4
woonomgeving. Mogelijk zouden wij vandaar uit kun
nen komen tot het aanpakken van een of enkele stra
ten.
U zult het mij niet euvel duiden als ik even inhaak
op wat U gezegd hebt over de Bonifatiuskerk en -to
ren. Ik ben het daarmede geheel eens en ik dank U
voor de waarderende woorden die U aan het kerkbe
stuur zowel als aan het stichtingsbestuur hebt gewijd.
Ik moet echter, als voorzitter van de stichting, via U,
mijnheer de Voorzitter, die de eerste burger van deze
stad zijt, aan onze burgerij zeggen: de stichting heeft
Uw hulp nu meer dan ooit nodig; laat die hulp nu
niet achterwege; het is immers nog altijd zo, dat vele
kleintjes een grote maken.
Het werk van allen in en om het Stadhuis wordt dit
jaar weer opgeluisterd door de klanken van een prach
tig hersteld en uitgebreid klokkenspel. En het moge
ons allen een vreugde zijn te kunnen bouwen aan de
gemeenschap die de naam Leeuwarden draagt.
De Voorzitter: Na deze gebruikelijke start in het
nieuwe jaar stel ik het eerste punt van de agenda
aan de orde.
I'unt 1.
De notulen worden onveranderd vastgesteld.
Punt 2.
De heer P. P. de Jong (secr.): De heer Hemstra is
wegens ziekte verhinderd; de heer Bouma komt niet
of later.
Rondgezonden mededelingen.
Sub A. en B.
De mededeling wordt voor kennisgeving aangenomen.
Sub C.
De rapporten worden voor kennisgeving aange
nomen.
Sub D.
De verzoeken worden in handen van B. en W. ge
steld om preadvies.
Sub E.
Besloten wordt overeenkomstig het door B. en W.
voorgestelde.
Sub F.
De brief wordt in handen van B. en W. gesteld om
preadvies.
Sub G.
Het besluit wordt voor kennisgeving aangenomen.
Sub H.
De mededeling wordt voor kennisgeving aangenomen.
Punten 3 t/m 8 (bijlagen nos. 10, 3, 2, 9, 17 en 4).
Z.h.st. wordt besloten overeenkomstig de voorstellen
van B. en W.
Punt 9 (bijlage no. 12).
De Voorzitter: Ik geef allereerst even het woord aan
Weth. Tiekstra voor het aanbrengen van enkele cor
recties.
De heer Tiekstra (weth.): Op blz. 2 van de raads-
brief staat in de eerste regel van de vierde alinea de
datum 19 juli; het moet zijn 19 juni; dat klopt ook met
de termijn van terinzageligging.
Op blz. 2 van het ontwerp-besluit komt onder II,
sub b, la, een storende fout voor; het gaat om een
paar leestekens, maar die zijn in zo'n besluit van veel
betekenis. Na de plaatsnaam „Rauwerd" ontbreken de
dubbeie punt en de aanhalingstekens ter opening. Er
komt dan te staan: Rauwerd": „en Louwsmeer-Hee-
renveen II". Dat was het.
De hear Miedema: It docht üs goed, dat wy joun
dit bistimmingsplan op 'e aginda hawwe. It hie al
in skoftsje lyn, tocht ik, fêststeld wurde moatten; de
gemeente Ljouwert is hwat oan 'e lette kant, mar
better let as net. It hat ek in dreech stik wurk west;
wy sille dus mar oannimme, dat de tiid goed brükt
west hat.
Nou it punt seis. De agraryske grounen binne yn
trije sektoaren yndield: A, C en D. Ik leau, dat de
sektoaren C en D net de measte problemen jowe en
miskien sektor A ek net, mar dochs soe ik dêr in op
merking oer meitsje wolle. It gebiet A hat in tydlike
agraryske funksje; dêr komt binnen üteagbere tiid in
wei op to lizzen. Ik tink oan it weifak Himriksein
Werpsterhoek; op 'e plankaert A is arsearre oan-
jown, hwer't dy dyk komt to lizzen. Yn dy arsearre
streek lizze noch forskillende wenningen, ü.o. yn de
Werp. De Werp is sahwat hielendal yn dit plan op-
nommen en as de dyk réalisearre wurdt, sil dy der wei
moatte. Dat sjogge wy dan wol, mar as mei in jier of
mei twa jier ien fan de biwenners dêrre syn wenning
forbouwe wol, omdat soks neffens him nedich is, dan
kinne B. en W. dêr net in forgunning foar jaen, nim
ik oan. Mar miskien sjoch ik it forkeard. Dy man
wurdt dus yn syn mooglikheden biheind. En nou is
myn fraech: Hat dy man dan it rjocht om to sizzen:
„Troch plannen fan de Provinsje - mar in feit is,
dat de Gemeente dit plan fêststeld hat bin ik bi-
hindere yn it gebrük fan myn eigen hüs: dan moat
de Gemeente it mar keapje." Ik soe my foarstelle
kinne, dat der san forsyk komt. Dit gebiet is strak
nedich foar de oanliz fan in provinsiale wei en uter-
aerd moat de Provinsje keapje, mar de Gemeente leit
in bistimming op de streek, winliks yn it foardiel
fan 'e Provinsje. Hoe lizze de finansiéle forhaldingen
hjirre? As der billike fragen komme om de huzen oer
to nimmen, is de Provinsje dêr dan ré ta? Hat der ek
oerliz west? Of kin de Gemeente der foar opdraeije?
