6
schoven zouden worden in de vorm van een scholen
gemeenschap waar dan misschien uiteindelijk een
nieuw schooltype uit zou kunnen groeien. Ik heb het
idee, dat het Ministerie de laatste jaren ook op dat
standpunt staat, want er zijn in den lande de laatste
jaren hier en daar ook wel enkele m.e.a.o.-scholen in
een scholengemeenschap met detailhandelsvakscholen
verrezen; dat was vroeger niet het geval. Er is dus
ook bij het Ministerie op dit punt een duidelijke ken
tering in de visie. De heer Buising heeft opgemerkt,
dat er in Leeuwarden een bijzondere m.e.a.o.-school is.
Dat is inderdaad een bloeiende school. Het is ook waar,
dat ongeveer de helft van de leerlingen van deze school
afkomstig is van openbare scholen; de andere helft
komt van bijzondere scholen. Blijkbaar speelt op dit
punt de kwestie van openbaar en bijzonder onderwijs
niet zo'n sterke rol, want ik weet, dat er uit het rayon
Heerenveen, waar een openbare m.e.a.o.-school is, één
leerling om principiële redenen de bijzondere m.e.a.o.-
Leeuwarden één leerling om principiële redenen de
school in Leeuwarden bezoekt en dat er uit het rayon
openbare m.e.a.o.-school in Heerenveen bezoekt. Er is
indertijd, toen er nog geen m.e.a.o. in Leeuwarden was,
geprobeerd ik heb dat wel eens eerder in de Raad
verteld om tot een samenwerking te komen tussen
Gemeente en schoolvereniging; dat is niet gelukt. Het
feit, dat er een aantal m.e.a.o.-scholen over het Noor
den moest worden verdeeld, qua spreding en qua type,
heeft tot gevolg gehad, dat Groningen en Heerenveen
een openbare m.e.a.o.-school hebben gekregen en Leeu
warden een bijzondere. Vanuit Den Haag gezien klopt
dat wel ongeveer; zo heb je de buit wel gelijkelijk ver
deeld. Of je op deze wijze door kunt gaan met school
politiek, is voor mij een grote vraag, maar dat moeten
ze in Den Haag maar verder bekijken; ik weet, dat het
een zaak is die de nieuwe Minister van Onderwijs, voor
dat hij Minister werd, sterk heeft bezig gehouden. Ik
geloof inderdaad, dat er naast de bestaande school nog
wel een mogelijkheid is voor een openbare school, maar
ook alleen maar als die school er komt in samenwer
king met de detailhandelsvakschool. Ik geloof niet,
dat je, gezien de gegroeide situatie, in redelijkheid kunt
stellen, dat er wel een zelfstandige school bij kan ko
men; ik ben daar ook geen groot voorstander van, want
ik meen, dat we naar de samenwerking tussen detail
handelsvakschool en dag-m.e.a.o. toe moeten. Dat is
ook iets, dat de heer Buising voor staat, heb ik be
grepen.
Dan de avond-h.a.v.o. Dit jaar zal voor het eerst in
behandeling zijn op het scholenplan 1974 de aanvraag
van Leeuwarden voor een avond-h.a.v.o. Ik heb hier al
eens vaker gezegd, dat ik het idee heb, dat dat er wel
in zit. Of die school er in 1974 al komt, is de vraag.
Voor het scholenplan 1975 hebben wij tussentijds nog
niet via, maar wel in overleg met het COGVO
een avond-atheneum aangevraagd. Dat zal in ieder ge
val een jaar later komen. Het is een feit, dat er in Gro
ningen veel leerlingen uit Friesland komen. Ook van
de zijde van de school wordt het bezwaar gevoeld van
de afstand die deze mensen moeten afleggen. Boven
dien groeit de school in Groningen zo, dat men, zonder
een hekel aan de Friezen te hebben, deze leerlingen
wel zou willen missen als er in Leeuwarden een oplei
dingsmogelijkheid was. Ik ben graag bereid ik ben
er ook reeds van andere zijde op gewezen om met
mijn collega-wethouder van Onderwijs in Groningen te
spreken over de mogelijkheid van een dependance. Ik
moet wel zeggen, dat het uiteraard niet een zaak is
van: Als Groningen het goed vindt, zal het wel voor
elkaar komen. Want de medewerking van het Minis
terie speelt hier een grote rol bij. Dependancevorming
brengt kosten mee en wij kunnen, hoe goed onze ver
houdingen met Groningen overigens zijn, niet van Gro
ningen verwachten, dat zij die extra kasten voor zo'n
dependance op zich nemen. Maar ik dacht, dat het al
leszins de moeite waard was erover te gaan praten.
