10
Wethouder. Wat zegt U daar dan van?) (De Voorzit
ter: Ik zou afwachten, wat de Wethouder straks zegt,
want ik geloof niet, dat we tot discussies tussen twee
raadsleden moeten overgaan.)
De hear Tjerkstra: Sa as de diskusje him nou ünt-
jowt, haw ik der wol forlet fan in pear wurden to
sizzen.
Ik tocht, dat wy mei it oannimmen fan dit plan
mar ik kin mis wêze net oars diene as it oan-
furdigjen fan in tangintieel systeem. En hwat wy
perfoarst net oanfurdigje is, dat de tracé's krekt sa
rinne moatte as op it kaertsje mei in skael fan
1 50.000 oanjown is. Ik achtsje it bislist mooglik,
dat men op de detailpunten ta in oare oplossing komt.
Ik leau ek net, dat it op dit stuit mooglik is ta in
detail-oplossing to kommen.
Hwer giet men by de birekkenings eigentlik fan üt?
Men kin op forskate manearen to wurk gean. Men
kin fan in stêd mei 130.000 ynwenners ütgean, mar
lit ik mar ris bigjinne mei 110.000, hoewol, der binne
ck wolris getallen neamd fan 150 of 200.000. Mar
dêrby wurd ik hwat huverich en by 250.000 noch hu-
verigcr. It hinget der foar it akseptearjen fan bipael-
de^ oplossingen gans fan óf, hoe great men him dizze
stêd tinkt, hwat dêrby de reéle eftergrounen binne
en hoe't de kapasiteit fan de wegen wêze moat. It
is my net mooglik miskien oaren wol nou al,
op basis fan dit gefal, to praten oer details. Ik fiel
wol it dilemma, dêr't de hear Heidinga foar sit, ek
mei de earstc kaert, mar ik achtsje it bést mooglik,
op basis fan de sifers, dy't wy dochs, as ik it goed
bigrepen haw, oer net al to lange tiid krije, oer for
skate saken in definityf bislüt to nimmen. Ik tocht,
dat wy nou oars nearne oer prate as oer it oanfur-
digjen fan it tangintieel systeem. Mar de neijere üt-
wurking krije wy hjir op net al to lange termyn. En
dan pas kinne wy sizze: Wy geane hjir al of net mei
akkoart. Ik soe net graech sa mar ta in ekstra brêge
oer de Dokkumer Ie bislute. Hwant hwat it Kol-
leezje hjir seis hiel düdlik seit, achtsje ik in essin-
sieel punt yn dizze saek.
Hoe komt it mei de faerwegen yn en om Ljou-
wert? Komt dêr in stüdzje oer? Dy moat dan tage-
lyk makke wurde mei de stüdzje oer it hiele wegen-
forkearssystcem. Mar hoe kin dat, sünder dat der in
ütspraek of in düdlike gedachtenfoarming oer is?
Ik haw de forbining mist fan Wyns sa üngefear
nei de westlike hoeke fan de Greate Wielen. Pas as
men de forbiningen wit, kin men bioardielje, hokker
kapasiteit de wegen hawwe moatte en ik achtsje it
bést mooglik, dat men, as men dy kapasiteit wit, de
konsekwinsjes foar byg. üs binnenstêd, net oanfur
digje wol. En dan sil der nei oare oplossingen socht
wurde moatte.
Ik wit net, oft it wurk, dat oan it plan „Griene-
wei" dien is, bard is op basis fan it bisteande bin-
nenstêdsplan, dat troch in eardere Ried, mar dochs
de Ried, oanfurdige is. Dat stiet, as ik it goed sjoch,
los fan it punt, dêr't it nou om giet. Ik wol ütdruk-
lik stelle, dat ik fan miening bin, dat wy joun ak
koart gean kinne mei in fierdere ütwurking fan dit
systeem, mar dat wy üs bipaeld net bine kinne oan
de ütkomsten, dy't dat yn mannich opsicht opleverje
sil.
