8
Daar besteedt dat ontwerp totaal geen aandacht aan.
Wij zijn van mening dat wij toch uit moeten gaan van
de doelstellingen die de raad al heeft bepaald en heeft
aangenomen. Als wij dat niet doen blijven wij natuur
lijk nergens. Bovendien heeft dat alternatieve plan van
de V.V.D. oplossingen die veel te ver van de binnen
stad zijn gelegen. Neem b.v. de weg over Werpster-
hoek; als wij daar het volgende tangent leggen dan
hebben wij vrijwel geen verlichting van het verkeer
op de rondweg te verwachten.
Er zijn bij de raad een aantal brieven binnengeko
men die aandacht vragen voor de bezwaren die aan de
voorgestelde traceringen kleven. Allereerst zijn er een
aantal brieven uit Lekkum en Snakkerburen. Mijn
fractie heeft niet alleen begrip voor de opgesomde be
zwaren, mijn fractie deelt die bezwaren deels ook. Wij
zeggen daarom nu reeds dat, als uit de computerre
sultaten blijkt dat die noordweg er beslist wel moet
komen, mijn fractie zich de tracering beslist geheel
voor houdt. Wij willen daar dan pas over besluiten.
Ik moet hier toch nog wel even een opmerking bij
kwijt, via u, mijnheer de voorzitter, aan onze mede
inwoners in Lekkum en Snakkerburen. Zij zeggen n.l.:
Leg eerst die zuidweg maar eens aan; dan kunnen wij
wel eens zien of de noordweg noodzakelijk is. Maar
de mensen die in het zuiden wonen kunnen met even
veel recht zeggen: Leg eerst die noordweg maar eens
aan; dan kunnen wij dan wel eens zien of die zuidweg
noodzakelijk is. Het is n.l. zo dat ook tegen die zuid
weg door verschillende inwoners daar bezwaren wor
den ingebracht. Daarom is het niet zo gemakkelijk om
voor je eigen deel te zeggen: Maar dit kan niet! Het
kan best waar zijn, maar de gemeenteraad kan niet
anders dan de zaak in zijn geheel bezien. De bezwaren
die de mensen uit zuid en uit noord en uit de binnen
stad hebben moeten door de raad afgewogen worden.
Dat kan nu eenmaal niet anders.
Ook de bezwaren die het bestuur van het Fries
Rundvee Stamboek heeft ingediend zijn natuurlijk niet
zonder grond. Een mogelijke afbraak van de kantoor
gebouwen bij de Van Swietenstraat en het Zuiderplein
heeft de mensen verontrust. Nu staat die afbraak
eigenlijk niet op deze prent. (De heer Rijpma (weth.):
Nee, die staat er niet op.) Maar men is toch veront
rust. En dan zeg ik weer; Zou dat niet een gebrek
aan voorlichting zijn? Want die gebouwen hoeven n.l.
niet te verdwijnen; daar is gewoon geen sprake van.
Daar kunnen wij heel gemakkelijk langs zonder dat
wij één van die gebouwen raken. Bij de Frieslandhal
ligt dat wat anders. Daar moeten wij, dacht ik, wel
het keuringsterrein gebruiken. Maar ik zie geen en
kele reden dat wij daar niet in de onmiddellijke nabij
heid een vervangende gelegenheid beschikbaar zouden
kunnen stellen. Wat dat betreft geloof ik dat het be
stuur van het Fries Rundvee Stamboek zich onnodig
ongerust maakt.
