rCjl
f V 3
de bouw van een andere volière, acht het College het
gerechtvaardigd deze volière in een zo redelijk
mogelijke staat te brengen en daarvoor op deze
begroting wat extra middelen op te voeren. Het is
inderdaad de vraag of op deze plaats nieuwbouw wel
gewenst is. Ik dacht, dat een nieuw te bouwen volière
meer op haar plaats zou zijn in b.v. het gebied van het
Rengerspark. M.n. bij de programmering van de
voorzieningen voor dat gebied zou rekening kunnen
worden gehouden met een naar moderne inzichten
gebouwde volière.
De hear Miedema: De wethalder hat sein: „Ik
tocht, dat ik de hear Miedema wol hwat bifredige hie."
Ja, wol hwat, mar der bliuwe dochs noch inkele fragen
oer. Hwat dy forbiningsdyk tusken de dyk nei
Drachten en de dyk nei Boalsert oangiet, ik sjoch dat
sa: de Provinsje leit in dyk oan fan Boalsert nei
Boksum en jowt dy dyk gjin oansluting op it
stêdswegennet fan Ljouwert, hwat nei myn bitinken
har taek wol wie. Se halde yn Boksum op en it effekt
sil dus wêze, dat de lju dy't fan dy dyk komme of dy't
dêrhinne wolle, twa mooglikheden hawwe: dy geane öf
de bisteande Boksumerdyk del en dy ride se yn in jier
yn pün öf se geane oer Ritsumasyl nei Marssum en
beide kearen is it neat wurdich. Nou tocht ik, dat de
Provinsje tige lokkich wie, dat de stêd Ljouwert mei it
idé komt om dizze nije dyk oan to lizzen. En as de
wethalder dan seit: Wy kinne dy dyk foar 95 pet. üt de
ynfrastruktuerpot finansiere, dan siz ik: „Nou, dat liket
der op." Mar wy hawwe in hiele list fan wurken, dy't
op dy pot wachtsje, tocht ik, en myn fraech is dan ek:
As wy dizze dyk in hege prioriteit jowe, moatte dan
oare wurken yn üs stêd, dy't ek tige wichtich binne,
dêrtroch wachtsje? En ik sjoch it dochs minoftomear
sa, dat wy troch it oanlizzen fan dizze dyk de
Provinsje in taek üt hannen nimme, dy't wy as
Gemeente oernimme. En as yndied oare dingen yn de
stêd dy't wy oars in hegere prioriteit jaen koene, dêrop
wachtsje moatte, dan bitwivelje ik, oft dit in goede
bislissing wêze soe. Neffens myn bitinken, hie de
Provinsje de taek, as sy de dyk fan Boalsert oanleit, dy
dyk fan Boksum óf in oansluting to jaen, sadat men
dan ek yn de stêd komme kin. Dêrtsjinoer stiet, dat de
Provinsje, dy't yn de earstkommende jierren in
forbiningsdyk fan it krüspunt Himriksein nei Werp-
sterhoek oanlizze soe, dy oanliz, doe't dizze plannen
bikend waerden, in jier as tsien forskoud hat. Hja
foun, dat hja dêr haest mei hie, omdat de gemeente
Ljouwert de forbiningsdyk oanlei. En dan wol ik
graech witte yn twadde ynstansje, oft nou byg. de
Grienedyk (de Groeneweg^ wol ré makke wurde kin.
Moat dy finansierd wurde üt de ynfrastruktuerpot of
kinne wy dêrfoar earne oars subsydzje wei krije? As
dizze dyk langer wachtsje moat, dan liket it my net in
gunstich bislüt ta, as wy dy forbiningsdyk oanlizze.
