18 6
üt it oerliz mei de amtner fan Kulturele Saken net
folie wizer wurden is, omt de bidoelde amtner seis neat
wist fan tasizzingen, mounling of skriftlik, oangcande
it hüsfêstingsprobleem fan dizze stifting, dy't, nei hja
seis seit, wol tasein wiene yn july fan it öfroune jier.
It wie in mounlinge tasizzing en hja hawwe hommels
dochs mar in skriftlike oanfraech yntsjinne om de saek
net op to kearen. Yn it petear mei de Wethalder nei
de öfdielingsgearkomste hie dy my lykwols tasein,
dat sa alles wol yn oarder kaem. Ik haw dêrop bi-
troud en dat doch ik noch. Ik hoopje van herten, dat
yn de tiid, dy't forroun is tusken it petear fan de kul-
tureel amtner en Tryater en nou, oan dizze saek dien
is, hwat mooglikerwize dien wurde koe. Hwant wolle
wy en dat jildt net allinne foar Ljouwert, mar foar
hiel Fryslan noch in stikje Fryske kultuer bihalde,
dan sil der nou hwat dien wurde moatte. Sa't wy de
léste tiid yn 'e krante léze koene, is dat hüs
fêstingsprobleem op dit stuit net it allerwich-
tichste, hwer't de Fryske Toanielstifting mei
tangele sit. Wy hawwe léze kinnen, dat de
Hollansktalige kunstbruorren yn it Noarden, m.n.
De Noorder Compagnie, in birop dien hat op ien
fan de spilers fan Tryater. It is ien fan de kcarnspi-
lers, dy't by Tryater ünder kontrakt stiet. De hear
Nijboer is ré oer to stappen nei dit Hollansktalich sel-
skip en hwat him oanbilanget, leaver hjoed as moarn.
Hwerom, sille Jo freegje. Wol, De Noorder Compagnie,
mei in heal miljoen subsydzje, kin him mear lean bi-
telje en mear soasiale wissichheit jaen as Tryater,
dat jierliks, alteast yn 1969, f 24.500,— provinsiael sub
sydzje krige. Troch dizze situaesje is der in fel ljocht
kommen op de finansiéle bloedearmoed, hwer't it Frys
ke biropstoaniel hjoed-de-dei mei to krijen hat. Ik wit
wol, Ljouwert en dan bidoel ik de ynstituten, dy't
hjir de toanielkultuer ütmeitsje, of moat ik sizze: üt-
makken hawwe harren, hwat it Fryske toaniel oan
bilanget, foar 100 pst. öfsidich halden.
Sjoen dizze situaesje, liket it my winsklik in lyts
oersjoch to jaen fan it Fryske biropstoaniel om dêr-
mei oan to jaen yn hokker ljocht wy dit hjoed-de-dei
sjen moatte. Foar 1925 wie der yn Fryslan gjin bi
ropstoaniel, wol wiene der hwat foardragers en in
oantal duo's, ü.o. Krips en Molenaar ep it duo Ligthart
en Speekhout. (De Foarsitter: Jo halde it wol koart,
myhheaiio^ati dér Weah?)i (JaLmar;;ite;taö!it'idit ajjef-
Icègf dwaënj oftS&diKHiB tói mteüiggen hwer't.ito<©m gM-
Ödétt lf; löstte ffitordée jsiankehi fhcwah/sefe tiaww}& fóar
!rëhü' JvatflnaëfWVdéö sridsyanfrojcilMafllssjeQikaTSenoPlftk
Vnrityminön;ó|DarM<l)ett;'j®ai;'lisja''jifolüatu'iti fogtiiin tyiJJ#
ftühkkerti'ieftP'sl ttiaeafti iti.sj?n HtS&ruJitJLYfcs BgysfexJsSR-
niel". Dit wltPtfveafsfcë Fi^fskltalig®abic®®sji®afjielsel?ltiB.