Tenslotte zeg ik nogmaals ik heb het in het be
gin ook al gezegd, maar mijn fractie tilt daar nogal
zwaar aan dat wij er geen bezwaar tegen hebben
dat het voorgestelde plan als rekenmodel wordt ge
bruikt. Wij zouden graag willen dat er zoveel moge
lijk alternatieven in gestopt worden, voor zover dat
mogelijk is, om de raad alle mogelijke informatie te
kunnen geven zodat wij straks echt op goede gronden
kunnen beslissen. Maar wij beslissen niet eerder dan
nadat wij de gegevens hebben. Wij kunnen die gege
vens echter niet eerder krijgen dan nadat wij ze in
een rekenmodel stoppen. Wij zeggen dus: „fuortfarre",
pak het maar aan. Wij zouden het ook bijzonder op
prijs stellen dat wij straks, wanneer wij de werkelijke
beslissingen moeten nemen, meteen ook een parkeer-
nota ontvangen waardoor wij, vooral wat betreft de
oost-westverbinding, goed kunnen zien waar de par-
kecrmogelijkheden kunnen worden geschapen en hoe
het parkeerprobleem kan worden opgelost; dat is een
zeer belangrijk onderdeel van die hele weg.
De heer J. de Jong: Allereerst een woord van dank
aan de sprekers van beide fracties omdat zij ons zo
in het daglicht gesteld hebben. (De heer Ten Brug
(weth.): In welk daglicht?) Dat doet er niet toe,
dat zal ik nog wel toelichten. Het is met de heer
Geerts zo gegaan misschien met hem ook anderen
dat hij veronderstelt en misschien heeft hij wel
gelijk dat wij van dit geval weinig begrepen hebben;
dat is best mogelijk. Maar in mijn jonge jaren heb ik
al ervaren dat er mensen om mij heen waren die een
test kregen en die werden afgekeurd en werden ver
wezen naar zaken die zij niet wilden; daaromheen wa
ren veel praatjesmakers. Zij zijn samen op stap ge
gaan. Het merkwaardige is dat je steeds weer ziet
dat degenen die in hun jonge jaren het eerst niet heb
ben gered nu al lang gepromoveerd zijn, terwijl de
anderen nog zoeken om een baan. De heer Heidinga
heeft ook enige woorden gewijd aan ons plan; die
gingen in een wat andere richting.
Wij hebben niet gesteld dat van het voorstel van
b. en w. niets deugt; dat is beslist niet waar. Wij zijn
van mening dat, wanneer je iets in een rekenmodel
stopt, je daarbij ook moet proberen een visie te hebben
op de toekomst en ook moet proberen rekening te hou
den met de burgerij en het bedrijfsleven die je met
een dusdanige hoofdstructuur van wegen belast.
Nu zou ik eigenlijk willen beginnen met de binnen
stad waarvoor de raad een structuurplan heeft vast
gesteld. Daarbij zijn een aantal consequenties naar vo
ren gekomen die gewoon een aansluiting behoeven
naar hetgeen wij buiten de binnenstad gaan doen. En
dan ben ik nog niet aan het hoofdwegennet toe, dan
kijk ik eerst naar hetgeen wij in de loop der jaren,
na de oorlog, eigenlijk aan die rand gedaan hebben.
Aan die rand hebben wij in verschillende fasen een
rondweg gecreëerd, een rondweg met een maximale
capaciteit van 2.000 auto's per uur. Op het ogenblik is
het, als ik goed ben ingelicht, ongeveer 1.300 auto's
per uur in de spitsuren. Wij zijn dus nog lang niet aan
die maximale belasting van de rondweg toe, maar hij
ligt er. En waarom ligt hij er? Hij ligt er voor het in-
terwijkverkeer en ook om via een aantal radialen op
de binnenstadstangenten te kunnen komen waarover
op 5 augustus j.l. in vrij grote mate een beslissing is
genomen. Er zijn nog wat vraagtekens en in dat ver
band lijkt het mij ook nog wel wat moeilijk om hier
verder op door te gaan, want er zijn een aantal fac
toren bij die toch wel van invloed zullen zijn. Uitgaande
van de rondweg die een vast gegeven is voor het in-
terwijkverkeer en de directe aansluiting voor de bur
gerij die niet in de binnenstad woont op het centrum
ben ik van mening dat hij daarvoor wel voldoet en dat
wij er naar mijn bescheiden mening nog lang niet aan
toe zijn dat binnen ons stedelijk gebied wegen dus
danig worden belast dat zij het verkeer niet meer kun
nen verwerken. Het kan zijn 's morgens tussen half 5
en half 9, tijdens het middaguur en 's avonds tussen
half 5 en half 6, maar verder is dit toch niet noemens
waard.
