yiéó
gingsbiheining en it is foarlopich kapt. Yn 1963 is men
mei in nij plan kommen (foar itselde projekt); it Kol-
leezje hat dit wer braef trochstjürd nei Den Haech.
Dér foun men wol, dat der hwat barre moast, mar
dan moast der earst wer in nij plan komme, hwant
oan it ynstjürde sieten inkele problemen. Yn maeije
1969 is de bitrutsen wenningboukorporaesje mei in oar
plan kommen, mar doe hat men op it Ministery sein:
Der is in plan fan de „Nationale Woningraad" kom
men en Jimme plan moat nou earst mar ris yn dy
moune meidraeije. Koart sein haw ik de yndruk en ik
kin it my ek wol yntinke dat men op it Ministery
by al dy renovaesjeplannen de boat in bytsje öfhaldt.
Ik tocht, dat wy troch it oannimmen fan it plan fan
de „Nationale Woningraad" by it Ministery in pré
krije soene om mear jild foar renovaesje fan üt wen
ningen binnen to heljen. Yn it riedsbrief seit it Kol-
leezje: „Binnen afzienbare tijd komen wij hiermee bij
de Raad terug." Mar dat „binnen afzienbare tijd" kin
like goed twa moanne as twa jier bitsjutte. Ik wie eins
fan doel in ütstel yn to tsjinjen en dêryn fan it Kol-
leezje to freegjen foar 1 july hjirmei op 'e nij yn 'e
Ried to kommen. Ik haw fan it yntsjinjen fan dat üt
stel öfsjoen, mar ik wol dochs wol tige graech ant-
wurd op myn fraech hawwe. Wolle wy üt dit plan
it folie profyt foar de Gemeente helje, dan moat it
net to lang mear duorje. En op it momint, dat de
Ried it plan oanfurdiget ik nim dan mar efkes oan,
dat soks bart moatte der bouplannen makke
wurde foar huzen, dy't de öfbrutsen huzen forfange
moatte. Koart sein, dan moat it noch bigjinne. En
dêrom freegje ik it Kolleezje haest to meitsjen.
De heer Faber: De heer Miedema zegt terecht, dat
het zeer noodzakelijk is, dat er op de kortst mogelijke
termijn inzicht wordt gegeven in de vraag, wat er in
dit geheel mogelijk en nodig is. Wanneer wij het lijstje
nalopen, dat de Nationale Woningraad heeft overge
legd en waarmee het College het eens is, dan zien we,
dat een groot aantal woningen op vrij korte termijn
(hier wordt een termijn van 5 jaar genoemd) moet
worden afgebroken. Dat betekent, dat een groot wo
ningbestand met zeer lage huren, waaraan wij nog een
enorme behoefte hebben, komt te vervallen. Over een
wat langere periode moeten er 136 woningen verdwij
nen en over een nog weer wat langere periode 460.
Verder is er nog een grote groep woningen, die
het wel waard zijn er belangrijke verbeteringen in aan
te brengen. Dat zal dan echter wel zo spoedig moge
lijk moeten gebeuren. Weet het College al, wanneer
die termijn van 5 jaar zal ingaan en speelt men soms
ook nog met de gedachte in deze groepen verschui
vingen aan te brengen? Hier en daar vindt men n.l.
bij de hier genoemde complexen nog wel woningen,
die er vrij aardig uitzien, al schieten zij duidelijk te
kort in outillage. Graag zou ik horen of het ook nog
mogelijk zou zijn (ik denk hierbij b.v. aan de woningen
aan de Hollanderdijk) sommige van die woningen zo
danig te verbeteren, dat zij nog 25 jaar mee kunnen.