Het zal niet veel kosten met zich moeten brengen en
het Ministerie zal ook alleen maar tot medewerking
bereid zijn als het vindt, dat er in de toekomst het
gaat voornamelijk om het atheneum in Leeuwarden
een atheneum zal moeten worden gevestigd. Op zich is
dat ook wel een reden om het te proberen. Dan kun je
eens proeven hoe de kaarten m.b.t. het atheneum in
Den Haag liggen.
Z.h.st. wordt besloten overeenkomstig het voorstel
van B. en W.
Punt 16 (bijlage no. 150).
Z.h.st. wordt besloten overeenkomstig het voorstel
van B. en W.
Punt 17 (bijlage no. 168).
De hear Buising: Yn dit riedsbrief, of leaver yn it
üntwerp-bislüt wurdt fan de Ried frege it bislüt fan
15 maeije 1972 yn to lüken en it wichtichste yn dat
bislüt wie punt 1, ntl. in kredyt fan f 500.000,bi-
skikber to stellen foar it forbouwen fan de pannen
Nijebuorren 124 en 126 ta in kréativiteitssintrum. Nou
efkes öfsjoen fan de praktyske kans op réalisearring
dêrfan, wie dat in goed idé, tocht ik, om forskate
redenen.
Yn it foarste plak it feit, dat de Sealen Skaef der
sa deun by lizze. Ik mien foründerstelle to meijen, dat
binammen fanwege dit feit it each yndertiid op dy
beide pannen foei. Se soene togearre mei de Sealen
Skaef en ek noch mei it tün, dat fan de beide objek-
ten ien gehiel makke hawwe soe, in kréativiteitssin
trum oplevere hawwe sa't dat de minsken dy't harren
der mei dwaende halde wol sahwat foar eagen stie.
Boppedat soe de ynpassing fan de Sealen Skaef yn
dit nije gehiel op syn minst in forsterking fan Skaef
as sintrum foar de amateuristyske kunstbioefening
bitsjut hawwe en faeks wol in ütwreiding fan dy
funksje. Ik tink hjir byg. oan de yndertiid utere rnoog-
likheden om de saek biskikber to stellen foar forhicr
fan rippetysjcromten oan toanielforienings, musykfor-
ienings en soksahwat. Dat soe allegearre fansels ek
wei- jild koste hawwe, mar ik mien to witten, dat der
op dit stuit al hjir of dér in plantsje is foar de oan-
passing fan Sealen Skaef oan de tastan sa't ik it dêr
niis krekt oer hie. En de fraech oan de Wethalder is
dus, hwat dér nou noch fan op 'e hispel komt, nou't
üs foarsteld wurdt om fan it oarspronklike plan foar
it kréativiteitssintrum óf to stappen.
Yn it tredde plak soe it mar dat is in tige per-
soanlik gefoel fan my; dat siz ik der fuortdaliks by
mei sjoen de geografyske ienheit fan dat gehiel op
hokker manier wit ik eins seis ek net miskien
mooglik west hawwe om noch ris hwat oan de aide
synagoge to dwaen. Dêr fyn ik tominsten fan, dat de
gemeente Ljouwert der wol min ofto mear in düdlike
morele forplichting oan hat. Mat dit lit ik fierder
rêste.
