6
nog geen concrete plannen zijn, maar de exploitatie
mogelijkheden en -kosten zal mijn collega De Jong
bespreken.
Ook de heer De Leeuw vindt, dat er over de toe
komstige lasten te weinig wordt gezegd en dat we te
vaag zijn geweest omtrent de visie op de toekomst
t.a.v. dit complex. Ik heb het zopas al gezegd: Wij
kunnen er op dit moment bezwaarlijk concreter over
zijn, maar ik dacht toch wel, dat het voor de Raad
voldoende was te weten, in welke richting het College
denkt; de Raad zal hier zelf uiteraard het laatste
woord over spreken.
De eerste opmerkingen van de heer Heidinga zijn
alle van financiële- en bouwtechnische aard; ik dacht,
dat ook deze punten door de heer De Jong kunnen
worden overgenomen.
Ik onderschrijf de opmerking van de heer Heidinga,
dat Zalen Schaaf op het ogenblik een belangrijke
functie hebben in Leeuwarden en dat wij de zaak niet
spaak kunnen laten lopen.
Tenslotte heb ik begrepen, dat dit voorstel ook bij
de fractie van de heer Rijpstra gunstig is ontvangen;
ik dacht, dat de opmerkingen, waarmee hij zich aan
sloot bij voorgaande sprekers, ook reeds door mij zijn
beantwoord.
De heer De Jong (weth.)De heer Van Balen Wal
ter heeft enige opmerkingen gemaakt over de exploi
tatie van deze N.V. Hij meent, dat het een moeilijke
zaak voor de Gemeente wordt de exploitatie voort te
zetten, als hij daarbij de aankoopprijs in aanmerking
neemt. Dat is inderdaad het geval. Ik heb er voor me
zelf even een soort begrotinkje van gemaakt. Men
heeft in de stukken gezien, dat de kapitaalslasten wor
den geraamd op f 66.000,per jaar. Uiteraard had de
N.V. zelf ook kapitaalslasten. In het boekjaar 1965-'66
het laatste boekjaar, dat ons is overgelegd wa
ren die f 23.000,Dus wij hebben f 43.000,meer
aan kapitaalslasten geraamd. De kapitaalslasten van
de N.V. gingen gepaard met een sluitende exploitatie.
Als we dus daarvan uitgaan, zullen we rekening moe
ten houden met een ongedekt tekort van ongeveer
f 40.000,—.
De heer Heidinga heeft opgemerkt, dat, als de over
heid iets dergelijks gaat exploiteren, het in de regel
meer geld komt te kosten dan bij particuliere exploi
tatie. Dat zou erin kunnen zitten. De heren Stigter en
De Leeuw hebben gesteld: Tracht hier meer activitei
ten in te brengen, die nu direct geen financiële grond
slag hebben. Als ik met deze beide factoren rekening
houd, dan is mijn schatting zonder daarbij grote ver
bouwingen of investeringen in acht te nemen, dat we
moeten rekenen op een exploitatietekort van f 50.000,
tot f 100.000,per jaar. M.i. is het ook redelijk ervan
uit te gaan, dat we dit voor onze rekening nemen. Zou
den we in de toekomst tot ingrijpende verbouwingen
moeten overgaan, wat investeringen kan vragen, die
misschien een veelvoud betekenen van het bedrag, dat
hier nu aan de orde is, dan is dat een zaak, die dan
maar in het kader van de actieve cultuurpolitiek door
de Raad beoordeeld moet worden. Voorlopig zit het er
niet in en bij het verdere verloop van de exploitatie zal
deze ook zoveel mogelijk afgestemd dienen te worden
op de plannen, die in de toekomst met de Harmonie
enz. bestaan. Zo heeft de heer Ten Brug het ook al
ongeveer gesteld.
De heer Schönfeld heeft nog gevraagd naar het even
tueel overnemen van de aandelen. Is dat een mogelijk
heid geweest, die bij deze aankoop onder ogen is ge
zien? Dat is inderdaad gebeurd. Wij stuitten alleen op
dit punt, dat wij, doordat sprake is van een meerder
heidspakket van de aandelen van één aandeelhoudster,
dus straks alle aandelen van die N.V. in handen zou
den krijgen en ook onherroepelijk een herwaardering
van het onroerend goed dient plaats te vinden. Dat
zou in dit geval een financiële last betekenen in de zin
van 47% vennootschapsbelasting over het verschil van
het herwaarderingsbedrag en de boekwaarde van nu.
Als we dat zouden optellen bij de andere lasten, die wij
ingeval van het overnemen van die N.V. zouden moe
ten betalen, dan zouden we ongeveer 2 ton (f 225.000,
meer moeten uitgeven dan nu het geval is.