De heer B. P. van der Veen: Met de heer Miedema
geloof ik, dat het bijzonder belangrijk zou zijn, wan
neer wij gebruik maakten van het feit, dat wij voorop
lopen met een rapport van de Nationale Woningraad
over wat er moet worden vernieuwd en wat er moet
verdwijnen, omdat het de kosten van het opknappen
niet meer waard is. We moeten dan vervangende bouw
hebben en we moeten plannen hebben voor het terrein,
dat vrij komt door het verwijderen van oude woningen,
die niet kunnen worden gehandhaafd. Ik voel eigenlijk
weinig voor de gedachte van de heer Faber om pan
den, die de daaraan verbonden kosten eigenlijk niet
meer waard zijn, nog zodanig op te kalefateren, dat
zij nog weer lange tijd mee kunnen. Ik zou graag wil
len, dat nu werd bepaald, dat die panden over 5 jaar
moeten zijn verdwenen en dat we dan klaar moeten
zijn met vervangende bouw. Bijzonder zou ik het op
prijs stellen, wanneer de Gemeente daaraan op de door
de heer Miedema gevraagde wijze extra aandacht zou
willen geven.
De heer De Jong (weth.): Ik zou er de heer Mie
dema op willen wijzen, dat wij bij de behandeling van
de vorige begroting ook al wel over het rapport van
de Nationale Woningraad hebben gesproken. Sedert
dien hebben wij over dit plan overleg gepleegd met de
woningbouwcorporaties. Bovendien moesten wij bij die
amovatie en renovatie de mogelijkheid van de krotver
vanging aanpassen. Er is een krottenlijst met ongeveer
1.100 woningen, die eigenlijk ook binnen 5 jaar moeten
worden afgebroken; het gaat hier in totaal dus o:n
3400 woningen. Het betreft hier een vrij omvangrijke
zaak, die niet eenvoudig op gang is te brengen. Er
zitten heel veel facetten aan. die gemakkelijk
vertragend gaan werken. In de eerste plaats staan
wij voor de vraag, wat nu voorrang moet hebben: re
novatie of amovatie. Renovatie is het gemakkelijkst,
omdat we dan niet voor het probleem staan, dat we
voor iedere af te breken woning direct een vervangende
woning moeten hebben. Wij moeten er echter voor zor
gen, dat de woningen, die worden gerenoveerd, zo mo
gelijk worden ingeschakeld als een soort dekkingspan
den voor de te amoveren woningen. ïn verband hier
mee is het noodzakelijk, dat de woningbouwverenigingen
zich bereid verklaren om alle panden, beschikbaar ko
mende ten gevolge van renovatie of vervangende bouw
voor amovatie, in een pool te brengen, waarover wij
gezamenlijk iets hebben te beslissen. Ik wil U wel ver
tellen, dat het niet gemakkelijk is geweest om dit
voor elkaar te kijrgen. Dan komt er een volgend pro
bleem opzetten. IDe hear Miedema: As de Wethalder üs
tasizze kin, dat it Kolleezje binnen fjouwer moanne
hjirmei wer yn 'e Ried komt, kinne wy der dan wol
in diskusje oer halde; ik haw hjir ek in bipaelde mie-
ning oer, mar dy kin ik dan letter wol nei foaren
bringe.) Ik wol de hear Miedema wol sizze: Ik hoopje,
dat it earste part fan dizze hiele saek, dy't op gong
brocht wurdt, gjin moannen duorret. Der is üs tasein,
dat de earste renovaesjeplannen binnen inkele moan
nen ütwurke wêze soene, dat ik nim oan, dat wy al yn
maert-april mei it earste renovaesjeprojekt dwaende
wêze sille (wenningbouforienings en Gemeente) en dêr-
foar moatte wy dan mei in dekkingsplan yn 'e Ried
komme. (De hear Miedema: Mar wy moatte dochs op
in bipaeld momint it plan as sadanich yn 'e Ried yn
diskusje hawwe Wy moatte dit plan yn'e Ried haw
we foar safier it finansiéle gefolgen yn it ramt fan
de bigreating hat. (De hear Miedema: Ek foar it bi-
lied, tocht ik.) It is foar in bilangryk part bi-
lied fan de wenningbouforienings. En dy kinne dan
ek noch wolris sizze: Hwat hat de Ried der mei to
meitsjen Foar safier de Ried der jild foar biskikber
stelle moat, akkoart, en wol de Ried dat net, dan
moat hy dat mar sizze. It plan is hjir nou etalearre.