Ik jow Jo graech ta, dat it fansels öfgryslik swier
west hawwe soe om it kréativiteitssintrum oan de
Nijebuorren fan 'e groun to krijen, sjoen de strieminne
finansiéle tastan dêr't wy ynsitte, hoewol sa'n soart
forbouwing op dit plak wol in fikse stipe west hawwe
soe yn de rjochting fan in renovaesje fan de Nije
buorren dy't dêr dik oan ta is. Mar hawar, ik soe my
skoan yntinke kinne, dat de lju dy't harren foar dat
kréativiteitssintrum ynsette, der gjin brea yn seagen
en wachtsje sa lang en it leit dus yn de reden, dat
se de kans dy't harren bean waerd tige ünfor-
wachte bean waerd grypt hawwe. Nou kinne hja
tominsten ut ein en dat is ek hwat wurdich.
Myn fraksje is it dan ek mei Jou foarstel iens sa't
it nou foar üs leit. Op himsels is in ynjeksje foar it
Kadaster en omjowing ek in tige wolkomme saek.
Faeks soe de Wethalder my ek sizze kinne oft dêr
op'en dür hwat yn sit.
Dan haw ik ta bislüt noch in fraech oer it B.R.W.-
subsydzje. Jo skriuwe dêr ntl. oer, dat it bidrach fan
f170.000,net op koarte termyn biskikber komt en
dat Jimme der dêrom foar binne de stichting mei foar-
finansiering to geriven. Op himsels bistiet dêr yn myn
fraksje ek gjin biswier tsjin, mar Jo kinne Jo yn
tinke, dat wy wol graech witte wolle hwannear't dat
B.R.W.-subsydzje dan wol biskikber is, foar safier
Jimme dat bisjen kinne. Dêr woe ik it dan yn earste
ynstansje mar by litte.
De heer Rijpma: Een paar opmerkingen. Afgezien
van het feit, dat het niet mogelijk blijkt om Zalen
Schaaf een injectie te geven, zijn we toch blij, dat dit
creativiteitscentrum in deze buurt ruimte heeft ge
vonden en dat daardoor het betreffende pand een be
7
stemming krijgt. Het zou een heel moeilijke zaak ge
worden zijn, als dit pand een heel lange tijd leeg was
komen te staan. Uit dat oogpunt bekeken, moeten we
het toejuichen, dat dit pand zo'n nuttige bestemming
gaat krijgen.
Dit voorstel betekent, dat het uitbreidingsplannetje
voor Zalen Schaaf niet doorgaat. Als ik me nog herin
ner hoe de architectuur van het nieuwe gebouwtje
naast Zalen Schaaf was gedacht, dan moet ik zeggen,
dat ik het in genen dele betreur, dat het in ieder geval
op die wijze niet doorgaat.
Maar aan de andere kant, wij hebben daar een paar
panden. Naar mijn gevoel zijn het heel mooie panden.
Ik zou graag van de Wethouder willen weten wat, nu
deze panden niet op korte termijn bestemd zijn voor
uitbreiding van Zalen Schaaf, we ermee gaan doen.
Het zijn bijzonder mooie panden die aan de Nieuwebu-
ren enige stijl geven. Ik zou i.v.m. de wijziging die hier
wordt voorgesteld, graag willen weten of er op korte
termijn een plan kan komen, zodat er geen ruïnes ko
men voordat wij klaar zijn.
De Foarsïtter: As ik de hear Buising goed bigre
pen liaw, dan stimt hy der mei yn, dat wy de synagoge
buten de diskusje litte. (De hear Buising: Ja.) Moai,
dêr bin ik bliid om.
Weth. Tiekstra zal straks ingaan op de laatste
vraag van de heer Rijpma; voor de beantwoording van
de andere vragen en opmerkingen geef ik het woord
aan Weth. Weide.
De heer Weide (weth.): Ik ben blij, dat de Raad
kan instemmen met de oplossing die nu gevonden is
voor het creativiteitscentrum; wij hebben er in het
verleden al vaak zeer uitvoerig over gesproken, dat
we het creativiteitscentrum in Leeuwarden zo graag
van de grond willen hebben. Dat de plannen t.a.v. de
panden aan de Nieuwcburen geen doorgang kunnen
vinden, betreurt ook het College, maar bij brief van
21 februari 1973 is ons door G.S. bericht, dat het kre
diet van f 500.000,niet kon worden goedgekeurd.