Dan nu het punt dat u hier vanavond aan de orde
stelt, n.l. de toekomstige wegenstructuur Leeuwarden,
een verkeers- en vervoersplan.
Waarom die wegen zoals die hier in hoofdzaak ge
projecteerd zijn en dan blijf ik even van de door
snijding van de stad af zo nauw om de stad? Voor
het stadsverkeer? Beslist niet. Die wegen zie ik alleen
gelegd ter ontlasting van de rondweg van het van
buiten af komende doorgaande verkeer, b.v. van het
noordoosten van Friesland naar het zuiden of
naar het westen. Moeten wij nu werkelijk zo
veel kosten en zoveel trammelant maken om dat
verkeer te regelen Moet dat verkeer werkelijk
zo nauw aan onze stad worden gebonden Moet
dat dwars door een nieuwe wijk geleid worden
Ik denk hierbij aan Aldlan-oost; dat plan snijden wij
met dit model finaal af. Zo zijn er veel meer punten
te noemen. Als ik zo de programma's van de diverse
fracties eens nakijk dan wordt daarin nogal lyrisch
gedaan over onze dorpen. Maar naar mijn smaak is
dat nu vergeten en wordt er haast met geen woord
over de dorpen gesproken: Heel voorzichtig aan en
wij zullen nog wel eens zien wat er uit het rekenmodel
komt. Ik ben van mening dat ik als lid van deze raad
voor deze gemeente de plicht heb om niet alleen voor
de stad Leeuwarden maar voor de totale gemeente
dus ook voor degenen die in de dorpen wonen en nauw
aan de gemeente gebonden zijn een lans te bre
ken.
Ik begin dan maar bij de ik ben dan aan de bui
tenweg toe, aan de hoofdweg Groningerstraatweg
bij het kruispunt vanwaar u om de noord gaat. Ik ga
9
echter eerst om de zuid. Als ik naar het zuiden ga,
naar het nieuwe oosttangent, dan komt er in het re
kenmodel allereerst een aftakking door het plan Kal-
verdijkje. Ik vind dat niet te verteren. Wij hebben een
geldig bestemmingsplan Kalverdijkje. Daar heeft de
vorige raad uitgebreid over gediscussieerd. Er zijn
destijds alle mogelijke amendementen geweest en dat
bestemmingsplan is vastgesteld. Nu wij na een beslis
sing van 5 augustus j.l. wat moeilijk zitten dat is
ook wel voorspeld; ik heb toen ook gezegd dat ik de
technici die dit uit moesten werken veel geluk en wijs
heid toewenste om hier wat van te maken is dit er
uitgekomen. Men moet nu niet denken dat ik op eni
gerlei wijze de visie van onze dienst of van wie dan
ook aanval, beslist niet. Het is een gevolg van gedane
uitspraken. T.a.v. mijn bezwaar tegen de doorsnijding
van het plan Kalverdijkje zal ik na het antwoord van
de wethouder eventueel een motie indienen, luidende:
„De raad, in vergadering bijeen op 17 februari 1975,
behandelend de wegenstructuur voor het verkeers-
en vervoersplan besluit: het rechtsgeldig bestemmings
plan Kalverdijkje niet te doorsnijden met wegen an
ders dan in dit plan zijn aangegeven."