IMtëf' iWipftejIöeffKAVQlu imbtccl sblskipkvs L, kpiïHpnfo mar
fièt 'hb'ef "fblsleih ihtBopsspiljprsoItncLytai F{ty3tou'iPpalpi^l
^BStifae^S^laSt ctffijepdBttBasaitifjoQXveB mmeke». t
:Wkeiid ït sjlakipo^.vohgeh'jhimoiby ,rise;©JBl<skelKiijfuftiv
^ëarh"ëi;i'<fesetÖ'»'sHrt,en(iihwwt ituflansÈlsefmtikèBniYntilS^p
q#>itBfeë!8kfp sfrerc ütotnstrt.1' ehov'.po. Heidepyk//
mei stuorkes" hiene in bulte sukses..i©aallqjg61ajl«fe^
selskip op eigen krêft goed draeije kind. Dit wie yn
'fótei*8ffe $188 ïWÖö'ghlt, óvsit>ife stik ken trDchde Ijefler
kkiH:ailö'i^riI'J¥eiiftse;«'ië!',whei<dteii;iSoppidïit-t:jhie-Mj'nöp
-ftf°ly%^iK$i^éttiftgP!én.t dokorjidnfeubeldBeh£or}Joahti»g
®ét~' inno n n -f rslfl.9BJ1 wat-iW ral 1 Bï; ifiorK^r
mlneaikéirT^ititi'kr!faniiittiÖ8ra;ffikriuWiiDt?jn:Yt-g!fisenrrf.an
'b'Ötotf'1 ff?1 qdokor;/ McWdnc ljbchfc.-iwam'toü (MPr
-Skift.8 'ïfci bègjinbidr&öh fan'if2i50fkHetwaer4oit¥fieh'j|iit
fAtajêrfenafe^bïsklkber stélde Publyk en spiles, Wjipn-e
öfttêiifPMal» öcpifswhjje: iwfahrri'meb.'fcL Ba waewI--kom-
'WtieaS're.'s'giïte ffhfiliitMseiskip fani Roek iQostKa.j i;Dei Spih-
rHeköp)3i^bi^JdïeoïiêujIldSo8rgeaD tfflbHaaïniB&n.n ft F-ryak
-Ndsïona ef I Tkóuhy' f elï'J blglenj m Jit vFirjrsktal i cteJlosinihl
-$é£Vti lfeoPI'ittr'i£ki'jbjéMUf;rrfar.Hs(iHch tagelykli; (j&tjowtpe
föhnleVstitekcn' dan isgehaltexitoriRgiesrflto-
■Ab spilfe'wiieJfe 'Ic-öèrtë teeoht itnFrysió bh'QpstofiisM.
'ïfft fèftwegèïffdékka.pisfsettön(,^an-/de;i&pik'vh maftn-pttS-
TêadM'i^at 'ütoz^iiniask?®, a warmen se <droech iteegifta-
'ïkjkijév1 atlrWfFrnifiri:li(lïtJe.,ok036r taihge ekoenii. LykiAffita
'-Óë1' F ry Skpt '>Ib ifbp siap ij er s iJ wongtundér bin al -
'hOkjéh OWtfe llhlléeboppfefiW^terlibdehaliJên.
-Yn"1902^f Wgööftd it FPjTkiéNasfemaaïe'Baun mdirit istik
rfeftP Sktaffed|D%c sleesfan PèiétrbdoUacB, rtswküciLjtewveBt
J^ff "bÖtöftï ÖnSef 4S9JHkn«neïw„Dei3eeBbs4üig}t, HcÜte-
''Rèb'fé-'lh'éaiéialp'Hife'jissililhrfe dieafe Jhjirö&iyrmcfi. IAhmc
Wadman hat it stik üt it Ingelsk oerset en hat dêrfoar
neat frege. Yn 1963 waerd spile „Omsjen yn lulkens"
fan John Osborn, oersetting Anne Wadman, yn 1964
„It prielbêd" fan Jan de Hartog, oersetter Tabe Bein-
tema; dat stik wie eins al in konsesje om üt de jild-
soargen to kommen. Yn 1965 „Korczak en de bern"
fan Sylvanus. Yn dat jier is üt it Frysk Nasionael
Boun de Toanielstifting berne om kans op subsydzje
to krijen. Dat slagge. De Provinsje joech in bigjin-
subsydzje fan f 1.545,Dit krewearjen kinne wy net
genóch wurdearje, hwant it giet der net allinne om,
dat wy yn Fryslan en ik hoopje yn de takomst
ek yn Ljouwert by de abonneminten Fryske toaniel-
foarstellingen oantreffe, mar boppe al, dat de Fryske
toanielliteratuer nou mei stikken fan wraldgehalte for-
rike wurdt. Dit kin allinne, as der in mooglikheit is
dizze stikken ek to spyljen. Piter Terpstra sette yn
1966 „De bruid in de morgen" fan Hugo Claus oer.
Yn dat jier joech de Provinsje f 10.000,subsydzje.