Wij hebben toen met de stichting overleg gepleegd
om de mogelijkheden te onderzoeken om toch het crea-
tiviteitswerk op zeer korte termijn van de grond te
krijgen. 7 oen G.S. ook de aankoop van het pand van
het Kadaster door de Gemeente niet goedkeurden in
verband met de financiële positie, deed zich plotse
ling de mogelijkheid voor, dat de stichting dit pand
zou kunnen kopen. Dit moest in ijltempo geschieden
i.v.m. de finale veiling van het pand; het bestuur van
de stichting is er in geslaagd het pand aan te kopen.
Wij hebben hoop en vertrouwen, dat wij in september
met het creativiteitswerk in dit pand, dat hiervoor bij
uitstek geschikt is gebleken, kunnen starten.
Natuurlijk heeft dit voorstel tot gevolg, dat de in
jectie voor Zalen Schaaf niet door kan gaan. Wij had
den graag de panden aan do Nieuweburen en Zalen
Schaaf op den duur tot één groot creativiteitscentrum
willen doen uitgroeien, maar nu dat i.v.m. financiële
omstandigheden niet mogelijk blijkt te zijn, hebben we
dit voorstel moeten doen. Dit houdt natuurlijk niet in,
dat Zalen Schaaf niet blijft functioneren als tot nu toe;
Zalen Schaaf heeft nog 700 a 800 zaalbezettingen per
jaar. In het kader van de zaalverhuur zal Zalen Schaaf
duidelijk zijn functie blijven behouden. Bovendien zul
len er enkele interne verbouwingen in Zalen Schaaf
moeten plaats vinden; ik denk daarbij o.a. aan de keu
ken en de kamers achter het toneel. Het zijn kleine,
incidentele verbouwingen die ongetwijfeld binnenkort
wel eens aan de Raad zullen worden voorgelegd.
De vraag is gesteld, wat wij nu gaan doen met de
panden aan de Nieuweburen. Ik dacht, dat de heer
Tiekstra daar nader op in zal gaan. Ze krijgen, wat
de culturele aspecten betreft, voorlopig geen bestem
ming.
De heer Buising heeft nog even gevraagd naai- het
B.R.W.-subsidie. De procedure m.b.t. dit subsidie is bij
zonder ingewikkeld; het gaat via G.S. naar Financiën
en Binnenlandse Zaken, terwijl C.R.M. er ook nog aan
te pas komt. We hebben dus te doen met drie Ministe
ries. Zij eisen verschrikkelijk veel tekeningen, papieren
en wat dies meer zij voor zij het subsidie definitief be
schikbaar stellen. De vertraging ligt dus niet bij de
Gemeente, maar bij de relatie tussen G.S. en drie Mi
nisteries. Er is ons wel medegedeeld, dat zij geen be
zwaar hebben tegen de bestemming van de f 170.000,'
voor het pand van het Kadaster. Het geld komt later
wel. Maar omdat de stichting graag in september wil
beginnen, willen we haar graag de financiële moge
lijkheden daartoe geven.
De heer Tiekstra (weth.): Het aantrekkelijke van
het oorspronkelijke plan was uiteraard, dat daarmee
een proces van functievernieuwing aan de Nieuwe
buren een uitgangspunt kon krijgen. Dit uitgangspunt
is vervallen en het spreekt, dacht ik, vanzelf, dat wij
ons nu moeten gaan beraden op de vraag wat er dan
wel moet gebeuren. Het lijkt mij nuttig, dat dat be
raad vooral ook in de Commissie voor de Monumen
tenzorg plaats vindt, waarbij ik wel even de waar
schuwing geef, dat het uiteraard monumentale pan
den zijn dat valt niet te ontkennen maar dat
de technische staat van deze panden evenwel monu
mentaal slecht is. Ik dacht, dat het van belang was,
dat wij proberen tot een zodanig restauratieplan te
komen, dat daarin weer een nieuwe functie en ge
dacht kan dan worden in het bijzonder aan een woon
functie zijn beslag kan krijgen. Maar de heer Rijp
ma wil mij wel toestaan, dat ik voorlopig volsta met
de toezegging, dat ik bereid ben dat in het overleg in
de Commissie voor de Monumentenzorg te betrekken.