Men hat kennis nimme kind fan it plan, mei ütsün-
dering fan de krottelist, omdat it in to precair punt
is om der iepenlik mei foar de dei to kommen. Wol
de Ried dér mear fan witte, dan soene wy dér wolris
oer prate kinne. Wy wolle nou dy 1100 wenningen mei-
spylje litte yn it ramt fan de renovaesje-amovaesje,
hwant oars sjitte wy tokoart, just tsjinoer dy groep
minsken, dy't der noch slimmer ta sitte as de biwen-
ners fan de amovaesjepannen. Men kin nou wol freegje
it spul hurder op gong to bringen, mar dit is net sa
maklik. Lit ik ris ien foarbyld neame: Doe't wy mei
de amovaesjepannen bigounen, wie de earste winsk 1'an
'e wenningbouforienings de amovaesjepannen oer to
dwaen oan de Gemeente. (Hja seagen oankommen, dat
der in hiel soad huzen leech to stean komme soene en
dat hja der dêrtroch hiel hwat hier by ynsjitte soene. 1
Mar as wy dat dwaen wolle, moatte wy der earst wol
mei by de Ried komme. Dan moatte wy ek wol goed
witte hwat wy wolle. Hwant as wy amovaesjepannen
nei üs ta helje, mar wy hawwe net foldwaende claim
op de forfanging fan dizze pannen, dan soene wy m
„grip" misse, dy't wy yn in fierder stadium nedich
hawwe. En yn it ramt fan it ófrinnen fan 'e Wen-
romtewet kinne wy dy „grip" net misse. Dus
moatte wy hiel düdlik fan de wenningbouforienings
witte as wy dy amovaesjepannen fan harren oer-
nimme hokker bitingsten der steld wurde, hwat de
spulrigels binne en oft wy strak net it risiko rinne
mei dy pannen sitten to bliuwen. De wenningboufor
ienings moatte dan foldwaen kinne en wolle oan de
bihoefte oan wenromte fan minsken, dy't üt amovaesje
pannen komme. Dit probleem haldt üs hjoed-de-dei
tige dwaende. Wy wolle oer dizze punten hiel düdlik
wissichheit hawwe, foardat wy by de Ried mei üt-
stellen komme om jild foar byg. it oankeapjen fan
amovaesjepannen, renovaesje en it öfbrekken fan hu
zen fan 'e krottelist. Men hat üs skema sjoen. Wy
hoopje, dat wy it yn 510 jier klear krije en „mikke"
wy to heech, omdat wy in nochal greate claim lizze
op üs wenningbou it kin wêze, dat wy it yn'e kom-
mende jierren om de ien of oare reden net alhiel
opfange kinne dan fyn ik it net sa slim, dat it yn
sté fan 5, 7 jier duorret. As wy foar üssels mar goed
witte, dat wy op middellange termyn in düdlik doel
foar eagen hawwe, dan fyn ik it net sa slim as wy om
op gong to kommen ris hwat tiid forspylje, hwat net
krekt past yn it ramt, dat de Nasionale Wenningried oan
jown hat. Wy moatte ek mar daliks bigjinne kinne
as hja sa'n plan klear hawwe; dêr komt hwat foar
to sjen! Ik hoopje net, dat it deselde kant ütgiet fan
de eardere plannen (De hear Miedema hat dy gong
fan saken ófskildere.) Ik haw it idé, just omdat de
Provinsiale Direksje der by eltse koördinaesje-gear-
komste by ynskeakele is en tige graech meiwurkje wol,
dat wy de wyn yn 'e silen hawwe. En nou moatte wy
hjir ek mei trochgean om de gong der yn to halden.