Dit punt gevoegd bij het feit, dat wij bij overneming
van een N.V. bijzonder voorzichtig moeten zijn, omdat
we zo gemakkelijk te maken kunnen krijgen met la
tente verplichtingen, die men van tevoren niet precies
kan beoordelen, ook al staan de activa en de passiva
wel op de balans men weet niet, waarvoor ze in
de toekomst nog aangesproken kan worden en dat.
weet misschien de oude eigenaar ook niet precies
heeft ons enigszins doen huiveren voor het over
nemen van de aandelen der N.V.; gezien het financiële
en dit juridische aspect leek het ons voor de hand lig
gend het pand maar te kopen. We kimnen ons dan in
de periode tot 1 juli 1969, de overgangsfase, nog eens
duidelijk beraden omtrent de vraag, in welke vorm wi;
deze zaak het beste zullen kunnen exploiteren. Ik ben
het volkomen met de heer Heidinga eens, dat wij daal
de nodige zorgvuldigheid bij hebben te betrachten. Er
zijn verschillende vormen van exploitatie mogelijk. Het
kan in rustige sfeer bekeken worden en als het zover
is, komen wij wel bij de Raad, want ongetwijfeld zal het
ook zijn financiële consequenties hebben.
Ik dacht, dat ik, zowel wat de exploitatie als wat
het overnemen van de zaak betreft, hiermee de inlich
tingen wel gegeven heb, die Weth. Ten Brug voor mij
had overgelaten.
De heer Stigter: Ik zou nog even willen beklem
tonen, dat naar mijn smaak de oplossing, zoals die op
dit moment gekozen wordt, een tijdelijke oplossing is.
We komen dus niet met een definitieve situatie te zit
ten, waarin op een gegeven moment de plannen met
het grote cultuurcentrum of de restauratie van de Har
monie elkaar zouden doorkruisen.
De heer Ten Brug was blij met mijn historisch be
toog en hij heeft gezegd, dat juist het feit, dat zich zo
veel historie in dit gebouw heeft afgespeeld, een van
de redenen is om het aan te kopen. Dat doet mij zeer
optimistisch zijn over de toekomst van de Waag. (Ge
lach)
Enkele leden van de Raad, o.a. de heer De Leeuw,
hebben een prachtig woord gebruikt, n.l. projectleider
Ik vind ook, dat die er moet komen. Ik heb daar al
leen een ander voor gekozen, maar ik vind dit veel
mooier.
Ik zou nogmaals nadrukkelijk willen zeggen, dat zo
veel mogelijk de jeugd ingeschakeld zal dienen te wor
den bij dit project. We hebben zaterdagavond een grool
feest gehad in de Westerkerk en daar waren maar heel
weinig volwassenen bij betrokken, al heb ik wel begre
pen uit de krant, dat de Wethouder erbij was. (Stem
men: Waarbij?) (Gelach). Bij de volwassenen. Er wa
ren daar een groot aantal jongeren en ik acht ook
dit wel een aanwijzing, dat in dit complex, waar we dus
de actieve cultuurbeoefening en de actieve vrijetijdsbe
steding een vorm en een functie willen geven, veel jeugd
zal komen. We hebben er alleen maar voordeel van,
als we de jeugd bij de organisatie inschakelen.
Ik heb ook iets gezegd over de wijkcentra; daar heb
ik nog niets van de Wethouder over gehoord, maar ik
geloof, dat hij het wel met mij eens is, dat wij daai
geen activiteiten aan moeten onttrekken, integendeel
moeten proberen daar nieuwe activiteiten naar toe
te brengen.
Ik heb niet bedoeld, volwaardige exposities in Za
len Schaaf onder te brengen; ik denk dus meer aan
exposities van werk van leerlingen van de kunstnijver
heidsschool of van jongelui, die pas zo'n instituut heb
ben verlaten. Die kunnen nu eigenlijk nog nergens
terecht voor tentoonstellingen. Ik denk aan zoiets als
Galerie Pierre, die we in de Doelesteeg gehad hebben
en die altijd heel wat publiek getrokken heeft.
En dan nog een kleine opmerking aan het adres
van de heer De Jong over de financiële kant van de
zaak. Is het niet mogelijk geweest van de Zalen
Schaaf een van de laatste jaarrekeningen te krijgen?
Die had waarschijnlijk een basis kunnen zijn om de
toekomstige begrotingen voor dit complex op te stel
len. Dan was er in ieder geval een bepaalde richtlijn
geweest.
De heer De Leeuw: Misschien zijn mijn woorden
uit de eerste instantie niet zo duidelijk doorgekomen,
m.n. wat betreft de kunst met de grote ,,K" en de kleine
„k". Het was nu juist onze bedoeling, dat er géén
onderscheid komt tussen die verschillende vormen van
activiteit. Onze fractie en ik wil dit nog even na
7
drukkelijk zeggen wil zich niet binden en ik zou
mij daarbij graag volledig achter de woorden van de
heer Stigter willen stellen aan een eenzijdige op
lossing; ook wij vinden, dat wij het cultureel centrum
straks in ruimere zin zullen moeten benutten.
