) JULIANA.
De Minister van Binnenlandse Zaken,
(get.) P. J. Verdam.
De Voorzitter (de heer J. Tiekstra, loco-Burgemees
ter): Burgemeester Brandsma. Na de tragisch korte
bestuursperiode van win. burgemeester Harmsma, ein
digt heden, binnen een tijdvak van 1 jaar, een tweede
periode waarin Leeuwarden geen burgemeester had.
Deze keer was dit van 10 november 1966 tot 16 maart
1967. Beide perioden tezamen 5V6 maand.
Het is duidelijk, dat vandaag tijdens het feest van
Uw installatie de schaduw van wat in het afgelopen
jaar is gebeurd, zichtbaar is. Ondanks dat wij inner
lijk nog zijn verbonden met de herinneringen die nog zo
levend zijn, is er vreugde, omdat Leeuwarden weer een
burgemeester heeft. De onderstroom van de vreugde en
de voldoening U te mogen installeren als burgemeester
van Leeuwarden is de droefenis om het zo plotselinge
verlies na een zo korte bestuursperiode van Uw
voorganger.
Er is vreugde en er is voldoening vandaag in Leeu
warden. Niet alleen omdat Leeuwarden weer een bur
gemeester heeft, maar ook omdat U dat bent. Zo op
en top nog zoon van Friesland en dan deze terugkeer
- op het niveau van het gemeentebestuur naar de
hoogste post in Friesland. Burgemeester van Leeuwar
den. Voldoening om de erkenning, dat als burgemeester
van Leeuwarden een Fries voorkeur heeft.
Leeuwarden is U niet onbekend, ook niet na een 21-
jarig verblijf elders. U zult veel vertrouwds tegenkomen
en ook missen. U zult veel nieuws tegenkomen en aan
nog veel nieuws Uw werkkracht moeten geven. Het
compleet nieuwe zal zijn het werkzaam zijn op het ter
rein van het gemeentebestuur. Een voor U, buiten de
enkele voor de burger gebruikelijke kennismaking met
de gemeentelijke administratie, volkomen onbekend ge
bied.
Er is verschil van mening mogelijk omtrent de vraag
of de vakman-burgemeester niet de voorkeur moet heb
ben. De vraag dus, of deskundigheid en ervaring op het
terrein van het gemeentebestuur moeten prevaleren
boven gebleken bekwaamheden en kwaliteiten op ge
heel ander terrein. Met deze vraag geconfronteerd,
meen ik, dat niet de aanwezig geachte deskundigheid
of de ervaring beslissend is, maar de persoonlijkheid
van degene, die tot het ambt van burgemeester ge
roepen wordt. Het is een mooi ambt. Maar het gaat er
vooral om wat degene die het ambt uitoefent, ervan
maakt. De installatie van vandaag is voor U allereerst
de installatie in het ambt van burgemeester en daarna
meer specifiek als burgemeester van Leeuwar
den. Het is, dunkt mij, goed die volgorde in het oog te
houden. Bij deze gelegenheid wil ik daarom deze volg
orde en dit onderscheid ook in mijn installatie-rede aan
houden, onder voorafgaand voorbehoud, dat mijn visie
op het ambt niet meer is dan een loco-visie".
In ons bestuursrecht is de burgemeester een zelf
standig stukje overheid, voorzitter van de vergadering
van Burgemeester en Wethouders mèt stem en voor
zitter van de Gemeenteraad zonder stem. Hij heeft
een volstrekt eigen verantwoordelijkheid. Hij staat bo
ven de plaatselijke politieke meningsverschillen. Hij is
geen vertegenwoordiger van het rijksgezag in de Ge
meente, doch een zelfstandig gezag, waar nodig, ge
houden tot medewerking aan uitvoering van rijksgezag.
Hij heeft de verantwoordelijkheid voor handhaving en
eerbiediging van de wet niet alleen tegenover de bur
gerij openbare orde en veiligheid maar ook tegen
over de Raad en tegenover de vergadering van Bur
gemeester en Wethouders schorsing en voordracht
tot vernietiging van besluiten in strijd met de wet
Ik geef toe, dit klinkt nogal zwaar, nogal irriterend
gezaghebberig.
Er is evenwel meer.
De burgemeester vertegenwoordigt zijn Gemeente. Hij
is, waar nodig, de pleitbezorger van de belangen van de
Gemeente, die hij bestuurt en medebestuurt. Hij orga
niseert het samenspel in Raad en vergadering van B.
en W. van de vaak verschillende opvattingen tot een
duidelijk gemeentebeleid. Hij zal oog hebben voor het
goed functioneren van al die relaties in de plaatselijke
gemeenschap, die die gemeenschap tot een levende ge
meenschap maken. Hij zal tevens de zorg hebben voor
het goed functioneren van de relaties met hogere be
stuursorganen (het Provinciaal Bestuur en het Rijk) en
met gemeentebesturen in Friesland en in Noord-Neder
land, waar gemeenschappelijke belangen aan de orde
zijn.
Mogelijk lijkt U dit alles vrij veel voor één man.
Enerzijds moet ik U dan nog zeggen, dat het voor
gaande maar een ruwe schets is. Anderzijds kunt U
rekenen op de hulp en de steun van Uw collega-be
stuurders in de gemeente Leeuwarden en daarbuiten.
Uw burgemeesterschap begint in de 2e helft van de 20e
eeuw. Het zal daarom staan in het teken van deze tijd,
waarvan de voornaamste kenmerken zijn een stormach
tige ontwikkeling op velerlei gebied, ontwikkelingen, die
ook de gemeentebesturen niet onberoerd laten. Vaak
zal daarbij blijken, dat coördinatie van taken en func
ties van groot belang is en een goede communicatie een
eerste vereiste. Tezamen staan wij voor die verantwoor
delijkheden.
Toen U in 1946 Leeuwarden verliet, ving een periode
van ontwikkelingen na de 2e wereldoorlog aan, die het
beeld van Leeuwarden volstrekt anders hebben ge
maakt. Toen 75.000 inwoners, nu 87.000. In totaal zijn
er rond 10.000 woningen gebouwd. De gemeentelijke
uitgaven per jaar stegen van f 10 miljoen in 1946 tot
rond f 57 miljoen in 1967 op netto basis. Het salaris
van de burgemeester was toen f 10.500,Er is dus
wel wat veranderd.
Belangrijker zijn de bestuursopdrachten waarvoor wij
staan. Daarbij zullen velerlei zaken Uw aandacht vra
gen. Het is hier niet de plaats noch de gelegenheid
daarvan een gedetailleerde opsomming te geven.
De omstandigheid, dat bij de aanvang van Uw bur
gemeesterschap de begroting 1967 de sectievergade
ringen beginnen volgende week bij de Raad in be
handeling is, heeft het voordeel, dat U bij die gelegen
heid een groot deel van de in behandeling zijnde stof
mede-behandelt. Dat zal evenwel niet meer zijn dan een
aanloop. De beleidsplanning op langere termijn, de in
ventarisatie van behoeften en programmering van be
hoeftevoorzieningen van verscheidene aard, gericht op
versterking van de centrumfunctie van Leeuwarden ten
bate van geheel Friesland en als bydrage aan de ont-