De hear Boomgaardt: It giet hjirom: hwat wear-
de kenne wy ta oan in detailplan, sa't dat nou yn
bihanneling is Dêrby moat men dochs mei inkelde
dingen wol oppasse. Men moat soms op in detail
ik neam nou mar de ütwurking fan it plan-,,Grie-
newei" in bislissing nimme, wylst men noch net
oan in bislissing yn greater forban ta is. En dat is
in üngelokkige sitewaesje. My liket dit de oplossing
ta, dat it Kolleezje, as it mient, dat der noch for
skate gedachten mooglik binne, him dan ek net op
ien punt fêstleit, mar de tarieding fan de plannen
fase foar fase bihannelet en oan de Ried in aiter-
natyf-plan foarleit, en dêrby de mooglikheden fan
beide plannen ütinoarsct. Ik leau, dat men der dan
üt komme kin troch dan rnar it lef to hawwen in
bipaclde knoop troch to hakjen. Neffens my kin men
by guon details net wachtsje oant it ynsicht yn it
totael der is, hwant dan komt men der net üt.
De heer Engels: Ik deel een beetje de huiver van
de heer Heidinga en vraag mij af, of wij toch niet op
bepaalde punten de knoop moeten doorhakken. U
vraagt een principe-besluit. Bij dit principe-besluit over
het tangentieel systeem hebt U zelf vier wijzigingen op
het oog, probeert U dus ook düür weer onder uit te
komen en zoekt U naar alternatieven. Dit betekent,
dat wij U een betrekkelijke volmacht geven. Er zitten
echter toch een paar punten in deze zaak, waar
mee we (dat ben ik met de heer Heidinga eens) een
zeer belangrijke koerswijziging tot stand brengen, wan
neer deze punten, zoals zij hier getekend staan, wor
den uitgewerkt en nader worden gedetailleerd. We heb
ben een binnenstadsplan aangenomen. Daarbij hebben
we gesproken van een vierkant, waarbij we niet zou
den aansluiten op de hoeken, maar op het midden, om
te voorkomen, dat het doorstromend werkt. Dit geldt
m.n. voor de oostelijke tangent. Zoals dit systeem hier
is getekend, betekent dit een doortrekking en wanneer
men alleen gaat uitwerken, wat hier getekend staat,
heeft dat als onontkoombare consequentie (daar heeft
de heer Heidinga gelijk in), dat de Oostergrachtswal
na verloop van tijd wordt gedempt. Daarom heb ik
voor mij vrede met een nadere studie en een nadere
uitwerking, als U zegt wat ook de heer Boomgaardt
even suggereerde„Wij houden bij die nadere uitwer
king rekening ook met de beslissingen, die hier in de
Raad zijn genomen en zijn dus bereid met een alter
natieve uitwerking te komen t.a.v. de punten, waarop
dit systeem belangrijk afwijkt van wat hier eerder in
de Raad is beslist." Ik acht dit ook niet zo moeilijk,
omdat ik mèt een van de vorige sprekers veronderstel,
dat de uitwerkingen, die wij tot nu toe hebben gehad,
uitwerkingen zijn geweest volgens de beslissingen, die
we destijds hier in de Raad hebben genomen. Dat
geldt dus m.n. voor de aansluiting voor het noorde
lijke uitbreidingsplan. Ik ben het aan de ene kant wel
met de heer Heidinga eens, dat we soms dingen laten
uitwerken, waarvan we later zeggen, dat dat geld mis
schien beter had kunnen worden besteed, maar aan de
andere kant vind ik een nadere fundering, een nader
uitzoeken, waardoor je tot de conclusie komt, dat je
een andere weg moet nemen, de moeite en het geld
toch ook wel weer waard. Maar uitdrukkelijk dus: Geen
enkele absolute binding aan alle consequenties van het
systeem, zoals het hier is getekend.
De hear Miedema: De Wethalder hat üs niis-
krektsa tasein, dat wy yn de earste helte fan 1969
it totale struktuerplan fan Ljouwert op tafel krije en
dat wy dan ek neijer oer dit wegenplan prate kinne.