Hwat de ófsluting fan de Wergeasterdyk oangiet,
stelt de Wethalder: Dêr komt in „landbouwweg" nei de
Himriksein en dy dyk wurdt net folslein öfsluten,
hwant men kin der om hinne. Mar de bineaming
„landbouwweg" tsjut al oan, dat dat in wei spéciael
foar de lanbou wurdt, dêr't uteraerd ek in net-lan-
bouwer gebrük fan meitsje kin. Mar moatte de
skoallebern en de rékreaesje-minsken üt de stêd dy
„landbouwweg" brüke, dan bitsjut dat foar harren
op syn minst in 2 km langere öfstan. Men moat hinne en
werom fan de Wergeasterdyk nei de Himriksein. Dat is
beide kearen 1 km. En ik bliuw dus by myn stelling,
dat, as dy dyk oanlein wurdt, dêr dochs, as it mooglik
is, in tunnel komme moat foar fytsers.
Hwat de Goutumerdyk oangiet, stelt de Wethalder:
De eksploitaesje fan dit plan wurdt net troch it
Kolleezje fêst steld, mar dêr komme wy mei it
yntsjinjen fan it plan mei yn de Ried. Mar ik bin
fan bitinken, dat wy rêstich oannimme kinne, dat wy
de kosten fan de rekonstruksje fan de Goutumerdyk
dat is dus it stik fan de aide Ryksstrjitwei nei de
Wergeasterdyk, dat folslein buten it plan leit net
rêste litte kinne op it plan. It sil der finansieel wier net
yn sitte ta in reedliker grounpriis to kommen. Mar as
dy kosten üt de algemiene middels komme moatte, dan
kinne wy dat neffens my better oanfetsje foardat it
plan-Goutum réalisearre wurdt as dernei. Ik sjoch dit
bipaeld as in üntslutingswei fan dit plan en dat dêrom
de kosten fan de oanliz dêrfan net op de grounkosten
fan it plan drukke meije; dêrom sille wy op koartere
termyn dêr oare middels foar sykje moatte. Mar ik bin
wol ré dat punt üt to stellen oant wy it plan-Goutum
yn'e Ried krije.
De heer Schönfeld: N.a.v. het antwoord van het
College op het gestelde in vraag 159, zou ik hieraan de
vraag willen verbinden, waarom de binnenstad niet op
de rioolwaterzuiveringsinstallatie wordt aangesloten,
doch de wethouder heeft hieraangaande reeds een en
ander verduidelijkt. Ik ben echter benieuwd te
vernemen, op welke wijze men de doorstroming van de
stadsbinnengrachten denkt te realiseren. Welke voor
zieningen zijn hiervoor nodig?
De heer Kingma: De kwestie van de riolering in de
binnenstad is naar mijn mening toch wel wat
duidelijker geworden door wat de wethouder heeft
toegevoegd aan het antwoord op vraag 159 in de mem.
v.a. Ik zou zeggen, dat we dan nu maar eens moeten
afwachten of datgene, wat er gaat gebeuren, inderdaad
voldoende is.
De toezegging, dat de wenselijkheid van het
uitdiepen van het Ouddeel bij de aanlegplaats bij de
Froskepölle ter kennis van de Marrekrite zal worden
gebracht, vind ik eigenlijk wat mager. Ik dacht
eigenlijk, dat hier sprake was van een zekere
nalatigheid bij de aanleg van een nieuw koelwatercir
cuit dor het P.E.B. en dat de Gemeente nu op redelijke
gronden van deze maatschappij kon vergen, dat zij dit
vaarwater weer in zijn oude staat terugbrengt.
De hear Tiekstra (weth.): De hear Miedema hat
noch twivels oer de fraech, oft de oanliz fan de
forbiningsdyk tusken de Boalserterdyk en de Dracht-
sterdyk wol sa dringend is en hy freget him öf, hoe't
sa'n projekt op it stuit passe kin yn it ynfrastruktuer-
programma. Doe't ik niis yn earste ynstansje dêroer
spriek, hie ik al de mooglikheit yn gedachten oer de
forskillende subsidiearringen foar dit soarte fan foar-
sjenningen hwat wiidweidiger to praten, omdat ik de
freze hie, dat hjir maklik in misbigryp oer rize kin.