Een andere korte opmerking: Wij blijven toch van
mening, dat tijdig de projectleider moet worden aan
gesteld i.v.m. subsidies, ook omdat anders, naar wij
vrezen, dc exploitatie het niet zal halen.
De heer Van Balen Walter: Ik ben het met de
eerste opmerking van de heer Stigter geheel eens. Ik
moet alleen constateren, dat zijn verdere betoog, wat
betreft de projectleider, m.i. daar een beetje mee in
strijd is. Als we een dergelijke figuur, die volgens de
heer De Leeuw een topfiguur zou moeten zijn, aan
trekken, dan lopen we toch wel heel spoedig gevaar,
dat de exploitatie van Zalen Schaaf ons later wel eens
wat dwars zou kunnen zitten.
Ik ben het overigens wel eens met wat Weth. Ten
Brug zei, n.l., dat wij Zalen Schaaf in Leeuwarden bij
zonder moeilijk kunnen missen, maar ik had nu eens
graag en dat had hij al uit mijn eerste betoog be
grepen het geval gemakkelijker willen kunnen be
oordelen en wel op een moment, dat wij met andere
plannen bijna klaar zijn. Het komt nu eigenlijk wat
ontijdig.
Ik heb van de Wethouder ook gehoord, dat de ur
gentie er inderdaad wel is, dat mevr. Schaaf 1 sep
tember a.s. al zou willen ophouden. Of „willen ophou
den", echter ook gelijk staat met „kunnen ophouden",
is natuurlijk punt 2, want men liquideert zo'n zaak
niet zonder meer. Dan moet er natuurlijk wel een be
hoorlijke gegadigde zijn, maar daar behoeven we ons
dus nu niet zo druk meer om te maken. Ik ben het met
de Wethouder eens, dat wij in een dwangpositie zitten
en die positie wordt een klein beetje verlicht, doordat
ik meen mij te durven beroepen op wat de heer Hei
dinga zegt, n.l. dat wij hier nooit een grote strop aan
hebben. Dat maakt de beslissing mijnerzijds wat ge
makkelijker. Ik heb geen bezwaar tegen het voorstel
van B. en W.
De heer Ten Brug (weth.)De heer Stigter heeft
nogmaals beklemtoond, dat het hier gaat om het vin
den van een tijdelijke oplossing. Hij doelt, dacht ik,
hier op zaken die de Commissie Cultureel Centrum in
studie heeft en die tot doel hebben in Leeuwarden te
komen tot een goede accommodatie op het gebied van
schouwburg en concertzaal met alles wat daar direct
omheen zit. Inderdaad, als wij dit zalencomplex in de
tussentijd daarvoor moeten gebruiken, dan is hier
sprake van een tijdelijke oplossing. Ik dacht, dat, wat
de amateuristische kunstbeoefening betreft, ook al aan
wat er op dit moment gebeurt in Zalen Schaaf. Als
men dat zou voortzetten en dat moet worden voort
gezet, want daar is blijkbaar behoefte aan dan
heeft men daarvoor ook bij een nieuwe schouwburg of
een verbouwde Harmonie en een verbouwde Beurs of
bij een nieuwe accommodatie voor deze beide, zonder
meer geen ruimte. Ook daar zal men dus de ruimte
voor moeten zoeken door bouwen of verbouwen. In
ieder geval, de nieuwbouw van de andere accommo
datie lost het probleem van het wegvallen van Zalen
Schaaf en wat daarin op dit moment al gebeurt, hele
maal niet op. Men moet ook goed lezen, wat wij even
tueel hier in de toekomst zouden willen inbouwen: de
integratie van de verschillende vormen op het gebied
van toneel, muziek, dans, pantomime, beeldende ex
pressie enz. En dan denken wij m.n. aan de amateuris
tische kunstbeoefening, dat is dus het actief m.n. ook
van de jeugd, maar ook van ouderen meedoen op ge
noemde terreinen. Van een concurrentie tussen beide
gebouwen is dan ook geen sprake. Dit in antwoord op
een opmerking van de heer De Leeuw, maar wel van
een aanvulling van elkaar. Tegendelen zijn het ook
niet en ik geloof, dat men ook niet bewust moet
bevorderen, dat, wat in Schaaf gebeurt, ook in de
grote zaal, per definitie een zaak van mindere kwali
teit zou zijn, dan wat in de andere gebouwen plaats
heeft. Als men dat zou bevorderen, zou het nadelig
werken op de amateuristische activiteiten, die ik op
zichzelf heel belangrijk acht. Dat zou bijzonder onplei-
zierig zijn, maar dat is ook niet de bedoeling.