Ik gean üt fan de gedachte, dat wy binnen ófsjen-
bere tiid heech ncdich ta binne oan in twadde roun-
wei, omdat de earste swierrichheden bigjint op to
leverjen. In twadde rounwei leit tige düdlik yn it
systeem opsluten en neffens my leit de Provinsje in
diel derfan oan.
Ik soe oer it oandiel fan de Provinsje by de bi
hanneling fan it totale struktuerplan yn de Ried fol-
slein ynformearre wurde wolle, sadat wy dat ek yn
üs petear bihelje kinne.
De heer Tiekstra (v/eth.)Ik geloof, dat ik heel
veel misverstand in de discussie weg kan nemen, als
ik de vraag van de heer Heidinga zeer concreet be
antwoord. Datgene, wat op het ogenblik aan plannen-
voorbereiding door de dienst Openbare Werken wordt
klaargemaakt, is uitsluitend gebaseerd op het binnen-
stadswegenvierkant, zoals dat in de Raad destijds bij
het toenmalige plan is aangenomen en gaat in afwach
ting van het nadere resultaat van de studies, die wij
nu van de Raad vragen, ook niet verder dan een voor
lopige aansluiting van het tracé Groeneweg-Schoenma-
kersperk op de Noorderweg. In een verdere opzet, in
dien die nog vóór het verschijnen van het rapport mocht
komen, blijven we nog uitgaan van een mogelijke T-
aansluiting op het Hoeksterend. Ik geloof echter niet,
dat deze kwestie nog bij de Raad zal komen, voordat
het rapport zelf verschijnt. (De heer Heidinga: Dus
niet van die cirkel.) Deze discussie wordt nu weer wat
prematuur en daar ben ik een beetje huiverig voor,
omdat ik gevoel heb voor de redenering van die raads
leden (en dan ben ik het dus niet eens met de heer
Boomgaardt), die zeggen: „Voor een goede beslissing
op detailpunten hebben wij toch wel het totale over
zicht van de consequenties van dit systeem nodig." De
uitvoering blijft natuurlijk altijd fasegewijs, aangezien
wij fysiek en financieel eenvoudig niet in staat zijn om
het plan in één keer uit te voeren. Men kan dan bij
deze fasegewijze uitvoering steeds weer checken, of
deze uitvoering in overeenstemming is met wat men
toen heeft aanvaard, terwijl wij kunnen motiveren,
waarom er afwijkingen in dit plan zijn aangebracht,
resp. rekening is gehouden met alternatieve opzetten.
Bij de ontwikkeling van de gemeente Leeuwarden,
zoals wij die zien, zijn wij van mening, dat het niet
verantwoord zou zijn die oost-buitentangent niet te pro
jecteren. Wij zijn van oordeel, dat het van het grootste
belang is deze oost-buitentangent zo zorgvuldig moge
lijk te projecteren, omdat ook de stad Leeuwarden niet
is gebaat met een te ver naar buiten projecteren van
dit wegensysteem. Ik wil de heer Heidinga direct toe
geven, dat deze keuze uiteraard niet mag wachten tot
Sint Juttemis. Ik heb echter ook niet gesproken van
Sint Juttemis. Ik heb gezegd, dat wij mogelijk in de
eerste helft van 1969 met een complete rapportering
(en dan moet ik de Raad ervoor waarschuwen, dat die
complete rapportering veel meer omvatbij de Raad
kunnen komen en dat dit een essentieel element is van
het structuurplan van de gemeente Leeuwarden.
Ik leau, dat ik de hear Tjerkstra tige goed folgje
kin. It giet der mar om, fan hokker fraechstelling men
ütgiet by it struktuerplan fan Ljouwert. Giet men üt
fan 110, 130, 200 of 250 tüzen ynwenners? Dat is fan
essinsiéle bitsjutting, hwant by it léste sifer sille wy
binammen rekken halde moatte mei de süd-west-kant;
by it earste sifer sil dat, tocht ik, net nedich wêze.