Dy soe it dan letter oan 'e Provinsje oerdwaen moatte,
mar dat is in hwat yngewikkelde struktuer.
In twadde punt is it folgjende. Forline jier hawwe
wy hjir sprutsen ik wit net krekt mear by hokker
gelegenheit oer de nije ynfalswei üt it suden; dy
soe yn it earst troch Goutum en piaktysk alle frak-
sjes hiene dêr nochal hwat biswieren tsjin. It docht my
deugd en ik leau ek, dat wy it Kolleezje der tank
foar sizze moatte, dat it safolle war dien hat en yn
elts gefal de nedige kontakten opnommen hat om it
tsjin to gean dat wy nou konfrontearre wurde
mei in oare oplossing, sadat dat probleem, sa't it op
it eagenblik liket, der net mear is. Ik leau, dat dit in
bilangryk winstpunt is.
In tredde punt. De sektoaren C en D binne dus
agrarysk gebiet. Dêr binne boumooglikheden foar de
agraryske bidriuwen, mar it muoit my wol hwat, dat
de s.n. twadde poat net ünder de bidriuwen mei. Bar-
gen en hinnen wurde ütsluten; it Kolleezje hat wol
in mooglikheit foar it tapassen fan Ontheffing, mar
yn wêzen hat men op de üntjowing fan dizze bidriuws-
tüke in dübeld slot set. En nou kinne jo sizze: It earste
slot is frij maklik to forbrekken troch in birop op
de Ried, as it Kolleezje al gjin Ontheffing jowt, mar ik
hie net tocht, dat dizze biheining nedich wie. Ik haw
op dit momint net de bihoefte om fierder op de saek
yn to gean.
It slimste punt fyn ik de wei dy't nou dan offisieel
yn kaert brocht is en op it bistimmingsplan to'n suden
fan it Van Harinxmakanael, by it kanael lans, oan-
jown is. Der is in prachtige rekréaesjestrook lans
it kanael tekene; it liket op 'e kaert wier wol hwat,
mar dochs haw ik frij greate biswieren tsjin de oan
liz fan dizze dyk. As wy dy dyk meitsje, dan moatte
wy üs goed réalisearje hwat de gefolgen binne. Dan
litte wy al it forkear üt it südwesten en it westen fan
de provinsje, dat fia de OfslütdykRykswei 43
nije provinsiale dyk Boalsert giet, binnenkomme yn
it suden fan de stêd, hwer't it der nou al in soad op
liket, dat wy dêr frij greate swierrichheden mei it
forkear krije. It soe ek wolris wêze kinne, dat de
forbettering, dy't Rijkswettersteat oanbringe sil op
Rykswei 32 net troch in wei troch Goutum, mar
troch in brêge njonken de bisteande brêge en in for-
breding fan de bisteande dyk to meitsjen noch hiel
hwat jierren op him waehtsje lit en ik tocht, dat,
5
as wy yn de bisteande situaesje ek dit forkear noch
oer de Van Harinxmabrêge binnen krije oer üs Oos-
tergoplein, dat nou al to lyts is, dit in tige forkearde
üntjowing is. Dêr komt noch by, dat wy, as wy nei
forrin fan jierren ik kin net sizze, hoe lang dat
noch duorje sil en dat kin miskien net ien yn dizze
seal witte, mar ik nim oan in üteagbere tiid de bet-
tere forbining Akkrumde Jouwer krije, de greate
stream üt Hollan nei it noarden ek yn it suden fan
Ljouwert opfange moatte. En ik tocht, dat it in wiis
bislüt wêze soe om alle forkear, dat net per se yn
it suden hoecht oan to kommen, öf to lieden yn
dit gefal nei it westen of yn oare gefallen as it
mooglik is nei it casten. Fan Boalsert leit de ier
den baen nou oan Boksum ta en as men dat yn oan-
merking nimt, dan is it in frij reéle saek to oerweeg-
jen dizze dyk troch to lüken nei Marssum, sadat it
forkear dat fan de nije provinsiale wei Boalsert komt,
fia de Harnzerstrjitwei de stêd binnen komme kin.