Ik geloof inderdaad, dat het nodig is, dat wij bij de
plannen, die wij zullen moeten maken voor de toe
komst van Zalen Schaaf m.n. ook de jeugd zullen
moeten inschakelen. Ik ben hierover zaterdagnacht of
zondagmorgen dat weet ik niet precies meer
in de Westerkerk, dus vrij recent, nog aangesproken;
de jeugd let er wel op wat wij doen en ik heb begrepen
de Raad ook.
De verhouding tussen het wijkcentrum en dit com
plex, ook wat de amateuristische kunstbeoefening be
treft, is naar mijn mening deze, dat men in een wijk
centrum in het algemeen iets verder gaat dan het
terrein van de hobbyclubs, maar veel verder niet. Ik
dacht, dat men, eventueel voortbouwend op het werk
in het wijkcentrum, voor een stad als Leeuwarden naar
een „centraal centrum" zou moeten gaan. Stellig kan
de „bovenbouw" niet in alle wijkcentra verwezenlijkt
worden. Het blijft inderdaad altijd nog de vraag, of
het in Zalen Schaaf wel gelukt.
Wat de expositiemogelijkheden betreft, die de heer
Stigter noemt, die mogelijkheden zullen er in principe
in zitten en ik dacht ook, dat wij dit moeten bekijken.
Ik ben het met de heer De Leeuw wel eens, dat op
korte termijn een projectleider zal moeten worden aan
gesteld, maar er gebeurt op het ogenblik al wat in
Zalen Schaaf qua zaalaccommodatie. Dat is eigenlijk
een bijzonder gelukkige omstandigheid; dat kan zon
der meer worden voortgezet. Dus wij hebben ook de
tijd om dit goed voor te bereiden en na te gaan, wat
wij zullen doen. Er valt niets in het luchtledige en ik
geloof ook niet, dat het doorgaan van wat er al ge
schiedt consequenties heeft voor de exploitatie. Ik
dacht eerder de Raad moet zich dat toch wel kun
nen voorstellen dat wij, als wij activerend werk in
Zalen Schaaf zullen moeten doen, inderdaad de ex
ploitatie wel enigszins nadelig beïnvloeden. (De heer
Engels: U zult met goede projecten voor de dag
moeten komen, door een projectleider opgesteld. Zo
gaat „de cost voor de baet uyt".) Ja, maar ik zeg
ook niet, dat wij niet met zo'n man moeten komen;
ik zeg alleen maar: als wij morgen Zalen Schaaf over
nemen, dan zal dat op zichzelf geen extra kosten voor
de exploitatie meebrengen, want Zalen Schaaf is een
beklante zaak.
De heren Van Balen Walter en Stigter hebben nog
gesproken over de binding met de andere plannen.
Ik ben het wel met hen eens, dat het hier om twee
verschillende zaken gaat, maar toch zijn het zaken,
die elkaar zij het zijdelings raken. Vandaar ook,
dat wij over de aankoop van dit complex ook de
commissie, die zich op het ogenblik met de andere
plannen bezig houdt, geraadpleegd hebben en ik dacht,
dat die commissie over de toekomstige situatie ook
moet worden geraadpleegd, opdat wij hier geen dou
blures krijgen. Het zou m.i. ook verstandig zijn de
kwesties, verband houdende met het beheer van de
twee inrichtingen, bijv. de vraag: Kan dit administra
tief gecombineerd worden in die commissie nader
zouden moeten worden bekeken. De Raad za.1 zich ech
ter wel moeten realiseren, dat de directeur die er zal
moeten komen in de schouwburg en de concertzaal,
een gans andere man zal moeten zijn dan diegene, die
ik mij als projectleider in Schaaf voorstel. In zoverre
is geen combinatie mogelijk.
De heer De Jong (weth.)De heer Stigter heeft
nog gevraagd naar de jaaroverzichten. Wij hebben die
van de laatste jaren er wel bij gehad, maar de prijs
als zodanig was daar niet op afgestemd; die is afge
stemd op de taxatiewaarde, zowel van het onroerend
goed als van de inventaris. Ik heb zojuist cijfers ge
noemd op grond van de door mij geschatte exploitatie
over de komende jaren en daarbij ben ik gekomen tot
een bedrag van tussen de f 50.000 en f 100.000,
Mochten de raadsleden die jaarrekeningen nog willen
inzien, dan zou daar misschien geen bezwaar tegen
bestaan, maar omdat er in dit geval geen goodwill bij
berekend was, deden ze eigenlijk weinig terzake en
daarom hebben we ze ook niet ter inzage gelegd.
De Voorzitter: Ik geloof, dat wij hiermede een dis
cussie kunnen afsluiten, die bijzonder nuttig is ge
weest en die betrekking had op een belangrijk onder
werp.