Yn 1967 waerd ünder regy fan Jaap Maarleveld „Ed-
wine Black silliger" opfierd. De eardere stikken waer-
den allegearre treflik regissearre troch Pyt van der
Zee. Yn 1968 „ït Konsert" fan Hermann Bahr; yn
1968 „Ja dokter, né dokter" fan Paul Rodenko. Yn
1969 trije premières. Earst trije ienakters, ü.o. fan Ten
nessee Williams, ünder regy fan Jehannes Spieksma.
En yn dat jier binne in tal spilers üt de biropssfear
as fêste kréften troch Tryater oanlutsen. Hja spylje
„Neef en nicht frijt licht" fan John S. Black, ünder
regy fan Lex van Schoorel en „De tipelsinnige frijer"
fan Burkink, de man fan it Vestzaktheater üt Am
sterdam, dy't hjir ek de regy fierde. Ik sei it al, trije
premières en in subsydzje fan f 24.500,
Ik moast dit forhael wol halde om düdlik to meitsjen
op hokker nivo it Frysk toaniel hjoed-de-dei stiet.
Troch it oanlüken fan Fryske spilers troch it Hollansk
talich biropstoaniel is it düdlik, dat it Frysk en Hol-
lansk biropstoaniel sa nei oan inoar bisibbe is, dat
men seis by it Ministery fan C.R.M. net mear üthalde
kin, dat Frysktalich biropstoaniel gjin bisteansrjocht
hawwe soe njonken in Hollansktalich toaniel. Goed,
wy hawwe op dit stuit gjin spilers dy't de toaniel-
skoalle folge hawwe, mar wol spilers, dy't hwer't dat
mooglik wief op etgérr kosten troch -kursussen,-prïvé-
lessen „ènsfh, in torfmelfoarming krïgé--®aWWè.-,'tkidèr
•is Fryéirtalifce- ■spHbrsBflfhkèi -fakljii étf'Öy^möhtte dêi-
heffetó'-
bitelle. Rippetysjes f 2,yn 'e üre; in ütfiering -OTifigt
de man f 40,op. Yn it rinnende haempp
kear spile. Jo kinne seis ütrekkenje' nwat~der 'for-
tsjinne wurdt. Is it dan net fanselssprekkegjfe dgfeappji
syn heil siket, dér hwer't mear to heljen is? De Noor-
der Compagnie, alle lof; wy sjogge AitmelsBiilp itn.ioii/i
Jat) LWWWi:t m guWgj^ M'ti
hof, de F\mw*ém,o$ 1
binne allegearre deade tsjugen fan fornne nden. Us
-tafelii»iiMiibl)pnö:jktÖtwfïro ifelis.iflBkpltussig^t.-gi^ kifne
hyy dpchsn jïétSa :mm, sjtopdlifttenSaniifej^P steyslj1
settcWi op; Hf9düeS6fo4s>i$5i| jSnLotterltaBdisJfenMHsl4aS?(?
Doe't gefBfpW; kojBihii) BJM8foiMo§gdI>& ^Sr
-pagiio, 'that Bfkatwefitbdeofcafist^gagp^MQmni#
R©lleczj& I [fvcegjayiivolJoi SiriafobDsffofaig^n
hoege to skamjen. .Jasewog ai
iom fnnfa fori ood ,rmori nalliw gscrg Ji nos aJtooV
c4pr.ëekrókzBlfijgee»i!51»te?sqik
-ik dréagthetfFricsp
fH8tll^ktjmantnrfeeb!fePl#SlSJSi?feiifëi§§ianfirÉ}s3tft(?6i9§it
rsiafic^eEuwïaEdennS^9SVÏj3&lubebI»)I«^9Jd<«öi,01'99W;
toneel in stand te houden. .Jmod gnriobnmov ns93
tif' ite^rP^ebfeiöSfbiBprjjjj Mpf; affit: wftswtiiwfngavéotfCDiet
pii'idteP 3VhitWdafl'jVeeh, Wtsffainakiaroel «öt.
'tiëflijK°§cJëgjl; nlëts VdötiJ o'fhf'.^feaèlftawk tow inotxéir»wie
ling te nerfiêifPÏK^Ö® cSOft'nrètlJiejïlbbml&faegrepen, via at1-
1462
De heer Ten Brug (weth.)Er mag geen misver
stand over bestaan, dat wij het bijzonder waarderen,
dat het Fries toneelgezelschap Tryater Leeuwarden als
vestigingsplaats heeft gekozen. Ten- tijde van de afde
lingsvergaderingen was er van Tryater nog geen ver
zoek om medewerking bij het Gemeentebestuur binnen
gekomen. Inmiddels hebben we dat verzoek ontvangen.