Mar nou bisprekke wy dit plan en wy sitte mei de
fraech: Kinne wy dy dyk dêr't ik biswieren tsjin haw,
sa mar, yn dizze gearkomste, üt it plan lichtsje? Ik
moat der ris oer neitinke, hoe't dat moat. En nou wol
ik dochs ek noch in opmerking meitsje foar it gefal
dat dy dyk der al yn bliuwt. Neffens de tekening is
njonken de dyk in rekréaesjestrook fan 40 m breedte
pland. En nou haw ik net presiis opmetten, hoe lang dy
dyk wêze sil, mar as jo rekkenje fan de Drachtster
brêge oan Boksum ta, dan sil dy wol sa'n 5 km wêze.
En as wy dêr in 40 m brede rekréaesjestrook lans
lizze, dan hawwe wy 10 ha plantsoen der by, dêr't,
tocht ik, net ien forlet fan hat, mar dêr't wol in soad
minsken lést fan hawwe. Wy hawwe yn it Nijlan in
kuijerpaed by it kanael lans oanlein. Sa'n paed wurdt
ek réalisearre yn Aldlan-west en stiet op de tekening
foar Aldlan-east, mei it doel, dat al dy minsken dy't
üt Fryslan wei yn Fryslan's haedstêd kommen binne,
oan de bütenkant rinnend, nochris nei de wide fierten
fan Fryslan stoarje kinne. Nou sille jo dêr in strook
fan 40 m mei strewelleguod biplantsje; dan sjogge dy
stakkers wer neat! It kostet allinnich mar jild: jo
moatte earst 10 ha oankeapje, dan moatte jo 10 ha oan-
lizze as plantsoen en dan moatte jo 10 ha ünderhalde.
En hwat is it effekt? Praktysk nihil. Provinsiale Wet-
tersteat hat dêr seis in meter as 5; dêrop stiet in
moaije reidkraech; lit de lju dy't dy dyk lans ride,
nei dy reidkraech sjen en oars nei it forkear. Meitsje
dêr astebleaft gjin rekréaesjegebiet! Wy kinne üs jild,
tocht ik, better brüke.
Ik wol noch efkes weromkomme op de forkears-
situaesje yn it suden. As jo de hiele situaesje oan-
sjogge oan de südkant fan'e stêd, as jo sjogge hwer't
wy mei dwaende binne en hwat wy noch dwaen sille,
as jo sjogge, dat nou dy dyk nei Drachten, it forkears-
punt Himriksein en de ierden baen oan de Wergeaster-
dyk ta klear binne en dat de grounoankeap oan de
Werpsterhoek ta foar in diel réalisearre is, dan freegje
jo jo dochs öf, oft it forkearstechnysk net in bettere
oplossing is in nije rounwei to meitsjen fan Himriks
ein of, fia Werpsterhoek, Jellum-Boksum en sa nei
Marssum. Dan kinnc jo in rounwei fan allure meitsje,
dy't meiiens ek de nije ütwreidingsplannen yn it suden
fan de stêd Ljouwert dy't miskien réalisearre wurde
sille yn de takomst, omfiemet. Ik leau, dat wy it bi
slüt om in dyk lans de südkant fan it Van Harinxma
kanael oan to lizzen, perfoarst net nimme moatte. Dêr
woe ik it op dit momint by litte.