ik tink seis eins net, dat wy it skema hielendal helje,
mar wy halde it as doel foar eagen. Nou moat de hear
Miedema net mei in moty komme wy binne hjir
ommers sa hurd mei dwaende mar hy docht it ek
net! (Laitsjen) Lykwols, it kin gjin kwea, dat hy üs
noch mear oantrune wol. (De hear Miedema: De Wet
halder hat my, leau ik, net hielendal goed bigrepen en
dat sil wol oan my lizze. As Jo freegje: „Is it sa slim
dat it 7 jier wurdt yn sté fan 5 dan siz ik: Né, dat
fyn ik hielendal net slim. Mar ik fyn it bilangryk, dat
men by Folkshüsfêsting en by it Ministery wit, dat
B. en W. en de Ried fan Ljouwert it plan oanfurdige
hawwe en probearje it to réalisearjen. En hoe lang it
dan fierder duorret, dat sjogge hja wol. Mar de winst
leit, tocht my, yn de bislissing: Wy probearje it. En
myn fraech is: Hwannear kin de Ried der oer prate
en bislute?) Dat is nou krekt it punt. Ik tocht, dat
wy düdlik genóch west hawwe. Wy hawwe sein: Hjir
leit it plan fan 'e Nasionale Wenningried(De hear
Miedema: Dus Jo woene it nou bisprekke en der nou
in bislissing oer nimme Nou né, wy komme hjirmei
wol by de Ried, as it jild kostje moat. Wy hawwe dit
plan oanfurdige as „Leitmotiv". En wy hawwe dêr
boppedat dy 1100 krotwenningen yn bitrutsen. Nou
kin de Ried dat earst wol fêststelle wolle, mar yn it
bitreffende gearwurkingsforban hawwe wy oer in
great part fan 'e saken neat to fortellen. As de Ried
hjir net mei bigjinne wol, dan soe ik dat graech hearre
wolle, mar wol de Ried, dat wy hjirmei trochgeane en
mei noch mear gong as oant nou ta, dan oanfurdigje
ik dizze oantruning graech, alhoewol ik dy net nedich
haw. En dan komme wy wol yn 'e Ried as it jild
kostje moat.
De heer Faber zegt, dat het de vraag is, in hoeverre
het afbreken van een groot aantal woningen in het
kader van het huidige woningbestand bezwaren ople
vert. Ik ben het met de heer Faber eens, dat dit een
probleem is, dat we goed in de gaten moeten houden.
Persoonlijk ben ik van mening, dat we eigenlijk geen
woningen moeten amoveren, voordat wij vervangende
woningen beschikbaar hebben. De renovatie kan, wat
mij betreft, wel eerder op gang worden gebracht. Daar
bij houden we echter ook de vinger aan de pols. We zul
len ook in de komende tijd de amovatie en de krot
vervanging moeten afstemmen op de vervangende wo
ningbouw. Ik wil me dan ook liever niet zonder meer
binden aan dat schema, waarvan ik niet weet of er
wel steeds voldoende dekking aanwezig is in de vorm
van vervangende bouw.
In het kader van het plan van de Nationale Wo
ningraad houden de woningbouwverenigingen zich be
zig met de vraag of sommige woningen niet wat eer
der aan de beurt zouden moeten komen en weer an
dere wat later. Dat is een stukje verantwoordelijkheid,
dat moet worden gelegd, waar het primair behoort te
liggen. Ook staat men voor de vraag of het nu wel
verstandig is om er een bepaalde buurt uit te lichten,
waarvan men weet, dat dat eigenlijk een vervolg heeft
over 5 jaar en of het niet beter is te beginnen met een
buurt, die men achter elkaar kan amoveren. Dit zijn
dan ook problemen, die wij in het kader van de uit
voering goed moeten bekijken. Het vraagt heel wat
voorbereiding deze zaak op gang te brengen. Ik heb
wel het idee, dat we hiermee dit jaar een behoorlijke
stap verder komen, maar ik betwijfel wel of wij ons
m.n. in de aanvangsperiode precies aan het schema
voor 1970 kunnen houden. Wij streven er echter wel
naar, dat wij te dezer zake voorop blijven lopen en
dat de voordelen, die wij hierdoor kunnen verkrijgen,
ons niet ontgaan. De gang zit er in en wij zullen ons
uiterste best doen aan deze zaak aandacht te blijven
geven.