Nou woe ik de Ried graech hwat konkreter op de
hichte stelle. Der is foar forkearsfoarsjenningen yn it
ramt fan rekonstruksje, fan nije foarsjenningen, op it
eagenblik ü.o. ek in post by Forkear en Wettersteat. Ik
wol der wol by sizze, dat dy subsidiearring finansieel
net sa oantreklik is as dy 95 pet. fan Ekonomyske
Saken. Dat bitsjut, dat der by Ekonomyske Saken
bisocht wurdt, mei de biskikbere middels sa goed
mooglik om to gean en to probearjen projekten, dy't
nei har oardiel net yn de ynfrastruktuer-üntjowing
passé, öf to skouwen nei oare departeminten. En dat is
in spultsje, dat men op Haechs nivo wol earder
bidreaun hat. Dat spilet hjir in rol yn. En ik kin
leroan tafoegje, dat foar nije forkearsfoarsjenningen foar
de „verwerving van de eigendom", Forkear en Wetter
steat in regeling hat, hwerby 80 pet fan de „verwer
vingskosten" werom bitelle wurdt en hwerby 50 pet
fan de oanlizkosten forgoede wurdt. Mar men moat
dan wol earst in plan yntsjinne hawwe by it
departemint. Yn it ramt fan de rekonstruksje fan de
binnenstêd kin de forkearsfoarsjenning ek in rol spylje
en dan kin it him foardwaen, dat forskillende departe
minten derby bitrutsen binne, mar dan is it net mear
Ekonomyske Saken, dan is it Forkear en Wettersteat of
Romtlike Oardering en Folkshüsfêsting yn it ramt fan
sanearring ensfh. De hear Miedema freget: Op hokkcr
manear? Past de oanliz fan de Oostergowei ek yn dat
programma? B. en W. hawwe oer de programmearring
fan de ütfiering fan de wurken oan de Oostergowei
anneks oan de forheging fan de spoarbaen op'e nij
probearre ta in sa goed mooglike programmearring en
ek binammen ta in dielplanning foar dit projekt to
kommen. Mar men moat him wol réalisearje, dat it dêr
om kapitale bidragen giet en dat tofoaren net alhiel
fêststict, dat de forheging fan de spoarbaen en de
oanliz fan de Oostergowei in ynfrastruktuer-projekt is,
mar wy halde tige en bikkelhurd fêst, dat it dat wol is.
Lykwols men moat om jild to krijen nou ienris wol
foldwaende plannen by Ekonomyske Saken lizzen
hawwe. It komt hjirop del, dat wy in projekt as de bou
fan dy forbiningsdyk nou oanfette hawwe op forsyk
fan en yn oerliz mei de Provinsje om plannen lizzen
to hawwen, sadat Ekonomyske Saken op in bipaeld
stuit sizze kin: Wy pikke dit of dat der üt. En dan siz
ik: As dat plan past yn de totale forkearsstruktuer
rounom Ljouwert en wy kinne it nou krije, mar wy
witte net, hoe't it oer fiif jier derby leit, dan pakke wy
it nou. Itselde haw ik juster ek al sein: Hwat men krije
kin moat men sjen to krijen en dan hat men it al fêst
mar. En dêr spilet natuerlik de hichte fan de
subsidiearring ek in greate rol by. Wy moatte
foar komme, dat wy troch net oars as dj ure projekten
to hawwen, gjin jild üt Den Haech fan Ekonomyske
Saken krije. Der is in yntinsyf oerliz fia G.S. oer de
programmearring fan de ynfrastruktuerprojekten. Ik
hoopje, dat de hear Miedema nou ienich bigryp krije
kin foar it bilied dat B. en W. foar eagen stiet. (De
hear Miedema: Ik bigryp dêrüt, (dat Jo ü.o. de
forbiningsdyk sjogge as guodkeap wurk). Dy sjoch ik
net as in guodkeap wurk, mar ik sjoch it as in aerdich
guodkeaper wurk as byg. de Oostergowei. Ik tink
allinnich mar oan de „verwerving fan de eigendom"
ensfh. De hear Miedema moat him mar efkes
rekkenskip jaen fan it feit, dat byg. de autospuiterij üs
yn'e wei komt to stean. Yn de „eigendomsverwerving"
giet in enoarme heap jild sitten en wy moatte
foarkomme, troch net allinnich mar kapitale projekten
foar to dragen, dat oare projekten üs üntkomme. En
fandêr, dat ik dizze forbiningsdyk sjoch as in projekt
dat op in bipaeld stuit wol yn de middels fan
Ekonomyske Saken passe kin, as byg. de Oostergowei
der net yn past.