Ik ga dan verder ik hoef niet zoveel verder te
gaan en kom dan bij de kruising met de grote weg
die aan de ene kant Camminghaburen moet ontslui
ten en aan de andere kant een hoofdverkeersader wordt
die de stad opnieuw doormidden snijdt. Wij hebben een
spoorlijn, wij hebben daar al heel veel over gesproken,
wij hebben het gehad over Leeuwarden-hoog, Leeu
warden-laag en weet ik veel en nu gaan wij opnieuw
een barrière in de vorm van een weg creëren, al is het
dan voor een rekenmodel. Heel mooi, maar wat heb
je aan die flauwe kul als je er eigenlijk van te voren
al van overtuigd bent dat je het grote verkeer niet
door de stad wilt hebben! Bij de behandeling van het
structuurplan is er, dacht ik, genoeg gesproken over
het weren van groot verkeer uit de binnenstad en het
weren van een stroomfunctie. Nu, als wij een stroom
functie willen creëren dan moeten wij dit doen. Als
wij de zaak in de hobbel willen hebben, dan moeten
wij hier achter gaan staan, dan .moeten wij de vlaggen
uithangen en afwachten wat er van komt; ik denk
dat ze allemaal gesloopt worden. Ook wat dit betreft
zal ik straks een motie indienen die in ieder geval
pleit tegen inbrenging van deze weg in het rekenmo
del. Ik ben van mening dat een structuur zoals die
hier is neergelegd daar beslist niet in thuis hoort.
Dan ga ik nog iets zuidelijker en dan kom ik bij de
nieuwe Hemriksbrug; daar buigen wij af naar Aldlan-
oost, een hoofdverkeersweg die deels al gecreëerd is,
tweemaal twee rijstroken over eventuele voorzienin
gen voor een wijk die daarachter nieuw gebouwd is
met een kleine 10.000 inwoners wordt met geen woord
gerept. Het leggen van een hoofdwegenstructuur door
de stad en door woonwijken vind ik aanvechtbaar. Ik
zou dan ook willen stellen dat, als de raad besluit deze
weg te leggen over de Aldlansdyk, in het rekenmodel
een ongelijkvloerse kruising moet worden opgenomen;
ik dacht dat dat belangrijk was want de mensen uit
die wijk moeten er in en er uit. Een dergelijke kruising
zal de cijfers zeker beïnvloeden.
Ik ga dan de Drachtsterbrug over en dan ben ik het
helaas weer niet eens met de gekozen oplossing. Ik
ben het er wel mee eens dat er een verbinding moet
komen tussen de Drachtsterbrug en het westelijk in
dustrieterrein. Ik ben echter van mening dat de oplos
sing te dicht langs de stad is gecreëerd; bovendien
wordt het dorp Goutum absoluut afgesloten van direct
contact met de stad. Vandaar dat ik aanstonds in een
motie zal vragen om deze weg te leggen via de Dracht-
sterweg over de nieuwe provinciale weg naar Werp-
sterhoek en ten westen van de spoorlijn Leeuwarden-
Heerenveen aansluitend op het westelijk industrieter
rein met een ook door u gecreëerde weg aansluitend
op de weg naar Bolsward.
Dan de weg om de noord. Ik heb zopas al gezegd
dat ik deze hoofdwegenstructuur alleen zie ingebracht
om het verkeer dat van buiten af komt om de stad
te leiden. Waarom deze enorme kosten voor een be
trekkelijk klein percentage van het verkeer? Er wordt
altijd gesteld dat de rondweg maximaal 20% door
gaand verkeer heeft. In een verdeelsleutel ken ik die
20% ook maar aan die noordweg toe. Waarom dat
verkeer van buiten af ook niet om de zuid te leiden?
Dat doet Utrecht ook en daar moet je dan veel verder
rijden. Wanneer je van Amersfoort en Zeist komt en
naar Amsterdam moet dan moet je om heel zuid-
Utrecht heen. In Utrecht zijn ze niet zo gek dat ze
in het noorden ook nog eens een weg aanleggen. Mis
schien is dit meteen een antwoord aan het adres van
de heer Geerts; het is maar hoe je het ziet. (De heer
Ten Brug (weth.)Als je het ziet.)
De weg door de binnenstad heb ik al behandeld.