Ik zou tenslotte willen opmerken, dat, wanneer fi
nanciële problemen m.b.t. de panden Nieuweburen op
dit ogenblik de oorzaak zijn van het niet op korte ter
mijn door kunnen gaan van dit plan, het dan uiter
aard ook niet een zaak van korte termijn wordt wat
betreft de oplossing van de problemen die m.b.t. een
ander plan zullen opkomen. Maar ik dacht, dat wij er
gewoon aan verder moeten werken. De financiële
moeilijkheden zijn bekend; die zijn geen nieuw feit in
het hele proces.
De hear Buising: Noch in pear lytse opmerkinkjes.
Yn it foarste plak bin ik der bliid om, dat de Wet
halder seit, dat de eventuele needsaeklike forbouwing
fan Sealen Skaef der net om oer gean hoecht nou't
dit plan fan 'e baen is.
Dan haw ik noch in opmerking oer it üntwerp-bi
slüt. It giet oer punt III (it B.R.W.-subsydzje). Yn
de léste rigel stiet: Waarbij voornoiemde stichting
wordt toegestaan tot het tijdstip van ontvangst van
genoemd subsidie doch niet langer dan 1 juni 1974
bij de gemeente een krediet in rekening-courant op
te nemen" ensfh. As dat B.R.W.-subsydzje nou net
foar 1 juny 1974 öfkommen is, hwat dan? Dat is
ien ding. In oar ding is mar dat sil der wol oan
lizze, dat ik yn finansiéle dingen net sa'n great ljocht
bin dat yn it finansiéle oersjoch sprutsen wurdt
oer ,,een lening a fonds perdu"; en nou haw ik al-
titen tocht, dat as jo ,,a fonds perdu" hwat krije, dat
dan gjin liening is mar in bydrage; ik fyn dit in
frjemd wurd. Miskien dat de Wethalder der ljocht yn
bringe kin. (De hear Ten Brug (weth.): Slim wurd,
slach oer!) (Laitsjen) Nou né, as ik fan doel wie it
oer to slaen, dan hie ik der net nei frege. Hy moat
der noch al even oer gear.
De heer Weide (weth.): De heer Buising vraagt
wat er gebeurt als het B.R.W.-subsidie er niet voor
1 juni 1974 is. Wij hebben, gezien de eerdere subsidies
die wij uit de B.R.W.-pot hebben gekregen, goede
hoop, dat het proces m.b.t. dit subsidie maximaal een
jaar in beslag zal nemen. Wij hopen uiteraard, dat de
termijn korter zal zijn. Hoe vlugger het subsidie af
komt, hoe goedkoper het uiteindelijk wordt de lening
te krijgen. Ik geloof wel, dat het voor 1 juni 1974
gerealiseerd zal worden. Mocht dat onverhoopt niet
het geval zijn, dan komen wij uiteraard bij de Raad
terug. Maar dan is het creativiteitswerk inmiddels ho
pelijk van start gegaan. Wij zullen U dan stellig toe
stemming vragen voor een verlenging van de lening.
De heer Buising heeft ook nog even gevraagd naai
de betekenis van een lening a fonds perdu. Een lening
is uiteraard nooit a fonds perdu. Hooguit zou de
rente a fonds perdu kunnen zijn; die zou eventueel
geschonken kunnen worden. Maar dat is hier beslist
niet de bedoeling. Ik moet nog even nagaan wat pre
cies de bedoeling is van de betreffende woorden. (De
heer Vellenga: Dan moeten we maar even schorsen.)