Oangeande de Wergeasterdyk bistiet by de hear
Miedema wol in misforstan. Hy tinkt n.l., dat de
forbiningswei fan'e Himriksein nei de Werpster hoek
opskoud is yn forban mei it nei foaren heljen fan de
forbiningsdyk Boalserterdyk-Drachtsterdyk. Ik haw it
oerliz fan it bigjin öf meimakke en ik kin sizze, dat
soks net wier is. Ienfaldich omdat yn de forkearsünt-
j owing dy't men him foar eagen stelt, de bilêsting fan
de forbining tusken de Boalserterdyk en de Dracht-
sterdyk earder komt as de bilêsting fan de forbining
tusken de Himriksein en de Werpsterhoek. Dêr komt
by, dat Rykswettersteat dêrby ek bitrutsen is en men
ek oer de middels fan Rykswettersteat to kedizen hat.
Ik bin ré oer de mooglikheit fan in üngelykflierske
krusing fan dizze dyk mei de spoarbaen op dat punt
noch wol to praten. Ik wit net hwat dat bitsjutte kin,
hwant it nivo fan de dyk spilet hjir natuerlik in greate
rol. Oer de rekonstruksje fan de Goutumerdyk haw ik
my yn earste ynstansje foarsichtich ütlitten, hwant as
eat my net klear foar de geast stiet, dan bliuw ik
leaver de foarsichtige kant neist. Ik jow de hear
Miedema ta, dat it foar de han leit to foründerstellen,
dat de rekonstruksje fan de Goutumerdyk it earste
stik dus net yn it grounplan hoecht. Dan krijt it in
selsstannich plak yn de programmearring en dan
forwiis ik nei itjinge ik byg. sein haw oer de
Lekkumerdyk. Dan sil dat plan op in bipaeld momint
wol apart by de Ried komme. Ik kin it noch hwat
presisearje: de Goutumerdyk leit yndied buten it
grounplan, mar op dit stuit fait dy noch binnen it
bistimmingsplan mei de Buorren, in stikje Lykwei en
de Wergeasterdyk. It is de fraech natuerlik, of de
Wergeasterdyk rekonstruearre wurdt, mar dat sjogge
wy dan wol.
Op de vraag van de heer Schönfeld, welke
voorzieningen er moeten worden getroffen met het oog
op de doorstroming van de binnengrachten, zou ik
willen antwoorden, dat daarover juist overleg plaats
vindt met het R.I.Z.A. Het is niet onwaarschijnlijk, dat
het hierbij, technisch gezien, om vrij eenvoudige
voorzieningen zal gaan.
De oorzaak van de verondieping bij de aanlegplaats
bij de Froskepölle zou inderdaad kunnen worden
gezocht bij het P.E.B. Ik wil de heer Kingma dan ook
graag toezeggen, dat bij het overleg over deze
verondieping zowel de Marrekrite als de Provinciale
Waterstaat en het P.E.B. zullen worden betrokken.
De heer Schönfeld: Volgens het antwoord op het
gestelde in vraag 166 zou het, gezien de uitkomsten van
de kermisverpachting, niet verantwoord zijn voor 1969
een hogere opbrengst te ramen, omdat deze in 1968
ongeveer f 80.000,zou zijn geweest. In 1967 was de
opbrengst echter hoger. De oorzaak van de lagere
opbrengst in 1968 is de verschuivingsdatum geweest,
welke nog niet definitief was vastgesteld toen de
inschrijving plaats vond. Nu echter de data van de te
houden kermis verschoven zijn, ben ik toch van
mening, dat de geraamde opbrengst voor 1969 wel erg
aan de pessimistische kant is.