Dan kom ik nog even op de aansluiting vanaf de
zuidelijke rondweg op het centrum. Er is zopas ge
steld dat wij geen radialen moeten hebben omdat die
teveel verkeersaantrekkend zijn. Ik zou wel eens een
uitleg willen hebben hoe men dan deze weg ziet. Als
deze weg uit het zuiden zo rechtstreeks op de stad is
geprojecteerd hoe ziet u dan de uitwerking en de ver
deelsleutel daarvan? Dat is mij niet duidelijk. Ook
hierover zal ik na het antwoord van de wethouder
een motie indienen.
Ik zou nog een hele tijd over deze zaak door kunnen
praten. Er zitten nog veel meer aspecten aan. Ik wil
er nu eerst maar over ophouden. Ik wil eerst eens be
luisteren hoe de wethouder op het gestelde ingaat. Ik
heb, dacht ik, mijn mening nu wel duidelijk gemaakt.
Nogmaals, ik ben van mening dat de uitgangspun
ten van dit plan beslist te eng zijn. Zoals u in de raads-
brief al schrijft, er is nog geen overleg geweest met
de hogere overheden, maar het is m.i. te hopen dat
deze overheden de gemeenschapsgelden alleen zullen
besteden voor een doelmatiger en efficiënter plan, ge
richt op het welzijn van onze burgerij vanuit een rui
mere visie op de toekomst. Het lijkt mij dan ook zeer
gewenst dat dit huiswerk nog eens grondig wordt her
zien, rekening houdend met de wensen van de burgers
en het bedrijfsleven.
De Voorzitter schorst, om 21.05 uur, de vergadering
voor de eerste koffiepauze.
De Voorzitter heropent, om 21.30 uur, de vergade
ring.
De heer Van der Wal: Het was op maandag, 24
juni 1974, dus nog geen jaar geleden, dat de gemeente
raad een nieuw structuurplan voor de gemeente Leeu
warden vaststelde met alleen de stemmen van Axies
tegen. Dit plan was gebaseerd op een misplaatst op
timisme over de schier oneindige groei van de bevol
king en de economie, maar vooral op een plan uit
1968 voor de hoofdwegenstructuur, het z.g. tangenten
systeem. Ik heb in die vergadering reeds op de o.i.
faliekant verkeerde uitgangspunten van dat structuur
plan gewezen en op de o.i. onvolwaardige wijze waarop
dit op zich belangrijke stuk na zoveel jaar in de raad
werd gebracht, zeker als je dit vergelijkt met de gron
dige voorbereiding en discussies rond het structuur
plan voor de binnenstad. De reactie van de kant van
het college en van andere raadsfracties was er eigen
lijk één van: Ach ja, wij hebben hier jaren aan ge
werkt en er een hoop geld en energie in gestoken en
er moet nu eenmaal een structuurplan komen, dus
laten wij dit, toen overigens al verminkte en beperkte,
structuurplan maar vaststellen. En aldus is gebeurd.
Wij moesten er maar niet zo zwaar aan tillen. Nu,
dat hebben wij geweten.
Na deze feitelijke afgang van het nieuwe structuur
plan van 1971 zou je mogen verwachten dat voor het
maken van een nieuw structuurplan dat lag toen al
in het verschiet een heel wat degelijker procedure
gevolgd zou worden, gebaseerd op harde uitspraken
van de raad over de vragen hoe wij Leeuwarden willen
inrichten, welke kwaliteiten versterkt moeten worden
en waar dit zal moeten gebeuren. Hierop zouden dan
uitspraken moeten volgen hoe wij de hieruit voort
vloeiende verkeersstromen willen behandelen, dus ver
keer als een afgeleide functie van de hoofdfuncties
wonen, werken en ontspannen. Als voorbeeld zou enigs
zins de behandeling van het structuurplan voor de
binnenstad kunnen dienen met alle ervaring die daar
mee is opgedaan.
Sinds de vaststelling van het structuurplan uit 1971
zijn ongeveer 8 maanden verlopen en nu worden wij
dan geconfronteerd met de fleurige kleurenafdruk die