Ik geloof inderdaad, dat we moeten overwegen of we
Tryater, dat Zalen Schaaf als middelpunt voor zijn ac
tiviteiten heeft gekozen, misschien in natura tegemoet
kunnen komen, wanneer er zich vestingsmoeilijkheden
voordoen, die natuurlijk ook kosten met zich meebren
gen. Mocht dat niet mogelijk zijn (daarvoor zijn im
mers ook kleine verbouwingsplannen voor Tryater in
Zalen Schaaf nodig), dan zouden we misschien een
overgangssituatie kunnen scheppen, alleen bedoeld als
een gering bewijs, dat we blij zijn, dat Tryater in Leeu
warden zetelt. Er zal misschien een gemeenschappe
lijke regeling moeten komen, maar dat is niet alleen
een zaak voor Leeuwarden, maar voor veel meer ge
meenten een belangrijke zaak voor de gehele Pro
vincie. Daarbij wil ik dan nog wel eens bekijken of
Leeuwarden als vestigingsplaats van Tryater in die
regeling een aparte positie zou moeten innemen. Naar
aanleiding van bovenbedoeld verzoek van Tryater zijn
er momenteel besprekingen met het gezelschap gaande
en hopelijk zullen we deze kwestie binnenkort in het
College van B. en W. bekijken. Bovendien ben ik gaar
ne bereid hierover contact te zoeken met G.S.
De hear Boomgaardt: Ik wol graech myn ynstim-
ming bitsjügje mei it antwurd fan de Wethalder.
Hoofdstuk IX Sociale Zorg - Maatschappelijk Werk.
Algemeen.
Mevr. Visser-van den Bos: ïn de afdelingsvergade-
ring hebben we reeds uitvoerig gesproken over het
probleem van de groep bejaarden, die urgent verzor
ging behoeven. Noch over de ernst van het probleem,
noch over het aantal gevallen bestond verschil van
mening. Volgens de verstrekte gegevens zijn er 247
mensen, die urgent hulp behoeven, onder wie 95 psy
chisch gestoorde bejaarden. Al deze personen zijn be
zocht door de doktoren Bonnema en Terpstra, die heb
ben vastgesteld, dat er over de noodzaak van directe
of zeer spoedige opname geen twijfel bestaat. In
diezelfde afdelingsvergadering heb ik ervoor gepleit te
komen tot een noodoplossing, omdat de huizen, die
daarvoor in aanmerking zouden komen, nu eenkeer niet
de mogelijkheid hebben deze mensen op zeer korte
termijn op te nemen. Voor deze groep geldt inderdaad,
wat de heer De Vries in het begin van deze avond
reeds heeft gezegd: Deze mensen hebben niet de tijd
om te wachten, totdat de mooie voorzieningen, die we
thans bezig zijn te realiseren, klaar zijn. Ik zou graag
van de Wethouder willen vernemen, welke mogelijk
heden op korte termijn hij ziet om deze mensen te hel
pen, dan wel of er al uitvoering is gegeven aan de in
die afdelingsvergadering geopperde ideeën. Ik heb toen
o.a. de suggestie gedaan te trachten van een woning
bouwvereniging in een flat, die binnenkort klaar komt
of net klaar is, een paar woonlagen te huren, opdat we
daarin in overleg met de Centrale Commissie voor het
Opnamebeleid die bejaarden kunnen huisvesten, die
daar het meest voor in aanmerking komen. Weliswaar
gaan we dan woonruimte gebruiken, die anders voor
gezinnen of alleenstaanden zou kunnen worden benut,
maar daar staat tegenover, dat bij die groep bejaar
den ongetwijfeld mensen zullen zijn, die woonruimte
achterlaten. Voorts zou er overleg moeten worden ge
pleegd met de stichtingen voor gezinsverzorging (die
via een contactcommissie hier ter stede heel goed te
bereiken zijn), dat zij zich garant stellen voor de ver
zorging van deze bejaarden door het beschikbaar stel
len van bejaardenverzorgsters. Ik geloof, dat de kruis
verenigingen zeker ook bereid zullen zijn hieraan hun
medewerking te verlenen. Natuurlijk zouden er in die
flats een aantal voorzieningen moeten worden getrof
fen. Hierbij denk ik aan een belsysteem, opdat deze
mensen, die overdag natuurlijk worden bezocht door
een bejaardenverzorgster, ook op andere tijden zich
in verbinding kunnen stellen met de flat, waar de be
jaardenverzorgster of de verpleegster is ondergebracht.