Sa lizze dit soart saken.
Ik kan de huiver, die men zo hier en daar heeft ge
voeld, toch echt wel geruststellend benaderen, eenvou
dig omdat het College er in zijn eigen beleid ook van
uitgaat, dat dit voor het gemeentebeleid zulke belang
rijke zaken zijn, dat wij daarover van te voren behoor
lijk overleg met de Raad moeten kunnen plegen en er
ons van tevoren van moeten kunnen vergewissen, of
de Raad bereid is dit beleid ook inderdaad te volgen,
resp. voor het College het beleidskader aan te geven,
waarin wij onze werkzaamheden hebben te verrichten.
Maar ik zou met nadruk willen zeggen, dat in de hele
ontwikkeling van het verkeer een goed verkeerssysteem
natuurlijk van het allergrootste belang is. Ik dacht,
dat daarover tussen Raad en B. en W. niet het min
ste misverstand meer bestaat.
Z.h.st. wordt besloten overeenkomstig het voorstel
van B. en W.
runt 19 (bijlage no. 252).
De heer Pietersen: Na het vorige agendapunt is
het eigenlijk een beetje klein werk, maar aangezien het
de derde keer is, dat we met deze school-T.V. te maken
krijgen in de Raad, wil ik er graag een paar dingen
van zeggen en misschien wel mede, omdat in de vo
rige vergadering, waarin de T.V. ook speelde, de Wet
houder mij min of meer perplex deed staan door te
vermelden, dat hij, toen dit de eerste keer in de Raad
geweest was, in deze eigenlijk geen kritiek op zijn be
leid ontvangen had, omdat men met algemene stem
men met hem was meegegaan. Dat was niet helemaal
het geval, want er is ook toen al kritiek geuit op de
wijze, waarop dit probleem aangepakt was en ik ge
loof, dat wij op het ogenblik dus de vruchten plukken
van een beleid, dat misschien wat helderder en wat
meer op de toekomst gelicht had kunnen zijn. Ik blijf
van mening, dat deze hele zaak voorkomen had kun
nen worden, wanneer wij indertijd geprobeerd hadden
te komen tot een oplossing, zoals die toen werd ge
suggereerd. Ik dacht, dat het nog steeds niet te laat
was om dit te doen en ik zou wel graag van de Wet
houder willen horen, of hij bereid was in deze de no
dige stappen te ondernemen, want anders kunnen wij
in de volgende raadszitting weer met dit probleem wor
den geconfronteerd. Ik heb het ook de vorige keer
gezegd en ik zeg het mede, omdat ook andere hulp
middelen worden gebruikt, die straks beslist in de Raad
gaan spelen en waarin de gedragslijn, zoals U die voor
gesteld hebt, dunkt mij, de beste oplossing zal bieden.
De heer Rjjpma: De heer Pietersen heeft ongeveer
de woorden gesproken, die ik ook zou willen zeggen.