De heer De Jong (weth.): De kermisverpachting
heeft gistermorgen plaats gevonden en we moesten nu
61 enveloppen openen tegenover 47 verleden jaar. We
hebben dus wel de indruk, dat de opbrengst van deze
verpachting wel eens hoger zou kunnen zijn dan
verleden jaar, tenzij verschillende mensen hebben
ingeschreven voor dezelfde plaats. Hoe het resultaat
zal zijn, is nog niet bekend. Mocht de opbrengst
meevallen, dan is dat misschien een aanwijzing voor de
begroting voor het volgend jaar. Gelet op het resultaat
in 1968, hadden wij eigenlijk niet voldoende motieven
om voor 1969 een hoger bedrag te ramen.
De Voorzitter: Ik stel aan de orde:
Hoofdstuk VIII. Onderwijs, cultuur en recreatie.
De Voorzitter: Ik stel voor dit onderwerp per
paragraaf te bespreken, omdat de onderwerpen nogal
divergerend zijn.
De Raad gaat hiermede akkoord.
De heer Hogendijk: Uit het feit, dat de diverse
posten jaar in jaar uit in grootte toenemen, blijkt
gelukkig, dat het College het onderwijs een belangrijke
zaak vindt. Men kan echter van mening verschillen,
hoe belangrijk het onderwijs is en of er wel voldoende
geld en energie in deze materie wordt gestoken. Uit
onze fractie zullen dan ook een aantal opmerkingen en
voorstellen naar voren komen om nog meer geld
beschikbaar te stellen en nog meer aandacht aan
bepaalde aspecten te besteden. Zo vragen wij ons af of
wij onze leerlingen wel die ontwikkeling en vorming
meegeven, dat zij qua opleidingen kunnen meekomen
met die, welke elders in den lande worden gegeven.
Beginnen we vroeg genoeg en met de juiste begelei
ding? Uit onderzoekingen in de laatste jaren en
speciaal in het laatste jaar is gebleken (b.v.
publikaties van prof. Van Heek), dat de schoolvorde
ringen van het kind van de lagere school tot en met de
universiteit in hoofdzaak afhangen van zijn taalont
wikkeling in de voorschoolse periode. Natuurlijk kan
de school een kind, dat uit een taalarm milieu komt,
wel wat opvangen en vooruit helpen (en dat probeert
ze ook wel in b.v. de experimenten met de speel-leer-
klassen), maar dan blijft het toch altijd een hiatenop-
vulling. Het zou echter beter zijn, indien we dit type
leerlingen reeds in de voorschoolse periode, dus nog
voordat ze naar de kleuterschool gaan, de zo nodige
steun konden bieden. Op dit terrein worden proeven
en onderzoekingen b.v. in Rotterdam gedaan. Reeds in
de vorige begrotingsvergadering heb ik het College
verzocht ook in Leeuwarden een dergelijke proef te
willen nemen. Gaarne zag ik, dat het College zijn
serieuze medewerking zou willen verlenen aan een
kleuterverzorging aan die kleuterscholen en in die
gebieden, die daarvoor in aanmerking komen.
De heer Ten Brug (weth.): Het rapport van prof.
Van Heek is uiteraard ook ons bekend. De gegevens
daarvan zijn ook in studie bij onze schooladviesdienst.
Het voorstel van de heer Hogendijk komt erop neer,
dat wij een proef zouden beginnen met „onderwijs"
aan een geselecteerde groep van 3-jarige kleuters uit
een bepaalde wijk, m.n. omdat volgens een van de
conclusies van het rapport-Van Heek de sociale
omstandigheden thuis en de taalarmoede met elkaar
verband houden. Op zichzelf is deze gedachte alle
overweging waard. Er zijn echter nog wel wat
„maaren". In de eerste plaats zou een dergelijk
experiment buiten de wettelijke regeling omgaan en
geheel voor rekening van de Gemeente komen. Ten
tweede hebben wij niet de ruimte om hiermee op grote
schaal te starten. We kunnen een groep van 3-jarigen
niet in het geheel van een kleuterschool opnemen,
zonder op wettelijke moeilijkheden te stuiten. Het zou
dus misschien op één enkele plaats kunnen geschieden.
Dan blijft het nog moeilijk te weten, welke kleuters