Dit zijn nog slechts enkele ideeën, die nog uitwerking
behoeven, maar ik twijfel er niet aan, dat in samen
werking met de Centrale Opnamecommissie, de wo
ningbouwverenigingen, de gezinsverzorging en de wijk
verpleging zeker een prachtige oplossing te vinden is
voor dit wel bijzonder schrijnende probleem. Ik zou dan
nu graag het volgende voorstel willen indienen, dat
mede is ondertekend door de heren De Vries, Reehoorn
en Rijpma:
„De Raad der Gemeente Leeuwarden, gehoord de
discussie over de huisvesting en verzorging van be
jaarden, die voorkomen op de urgentielijst van de Cen
trale Opnamecommissie, en overtuigd van de nood
zaak, dat op korte termijn desnoods een noodoplossing
moet worden gevonden, nodigt het College uit op korte
termijn een plan uit te werken voor een tijdelijke voor
ziening, waarbij m.n. te denken is aan
het huren van een of meer flatlagen,
het aanbrengen van enige aan het nieuwe doel aange
paste voorzieningen,
het inschakelen van bejaardenverzorgsters en wijkver
pleegsters,
e.e.a. in overleg met de Centrale Opnamecommissie."
De Voorzitter. Dit voorstel kan dus mede onder
werp van discussie uitmaken.
De heer De Vries: Het is eigenlijk bijzonder jam
mer, dat we thans nog een probleem moeten behande
len, dat meer aandacht verdient dan we er in dit nach
telijk uur aan kunnen geven.
Allereerst zou ik even aandacht willen vragen voor
het feit, dat er zaterdagmiddag j.l. brand is geweest
in enkele oude woninkjes in de Haniasteeg. Gelukkig
heeft de brandweer de brand spoedig kunnen blussen.
Ik heb gehoord, dat de situatie ook voor het verzor
gingstehuis heel onplezierig was (o.a. was de verf van
de kozijnen geschroeid). Gaarne zou ik vernemen, wat
het College voornemens is in deze te doen en of het
ook mogelijk is te komen tot afbraak van die panden,
zodat de jeugd daar niet weer brand kan stichten.
Een tweede opmerking betreft de extra-murale be
jaardenzorg. In „Gehoord en gezien" brengen bewo
ners van het St. Anthonygasthuis naar voren, dat zij
de stadsbus graag wat dichterbij zouden hebben, met
een halteplaats met een extra lus in de binnenstad.
Een schrijven hierover aan de instanties (er wordt niet
vermeid, welke instanties dat zijn) heeft geen resultaat
gehad. Misschien zou van de kant van de Gemeente
kunnen worden bekeken, hoe hier een goede oplossing
te vinden is.
In december 1967 is er een rapport verschenen over
de situatie m.b.t. de bejaarden hier ter stede. In de
aanbiedingsbrief wordt gezegd, dat er binnenkort een
tweede nota zal worden uitgebracht, betrekking heb
bende op een onderzoek, dat is ingesteld naar de be
hoeften op het terrein van de bejaarden. Ik dacht, dat
we er nodig aan toe waren om van het rapporteren
over tc gaan tot het praktische werk. We maken ons
er eigenlijk wat zorgen over, dat het extra-murale werk
niet beter van de grond komt dan tot nu toe het geval
is. We zouden graag vernemen of de Wethouder in
zijn contacten en als voorzitter van de Bejaardenraad
i.o. ook aanwijzingen ziet, dat hierin verandering zal
komen. Dit zouden we bijzonder toejuichen. Ik zou
er nog op willen wijzen, dat er in de sfeer van het
solidariteitswerk voldoende mogelijkheden liggen tal
van vrijwilligers in te schakelen, die bereid zijn pro deo
aan dit belangrijke stuk sociaal werk mee te helpen.
De Voorzitter: Leden van de Raad. Ik zou eigen
lijk wel een voorstel willen doen, dat formeel misschien
niet helemaal juist is. Gelet op het belang van het
voorstel, dat door Mevr. Visser is ingediend en door
verscheidene raadsleden mede is ondertekend, zou ik
U willen voorstellen, dat wij nu van de behandeling van
dit onderwerp afstappen, dat evenbedoeld voorstel om
preadvies in handen van B. en W. wordt gesteld en dat
het dan ter discussie op de agenda van de raadsver
gadering van 31 maart a.s. wordt geplaatst. Wij hebben
dan allen de tijd over dit belangrijke punt rustig na
te denken en U krijgt in die raadsvergadering alle ge
legenheid er uitvoerig over te discussiëren, mits U wilt
aanvaarden dit punt even los van de begroting te be-