De V oorzitterIk zou nu op U allen een beroep
willen doen U verder tot hoofdzaken te beperken en
genoegen te nemen met een aantal principe-uitspraken
van de zijde van het College, die op een bepaald mo
ment dan maar weer in de Raad moeten komen. Uiter
aard hoeft de Raad aan dit beroep geen gehoor te
geven. Ik ben echter wel bang, dat we dan vanavond
niet klaar zullen komen.
De hear Miedema: Ik wol mar ien opmerking mei-
tsje en dêrop hoech ik gjin antwurd fan de Wethalder.
De Wethalder soe my (en myn fraksje) in greate
deugd dwaen, as hy yn it kommende healjier it plan
fan de Nasionale Wenningried yn 'e Ried bringt en
dêr in prinsipe-ütspraek fan üs oer freget.
De heer Faber: Ik geloof uit de woorden van de
Wethouder wel te hebben kunnen beluisteren, dat er
de grootst mogelijke zorg wordt besteed aan de ver
vangende woonruimte i.v.m. het huurniveau van de
woningen, die moeten worden geamoveerd. Dat is het
zwaartepunt van deze hele operatie.
De heer Heidinga: Ik ben het volkomen met de
heer Miedema eens. Ik geloof, dat de Wethouder het
door de heer Miedema gestelde niet helemaal begrijpt.
Alles wat hij gezegd heeft stel ik wel op prijs, maar
m.i. had hij zich de moeite daarvan kunnen besparen.
Er werd gewoon langs elkaar heen gepraat.
De heer De Jong (weth.): Ik kan de heer Faber
antwoorden, dat wij bij het huurniveau met het door
hem gestelde rekening zullen houden. De suggestie van
de heer Miedema om op zijn laatste opmerking niet
meer te antwoorden, zal ik ter harte nemen. (Gelach)
Volgno. 162.
Vragen 9 en 10.
De heer Rijpma: Momenteel is er in de Commissie
Openbare Werken overleg gaande tussen de Wethou
der en de leden van die commissie. Hopelijk zal dit
welwillend overleg leiden tot bevredigende resultaten
voor het dorp Huizum. Ik zal dan ook gaarne het
verloop van dit gesprek afwachten. Tenslotte staan een
raadslid nog allerlei middelen ter beschikking om op
dit punt terug te komen.
De heer Tiekstra (weth.): Afgezien van de laatste
zin heb ik de woorden van de heer Rijpma met ge
noegen aangehoord.
Vraag 18.
De heer Tjerkstra: In 1961 heb ik namens een aan
tal dorpsgenoten in Lekkum een brief geschreven over
de ontwikkeling van dat dorp. Uit die brief zou ik
graag het volgende willen citeren: „Het spreekt van
zelf, dat wij ons zullen beperken tot het dorp Lekkum,
wat overigens geenszins uitsluitend als een preek voor
eigen parochie mag worden opgevat. Integendeel. Wij
bepleiten daarmee tegelijkertijd eenzelfde aandacht
voor de andere dorpen in onze Gemeente. Voorop ge
steld zij, dat het met de dorpsgemeenschap Lekkum
ae verkeerde kant opgaat. Het inwonertal daalt, zij
het dan niet in aanzienlijke mate. Stilstand is echter
achteruitgang. Zo ooit, dan in deze tijd." Na het op
sommen van een aantal zaken, die die achteruitgang
onderstrepen, staat er: „Allemaal verlies, waar geen
winstpunten tegenover staan. Intussen zijn wij ons er
van bewust, dat de bovengenoemde factoren niet al
leen de oorzaak zijn van de achteruitgang, andere fac
toren spelen uiteraard ook een rol in dit proces. Dat
neemt echter niet weg, dat naar onze mening het
te geringe inwonertal de hoofdoorzaak is van de im-