Ik voorzie, dat dit niet de laatste brief is, die U van
een schoolbestuur krijgt en ik meen, dat ook ik U met
nadruk moet verzoeken om, wanneer er nieuwe ont
wikkelingen zich voordoen en wanneer nieuwe hulp
middelen zich aandienen, tijdig overleg te plegen met
de besturen van de bijzondere scholen, opdat men tot
overeenstemming kan komen over de wijze, waarop
experimenteel ervaring kan worden verkregen met
nieuwe hulpmiddelen. Want anders krijgen wij voort
durend deze geschiedenis terug. In dit geval is het de
Nederlandse Onderwijstelevisie geweest, die een van
de schoolhoofden benaderd heeft en die gezegd heeft:
„Wij moeten nog wat bijzondere scholen hebben. Wilt
U eraan meedoen?" Het hoofd van de school heeft „ja"
gezegd, natuurlijk, graag. Waarop de N.O.T. heeft ge
zegd: „Dient U dan maar een verzoek in." In wezen
is dus voldaan aan wat U in Uw raadsbrief schrijft,
n.l. dat de N.O.T. na een zorgvuldige voorselectie een
beperkt aantal scholen heeft verzocht aan dit experi
ment deel te nemen. De N.O.T. beschikt in de sector
van het bijzonder onderwijs nog niet over voldoende
deelname en heeft aan het hoofd der school, die dit
weer via het schoolbestuur gespeeld heeft, verzocht als
nog aan het experiment deel te nemen. Nu zeg ik niet,
dat dit moet worden ingewilligd, ik zeg alleen, dat ik
niet zou willen, dat dit tot een beroepszaak werd, maar
dat U op dit moment het initiatief neemt om met de
schoolbesturen aan tafel te gaan zitten en te zeggen:
„Wat doen wij met de schooltelevisie? Laten wij het
bij het ene televisietoestel, dat bij de Hervormde School
vereniging staat, en misschien nog een extra toestel
bij het openbaar onderwijs? Of besluiten wij hier met
vier of zes televisietoestellen aan deel te nemen? Want
mèt U voel ik er in dit stadium niet voor om met vijf
tig televisietoestellen te beginnen.
De heer Ten Brug (weth.): Ik dacht, dat ik uit
hetgeen de heren Pietersen en Rijpma hebben gezegd
mag concluderen, dat zij het in feite met de conclusies
van dit voorstel met het College eens zijn, dat deze
aanvraag op grond van artikel 72 van de Lager-onder-
wijswet dient te worden afgewezen. Dan komt de heer
Pietersen nog even terug op zijn opmerking van de
vorige vergadering en met name de reactie van mij.
Ik heb maar blijkbaar heb ik dat verkeerd begre
pen hetgeen hij heeft gezegd niet als kritiek op
gevat op het beleid van deze kant, want in dat geval
zou ik er wel minder luchtig op gereageerd hebben
dan ik de vorige keer gedaan heb. Het was mij be
kend al is dat uit mijn antwoord misschien niet
duidelijk geworden, (maar ieder van de Raad, die de
vergadering heeft meegemaakt en in ieder geval de
notulen heeft gelezen, kan dit weten) dat er ook
van de zijde van de heer Pietersen een aantal opmer
kingen zijn gemaakt in dezelfde richting, als hij ze de
vorige keer heeft gemaakt en dat daarna de Raad zich
met dat voorstel met algemene stemmen heeft ver
enigd. De vraag, die nu aan de orde komt, is: Hoe
komen wij hier door, want, dat zeggen de heren bei
den, wij zullen voortdurend met deze aanvragen wor
den geconfronteerd. Op zichzelf is dat de vraag, want
als éénmaal vaststaat, dat de gemeente Leeuwarden
niet bereid is op grond van artikel 72 televisietoestel
len te verschaffen, dan zal dat wel afzakken. (De heer
Rijpma: En als we dat beroep verliezen, dan zullen
weWanneer wij het beroep verliezen, dan is dat
een nieuwe interpretatie van artikel 72, wat dit be
treft, en dan zullen wij naar mijn mening dit moeten
verlenen, zoals wij dit t.o.v. de Willem de Zwijgerschool,
dus niet de school van de Hervormde Schoolvereniging,
maar van de Vereeniging voor Christelijk Schoolonder
wijs hebben gedaan. Hervormd is wel Protestants-
Christelijk, maar Protestants-Christelijk is blijkbaar niet
altijd Hervormd. Ik kan zeggen, dat wij bereid zijn te
onderzoeken, hoe wij in dit opzicht kunnen komen tot
een experiment. Dat is wat moeilijker dan men zo
denkt. Wij kunnen natuurlijk afspraken maken
met de schoolbesturen en ik neem ook aan, dat
de schoolbesturen, waarmee de verstandhouding
goed is, zich daaraan zullen houden en dan niet
meer aanvragen op grond van art. 72 indienen, maar
er zitten nogal wat haken en ogen aan. Daarom zijn