De heer J. de Jong: Wij hebben een raadsbrief ge
kregen, waarin wordt aangegeven, dat er twee ver
ouderde bestemmingsplannen door een nieuw dienen te
worden vervangen. En dat is dan het buitengebied van
de gemeente Leeuwarden. De heer Miedema heeft op
een vrij uitgebreide wijze al een visie op de verschil
lende aspecten ervan gegeven. Nu hebben wij echter
het afgelopen jaar en ook vanavond van U gehoord,
dat wij dit jaar mogelijk het structuurplan Leeuwar
den in de Raad zullen krijgen. En wanneer ik in het
plan dat we thans voor ons hebben, de weg zie, die,
aansluitend op de weg naar Boxum, langs het Van
Harinxmakanaal loopt, dan vraag ik mij af, of wij
eigenlijk wel goed doen hierover op dit moment een
beslissing te nemen, vooruitlopend op een bespreking
over het structuurplan Leeuwarden. Op dit moment
weten we natuurlijk helemaal niet, waar Leeuwarden
in de toekomst zal gaan bouwen. Maar het lijkt er wel
op, dat het in zuidelijke richting gaat. En als dat zo
is, dan vind ik het eigenlijk op dit ogenblik toch wel
ver vooruitlopen op en ons erg binden aan een weg,
die zo dicht aan de overzijde van het kanaal langs de
thans bestaande rondweg loopt. Wat hebben wij met
die rondweg in het verleden beoogd? Dit, dat we het
verkeer, dat van het westen op Leeuwarden toe komt
en in oostelijke of in zuidelijke richting gaat, en het
verkeer, dat, van een van de andere zijden binnenko
mend, naar het westen gaat, om de stad heen zouden
leiden, om het te laten doorstromen. De stad heeft
zich na de oorlog vrij snel uitgebreid, naar het westen
wat minder dan naar het zuiden en het oosten. We
zien, dat de rondweg op het moment eigenlijk in de
stad ligt. We komen ook tot de ontdekking, dat we
hem eigenlijk vierbaans hadden moeten maken. En
het is natuurlijk gemakkelijk nu te zeggen: We heb
ben dat fout gedaan. Nee, we hebben het gewoon niet
zien aankomen, dat de ontwikkeling van het verkeer
zo sterk zou zijn, dat we op zo korte termijn eigenlijk
al nieuwe beslissingen zouden moeten nemen. Ik ben
van mening, dat we er verkeerd aan doen de weg, die
bezuiden het Van Harinxmakanaal wordt gepro
jecteerd, aan te leggen. We moeten die weg
verder weg leggen en de vrijheid dienen te
behouden. Als we kiezen voor uitbouw naar
het zuiden, dan moeten we niet gebonden zijn aan
het ligt eigenlijk een beetje in mijn lijn om dit te zeg
gen wat in vroeger jaren de Spoorwegen hebben
gedaan door een lijn dwars door Leeuwarden te leg
gen, die tot vandaag-de-dag een probleem betekent,
waar we nu proberen af te komen. (De heer Ten Brug
(weth.): Dan laten we de weg zakken.) Ja, goed, dat
is misschien mogelijk, maar je zult toch ergens boven
uit moeten komen. Om kort te gaan, ik geloof, dat het
verstandig is met dit plan even te wachten, omdat is
toegezegd en omdat het gewoon in de lijn der ver
wachtingen ligt, dat binnenkort gesproken zal worden
over het totale structuurplan. Hopelijk zullen wij dan
ook kennis kunnen nemen van een visie terzake van
de richting, waarin wij in de toekomst zullen bouwen;
dan kunnen we een plan maken voor de aanleg van de
wegen die nodig zijn in een grote ring om de stad.
Dan behoeven wij niet met stukjes en brokjes te wer
ken, waarmee we ons steeds narigheid op de hals zou
den halen. Hierbij zou ik het eerst willen laten.
De heer Van der Wal: We zijn natuurlijk verheugd,
dat U tegemoet bent gekomen zoals bleek uit het
bestemmingsplan buitengebied dat ter visie heeft ge
legen aan de bezwaren van een aantal Goutumers
tegen het door hun dorp geplande tracé van de rijks
weg. Maar we zijn toch ook wel wat verwonderd. Im
mers op 22 februari van het vorig jaar stelde de
Voorzitter nog, dat het nu losgelaten tracé van de
rijksweg „na grote strijd, in overleg met Rijkswater
staat" was vastgesteld. Tijdens de hearing over het
structuurplan voor de gehele gemeente werd dit tracé
als „een keihard, onwrikbaar gegeven" gepresenteerd.
Nog geen jaar later achten B. en W. „een genuan
ceerd beloop aanvaardbaar" en is Rijkswaterstaat ken
nelijk gezwicht. Op zichzelf een verheugende soepel
heid, maar waartoe dienden dan zulke grote woorden
als „strijd" en „keiharde gegevens"? Hoe kunnen wij
en de belangstellende burgers ooit zo'n beleid volgen
en begrijpen?
Tegen het bestemmingsplan buitengebied hebben wij
de volgende bezwaren. De jongste cijfers wijzen uit,
dat ondanks de stijging van het aantal arbeidsplaatsen
in Leeuwarden het inwonertal met meer dan 1500 daal
de, terwijl de dorpen rond Leeuwarden zich sterk uit
breidden. Er is daarom een beleid nodig, dat o.a. ge
richt is op het doen ontstaan van een goed woonmilieu.
Nu zijn wij van mening, dat de auto niet uit de samen
leving is weg te denken. De voorzieningen ten behoeve
van het autoverkeer mogen echter nooit een bedreiging
voor het woonmilieu gaan vormen. Immers het mid
del: auto autoverkeer, moet niet in strijd zijn met
het doel: mobiliteit als onderdeel van het woongeluk.
Aangezien Leeuwarden arm is aan recreatieve elemen
ten in de nabijheid van woonwijken, is het van belang,
dat die gebieden, welke als zodanig zijn aan te duiden:
