gbi\
9 ós
in totael fan 45% fan de stiftingskosten fan in hüs,
ynklusyf groun, as rintesubsydzje oer 10 jier opteld.
Nou wol ik graech witte oft wy dêrmei konkurrearje
kinne. Kinne wy ek sizze: Yn Ljouwert is dat ek
45 As it yn Ljouwert mar 25 is dan bouwe de
minsken hjir net, dan geane hja' nei büten ta. Der
soe just foar pleite wurde moatte dat wy yn in he-
gere groep komme, dus in heger rintesubsydzje krije,
oer 10 jier rekkene, fan it ryk.
De heer Van Kats: Dat subsidie is afhankelijk van
de bijdrage die de minister toekent. Als je alle bijdra
gen die over een bepaalde periode gegeven worden bij
elkaar telt meestal gaat het om 10 jaar dan
kom je inderdaad op een bepaald percentage van de
bouwsom. Of het in Leeuwarden precies 45% is durf
ik niet te zeggen, maar het komt een aardig eind in
de goede richting.
De Foarsitter: Foldwaende ynformearre, mynhear
Klomp? (De hear Klomp: Wy sille it ris neigean.)
Goed.
PAR. 6. BELEIDSSECTOR NUTSBEDRIJVEN.
A. Gemeentelijk Elektriciteitsbedrijf.
De heer C de Jong: Het antwoord op vraag 310 zal
wel juist zijn, maar ik acht het toch ietwat onbillijk
over een heel jaar vastrecht te heffen voor een voor
ziening die aangebracht is voor het gebruik gedurende
enkele weken. Ik dacht dat op deze manier weer een
stuk Leeuwarden-promotion de vernieling in gaat; dit
is misschien wat overdreven uitgedrukt. Ik vind dit
echter verschrikkelijk jammer en ik vraag mij af wat
wij aan het doen zijn. Wij missen al de Leeuwarder
Gemeenschap, het fotoboekje, het fonds evenementen
gaan wij drastisch verlagen, diverse evenementen gaan
wij schrappen. Hier is nu iets dat mee zou kunnen
helpen om voor Leeuwarden naar buiten uit propa
ganda te maken; maar ook hierin zijn wij niet soepel
en zeggen wij dat het vastrecht over het hele jaar ge
heven moet worden. Ik ben bang dat wij op deze wijze
de propaganda voor Leeuwarden op een zielig klein
pitje gaan zetten.
De heer De Beer: Punt 309 betreft de bezuiniging
op straatverlichting. In het antwoord staat dat ge
streefd zal worden naar een aanvaardbare bezuiniging.
Wat betekent dat .aanvaardbare" Hoe moet ik dat
vertalen
De heer Eijgelaar (weth.): In antwoord op de op
merkingen van de heer De Jong moet ik zeggen dat
hier kennelijk een misverstand in het spel is. De heer
De Jong vraagt zich af of het niet een beetje zot is dat
je voor iets dat een paar weken brandt een heel jaar
moet betalen. Maar dat hoeft helemaal niet. Dat blijkt
m.i. ook wel duidelijk uit het antwoord. Als de heren
middenstanders hun gevels verlichten met een recla
meverlichting dan moeten zij daarvoor betalen, het
hele jaar door. Dat wordt gerekend bij het vermogen
dat zij aan stroom hebben. Als de lampjes verwijderd
worden dan is er geen sprake van dat zij nog in reke
ning gebracht worden. Het gebeurt alleen dan wan
neer de verlichting het hele jaar blijft zitten. Maar dan
is er ook geen sprake meer van een tijdelijke verlich
ting of een tijdelijke versiering; dan is het gewoon
een permanente voorziening en zal het als reclame
verlichting moeten worden aangemerkt. Bovendien
zijn er dan nog moeilijkheden met de Welstandsadvies
commissie, maar daar zullen wij nu maar niet verder
over praten. Het is dus niet zoals de heer De Jong
zegt dat voor lampjes die maar een beperkte periode
branden en dan weer verwijderd worden een heel jaar
betaald moet worden. (De heer C. de Jong: Ik heb
duidelijk gesteld dat ik meen dat het antwoord wel
juist zal zijn. Ik vind het echter gewoon een beetje
onbillijk dat voor lampjes die maar een paar weken
branden over een heel jaar vastrecht geheven moet
worden. Ik ben het wel met u eens dat u zegt dat ze
dan maar verwijderd moeten worden, maar ik ben
bang dat ze er dan nooit weer komen. En ik vind het
gewoon jammer dat wij een stuk aantrekkelijkheid van
onze binnenstad moeten missen omdat men bij de toe
passing van de regeling niet soepel is.) Men is hierin
bij de Energiebedrijven juist wel soepel. Ik heb vorig
jaar dit probleem zelf ook aan de orde gesteld in de
raad. Wij hebben er toen vrij uitvoerig over gediscus
sieerd. Ik dacht dat het helemaal niet onbillijk was
dat deze regeling op deze wijze wordt toegepast, in
tegendeel, ik dacht dat er juist de nodige soepelheid
wordt betracht omdat er gewoon een kwartaal lang
gebruik van gemaakt kan worden zonder dat er voor
betaald hoeft te worden; natuurlijk moet de stroom
wel worden betaald. Als de verlichting het hele jaar
blijft zitten wordt het wel meegerekend; dan kan het
ook gebruikt worden voor normale commerciële doel
einden en voor normale gevelverlichting. Ik dacht dat
het een heel redelijke zaak was dat het dan meegeno
men werd en dat er voor betaald moet worden.
De heer De Beer vraagt wat wij bedoelen met een
aanvaardbare bezuiniging. Wij zeggen op pag. 71 van
het beleidsplan dat het aanvaardbaar is dat de lampen
iets langer blijven zitten, dus minder vaak verwisseld
worden, dat er wat vroeger op de nachtverlichting
overgeschakeld wordt en dat er bij het aanleggen van
nieuwe wegen e.d. rekening gehouden wordt met een
iets minder dicht op elkaar plaatsen van lichtmasten
waardoor je met wat minder voorzieningen toe kunt.
Dat 2ijn zo ongeveer de bezuinigingen die wij voor
staan. Er is ook overleg over met de politie en de
D.S.O., m.n. voor wat de verkeersproblemen betreft.
B> N.V. Frigas.
De heer Knol: Toen enige jaren terug door cle raad
tot toetreding tot de N.V. Frigas werd besloten was
ik een van de weinigen die daar bedenkingen tegen
hadden op grond van de verwachte financiële vooruit
zichten. Nu schrijft u in het antwoord op vraag 314
dat de indertijd gestelde prognose overeenkomt met
de werkelijkheid van 1973. Ik wil daar toch wel even
een kanttekening bij zetten, want ik dacht dat het zo
was dat er in 1973 ik neem er dan het jaarverslag
van de N.V. Frigas even bij voor wat betreft de
gasopbrengsten een belangrijke margeverbetering is
opgetreden; die was in 1972 bij het Gemeentelijk Gas
bedrijf f 37,84 per 1.000 m3 en die was in 1973 bij de
N.V. Frigas f 42,50 per 1.000 m3. Dat betekent dus
een stijging van plm. 15%. Als ik deze cijfertjes even
doortrek bij een eventueel voortbestaan van het Ge
meentelijk Gasbedrijf dan zou daar een meer-opbrengst
uit zijn gerold van 8 a 9 ton. Als ik dan de kosten ook
wat extrapoleer met een stijging van 10% dan zou het
betekenen dat de netto toename 4 a éy2 ton zou zijn
geweest t.o.v. 1972. Als ik dan kijk naar de uitkering
van de N.V. Frigas dan komen wij een paar ton lager.
Ik meen wel te kunnen stellen dat het eerste jaar dat
de N.V. Frigas heeft gedraaid ons een paar ton heeft
gekost. Dit is dus nakaarten en ik wilde het hier dan
ook bij laten.
De heer Olthof: Ik weet niet of ik de cijfers die
de heer Knol genoemd heeft goed heb verstaan, maar
ik meen dat hij gezegd heeft dat er in 1972 een bruto
opbrengst is geweest van f37,84 en dat dat in 1973
f42,50 was. Of was het omgekeerd? (De heer Knol:
In 1973 was de marge belangrijk hoger.) In 1972 was
de marge bij de Energiebedrijven f37,84 en in 1973
was die bij de N.V. Frigas f 42,50. U zegt dus dat de
marge in 1973 nogal aanmerkelijk is teruggelopen.
(De heer Knol: Nee, die is belangrijk toegenomen.)
Bedoelt u dan dat de winstuitkering naar beneden is
gegaan? (De heer Knol: Ik heb dit willen zeggen.
Als wij niet waren toegetreden tot de N.V. Frigas
dan was uit de margeverbetering voor de gemeente
Leeuwarden bij de Energiebedrijven een meeropbrengst
gerold van plm. 8 ton. Als je dat vergelijkt met de
uitkering die wij nu van de N.V. Frigas krijgen dan
betekent dat zonder meer dat wij daar een paar ton
bij ingeschoten zijn.) U doelt op de bruto marge, dus
het verschil tussen inkoop en verkoop. Ik kan uw
vraag niet onmiddellijk beantwoorden, maar ik kan
er in zijn algemeenheid op zeggen dat men om te be
oordelen of de situatie van een bedrijf gunstiger of
ongunstiger is geworden niet alleen moet kijken naar
het verschil tussen inkoop en verkoop in twee opeen
volgende jaren, maar dat daarbij ook de kosten be
trokken moeten worden. Het kan zijn dat dc bruto
marge in een bepaald jaar is verbeterd, maar dat
houdt helemaal niet in dat de kosten in dezelfde ver
houding zijn gebleven als in het voorgaande jaar. Het
kan heel goed zijn dat die kosten(De heer Knol:
Ik heb ook gezegd dat ik uitga van 10% kostenstij
ging; dat is, dacht ik, wel normaal voor 1973. Die heb
ik in mijn berekening verdisconteerd.) Ik weet niet of
10% voldoende is. Ik meen dat alleen de personeels
lasten al met 13% zijn gestegen; de materiaalkosten
zijn natuurlijk ook gestegen. In welke verhouding dat
nu staat tot de twee bedragen die nu genoemd worden
kan ik niet onmiddellijk uit de doeken doen. Ik zou wel
willen zeggen dat ik vermoed dat de kosten sneller
zijn gestegen dan de bruto opbrengst verbeterd is in
1973.
O. Diversen.
De hear Miedema: Punt 315 giet oer de tariven fan
ü.o. it Elektrisiteitsbidriuw. Ik haw sterk it idé dat
dizze tariven de léste tiid noclial ris in kea.r op 'e
helling binne; der komme folie wizigingen yn foar. Ik
haw net sa'n greate wurdearring foar dy wizigingen.
Ik tocht dat it troch it iderkear wizigjen fan de ta
riven ek foar it bidriuwslibben net sa maklk is him
op de tariven yn to stellen. Wy hawwe in jier as hwat
lyn hawn dat der oeral reklame makke waerd mei de
slachsin: ,,Doe meer met elektriciteit". It waerd bot
bifoardere om mear elektrisiteit to brüken. Dêr is
troch de boargerij en it bidriuwslibben op yn spile.
Dêr komt noch by dat in diel fan üs gemeente en üs
provinsje net in oansluting hat op it ierdgasnet hwer-
troch de minsken foar in hiel soad dingen oanwezen
binne op elektrisiteit hwerfoar oare minsken ierdgas
brüke. De tariven fan de léste tiden ik tink even
oan it forminderjen fan it nachttaryf binne düdlik
yn it neidiel fan de gebrükers. It sil wol syn oarsaek
hawwe dat de nachttariven werom brocht binne; it
sil wol sa wêze dat de tariven oars tofolle omheech
moasten. Ut dat eachpunt kin ik der ek noch wol bi-
gryp foar hawwe, mar ik leau dochs dat dit foar in
part fan üs boargers wol hwat ünrjochtfeardich is.
Nou hat men forline jier, tocht ik, in ynventarisaesje
makke om it fêstrjocht fêst to stellen oan de han
fan it opstelde formogen. Men hat alle motors, ljocht-
punten ensfh. opnommen en op basis dêrfan soe it
fêstrjocht dan yn de takomst fêststeld wurde. Ik haw
heard dat men dêr nou ek wer öfstapt en dat men
nou wol nei de heechste pyk yn it gebrük. Dat haldt
yn dat per perseel in pykmeter oanbrocht wurde moat.
Ik haw earne lézen dat sa'n ynstrumint sa'n f 300,
kostje moat. Dit is wer in nij systeem en nou is myn
fraech: Wurde dizze meters bitelle troch it bidriuw
of moatte de gebrükers dy bitelje?
De heer Eijgelaar (weth.): Het is mij niet bekend
dat er per perceel, per bedrijf een meter geplaatst
wordt en dat de tariefvaststelling zal plaats vinden
op basis van de hoogste belasting. Ik weet wel dat
er momenteel metingen gedaan worden bij grote be
drijven maar of dat in de toekomst tot tariefbereke
ning moet leiden weet ik niet. Dat zcu bij de net-
verzwarinjg voor agrarische bedrijven een rol kun
nen spelen. (De hear Miedema: Ek by net-agraryske
bidriuwen giet dit feest, tocht ik, oan.) Dat is mij
echt niet bekend.
De heer Olthof: Ik kan er wel iets van zeggen.
Het is inderdaad juist dat het bij agrarische bedrijven
niet in ons gebied maar in dat van het P.E.B.
voorkomt dat men de belasting van het bedrijf wil me
ten. Het gaat om die bedrijven die niet meedoen aan
de netverzwaring van 5 kW naar 25 kW; die worden
dan bevroren op een vermogen van 5 kW. Om te con
troleren of die bedrijven inderdaad niet boven die 5
kW komen plaatst het P.E.B. wij doen dat helemaal
nog niet meters om de belasting te meten. Men
overweegt zelfs om, als het werkelijk herhaaldelijk
voorkomt en er beduidende overschrijdingen van die
5 kW zijn, een apparaat te plaatsen dat de stroom
eventueel zou kunnen afsluiten. Dat zijn ontwikkelingen
die zich in het gebied van het P.E.B. voordoen, maar
in ons verzorgingsgebied nog helemaal niet. Wij zijn
nog niet bezig met de netverzwaring voor agrarische
bedrijven, althans niet met het verhogen van het ver
mogen van 5 kW tot 25 kW.
De hear Miedeima: Offisieei binne wy der net mei
dwaende, mar wy hawwe de oanfraech om mei
dwaen to meijen nou't der subsydzje komt wol yn-
levere. Wy sille dus mei weromwurkjende kréft mei-
dwaen moatte om fan it subsydzje gebrük meitsje
to kinnen. Hwat dy pykmeters oangiet, foar safier 't
myn ynformaesjes geane jilde dy net allinne foar
agraryske bidriuwen dy't net meidogge oan de net-
forswiering neffens myn ynformaesjes is it sa dat
men oan de hichte fan de heechste bilêsting op ien
momint yn de takomst it fêstrjocht fêststelle wol en
net mear oan de han fan it totael fan it opstelde for
mogen. Dat is in wiziging yn it bilied en myn bi-
swier is dat it by in iderkear wizigjen fan it systeem
fan taryfbirekkening foar it bidriuwslibben ünmoog-
lik is dêrop yn to spyljen; dat is bisünder hinderlik.
De heer Olthof: Dat is inderdaad hinderlijk. Het
kan zijn dat men deze verandering bij het P.E.B. over
weegt, maar wij hebben daar nog geen mededelingen
over ontvangen. Ik kan nog wel dit zeggen. Toen dit
tarief zou worden ingesteld zijn er wel gesprekken ge
weest tussen het P.E.B. en de Energiebedrijven Leeu
warden. Toen is van de zijde van ons bedrijf ingebracht
dat het wellicht een beter systeem zou zijn om op een
goedkope manier, niet exact maar toch bij benadering,
de belasting te berekenen dan bij alle verbruikers langs
te gaan en door een controleur de belasting te laten
meten en aan de hand daarvan het vastrecht te bere
kenen. Die gedachte is wel geponeerd, maar die is
niet uitgevoerd. Men is op het systeem overgegaan
Wij gaan bij de verbruikers langs, wij nemen het elek
trisch vermogen op en bekijken aan de hand van de
mate waarin dit vermogen vermoedelijk deelneemt in
de hoogste belasting van ons bedrijf welk vastrecht
geheven moet worden. Het kan zijn dat bij het P.E.B.
nu wat sterker de gedachte leeft om toch op de een
of andere wijze dat vermogen te gaan meten die
meters zijn duurder dan de huidige meters maar
men kiest natuurlijk niet zulke dure meters dat het
eenvoudig niet haalbaar is. Men zal ongetwijfeld een
niet al te dure meter nemen. De vraag wie de meter
moet betalen kan ik niet exact beantwoorden. Ik ver
moed dat de kosten, gezien de uitkomsten van het
P.E.B., niet voor rekening van het P.E.B. zullen ko
men. Maar hoe het ook zij, bij het elektriciteitsbedrijf
van de gemeente Leeuwarden is dit op het ogenblik
helemaal niet aan de orde.
De Voorzitter: De kwestie van de netverzwaring
voor agrarische bedrijven zal zeer binnenkort in de
raad worden behandeld.
De hear Miedema: Ja, dy sil wol foar maeije yn
de ried komme; dan hawwe wy noch alle gelegenheit
hjir fierder op yn to gean. (De Foarsitter: Op dat
punt wol.)
De Voorzitter schorst, om 21.10 uur, de vergadering
voor de koffiepauze.
De Voorzitter heropent, om 21.35 uur, de vergade
ring.
PAK. 8 BELEIDSSECTOR MARKTEN, HAVENS
EN SLACHTHUIS.
De heer C. de Jong: In vraag 341 wordt gesteld
dat de markten in Leeuwarden steeds slechter worden
bezocht. Mijn vraag is nu of dat niet mede een gevolg
is van de voorzieningen die er voor de marktonderne-
mers zijn. Ik wil er nog bij zeggen dat het mij erg ver
baast dat deze hele dienst een enorm nadelig saldo
heeft en dat de vervuiler hiervoor niet hoeft bij te dra
gen. Het verbaast mij dat deze dienst zo'n groot tekort
oplevert. Ik zou u het idee aan de hand willen doen de
mensen te laten betalen voor het opruimen van het
vuil dat er door hen ontstaat. Dat zou kunnen door de
tarieven op te trekken of misschien op andere wijze.
